Þjóðviljinn - 17.06.1984, Blaðsíða 4

Hér erfullkomin
funda- og ráðstefnu
aðstaða. Fyrir
fámenna fundi sem
fjölþjóða ráðstefnur
tjöm til sjávar. Húsin sem viö
stöndum viö eru ekki til.
Grænt sefið grær á bökkum
lækjarins. Menntaskólinn
gnæfir í allri sinni látlausu feg-
urö uppi í brekkunni, og litlu
norðar stendur lágreist fanga-
hús, stjórnarráö nútíma ls-
lands. Neöan við Mennta-
skólann er lítil trébrú yfir læk-
inn, Skólabrúin, þar stendur
her manns grár fyrir járnum.
Uppi í litla salnum í noröur-
enda skólans sitja Islendingar
á þingi, íslendingar, sem
krefjast réttar síns úr hendi er-
lendrar þjóðar. Þeim er stjórn-
aö af erlendum sendimanni,
Trampe greifa. Hann vill troða
á þingsköpum, þingvenjum
og lýðræði, og slítur fundi. Þá
er þaö, aö (slendingurinn rís
upp í öllum sínum mætti meö
allar sínar erföavenjur aö
baki, og segir: Ég mótmæli.
Og þjóöin gervöll tekur undir
og segir: Vér mótmælum. Vér
mótmælum allir. Þjóðinni var
svo lýst á þessum tímum aö
hún væri hnípin þjóö í vanda, í
lágreistum hreysum, fátækog
snauð. En um gervallar sveitir
liföi íslenzk menning, íslenzk
tunga, íslenzkur kjarkur og
karlmennska, og íslendingur-
inn sagöi: Ég mótmæli. Vér
mótmælum.
Síöan er liöin öld, rétt öld í
sumar, öld mikilla atburða,
mikilla framfara. íslenzka
þjóöin hefur sótt skeiðiö fram
á við, örugg og markviss. Hún
var að sækja rétt í hendur er-
lends valds. Hún var aö mót-
mæla erlendri fjárkúgun og
erlendri stjórnarfarskúgun.
Og hún vann sinn mikla sigur
1918 og sinn lokasigur 1944.
Hún varð frjáls af því að vér
mótmæltum allir...
Og í dag er hér ekki hnípin
þjóð í vanda. í dag er hér rík
þjóð, þjóð sem á nútímatæki
til að sækja gæöi lands og
sjávar, þjóð sem er gáfuð og
þjóð sem er menntuð. -
Og ég spyr ykkur - hvort
þetta ofurefli, sem íslenzk
verkalýðshreyfing, íslenzk al-
þýða, Islendingar allir eiga að
mæta í dag, sé meira því, sem
íslendingar áttu að mæta á
Skólabrúnni fyrir hundrað
árum. Og ég spyr: Erum vér,
erum vér ættlerar sem ekki
getum staðið í þeim sporum,
sem þjóðin stóð í fyrir hundrað
árum? Erum vér ekki tilbúnir
að taka upp baráttuna og mót-
mæla? Taka upp baráttu
allrar alþýðu, taka upp baráttu
allrar þjóðarinnar gegn er-
lendu auðvaldi og kúgunar-
valdi? Sá hinn mikli íslending-
ur, íslendingurinn sem mælti
hin frægu orð, Vér mótmæl-
um, hann ritaði og á sinn
skjöld: Eigi víkja. Eru þeir til
meðal vor í dag, sem vilja
víkja? Ég segi ykkur, að hver
sá, sem víkur, hann svíkur.
Hann er svikari við þjóð sína,
menningu sína, sjálfan sig.
Allir, allir undantekningar-
laust, eigum vér að mótmæla,
mótmæla erlendri kúgun,
mótmæla innlendum lögbrot-
um, mótmæla því auðvaldi,
sem býður alþýðu manna
áþján, hungur og kúgun. Mót-
mælum allir sem einn! Vér
mótmælum allirl*
Viðskipta-
jöfnuðurinn
hagstæður
Það var margt gleðilegt
sem gerðist á lýðveldisári.
Meira að segja viðskipta-
jöfnuðurinn við útlönd var já-
kvæöur öfugt við það sem við
þekkjum frá síðustu árum og
hafði þekkst þá næstu árin á
undan. Landsmenn fluttu út
vörur á lýðveldisári fyrir rúmar
254 miljónir, en innfluttningur
nam 247,5 miljónum.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN 16.-17. júní
Stærsta og fullkomnasta
hótel landsins, býðuryður
þjónustu sína. 217 vel búin
og þægileg herbergi, öll
með baði, síma og
sjónvarpstengingu.

