Þjóðviljinn - 04.03.1983, Blaðsíða 8

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 3. mars 1983
Skoðanakönnun um jafnan kosningarétt:
Er ekki marktæk
segir Þórólfur Þórlindsson, prófessor
„Að baki útreikningum á mark-
tækni skoðanakannana liggur sú
hugmynd, að tilviljun ráði hverjir
verða til að svara og hverjir ekki.
Ef menn eru að spekúlera í mark-
tækni er betra að gera úrtakskönn-
un, þar sem menn velja hverjir
svara með viðurkenndum, töl-
fræðilegum aðferðum, heldur en
að láta úrtakið ráðast afþví hverjir
svara og hverjir ekki. I skoðana-
könnun af því tagi sem hér um ræð-
ir getum við alls ekki útilokað að
eitthvað annað en tilviljun ráði
svöruninni, og því finnst mér ekki
rétt að tala um marktækni í þessu
sambandi.”
Þannig fórust Þórólfi Þórlinds-
syni, prófessor í félagsfræði við Há-
skóla íslands, orð er við leituðum
álits hans á skoðanakönnun þeirri,
sem Samtök áhugamanna um jafn-
an kosningarétt hafa nýlokið við að
gera. Könnunin var þannig fram-
kvæmd, að borin voru spurninga-
eyðublöð inn á hvert heimili í
Reykjavík og í Reykjaneskjör-
dæmi og ætlast var tií, að viðtak-
endur skiluðu eyðublöðunum út-
fy lltum á nokkra ák veðna staði. Nú
hefur þessi áhugamannahópur
Þórólfur Þórlindsson: ekki viður-
kennd tölfræðileg aðferð.
skilað niðurstöðum og fullyrðir
m.a., að niðurstöðurnar séu mark-
tækar, þar sem yfir 10 prósent
endurheimta er á svörurn.
„Ég kannast ekki við, að 10 prós-
ent endurheimta gefi marktæka
mynd af skoðunum hópsins í
heiid”, sagði Þórólfur Þórlindsson.
„Það er rétt, að þátttakan er ágæt,
en brottfallið af þýðinu er hins veg-
ar mikið, eða yfir 80 prósent. Væri
þetta úrtakskönnun yrði hún ekki
marktæk með svo stóru brottfalli.
En þetta er ekki úrtakskönnun og
þarna er stór hópur sem ekki svar-
ar. Tilviljun er ekki látin ráða um
það hverjir lenda í úrtaki og við
vitum því ekki hvað ræður brott-
fallinu. Við getum ekki gefið okk-
ur, að þar hafi tilviljun ein ráðið.
Marktækni á því einfaldlega ekki
við um þessa könnun. Hitt er svo
aftur annað mál, að niðurstöðurn-
ar koma í sjálfu sér ekkert á óvart
hér á þessu svæði, en það er óþarfi
að rugla þessari skoðanakönnun
saman við úrtakskannanir þar sem
notaðar eru viðurkenndar, töl-
fræðilegar aðferðir”, sagði Þórólf-
ur að iokum.
Undirritaða blaðakonu langar
að bæta því við, að það er rangt
sem Samtök áhugamanna um jafn-
an kosningarétt segja í fréttatil-
kynningu sinni um að niðurstöður
úr athugun á 4.165 seðlum, sem
gerð var meðan könnun stóð enn
yfir, hafi ekki verið birtar opinber-
lega. Fréttatilkynningin um úrslitin
var borin inn á alla fjölmiðla og
úrslitin birtust m.a. hér í Þjóðvilj-
anum. Og að sjálfsögðu má ekki
gefa sér að sú birting hafi ekki haft
áhrif á framkvæmd könnunarinn-
ar, eins og áhugamennirnir gefa
sér. -ast
AB á Súgandafirði ályktar um kjördæmafrumvarpið:
Þjóðlnní til ófarnaðar
Alþýðubandalagsfélag Súganda-
fjarðar hefur gert svohljóðandi
samþykkt varðandi kjördæmamál-
ið: „Við mótmælum harðlega
þeirri aðför sem núna er gerð á
alþingi Islendinga að Vestfirðing-
um og öðrum dreifbýlisbúum undir
yfirskini jöfnunar á vægi atkvæða.
Jafnvel alþingismönnum ætti að
vera Ijóst, að til að tryggja þjóðríki
á íslandi er allt annað brýnna en
jöfnun atkvæðavægis. Með röskun
á vægi atkvæða og meirihlutavaldi
þéttbýlissvæða suðvesturhornsins
á alþingi, er beinlínis stefnt að
stofnun borgríkis við Faxaflóa.
Slíkt verður íslenskri þjóð til ófarn-
aðar. Sífelldir búferlaflutningar til
þeirra svæða er minnst atkvæða-
vægi hafa sýna glöggt, að þar er
eitthvað að fá sem skiptir meira
máli en vægi atkvæðisins. Við
skorum því á alla þjóðholla fslend-
inga að sjá til þess, að frumvarpið
um kjördæmamálið verði fellt á
alþingi.”
