Þjóðviljinn - 24.03.1984, Blaðsíða 8

Þjóðviljinn - 24.03.1984, Blaðsíða 8
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINNi Helgin 24.-25. mars 1984 fréttaskýríng „Efling loftvarna íslands hefur algjöran forgang á næsta ári“ hafði Morgunblaðið eftir Wesley L. McDonald aðmírál og yfir- manni Atlantshafsherstjórnar NATO á forsíðu síðastliðinn mið- vikudag. Voru ummælin viðhöfð á fundi með bandarískri þing- nefnd á dögunum, og kemur fram í fréttinni að ýmsar þær fram- kvæmdir sem nú eru á döfinni eða í framkvæmd í herstöðinni á Keflavíkurflugvelli og annars staðar á landinu séu liður í að endurbæta loftvarnir og ratsjár- eftirlitskerfið á íslandi í samræmi við fyrirhugað „varnarkerfi á N- Atlantshafi“ sem á máli herfræð- inga gengur undir nafninu NADS (North Atlantic Defence System). Kastljós Ögmundar Þann 7. janúar s.l. kom það fram í Kastljósi Ögmundar Jón- assonar fréttamanns í sjónvarp- inu að bandaríski herinn hefði uppi áform um að byggja nýja stjórnstöð á Keflavíkurflugvelli, sem ætti að geta staðið af sér höggbylgju frá sprengju og ætti hún að duga í 7 daga eftir að al- gjört stríð er skollið á. Atti stjórnstöðin að vera að styrkleika sambærileg við stjórnstöð banda- ríska flotans í Kings Bay í Banda- ríkjunum og átti hún að kosta 15,8 milljónir bandaríkjadala í byggingu. Upplýsingar þessar voru hafðar eftir bandarískum þingtíðindum, og sagði Þjóðvilj- styrkt eða sprengjuheld flugskýli nokkra kílómetra frá núverandi geymslustað flugvélanna. Samkvæmt hinni nýju áætlun á einnig að gera nýja olíubirgða- stöð, segir William Arkin, og á hún að hafa eldsneytisbirgðir til 45 daga „fyrir flugvélar sem ekki heyra undir NATO, svo sem langdrægar sprengjuflugvélar“ (tilvitnun í umsögn flotans) og fyrir flugvélar frá herafla NATO. B-52 vélar á íslandi? Hér er um afar mikilvægt atriði að ræða, hinar langdrægu spreng- iflugvélar utan herafla NATO eru þær vélar Bandaríkjamanna bera kjarnorkuvopn. Hefur bandaríski herinn þegar farið fram á sérstaka 60 miljón dollara fjárveitingu þingsins vegna Helguvíkur. í leiðara Morgunblaðsins 11. janúar s.l. er rekið upp mikið ramakvein vegna þessara tíð- inda, eins og að líkum lætur. Kvartar leiðarahöfundur sáran undan því að við á Þjóðviljanum „Efling loftvama íslands U Fréttin í Morgunblaðinu er staðfesting á endursögn Þjóðvilj- ans frá 9. mars síðastliðnum á grein þeirri sem William Arkin, vísindamaður við Institute for Policy Studies í Washington DC og einn af höfundum handbókar- innar Nuclear Weapons Data- book skrifaði í danska blaðið In- formation þann 7. mars s.l. Þar greinir Arkin frá því að yfirstjórn bandaríkjahers (Joint Chiefs of Staff) hafi á árinu 1981 látið fara fram endurmat á stöðu banda- ríska heraflans á íslandi er leiddi til hinnar nýju áætlunar fyrir flugher og flota Bandaríkjanna er hafa eigi í för með sér „bætta stjórnun og bættan búnað til eft- irlits og fjarskipta". Segir Arkin að áformað sé að koma þessu nýja kerfi í gagnið seint á þessum áratug, og felur framkvæmdin meðal annars í sér að „komið verði