Þjóðviljinn - 17.09.1983, Blaðsíða 21

Helgin 17.-18. september 1983 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 21
sHák
Helgi Ólafsson skrifar
Snillingurinn Kasparov
Úrslitin á stórmótinu í Niksic í
Júgóslavíu þar sem sovéski
snillingurinn Harry Kasparov
sigraði með óheyrilegum yfir-
burðum, hlaut 11 vinninga af 14
mögulegum, virðast bendatil
þess Kasparov sé þess albúinn
að berjast um æðstu metorð
skákarinnar. Þátttaka hans í
heimsmeistarakeppninni
hangirað vísu á bláþræði,
en enn er nokkur von til þess að
einvígi hans og Kortsnoj geti átt
sér stað en það veltur á því að
þing FIDE sem haldið verður í
Manila á Filipseyjum ein-
hverntímann á næstunni
hnekki ákvörðun Campoman-
esar forseta um að dæma
Kortsnoj sigurvegara. Skák-
meistararnir á mótinu í Niksic
skrifuðu allir undir áskorun til
forseta FIDE þar sem farið var
á leit við hann að hann tæki fyrri
ákvarðanir sínar til rækilegrar
endurskoðunar. Þaðermeð
öllu ófært að þurfa að horfa upp
á fjórða einvígi Karpovs og
Kortnojs þegar betra býðst.
í Niksic mættu skákmenn til
leiks, áttu reyndar að vera 16 en
tékkneski stórmeistarinn Valstimil
Hort hætti við þátttöku nokkrum
dögum áður en mótið átti að hefj-
ast og ekki reyndist unnt að finna
mann í hans stað. Kasparov tók
flugið strax í upphafi og linnti ekki
látum fyrr en hann var búinn að ná
slíku yfirburðaforskoti að ekki var
nokkur leið að ná honum. í fyrstu 7
umferðunum hlaut hann 6V2 vinn-
ing; vann Seirawan, Petrosjan,
Ljubojevic, Ivanovic og Portisch.
Eina jafnfeflið var gegn ungverska
stórmeistaranum Sax. f 8. umferð
tapaði hann svo sinni einu skák á
mótinu þegar hann mætti Boris
Spasskí með hvítu. Hann var fljót-
ur að jafna sig, sigraði Nikolie í 9.
umferð, en síðan gerði hann jafn-
tefli við Tal, Andersson og Miles.
Eftir 12umferðirvarhannennefst-
ur með 9 vinninga, en Larsen var
næstur með l'h vinning. í 13. um-
ferð sigraði Kasparov svo hol-
lenska stórmeistarann Timman
með svörtu, sat hjá í 14. umferð en
klykkti út með því að sigra Svetoz-
ar Gligoric, en til heiðurs honum
var þetta mót haldið. Kasparov
fékk 11 vinninga af 14 mögulegum
eða tæplega 80%, Larsen hlaut 9
vinninga, en síðan komu Spasskí
og Portisch með 8 vinninga.
Frammistaða Larsen kemur á
vissan hátt á óvart, því þó svo eng-
inn efist um hæfileika hans til
skáklistarinnar þá hefur honum
gengið fremur illa að undanförnu
og hríðlækkað á alþjóðlega Elo-
listanum. Breytingar hafa orðið á
högum Larsens. Hann flutti frá
Kanaríeyjum eigi alls fyrir löngu,
gekk að eiga unga konu frá Argent-
ínu og þar býr nú meistarinn og
hefur sennilega náð að aðlaga sig
nýjum aðstæðum.
Larsen mætti Kasparov í 7. um-
ferð mótsins og uppgjör þeirra var
skemmtileg skák þar sem báðir
sýndu hugarflug. Skákin fer hér á
eftir og ætti enginn að verða svik-
inn á því að fara yfir hana:
Hvítt: Bent Larsen (Danmörk)
Svart: Harry Kasparov (Sovét-
rfkin)
Tarrasch - vörn
1. c4 e6
2. Rc3 d5
3. d4 c5
(Enn á ný beitir Kasparov
Tarrasch-vörninni. Með þessari
byrjun náði hann afbragðs árangri
á mótinu, sigraði m.a. Yasser
Seirawan þegar í 1. umferð. En
Larsen er enginn aukvisi þegar
Tarrasch-vörnin er annarsvegar og
teflir yfirleitt frábærlega vel gegn
henni).
4. cxd5 exd5
5. RO Rc6
6. g3 Rf6
7. Bg2 Be7
8. 0-0 0-0
9. b3
(Þessi litli leikur sem er mun
sjaldséðari en 9. Bg5, 9. dxc5 eða
9. Be3 hefur lengi verið í uppáhaldi
hjá a-þýska stórmeistaranum
Wolfgang Uhlmann).
9. .. Re4
(Að sjálfsögðu velur Kasparov
skarpasta svarið).
10. Bb2 Bf6
11. Ra4 He8
(Þekkt er leikbrellan 11.-b5 12.
Rxc5! Rxc5 12. Hcl og hvítur nær
mun betri stöðu).
12. Hcl b6
13. dxc5 Bxb2
14. Rxb2 bxc5
15. Ra4 Ba6
16. Hel
(Að sjálfsögðu ekki Rxc5? Rxc5
17. Hxc5 Bxe2 o.s.frv.)
16. ..c4
17. Rh4 Da5
18. Rf5 g6
19. Rd4 Hac8
20. h4?!