I Veitingabuð
færðu allskonar
rétti á
hóflegu verði. .

4?,
Glæsilegar veitingar.
í Blómasal bjóðast
veisluréttir og Ijúfar
veitingar. Reynið kræs-
ingar kalda borðsinsí
hádeginu.
í hótelinu er rekin fjölþætt þjónustustarfsemi.
Sundlaug og gufuböð, rakarastofa,
hárgrefðslu- og snyrtistofur. Einnig verslun,
ferðaþjónusta og bílaleigaerviðhóteldyrnar.
Heill heimur útaf
fyrir sig. Er hægt
að hugsa sér það
þægilegra?
Verið velkomin
HOTEL
LOFTLEIÐIR
Reykjavíkurflugvelli
Sími: 22322
Það hernám
tæki
engan enda
Það má öllum vera Ijóst, að þó
íslendingar leigðu þessu út-
lenda stórveldi ekki nema út-
sker eitt, væru ráð þeirra yfir
landi sínu skert. En... ekki (er)
um slíkt að ræða, heldur
stöðvar sem næst og jafnvel í
hjartastað landsins. Hvert
mannsbarn skilur, aö raun-
verulega væri frelsi og
fullveldi þjóðarinnar úr sög-
unni, ef gengið væri að þessu.
Viö komu friðarins inngengi
hún ekki í neitt frelsi, heldur í
nýja tegund hernáms, sem
væri frábrugðið hinu gamla aö
því leyti, að það tæki engan
enda.
Ekki getur öðruvísi verið en
hjá þeim mönnum, sem treyst
hafa loforðum Bandaríkjafor-
seta, veki tilmæli þessi furðu.
Friður er nú á kominn í
heiminum með fullum sigri
bandamanna alstaðar þar
sem barizt var. En þessi sigur
er enn með þeim hætti, að
Bandaríkjamenn hafa í hönd-
um vopn svo öflug, að þeir
eiga alls kostar við hvert það
ríki, sem ætlar sér að hefja
styrjöld við þá.
Menn tala þó og skrifa,
sumir hverjir, um nýja
heimsstyrjöld. En vita þeir
menn, sem hæst tala um
þetta og lægst hvísla, meira
en viö hinir? Ekki hef ég heyrt
þá halda því fram, að Banda-
ríkin mundu hefja árásarstyrj-
öld á gamlan bandamann
sinn. En ef til vill þykir þeim
líklegt, að Rússar hafi sér-
staka löngun til að fremja
sjálfsmorð með því að ráða á
þann eina her veraldarinnar,
sem búinn er kjarnorku-
sprengjum.
En síðar meir, þegar öll
stórveldin hafa fundið ráð til
að búa til þessi djöflatæki, þá
er komin önnur öld. En þá er
ekki lengur traust að neinni
hen/ernd, heldur háski.
Ég býst varla við, að nokkur
muni treysta sér til að tala
1944 1984
-----ili------
Einar Ólafur
Sveinsson um
herstöðva-
beiðni Banda-
ríkjastjórnar
1945.
kinnroðalaust um fjárhags-
legan hagnað af því að leigja
öðrum þjóðum íslenzkt land,
því að það væri, með leyfi að
segja, sami hagnaðurinn og
skækjan hefur af að selja sig.
Um hagnað einstakra manna
skal ég ekki tala; einstakir
menn, jafnvel heilar stéttir,
höfðu hag af hernámi Dan-
merkur, en sá maður þykir lé-
legur föðurlandsvinur þar í
landi, sem ekki metur alþjóð-
arheill meira.*
Tæp 128 þús á
lýðveldisári
í árslok 1944 voru íslendingar I
orðnir alls 127.791 og hafði |
þeim fjölgað um rúmlega
6000 einstaklinga frá því árið
1940. Af manntalsskýrslum er
greinilegt að fólksfjöldinn
tekur mikið stökk upp á við
eftir að lýðveldið var stofnað,
kemurþarsjálfsagt ekki sísttil
efnahagsleg velsæld eftir-
stríðsáranna.
mótmælum
allir
Sigfús Sigur-
hjartarson á
útifundi í
Reykjavik 16.
mai 1951,
höldnum til
að mótmæia
komu amerísk
hersins.
Ég lít aftur í tímann um hundr-
að ára bil. Lækurinn liðast frá