fyrir hreyfanlegum ratsjár- stöðvum er fylgt geti sveigjunni á yfirborði jarðar og fundið skot- mörk í allt að 2900 km fjarlægð." Þessar ratsjárstöðvar eiga sam- kvæmt áætlun þessari að vera á íslandi og Skotlandi, og eiga þær meðal annars að geta varað við hinum langdrægu Backfire- sprengjuvélum Sovétmanna þeg- ar þær taka sig til flugs frá So- véskum herstöðvum. Þá segir Arkin að AWACs- ratsjárvélarsem hafi bækistöðvar á flugvöllum á fslandi og Bret- landi eigi að stýra orrustuvélum Bandaríkjahers gegn sovésku orrustuvélunum. Bandarísku orrustuvélarnar, sem nota á í þessu skyni eru af gerðinni F-15, sem er fullkomnasta orrustuvél Bandaríkjamanna, og er áform- að að þessar vélar komi hingað til lands árið 1986. f fréttinni í Morgunblaðinu er það haft eftir McDonald aðmírál að nú sé verið að vinna að flugskýlum fyrir F-15 vélarnar í Keflavík sem koma eigi í staðinn fyrir úreltar Phan- tom-þotur. I Málgagn sóslalisma, verkalýðs- I hreyfingar og þjóðfrelsis 'JODVIl/IIW H I 81333 81348 I Nýjar áœtlanir | um árásarvígbúnað I árlegri skýrslu bandarlska varnarmálaráduneyiinu um höfuömarkmið Pentagon fyrir árið 19S4 er staöfest að hernaðaryfirvðld í Bandaríkjunum hafa mótaö skýra stefnu uin stárfellda hemaðaruppbyggingu 4 Is- I landi. Markmið þcirra er að gera aukinn vígbunaö a Islandi aðgrundvallarþætti I árásargetu Bandarikjanna á Norður-Atlantshafi. Þessi áform komu skýrt fram i yfirheyrslum sem fram fóru i bandaríska þinginu á sfðasta ári og cinstakir liðir I þeirra eru tilgreindir i skýrslum og grcinargeröum scm n tcngdar cru hcrnaðarútgjaldaköflum bandaríska fjár- lagafrumvarpsins. Sérfræðingar í vígbúnaðarmálum hafa cinnig fjallað um þessar nýju vígbúnaðaráætlamr. 1 hópi þessara sérfræðinga cr William Arkin en hann I hcfur m.a. gefið út handbók um kjarnorkuvigbunað sem notuð cr við kennslu i bandarískum herskólum. Vígbúnaðaráætlanirnar sýna að þær hugmyndir sem hershofðinginn i Keúavfk. Geir Hallgrfmsson og Morg- unblaöið hafa komið á frámfxri á undanförnum mán- uðum er allt hlekkir f uppbyggingarkeðju árásarkcrfis- ins á Islandi. Bak við sakleysislegar skýnngar á tilgangi nýrra vigbúnaðaráfanga á Islandi eru vfðtækar áæilanir um styrkingu kjarnorkuvigbúnaðar Bandarikjanna á Norður-Atlantshafi. Markmið þcssara áætUna Pentagon cr að koma á námni samvinnu n'ughers og (lota. Aformin um radar- . súiðvat. llclguvík og aðrar framkvxmdir cru liðir framkvæmd þcirra ' „ Þcgar áróðurinn um nauösyn Helguvikurfram kvæmdanna höfst i málgðgnum hérlendra v.gbunaðar- suma var f fyrstu'talað sakleysislcga um mikilvægi mcngunarvarna vcgna vatnsbóla Suðurncsjamanna Geir Hallgrimsson gafst upp á þeirri skýringu »1 haus og fór tið þylja tölur um fjölda sovéskra Hugvéla. Nu sína hin bandarísku skjöl að meg.nt.lgangur oliubirgðastoðvarinnar í Helguvík cr aö koma upp clds- neytisgeymum fyrir sprengjuflugvélar sem ekki heyra undir hcrafla NATO hcldur eru cingöngu tcngdar getu Randaríkjanna cinna til að heyja allshcrjarstnð I 45 daga a norðurslóðum. I lér er m. a. t.lgangur.nn að geta gert út H-52 sprcngjuflugvclar frá Kcflavík cn aöa - ' * -ketiii þcirra er að bera langdrægar kjarnorkueld- gar. öniu uroöursblekkingarnar hafa »»■.