Opinn fundur i Kópavogi
Staða íslenskra
kvenna í dag
Alþýðubandalagið í Kópavogi heldur opinn umræðufund mánudag-
inn 7. mars kl. 20.30 í Þinghóli, Hamraborg 11.
Heiðrún Sverrisdóitir
Fundarefni: Staða íslenskra kvenna í dag.
Frummælendur:
1. Niðurstöður jafnréttiskönnunar - Þorbjörn
Broddason, lektor.
2. Stjórnmálaþátttaka kvenna - Margrét S.
Björnsdóttir félagsfræðingur.
3. Af hverju valdi ég að starfa með Kvennafram-
boðinu? - Kristín Jónsdóttir, kennari.
4. Atvinnuþátttaka kvenna - Hjálmdís Haf-
steinsdóttir verkamaður.
Eftir framsöguerindin fara fram hringborðsum-
ræður með frummælendum og fundargestum.
Fundar- og umræðustjóri verður Heiðrún Sverris-
dóttir, bæjarfulltrúi í Kópavogi.
Alþýðubandalagið í Kópavogi
Þorbjörn Broddason Margrét S. Björnsdóttir Kristfn Jónsdóttir Hjálmdís Hafsteinsdóttir
, aov"1
Fékk stórar upphæðir
í sérstökum meðgjöfum
Auk þm l»l*n*ku »Dmnlng«m»«nlmk vlð
AlukutSM 1 »75 MUuat á kröfur umáftöOum haskk-
unum á mtorkuvwftl yrftl maMI ms* samsvarándl
Uskkun sksttgrstbsins ISAL urftu psir vt6 ymsum
ftftrum óskum AJusuisas án þ*ss aft nokkuft kSMnl
á mött.
Ems ofl tram kom í UaAmu i gmi .gáf' AIuwsm i
ssmrangunum vift Stsmgrlm Hsrmsnnsson og J6-
hanrws Nordsl rrtortaihsskkun, wr á áráÞknu
1B75W t rsyntksl nsms 503 3 rmlyinum islsnskrs
kröna. an .túk' á móti akattatrakkun (,.brcytin|u á
tr»mlc.ft»tu*,jldi ). ícm á umi árabih rcyndiu ncmi
512.7 md,6num islcnskrs krón* Á þeuu cini Jtnftij
brcytiagum á raforkuverðt og skoitum. „tftk" Alu-
tuuac 9 4 miljftnum mcira en það „gaÞ á árunum 1975
íslensku sanmingameonimir
töldu ekki nsgilegt
aö Alusuisse fengi slétt
skipti á raforkuhækkun
og skattalækkun
heuu til viðbfttar kcmur mcftgjol (rá hlcntku umn
ingamonnunum sem mcta má samtals 179 9 mtl|ftnir
isknskra krftna Meðgjotin tftlsl mcftal annars I þvi aft
athugascmdum Coopcrs & Lybrands vift iciknmga
ISAL 1974 var stungift undir stftl. lallisl var á eignar
rtn Aiusiase á vkamnrusuaftu ISAL: leknir voru upp
dollaravealir I staft (atira vaaia á ikallinnisirftunni og
ISAL var hcimilað að kggja alll að 20X hagnaðar I
skatllrjáhan varasjftð
Til viftbftiar „skilum skipium' á rsfockuh^ikun
oo sksttslsakkun og bl viftbfttar áftumolndn msftgKJI I
sámrungunum. var toJUst á aft Alusurtás yrft. álhont
sukm ratorka á lágu varft trá nym wVjun og má msta
þaft fthagrtDÖi W 4.4 mtfri krftna á án
Engu er hnekkt af upplýsingum iðnaðarráðherra og þögnin ríkir enn um
mörg atriði.
Greinargerð Jóhannesar Nordals
og Steingríms Hermannssonar
Engu hnekkt,
en þögn um
mörg atriöi
Hún er rýr eftirtekjan af hálfs-
mánaðar heilabrotum samninga-
mannanna, Ingólfs Jónssonar, Jó-
hannesar Nordal og Steingríms
Hermannssonar, sem falið var það
hlutverk að vinna að endurskoðun
samninga við Alusuisse 1975, Fyrir
hálfum mánuði upplýsti Hjörleifur
Guttormsson iðnaðarráðherra, að
þessi endurskoðun hafi reynst
hrikaleg mistök, sem fært hafi Alu-
suisse meira í hlut auðhringsins á
heildina litið en fékkst til baka með
nokkurri hækkun raforkuverðs.
Það hefur vakið mikla athygli,
að í tvær vikur hefur ekki heyrst
hósti né stuna frá þeim Steingrími
og Jóhannesi Nordal um málið,
nema hvað Steingrímur svaraði
fjölmiðlum því til, að Jóhannes
væri að semja skýrslu um málið.
í gærkvöldi barst fjölmiðlum síð-
an eftirtekjan, og fyrir þá sem búist
höfðu við myndugu varnarskjali
hljóta vonbrigðin að hafa orðið
mikil.