(Larsen er þekktur fyrir að beita
kantpeðunum af meiri snilld en
aðrir. Framrás h-peðsins í þessari
stöðu er út af fyrir sig rökrétt þar
sem veikleika er að finna í peða-
stöðu svarts á kóngsvæng. En að
öðru leyti hefur leikurinn ekki bein
áhrif á gang mála og virkar því sem
tímasóun - og það sem meira er,
veikir g4-reitinn, veiking sem
reynist heldur betur afdrifarík.
Traustara var 20. e3 og þó svartur
sé greinilega búinn að jafna taflið
og gott betur, þá stendur hvíta
staðan föstum fótum).
20. .. Re5!
21. Bh3 Hc7
(21. - Hcd8 strandar á 22. f4 Rd7
23. Rc6.)
22. Rc2 cxb3
23. axb3 Bc8!
(Krafturinn í taflmennsku Kasp-
arovs er með ólíkindum. Hann
finnur þegar hvar skórinn kreppir
að í stöðu hvíts og ræðst til atlögu.
Larsen hlýtur að hafa orðið það
ljóst að frá og með þessum leik yrði
hann að berjast fyrir jafntefli. Og
það má hann eiga; hann barðist af
mikilli útsjónarsemi skákina á
enda).
24. Bg2
( 111 nauðsyn. Eftir 24. Bxc8
Hdxc8 getur riddarinn á c2 hvorki
hreyft legg né lið).
24. .. Rg4
25. Hfl Bd7
26. Hal Bxa4
27. Hxa4 Dc3
28. Bxe4 d'xe4
29. e3 Dxb3
(Sterkara en 29. - Dxc2 30. Dxg4
Dxb3 31. Hxe4 og hvítur heldur
velli. í þessari stöðu virðist erfitt
fyrir hvítan að finna viðunandi
vörn vegna hinna fjölmörgu hót-
ana svarts. En að öllum líkindum
hefur Larsen verið búinn að sjá
þessa stöðu fyrir, því hann finnur
bráðsnjalla vörn sem fer langt með
að bjarga skákinni).
30. Hxe4! Hxe4
31. Dd8+ Kg7
32. Dxc7 Hc4
33. Rd4! Hxc7
34. Rxb3 Hc2!
síður steðja að margháttuð vanda-
mál. Svartur hefur frípeð á a-
línunni og kóngsvængur hvíts er
veikur. Það er því mikil barátta
eftir. í ofanálag var Larsen hér
kominn í tímahrak sem ávallt spillir
fyrir í vandtefldum stöðum).
35. Rd4 Ha2
36. e4 Hd2
37. Rc6 a6
38. e5?
(Eftir hetjulega baráttu lætur
Larsen eina tækifærið til að halda
jöfnu renna sér úr greipum. Eins
og áður var getið um var hann orð-
inn tímanaumur og gat ekki gert
sér grein fyrir afleiðingum besta
leiksins sem er 38. f3! Svartur á þá
ýmsar leiðir sem gefa honum
allvænleg færi en ef hvítur teflir rétt
á hann að halda jöfnu).
38. .. He2
39. Hal Hxf2
40. Hxa6
(Ekki 40. Ha4 Hc2 o.s.frv.).
40. .. Hc2
41. h5 Kh6!
42. hxg6 hxg6
43. Ha4 Kg5
44. Rd4 Hc3
45. e6?!
(45. Kg2 veitti meiri mót-
spyrnu).
45. .. Hxg3+
46. Khl f5
47. e7 He3
48. Rc6 f4
49. Ha5+ Kh4
50. Ha8 Rf6
51. Kg2
(Eða 51. Hf8 Kg3 o.s.frv.).
51. .. f3+
52. Kfl Kg3
53. Rd4 Rg4
54. RxO HxO+
55. Kgl Rh2!
56. Hf8 Hc3
- og hér lagði Larsen niður vopn-
in. Tilkomumikil skák tveggja
efstu manna mótsins.
OLAFSBOK
í tilefni 70 ára afmælis Ólafs Jóhannessonar hinn 1. mars s.l. mun
ísafoldarprentsmiðja h.f. gefa út bók honum til heiðurs.
í bókinni verða greinar og viðtöl sem fjalia á einn eða annan hátt um
Ólaf og störf hans svo og um lögfræði.
ítarlegt viðtal við Ólaf Jóhannesson um æsku, uppvöxt og nám
verður í bókinni.
Þeim sem óska er gefinn kostur á að fá nöfn sín rituð í heillaóska-
skrá, fremst í bókinni, og verða um leið áskrifendur að henni.
Áskrift má tilkynna í síma útgáfunnar, 17165, eða með því að senda
meðfylgjandi úrklippu fyrir 1. október 1983.
Bókin verður 300—400'blaðsíður, með mörgum myndum og kostar
til áskrifenda kr. 690.-.
(Einföldun stöðunnar hefur létt
róðurinn fyrir Larsen en er.gu að
ISAFOLDARPRENTSMIÐ JA H F.
ÞINGHOLTSSTRÆTI 5
101 REYKJAVÍK
UNDIRRITAÐUR ÓSKAR EFTIRÁSKRIFT AÐ ÓLAFSBÓK
Mafn
Heimilisfang
Póststöð
F|öldi eintaka
X