« - ö til aö réttlxta byggingu radarstöðva a Vcstfjorö og Noröurlandí lltanríkisráðhcrra og forsætisrað- ra hafa ásamt Morgunblaðinu verið cindregnir tals- nn bcssara - radarstööva og notað sakleysislcgt ■ röksenidalijal um ...nanlandsnug Fluglc.öa og I I „ulhelgisgæsluna Nu syna hin bandarísku gógn að I mcgintilgiingur þcssara radarstöðva cr að gcra banda- | rískum arasurflugvélum kleyft að miða ut skotmórk i 2900 km fjarlxgð. .. ,ti, Radarstóðvarnar og Helguvik eru aöcins tveir þætnr ■ af mörgum i hinum nýju vigbúnaðaráætlunum um upp- 1 byggingu árásarkerfis á lslandi. 1 bandar.skum þ.ng- I skiolum cr að f.nna tillögur um nýja neðanjarðarstjórn- ■ si,„y , KcHavik sem á að starfa áfram þótt striðsrustir •u allt í kring. Fjölga skal h‘J1 “a 1 il i starfsemi irein í „Information“ um herbúnaðinn í Keflavík Atómstöðin endurbyg l þess að þjóna langdrœgum sprengjuvélum Bundaríkjanna tan herafla Nato, segir bandarjskur sérfrœðingur - * 2tlorjjnut>Iaíiáíi FramkvamdMtJórt HuUdur Svanuon. 10. AlgiMOWa: SkMlunnl 18, Uml ejOM AáirtH- ind gegriir lykilhlutverkí i nýrri .naðaráætlun Reagan- irnarinnar fyrirN- intshafið, sem miðar að Jnaðaryfirburðum Bandarikj- na á svæðinu með svokallaðri •unter-offensive" eða gagn- jharáætlun. Samkvæmt mi treysta Bandarikin ekki Uur á hdrnaðarjalnvægiö. j^ur stefna þau að algjörum maðaryfirburðum Þetta kem- “am i grein sem bandariski stjórnmálafræðingurinn William ia'h'VTú i tSu b Arkin skrifar i danska blaðið In- hrJyi,niCgum udaotoðvum ‘ Uiandi. þimiA íno iw>. o(. formations.l.miðvikudag. wm i>i^ íife(ií tkýoiu ri«ui dup kn(ur að loka OIUK hliömu 2 i Gnrnlands, Ulands og Skollands. lu- þurfi Baodaríkm aA(ela cytl Avmaspn Nú eru það sprengjuvélar nu(ficrui slpVnvlOð i Kcdavik. >cm (Cli staðisl þjdnaði ckki bara Na ....... handarlsku spren(ju , u.(.,..........______,MIJ "f "I lan(drar( kjarnor ku i flugskýti o(auka i,liuhu(Air. Jiann- fram að^oliubir(Aas^ mdir'hcnrtfa Nalo* cn þai cr áll við fóldun oliubii(Aa ÍuflugvcUf af (crdmm B-52. scm sljdrnsloðvar 2 Kcfl Einn þ um < cndurtekinn og hefur hi að með ivipu&um hetti. FrltUmenn rikisfjðlnni&U fá fregnir af bandiriskum ikýrilum, einkaaðila eða opinbcrra iðiii, scgji frl ' ’ I hljóóvarpi eða ijín- virpi, ka i fyrir si ilenska seu am i Knng. rjingn ............ flugskýlum og nýjar F-15 orustuþotur ci Yfirmaður Atlantshafshcrstjórnar NATO: Efling loftvarna íslands heftir algjöran forgang sujircnirliukirne i Islandi <rj yfirmanni AllanUhaMicraljltrn. inikyl .1 ml. Unnií vari s« smi»i tkýla lyrir Mclk halnar vií ryrsu ll>n(a olla- telli hinrlasIMvir llm hana komsl kð legjl »f ii í um efni ikýrilanna og lan Uka alþýðubandalaga- fyrir að ekkert að að marka það sem islemku embættia- mennirn ir icgji en him veg- Keflavíkurfluitveili á þessum foriendum, I nðvember 1983 var þvf kasUð fram að setja Rttl upp stýriflaugar á Is- landi og á fðstudaginn var á það bent