Þjóðviljinn - 12.05.1984, Síða 15

Helgin 12. - 13. maí 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA15
Chamarro-ættin og rit-
skoðunin í Nicaragua
Er ritskoðun við lýði í Nicar-
agua? Þetta er spurning sem
oft heyrist og andstæðingar
stjórnarfarins þar keppast
við að svara henni játandi, og
með fylgja gjarnan fullyrð-
ingar um að hún fari sífellt
harðnandi og stöðugt sé
þrengt að f rjálsri fjölmiðlun,
sem á sér ríkar hefðir í
iandinu.
Talsmenn breska Verka-
mannaflokksins í málefnum
Suður-Ameríku, svara þess-
ari spurningu á þá leið að rit-
skoðun sé ekki meiri í Nicar-
agua en var í Bretlandi með-
an á Falklandseyjastríðinu
stóð og í Bandaríkjunum
meðan innrásin á Grenada
var gerð.
I
Fjöldi
útvarpsstöðva
í Nicaragua eru 25 útvarpsstöðv-
ar sem ýmist senda út heilar dag-
skrár eða fréttaprógröm, Af þeim
eru 20 í einkaeigu, en fimm á veg-
um ríkisins, og þar af 3 í eigu Þjóð-
frelsishreyfingar Sandínista. Sjón-
varpið sendir út á tveimur rásum en
það er í ríkiseign. Dagblöð eru 13
og þar af eru 12 í einkaeigu, en
aðeins eitt á vegum Þjóðfrelsis-
hreyfingarinnar, stjórnarmálgagn-
ið Barricada. Tvö önnur blöð hafa
útbreiðslu um allt landið, og eru
það La Prensa og E1 Nuevo Diario.
Síðan koma út um 15 tímarit, og
eru fjögur þeirra á vegum ríkisins.
Helstu útvarpsstöðvarnar eru Ra-
dio Sandino (á vegum FSLN-
Pjóðfrelsishreyfingarinnar), Radio
Catolíca (Rödd erkibiskupsins
öðru nafni) La voz de Nicaragua
(ríkisstöð) og La Corporarion y
Radio Mundial (á vegum atvinnu-
rekendasamtakanna).
fíadio Sandino
Við heimsóttum Radio Sandino
og ræddum við blaðamann að nafni
Myrian Palacium. Hún sagði okkur
að þar ynnu 20 blaðamenn undir
stjórn fjögurra manna ritstjóra-
ráðs, auk þess sem þar störfuðu 3
dagskrárgerðarmenn. Músíkefnið
er yfirgnæfandi í dagskránni og
þegar við sögðum að okkur þætti
nóg um hve poppið yfirgnæfði
sagði hún að ekkert þýddi að
breyta smekk fólks í einu vettvangi
og Sandínistastöðin yrði að halda
sig á þeim slóðum sem almenning-
ur þekkti frá fyrri tíð. Útvarps-
menn vildu þó gjaman gera meira
af þjóðlegum þáttum, auka barna-
efni, ljóðlist og sígilda tónlist. Ra-
dio Sandino er sérstaklega stolt af
beinu línunni sinni þar sem fólk
getur spurt ráðherra og aðra
stjómarmenn spjömnum úr. Myri-
an nefndi sambærileg prógrömm úr
öðmm stöðum og minnti á sjón-
|Sx MMniixi iV la rjal/4 j la» bmibclMn
Corinto serd evacuado
Obispos m
fíusos y tibias 8xpalsatlos
".....fj§~' de Gretmda fíegan a Méxho
MlnJstro hondvreno
áciíno ol CONDBCA
Mcdícotrcrta
cmtdicor
lo 'dipscmania'
Í’in’in/íi reguk prccios por ptíso de semovienies
varpsþátt, þar sem ráðamenn fara
út um borg og bý og ræða við fólk á
ýmsum stöðum í beinni útsend-
ingu.
Enginn barnaieikur
Við þvældum henni dálítið í rit-
skoðunarmál, en hún sagði að
stríðsástand væri enginn barna-
leikur, og því sættu blaðamenn sig
við það að Fjölmiðla- og samskipt-
adeild innanríkisráðuneytisins
hefði eftirlit með útsendu efni, þótt
þeir væm ekki ánægðir með það.
