Þjóðviljinn - 03.03.1984, Blaðsíða 17

Helgin 3. - 4. mars 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 17
síðan 1950, en í vor var ég rekinn fyrir
aldurssakir.
Hafi sáðkorn
einhvern tíma fallið...
En núna rekur þú tóbaksbúð?
- Já, ég var liðsmaður Björns Jónssonar
og kunningja hans þegar hann klauf sig út
úr Alþýðubandalaginu með Hannibal og
við réðumst í að stofna hlutafélag til að
kaupa hús yfir Verkamanninn og ég keypti
sjálfur helminginn og þar rek ég þessa búð.
Eg lenti Björnsmegin eins og gengur. Ein-
hversstaðar verða vondir að vera.
Þú hefur snemma orðið róttækur?
- Já, og það verður gaman fyrir vin minn,
Einar Olgeirsson, að heyra þetta. Það mun
hafa verið á árunum fyrir 1930 að Jón klofn-
ingur Sigurðsson kom á Hvammstanga til
að stofna verkalýðsfélag. Ég var þá í vega-
vinnu í sýslunni og við fórum á fundinn.
Mér geðjaðist vel að málflutningi hans og
sagði við strákana: „Þetta er góður mál-
staður'*. En þeir voru flestir Framsóknar-
kálfar og vildu ekkert með þetta hafa.
Nokkru seinna kom svo Einar Olgeirsson
og hélt líka fund sem ég sótti... og annað
eins og þvíumlíkt. Hafi sáðkorn einhvern
tíma fallið frjóan jarðveg þá var það þarna
og það komu ekki fuglar og tíndu það upp í
bili. Og ég segi við strákana: „Þarna er nú
maður!“ „Nú, ert þú ekki í félagi með Joni
klofningi“, segja þeir, en ég lét lítið yfir því.
Ég fór svo í vetrarmennsku fram í sveit á
bjargálna íhaldsheimili, Stóra-Ós í Mið-
firði. Fólkið þar var svona frekar orðhvatt
en hafði reynst mér vel. Þá sögðu konurnar
á bænum: „Ekkert skil ég í þér Valdi minn
að þú skuldir ganga í lið með þessum and-
skotum sem eru að eyðileggja framleiðslu-
vörur bænda“. Já, maður fékk margar slor-
bárur fyrir að vera rauðliði. En mér fannst
Einar Olgeirsson vera líkari goðum en
manni. Það var framandi að heyra og sjá
mann sem hafði neitað stöðum og pen-
ingaupphæðum ef hann vildi halda kjafti.
Annars er ég þeirrar skoðunar að félags-
legar hneigðir séu eðlislægar. Ég var 10 ára
gamall þegar ég fann fyrir fyrsta óréttlæt-
inu. Móðurbróðir minn, sem mér hafði þá
verið komið fyrir hjá, fór og keypti vaðstíg-
vél handa 6 ára syni sínum, en ég sem var
10 ára fékk engin, en var þó alltaf í sendi-
ferðunum. Ég fann að ég stóð höllum fæti.
Móðir mín sagði líka setningu sem mér hef-
ur stundum dottið í hug. Hún var þá orðin
berklaveik og var flutt á kviktrjám suður í
Borgarnes. Það var hennar síðasta ferð.
Hún sagði við mig að skilnaði: „Valdi minn,
viltu alltaf standa með þeim sem minna
mega sín“.
Þú hefur ekki lent í neínum verkfalls-
átökum á kreppuárunum?
- Nei, ekki get ég sagt það. Við Húnvetn-
ingar urðum náttúrlega orsakavaldar að
Brúarfossdeilunni. Þá var haldinn fundur,
og á Hvammstanga var staur á gatnamótum
sem kallaður var Stóri sannleikur. Ég var 16
eða 17 ára gamall þegar þetta var og fór
með tilkynningu um fundinn og festi með
teiknibólum á staurinn. Það var mitt fram-
lag og þetta fréttist strax út um allar sveitir
og m.a. að Stóra-Ósi og varð orsök ummæl-
anna sem ég áður minntist á. En aðalslagur-
inn í Brúarfossdeilunni var á Akureyri.
Ég vil heldur færa fórn
Þú ert þekktur fyrir yrkingar?
- Já, maður er að dunda við þær þegar
eitthvað kemur upp á og þessar gerði ég t.d.
í morgun þegar þeir voru að bjóða hverjum
sem hafa vildi graut á Arnarhóli í útvarp-
inu:
Utvarpið vill ykkur bjóða
ögn að lina sultaról.
Njóti svangir grautsins góða
sem gefinn er á Arnarhól.