i Kaitljósi sjðn- vsrpsins, sð I yfirheynlu fyrir bsndariskri þingnefnd he/ði bandsriskur floUfor- ingi meðal anmrs fiert þsu rðk fyrir hlutdeild Bsnds- rfkjamanna I kostnaði við smiði oliugeymanna I llelgu- vlk, að R-52-aprengjuþotur Bandarikjamanna gctu feng- ið þaðan eldineyti, en besur þotur yrðu nouðsr Gestsson og Ólafur R. Grima- aon aðgðu á þingi og riUð var f aovésk bloð með dylgjum um að aovéaka kjarnorkuárii á Island væri unnt að réttlieU i grundvelli rangfRnlna al- þýðubandaiagsmanna. Út af stýriflaugunum hafa þeir Svavar Geitaaon og íoritjðri áróðurukrifitofi sendiráðsii APN-Novo Isllgrfmi Mavik. aðma iem' Gcir nrfkisráð- Hið •fþvise 1 tilefnl ums á áreiðaniega eftir að gerut vegna sprengiválanna Þesaar endurtekningar eru ðhjákvRmlleg fylgja varnar- umsUrfa lalanda og Banda- rlkjanna og þcui draugur verður seint kveðinn niður, ekki slst á meðan Banda- rlkjamenn eru manna ðtul- utir við að vekja hann upp. Er furðulegt hve einkaaðilar og oplnbtrir aðilar I Wuh- ington eru iðnir við að gefa ðrðkatuddar og beinllnis rangar upplýiingar um eðli varnarstððvarlnnar á Kefla- vlkurflugvelli og annað er stððina varðar. Það væri ðtvlrntt brot á varnarumn- ingi Isiands og Bandarikj- anna ef hér vrrl komlð fyrir vlgbdnaði sem noU mRtti til áráu á Sovétrfkin. ÞetU Rtti floUforiiigi, sem vitnir fyrir bandsrlikri þingnefnd um skjolunui.. ........... . pmiu ... rinn noUði i Kastlj&si ! liðsins, a6 viu. Enn Þjóðviljinn auðviuð ( I stjðrnvold I NATO-rlkji .a h... ..i.i ...... . | ausun haft og Nýjar upplýsingar um Keflavíkurherslöðina: Þjónar kjarnorkuheraflanum hvltu að Island er orðið a mikilvRgum lið I kjarnorki vonnabúri Bandarlkjinni". I þelm þremur tllviku, menn og tmbRttismenn borið það afdrátUrlaust til baka I fyrsU lagi að á fsiandi séu kljást við þá d vaktir voru up ald Reagan o •ugi að Ron- ...in hana ildastola f Wuh- mgton og hðfu að gefa ðvar- iegar yfirlýsingar um .Uk- .sigur I kjsrnorkustrlðl", svo að tvð ámRlisverð atriði séu nefnd. Rsndarisk stjórnvðld verðs að siá til þess að embRttis- á þeirra vetjum þekki Ólafur Gíslason skrifar NADS-kertiö, sem sagt var frá á forsíðu Morgunblaðsins 21. þessa mánaðar einnig í sér að hér í N- Atlantshafinu verði komið fyrir 4 flugvélamóðurskipum með til- heyrandi flugflota og eftirlitsflug- vélum sem verði búnar kjarnork- usprengjum sem beita á gegn kafbátum og árásarkafbátum. Segir Arkin að John Lehman, ráðherra flotamála í stjórn Reag- ans hafi í skriflegu svari við fyrir- spurn þingnefndar vegna fjár- lagagerðar fyrir 1984 að jafn- framt væri SSN-árásarkafbátum ætlað að „leiða sóknina á N- Atlantshafi inn á heimahöf óvin- arins og aðliggjandi hafsvæði í þeim tilgangi að mæta kafbáta- styrk Sovétmanna áður en hann nær að dreifa sér og ógna sjó- leiðum okkar og herafla“. Síðan segir Arkin: „Hlutverk flugflotans í þessari nýju áætlun mun fela í sér notkun B-52 sprengiflugvéla til stuðnings á- rása á skip. í stefnuriti Pentagon „Defence Guidance 1984“ stend- ur að „í áætluninni sé gert ráð fyrir að hlutverk þeirra verði að bera bæði hefðbundin vopn og kjarnorkuvopn.