Þjóðviljinn - 24.03.1984, Blaðsíða 20

20 SÍÐA - ÞJÓÐY'ILJINN Helgin '24.-25.’mars 1984
bæjarröH
Veistu...
Hannes og ég
Ég hef alltaf verið heldur svona
„svag“ fyrir gömlu hverfunum í
Reykjavík og gömlu timburhús-
unum og hef margoft látið tilfinn-
ingarnar hlaupa með mig í gönur í
þeim efnum. Einu sinni lenti ég
meira að segja í ritdeilu við Guð-
mund J. um efnið og hef líklega
ekki riðið feitum hesti frá þeirri
viðureign. A.m.k. hló Guð-
mundur ógurlega þegar hann
frétti að ég væri fluttur í blokk.
En þetta er nokkurs konar þrá-
hyggja hjá mér og nú loks í sumar
flyt ég í gamalt og virðulegt timb-
urhús á besta stað í Þingholtun-
um. Loksins. Og nú ætla ég að
hlæja að Jakanum næst þegar ég
sé hann.
Fyrir mánuði síðan hljóp einn
af virtustu og bestu arkitektum
okkar fram á ritvöllinn og kvart-
aði sáran undan áhrifum „þorp-
ara“ á byggingaþróun Reykjavík-
ur. Ég tók þessi orð auðvitað
beint til mín og hef setið með sárt
ennið síðan. Þessi góði arkitekt
heitir Hannes Kr. Davíðsson og
býr í Þórukoti á Álftanesi ef sím-
askráin lýgur ekki. Þetta olli mér
nokkrum heilabrotum. Getur
verið að arkitektinn sé „kotung-
ur“? Nei, það getur ekki verið.
Sennilega býr hann í höll en hefur
gleymt að breyta nafninu á kot-
inu sem áður hefur verið þarna.
Það væri a.m.k. hægt að breyta
því í Þórustaði eða þá bara Birki-
brekku, Svanavatn eða Fagra-
völl. En þetta er nú útúrdúr.
En arkitektinn telur sem sagt
að illa hafi gengið að þróa miðbæ
Reykjavíkur frá kofaþyrpingu í
fagran borgarhluta. Éinkum er
honum í nöp við mína líka sem
vilja endurreisa Fjalaköttinn sem
hann telur „greni“, „klastur" eða
„slum á heimsmælikvarða“ svo
að notuð séu hans óbreytt orð.
Nýtt skipulag Grjótaþorps telur
hann mestu atlögu og svívirðu við
byggingalist sem fram hefur kom-
ið. Og ég sem var svo hrifinn af
þessu skipulagi. Getur það verið
að mér hafi skjátlast?
Ég gleymi því aldrei þegar ég
kom inn í Fjalaköttinn fyrst í jan-
úar 1976 og var þá í fylgd með
Valda, eiganda hússins. Mér
fannst eins og ég væri að koma
inn í ævintýraheim og sá fyrir mér
portið með glerþakinu í miðju
húsi sem lokaða verslunargötu
með blómabúðum og öðrum
smáverslunum, kaffihúsi og
handverksmönnum á efri hæðum
með opnum gluggum út að port-
inu og blómum í gluggasillum a la
Holland og lifandi síðdegismúsík
sem flæddi um húsakynnin. f
gamla leikhúss- og bíósalnum
gætu svo verið uppákomur svo
sem kvikmyndasýningar, leiklist
og tónlist. Ég er viss um að
kaupsýslumenn yrðu óðir í að
komast að í þessu sjarmerandi
húsi á þessum stað. Svona er ég
rómantískur og vitlaus.
Seinna í sama mánuði fór ég
svo um húsið með Sólveigu
Hjörvar, sem alin er upp í húsinu,
og hún fór að segja mér sögur af
fólki sem þarna bjó og upp lukust
nýjar veraldir og nýr skilningur á
arfleifð Reykvíkinga.
Ég féll fyrir Fjalakettinum en
það stafar líklega af því að ég hef
ekki vit á arkitektúr. Við Hannes
erum báðir Reykvíkingar - þó að
hann sé fluttur í sitt Þórukot á
Álftanesi - en það segir líklega
ekki alla söguna.
-Guðjón
Úr Fjalakettinum. Það er
„eitthvað" við svona stiga.
að í alþingiskosningum 1967
kom fram Óháði lýðræðis-
flokkurinn og fékk 1.1% at-
kvæða og engan mann kjör-
inn.
að í kosningunum 1974 kom
fram Lýðræðisflokkurinn en
fékk aðeins 109 atkvæði.
að það var ekki fyrr en 1908 að
kosningar til alþingis urðu
leynilegar.
að metrakerfið var innleitt með
lögum á íslandi árið 1907.