Hún lagði hinsvegar áherslu á að
ritskoðun næði eingöngu til hem-
aðarmálefna og beinnar undirróð-
ursstarfsemi gegn byltingunni, og
t.a.m. væri samkvæmt nýju kosn-
ingalögunum ákveðið að ailir
flokkar hefðu jafnræði í fjölmiðl-
um og næði það ákvæði til allra
útvarpsstöðva og sjónvarpsins.
Önnur Prensa
en áður
La Prensa er þekkt á alþjóða-
vettvangi fyrir að hafa barist fyrir
skoðanafrelsi undir hálfrar aldar
alræði Somoza-ættarinnar, enda
þótt ritskoðari Somoza hafi sett
upp skrifstofu á ritstjóm þess. La eins og áður sagði af svipuðum toga
Prensa hóf göngu sína árið 1926, og og blaðamenn urðu að þola í Falk-
eigendur blaðsins eru nær allir landseyjastríðinu og meðan á
tengdir hinni frægu Chamarro fjöl- innrásinni á Grenada stóð. Þar við
skyldu. Hún hefur verið forystuafl bætist að La Prensa sendir ljósrit af
íhaldssinna í Nicaragua öldum ritskoðuðu efni til sendiráða í Man-
saman. Þess ber að gæta að agua,ogþráttfyrirmótmælistjóm-
Somoza klifraði upp eftir bakinu á arinnar hefur þessi háttur ekki ver-
Frjálslyndum er hann var að kom- ið stöðvaður. Mikilvæg skilaboð
ast í sess ogLa Prensa hélt uppi ættu því a.m.k. að komast til skila
andófi íhaldssinna gegn Somoza- til umheimsins, með nokkurri töf
stjórnarfarinu. Pedro Joaquin þó. Þá hefur La Prensa verið leyft
Chamarro var ritstjóri La Prensa að hengja afrit af ritskoðuðu efni
árin fyrir byltingu og naut mikillar upp á járngrindur fyrir utan rit-
virðingu í Nicaragua, og víða um stjórnarskrifstofur sínar.
heim. Somoza-ættin lét myrða Það heyrir svo til sérkenna fjöl-
hann í janúar 1978 þegar hann var miðlunar í Nicaragua að bróðir
orðinn henni of hættulegur og horf- Predros, ritstjóra La Prensa, er rit-
ur voru á að hann gæti sameinað stjóri stjómarmálgagnsins Barrica-
borgarastéttina um að hrekja da, Carlos þessi Chamarro leggur
Somoza-einræðið úr landi. Bróðir áherslu á það í viðtali við bresku
hans Xavier Chamarro tók þá við þingmennina, sem nefndir em í
stjórn blaðsins, en í maí 1980 urðu upphafi greinarinnar, að hans blað
deildur á blaðinu þess valdandi að sé einnig ritskoðað á sama hátt og
hann fékk pokann sinn, 85% La Prensa. Og hann spurði þing-
starfsliðsins sagði upp í mótmæla- mennina hvemig breska þingið
skyni, og stofnaði ásamt Xavier myndi bregðast við ef að nokkur
nýtt dagblað sem ber nafnið Nuevo hundmð þúsund manns (sambæri-
Diario. Starfsmenn blaðsins halda legt miðað við höfðatölu) myndu
því fram í dag að þeir og blað þeirra gera innrás á Bretlandseyj ar í þeim
séu hið raunverulega framhald af tilgangi að steypa stjómarfarinu.
frelsisrödd La Prensa. Xavier hef- Hvort þeir héldu að bresku blöðin
ur sjálfur lýst því að eftir bylting- - fengju að birta fréttir sem gætu
una hafa klofningur orðið milli gagnast innrásarmönnum? Carlos
tveggja tilhneiginga á blaðinu. Chamarro var einn þeirra sem yfir-
Annarsvegar hefði verið hópur gaf La Prensa í uppgjörinu 1980
undir forystu hans sem vildi halda ásamt frænda sínum sem nú stýrir
fast við baráttu fyrir félagslegum E1 Nuevo Diario. Merkileg fjöl-
umbótum í landinu, og fyrir nýju skylda þetta.