“ , Einhliða „samstarf“ í leiðara Morgunblaðsins þann 11. janúar s.l. er sáran kvartað undan því að vafasamar banda- rískar heimildir séu hvað eftir annað notaðar til þess að þyrla ,upp moldviðri um „varnarsam- starf íslands og Bandaríkjanna“. Gagnvart okkur fréttamönnum virðist þessum málum hins vegar þannig varið að „varnarsamstarf- ið“ svokallaða sé allt á einn veg- inn. Að leita til íslenskra stjórnvalda eftir upplýsingum um þessi mál er eins og að stanga múrvegg. Annað hvort eru ís- lensk stjórnvöld að leika með varnir landsins á bak við tjöldin eða þá að „samstarfið“ fer allt fram innan veggja Pentagons og allar ákvarðanir um varnir lands- ins eru teknar þar. Það er ófrá- íslenskt eða bandarískt forgangsverkefni? mn einnig frá innihaldi þeirra í ýtarlegri fréttaskýringu 10. janú- ar s.l. William Arkin segir í greininni í Information að bandaríski flotinn hafi farið fram á endur- bætur á herstöðinni í Keflavík er feli meðal annars í sér byggingu nýrrar stjórnstöðvar, er geti dug- að í 7 daga „við fullan stríðsrekst- ur samkvæmt núgildandi áætlun- um“ eins og segir í umsögn flot- ans. Þá segir hann að samkvæmt þessum tillögum eigi að byggja af gerðinni B-52, sem bera kjarn- orkuvopn. í þingtíðindum þeim sem vitn- að var í í Kastljósi Ögmundar Jónassonar og fréttaskýringu Þjóðviljans 10. janúar s.l. kemur fram að ástæðan fyrir því að Bandaríkjastjórn á að fjármagna helming kostnaðar við Helguvík- urstöðina á móti NATO sé sú að stöðin eigi að þjóna vélum þeim sem heyra undir „Strategic Air Command", sem er stjórnstöð langdrægra sprengjuflugvéla sem höfum að engu yfirlýsingar ís- lenskra embættismanna um að B- 52 sprengjuvélar eigi ekki að hafa afnot af Keflavíkurflugvelli. „Það væri ótvírætt brot á varnar- samningi íslands og Bandaríkj- anna ef hér væri komið fyrir víg- búnaði sem nota mætti til árása á Sovétríkin", segir í leiðaranum, þar sem spjótunum er einnig beint að bandarískum valdhöfum fyrir „óvarlegar yfirlýsingar". En svo vitnað sé aftur til grein- ar Williams Arkins, þá felur víkjanleg krafa á upplýsinga- skyldu stjórnvalda hér að þau greini frá innihaldi þeirrar áætl- unar sem yfirstjórn bandaríska hersins hefur gert um varnir ís- lands undir heitinu „North Atl- antic Defence System“. Þá kröfu verður að gera á hendur ríkis- stjórnarinnar og stjórnmálaflokkanna að þeir lýsi afstöðu sinni til þessara mála og að þessar svokölluðu „varnir ís- lands“ veðri ræddar fyrir opnum tjöldum. ritstjórnargrein Varið land - Friðlýst land Morgunblaðið hélt upp á dap- urlegt afmæli um daginn: tíu ár voru liðin frá því að hópur sá sem kallaði sig Varið land afhenti Ólafi Jóhannessyni, forsætisráð- herra vinstri stjórnarinnar sem þá var við völd, bænarskrá með undirskriftum þeirra, sem höfðu með misjafnlega smekklegum aðferðum verið tældir til að heimta áframhald bandarísks hernáms í landinu. Svo langt er þetta stærsta blað landsins leitt í þeirri hugtakabrenglun og af- skræmingu tungumálsins sem einatt er kennt við árið