Þjóðin slíku þakklát tekur
þó að hana vanti brauð.
Svona lagað vonir vekur,
vel sé þeim er grautinn bauð.
Annars kallar maður þetta varla yrkingar
þó að það sé rímað. Þessa orti ég líka um
daginn um Steingrím:
Nú er Steingríms þrotin þraut.
Þegar hann kom á Rauða torgið,
drakk hann vodka og dreymdi ei graut,
drengnum er sko alveg borgið.
Meðan Alþýðubandalagið var í stjórn
kom Svavar Gestsson hingað norður og þá
stóð m.a. upp Erlingur Sigurðarson og
heimtaði að flokkurinn færi út úr stjórninni
frekar en að kyngja ýmsu sem frá samstarfs-
flokkunum var komið. Þá varð þessi til:
Ég vil heldur fœra fórn
og frelsi landsins barna halda
en að lúta íhaldsstjórn,
því að einhverntíma ber nú Skjalda.
Þegar Sjálfstæðisflokkurinn var alveg að
klofna var viðtal við Jón Sólnes í útvarpinu
og hann spurður hvort hann væri að kljúfa.
Þá svaraði Sólnes því til að hann teldi sig nú
bara annan arminn af flokknum. Vísan sem
þá varð til hefur víða farið:
Sólnes þannig sagði frá
sjálfur, núna í vikunni:
Ég er betri armur á
íhaldsljósastikunni.
Þar týnda soninn
taka í sátt...
Ertu genginn aftur í Alþýðubandalagið?
- Klofningurinn hér um árið var ansi
leiðinlegur. Og það sem verra var: Ein-
strengingshátturinn var svo mikill að maður
var varla litinn réttu auga af gömlum fé-
lögum. Þegar Samtökin voru úr sögunni
kom Stefán Jónsson og talaði við okkur,
taldi skyldu sína að safna saman þessum
brotum. Ég svaraði því svo til að nýtt fólk
væri komið í félagið og vildi ekkert með það
hafa. Svo kom Svavar hér á fund um daginn.
og þá gerði ég það hvort tveggja í senn að
ganga í Alþýðubandalagið og gerast áskrif-
andi að Þjóðviljanum. Sömu helgi fór ég á
árshátíð Alþýðubandalagsins og færði þeim
þar kvæðið um týnda soninn. Þetta er úr
því:
Nú skal bera höfuð hátt,
halda í salinn innar.
Þar týnda soninn taka í sátt
tamdir vinstri sinnar.
- Annars finnst mér voðalegt hvernig
þetta gengur fyrir sig í stéttarfélögunum.
Félagarnir í þeim líta ekki við að hækkuð
séu lægstu laun nema prósenta fylgi á eftir.
En það er vandaverk að plana svona mál,
pólitískt og stéttarlega. Forystumennirnir
eru eins og vegagerðarmenn. Það fer eftir
því hvernig stikunar eru settar upp hvernig
vegurinn verður. Og það er auðvelt að vera
vitur eftir á. En áfram skröltir hann samt.
Þessu miðar öllu áfram.
Lífið svalar
löngun minni
Þú ert farinn að líta mildari augum á lífið?
- Ég skal segja þér það. Þegar ég var ung-
ur var pólitískur fundur í litla samkomuhús-
inu á Melstað. Þar voru komnir Jónas frá
Hriflu, Sigurður Grímsson frá íhaldinu og
einhver krati, ég man ekki hver hann var.
Ég var óskaplega spenntur að hlusta á þá
því að þá var ég búinn að hlusta á Einar
Olgeirsson og þeir rifust eins og hundar og
kettir kratinn og Sigurður Grímsson. Svo
settust þeir á bekkinn á eftir og hvað held-
urðu að gerist þá. Heldurðu ekki að Sigurð-
ur bjóði kratanum í nefið. Þetta fannst mér
öldungis forkastanlegt. Ég hélt að þeir töl-
uðust ekki við. Svona var maður ungur þá.
Ertu bjartsýnn á heiminn?
- Já, maður má vera bjartsýnn. Ég man
mína fyrri tíð og það var oft þröngt í upp-
vextinum. Ég byrjaði að sitja yfir 50 kvía-
rollum þegar ég var 7 ára gamall. Nú á ég
konu, börn, barnabörn, hesta og hund. Ég
hef rnikið yndi af hestum og nota hvert
tækifæri til að ríða út og hef þá barnabörnin
með mér. Við skulum láta þessa vísu verða
lokaorð mín:
Eldur falinn er í sinni
enda í tali jafnan hress.
Lífið svalar löngun minni,
lengi skal ég njóta þess.
-GFr