í sex blaðsíðna greinargerð
þeirra þremenninga er engu
hnekkt af því sem Hjörleifur hafði
greint frá og hér því um endanlega
staðfestingu á máli hans að ræða, ef
einhverjir hafa velkst í vafa. Við
öðru var vissulega ekki að búast,
þar sem iðnaðrráðherra sótti frum-
heimildir sínar til Ríkisendur-
skoðunar varðandi skattgreiðslur
og til Landsvirkjunar um tekjur af
raforkusölu til Isal. f greinargerð
þremenninganna segir líka orðrétt:
„Um þessa tölulega niðurstöðu
er í sjálfu sér ekki ágreiningur. Það
liggur því ótvírætt fyrir, að raforku-
verðshækkunin frá ísal var sótt
beint í ríkissjóð með eftirgjöf í
sköttum.
Helsta „málsvörn" þeirra Stein-
gríms og Jóhannesar er sú, að taka
ekki leiðréttingu íslenskra stjórn-
valda á skattgreiðslum ísal, sem
byggð er á endurskoðun Coopers
& Lybrand fyrir tímabilið 1976-
1980, með inn í dæmið og segja það
„gáleysi af okkur að ieggja mat á
það, hvaða líkindi eru til þess að
allar kröfur um hækkun skatttekna
ísals nái endanlega fram að
ganga...“. Þessi munur jafngildir
rúmum 6 milljónum dollara eða
sem svarar 0,8 mill í raforkuverði
að meðaltali á öllu tímabilinu.
Hins vegar forðast þeir með öllu
að minnast á önnur atriði, sem
miklu skiptu, Alusuisse í hag, þar á
meðal
- að gefinn var eftir eignarréttur á
skattainnstæðu upp á 4.4 miljón
dollara (85 miljónir króna)
- að Alusuisse hefur hagnast stór-
lega af vaxtamun á þessari inni-
stæðu
- að fsal var veitt heimild til að
leggja allt að 20% af hagnaði í
skattfrjálsan varasjóð
- og síðast en ekki síst er áfram
hrópandi þögn um það athæfi að
stinga undir stól niðurstöðum af
endurskoðun Coopers & Lyb-
rand á ársreikningum ísal 1974,
en hún leiddi í ljós dulinn hagnað
upp á 3.2 miljónir dollara!
Sérstaka athygli vekur yfirklór
þeirra þremenninga varðandi verð-
lagningu á raforku til þeirrar 20
MW stækkunar á ísal, sem um var
samið og komst í gagnið á árinu
1980. Reynt er að láta líta svo út,
sem samið hafi verið um sérstakt
forgangsorkuverð upp á 12 mill.
Jafnvel þótt það stæðist er slíkt
verð ekki nema rétt um helmingur-
inn af framleiðslukostnaði raforku
frá Sigölduvirkjun. Hins vegar
breytti sjálf Landsvirkjun 60% af
þeirri afgangsorku sem um var
samið fljótlega í forgangsorku, eins
og fram kemur í greinargerð frá
fyrirtækinu í apríl 1982, en því
virðist stjórriarformaður Lands-
virkjunar hafa gleymt.
Hér er ekki rúm til ao syna íram
á fleiri atriði í þessari greinargerð,
sem síst bæta hlut höfunda,og önn-
ur sem þagað er yfir.
Höfundar tala í vandlætingartón
um að að þeim hafi verið vegið og
forðast beri illdeilur um liðna tíð.
Tilefni þess að iðnaðarráðherra
tók þessi mál upp á Alþingi um
daginn voru framkomnar tillögur
og hugmyndir sömu aðila og stóðu
að samningunum 1966 og endur-
skoðun þeirra 1975, þar á meðal
tillögur Steingríms Hermanns-
sonar í ríkisstjórn, sem lúta að því
að setja viðræður við Alusuisse í
sama farveg og áður. Aðvaranir
iðnaðarráðherra voru því að marg-
gefnu tilefni, og greinargerðin frá
Jóhannesi Nordal, sem svo lengi
hefur verið beðið eftir, staðfestir í
einu og öllu þau viðvörunarorð.
Birt verða fleiri atriði úr greinar-
gerð þeirra þremenninga síðar, en
lítil ástæða er sýnilega til að elta
ólar við málsvörn þeirra, sem engu
hnekkir af upplýsingum Hjörleifs
Guttormssonar iðnaðarráðherra.
LEIÐRÉTTIN G:
Mjög meinleg villa, sem brpytir merkingarmun, slæddist inní grein
Magna Kristjánssonar skipstjóra í blaðinu í gær. í kaflanum um toga-
rana segir að útkoma skipanna verði - jöfn - en á að vera ójöfn. Rétt er
þá málsgreinin svona:
- En ljóst er að útkoma skipanna varð býsna ójöfn miðað við fyrri
árangur.
Er Magni beðinn velvirðingar á þessum mistökum.