efnahags- og stjórnmálakerfi í
landinu. Hann vildi að blaðið héldi .«
uppi harðri blaðamennsku óháðri UtÖreiðSlan
flokkum en veitti byltingunni paQ er erfitt að fá botn í út-
gagnrýnan stuðmng svo lengi sem t»reíðSlU helstu dagblaða í Nicarag-
hún væri á réttn braut. Hinn hóp- ua ejns 0g þag er raunar hér, og
unnn vildi gera La.Prensa að mal- blaðstjórar fara frjálslega með út-
gagni andstöðu gegn Þjóðfrelsis- breiðslutölur. Þó virðist samkomu-
hreyfingu Sandimsta. jag um Barricada sé út-
Efúr að Xavier var rekinn breiddast, en mismunandi hvort
stjórna blaðinu Jaune Chamarro mennteljaElNuevoDiarioeðaLa
bróðir hans og Pedro Joaquin prensa útbreiddara. Tölumar em
Chamarro Banos, sonur pislar- írá 6Q-90 þúsund fyrir Barricada,
vottanns. Þeir hafa gert blaðið að 40.50 þúsund fyrir hin tvö. Þá má
yfirlýstu málgagm gegn stjórnar- nefna ag vikublað kaþólsku kirkj-
farinu og beita stundum aðferðum unnar> £j Tayacan, kemur út í 10
sem Sandínistastjórmn hikar ekki búsund eintökum
við að stimpla sem hefðbundnar v
CIA-forskriftir. í því sambandi er Áður birtar greinar í flokknum „17
oft bent á að La Prensa hafi tekið dagar með Sandinistum“ birtust
hliðstæðri þróun eins og E1 Merc- 28. apríl, 1., 5. og 10. maí.
C.A. Sm dr crisfe po*
tíimbióidc t'sjKroiBas
Samlinisdis viertm
prepolrtile aKissáigw „ej
iti’rica 1 -i. tl. I
kíit i^Vttc SW
ii . I I .1«
México y Costa FHca
se pondrárt al dta
CoerriUa sahadorvfln
quim svguir dlálogo
con embs»)ttdor Stonc
Ejemplo de democracia en convencíón de! PCD
urio á stjórnarárum Allendes í
Chile og The Daily Cleaner sem
vann að því að grafa undan stjóm
Michael Manly á Jamaica.
Chamarro-ættin
á öllum blöðum
Þó talsvert veður sé gert út af því
að La Prensa sæti ritskoðun er hún
17 dagar með
Sandínistum
GREIN einar karl haraldsson
SEGIR FRÁ
FERÐ UM NICARAGUA
Við viljum
vekja athygli
T TT'TP A
I jFj H rrt
HÚS
leigjenda og leigusala á því,
að Félagsmálaráðuneytið
gefur út eyðublöð fyrir
leigusamninga um íbúðarhúsnæði,
Notkun þess tryggir réttindi
beggja aðila.
•c
Leigjendasamtökin
HÚSEIQENDASAMBAND
ISIANDS
Hið löggilta eyðublað fyrir leigusamninga
um íbúðarhúsnæði fæst án endurgjalds
hjá bæjar- og sveitarstjómum
og á skrifstofum okkar.
Önnur samningseyðublöð
em ekki gild.
1 dö° Húsnæðisstofnun rikisins
8
Myndlistarskólinn
á Akureyri
Lausar stöður
Eftirtaldar kennarastöður eru lausar til um-
sóknar:
Staða listasögukennara.
Staða kennara í málunardeild.
Staða kennara í teiknun.
Umsóknir ásamt upplýsingum um menntun
og fyrri störf sendist undirrituðum fyrir 25.
maí.
Nánari upplýsingar um ofangreindar stöður í
síma 96-24958.
Myndlistarskólirui á Akureyri.
Helgi Vilbergsson.