Áður var lengd mæld í álnum
og þumlungum. Ein alin var
62,7 cm.
að þegar Alþýðusamband fs-
lands var stofnað árið 1916
stóðu 6 félög að því, en innan
vébanda þeirra voru um 650
félagar.
að fyrstu sjómannafélögin voru
sniðin eftir góðtemplararegl-
unni. Þannig hét fyrsta sjó-
mannafélagið Báran nr. 1.
Það var stofnað 1894.
að rithöfundarnir Jón úr Vör,
Jón Dan, Jóhannes Helgi og
Þorsteinn frá Hamri eiga það
allir sameiginlegt að vera
Jónssynir.
að orðið biskup er komið úr
grísku og merkir upphaflega
umsjónarmaður.
að árið 1923 var myndað kosn-
ingabandalag Sjálfstæðis-
flokks og svokallaðs Sparnað-
arbandalags á Alþingi og var
flokkurinn kollaður Borgara-
flokkur.
að borgarstjóraembætti var sett
á laggirnar árið 1907 í Reykja-
vík en áður hafði bæjarfóget-
inn haft með höndum fram-
kvæmd bæjarmálefna.
að árið 1937 mynduðu Sjálfstæð-
isflokkur og Bændaflokkur-
•». inn bandalag er Morgunblað-
ið kallaði Breiðfylkingu fs-
lendinga gegn sósíalisman-
um.
að fyrsta tilraun til dagblaðs á ís-
landi var gerð sumarið 1896.
■ Þá kom Dagskrá Einars Ben-
ediktssonar skálds út dag-
lega.
að Alþingi Islendinga fékk ekki
fjárveitingavald fyrr en með
stjórnarskránni 1874 og voru
fyrstu fjárlögin samin 1875.
sunnudagsHrossaátan
/ Z 3 V 5 (e> (p 9 V V T~
10 // /2 13 /3 19 V (p 15 V 13 / (? // 9
19 lg V /9 9 9 CV' W 9 IS /3 /4 /3
9 11 2o 2/ // (yk V b 2/ 5 22 23 Z5 7- 25
V 5 J$ n ? ii ¥ 19 1S 19 /3 b 9 // 15
26, V 27 /3 2S 9 5 2 13 23 9 1/ 25 11
28 tt\ 23 V 9 3 9 // 13 V 12 19 // V
Z 21 21 V ? 22 9 13 9 19 15 & 30 13
22 5 V /? s 23 V 3 9 3\ 19 V 5 25 15
¥ 32 13 23 /^ 21 9 9 9 11 £ 22
9 V 3 £- ? V /3 /9 n 15 9 22 19 // V
/3 9 19- 19 9 9 13 15 5 % 18 9
Lp 5 S? 9 á> 2Z 9 £ 2 25 19 23 23
A Á B D DEÉF GHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞÆÖ
Nr. 415
Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá bæjamafn.
Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðviljans, Síðu-
múla 6, Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 416“. Skilafrestur er
þrjár vikur. Verðlaunin verða send til vinningshafa.
1 2 /3 23 2! 23 2/ /3 /3' 3o

Stafirnir mynda íslensk orð eða mjög kunnugleg erlend heiti
hvort sem lesið er lá- eða lóðrétt.
Hver stafur hefur sitt númer og galdurinn við lausn gátunnar er
sá að finna staflykilinn. Eitt orð er gefið og á það að vera næg hjálp
því með því eru gefnir stafir í allmörgum orðutn. Það eru því
eðlilegustu vinnubrögðin að setja þessa stafi hvern í sinn reit eftir
því sem tölurnar segja til um. Einnig er rétt að taka fram, að í
þessari krossgátu er gerður skýr greinarmunur á grönnum sér-
■ hljóða og breiðum t.d. getur a aldrei komið í stað á og öfugt.
Verð-
launin
Verðlaun fyrir krossgátu nr. 413
hiaut Sævar Jónsson, Holtsbúð
34, 210 Garðabæ. Þau eru Tíu
myndir úr lífi þínu eftir Vigdísi
Grímsdóttur. Lausnarorðið var
Þrándheimur.
Verðlaunabókin að þessu sinni
Þrælaeyjarnar eftir Thorkild
Hansen.
THOBKILD HANSEN
ÞRÆLA