og skáld- söguna 1984, að það lýsir brölti VL-manna sem einskonar hetju- skap í framhaldi af íslenskri sjálfstæðisbaráttu. í viðtali við Svavar Gestsson, formann Alþýðubandalagsins, sem birt er hér í blaðinu í dag, er það rifjað upp, að einmitt þann sama dag og VL-menn krupu með undirskriftakassa sinn fyrir Ólafi Jóhannessyni, hafi ríkis- stjórn hans samþykkt bókun um að herinn skyldi verða brott af íslandi í áföngum. Fyrir árslok 1974 skyldi fyrsti fjórðungur liðs- ins farinn, helmingur árið 1975 og afgangurinn 1976. Þetta er mjög athyglisverð bókun, sem alltof fáir hafa vitað um til þessa. Þessi bókun og það sem síðar gerðist minnir einnig á það, hve erfitt það hefur verið fyrir herstöðva- andstæðinga að koma fram meiri- háttar árangri í baráttu sinni - veldur þar miklu um, hve óáreið- anlegir bandamenn Framsóknar- menn hafa jafnan verið í þessum málum. En eins og kunnugt er hafa Framsóknarmenn einatt gert um það samþykktir að hér skyldi ekki sitja erlendur her-og um leið hafa öflug og fjársterk öfl í þeim flokki unnið leynt og ljóst gegn því að við slíka stefnu yrði staðið. Um þetta segir Svavar Gestsson m.a.: „Ég vil vekja athygli á þeim ummælum Ólafs Jóhannessonar í Morgunblaðinu á dögunum, að hann hafi í rauninni verið búinn að skipta um skoðun í málinu' áður en VL kom til. Það þýðir að hann hafi verið að samþykkja áð- urnefnda bókun um brottför hersins þvert á viija sinn og verið ráðinn í að hafa hana að engu... Það er því valt að treysta á slík póhtísk öfl sem lenda svo á upp- boði eins og aumingja Fram- sókn.“ Andstæðingar erlendra her- stöðva á íslandi hafa orðið fyrir mörgum vonbrigðum eins og kunnugt er - og enn boðar Morg- unblaðið það framhald af iðju VL-manna að hér skuli endur- nýja hernaðarmannvirki og fjöl- ga þeim. En menn mega heldur ekki gleyma því, að andóf her- stöðvaandstæðinga og þess flokks sem mest á samleið með þeim, Alþýðubandalagsins, hef- ur þrátt fyrir allt borið ýmislegan árangur. Það er þessu andófi að þakka, innan og utan ríkis- stjórna, að mörg áform banda- rískra herstjóra um að gera ís- land að miklu stærra víghreiðri en það er, hafa runnið út í sandinn. En þessi takmarkaði árangur og hið nýja VL-brölt, minna einnig rækilega á það að enn er mikið verk óunnið öllum þeim sem láta sér annt um friðlýst ísland. f fyrrnefndu viðtali minnir Svavar Gestsson á þann sam- starfsgrundvöll sem Alþýðu- bandalagið gerði í fyrra að orð- sendingu sinni til flokka og ein- staklinga. „Þar lögðum við áherslu á að allar hernaðarfram- kvæmdir hér á landi yrðu stöðv- aðar nú þegar, þar á meðal flug- stöðin, þar lögðum við áhersJu á kjarnorkuvopnalaus Norðurlönd og aðild ísland að slíkum samn- ingi, þar lögðum við áherslu á virka friðarpólitík á alþjóðlegum vettvangi og stuðning við þjóðir þriðja heimsins... Eg er sann- færður um að slíkar áherslur eiga víðtækan hljómgrunn meðal þjóðarinnar og flestir vildu tengj- ast lýðhreyfingu sem vill stíga slík raunhæf skref í átt til friðar og afvopnunar."

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.