Þjóðviljinn - 17.06.1984, Blaðsíða 5

_____1944 Ijí 1984_
Nýr sproti
á fomum baðmi
@ðo
nývillingar
í eyðimörk
'Raett við ^artan Ólafsson um trœðagnjsk
Kaupmannahöfin og þjaðemisbarcrtkj okkar tíma
- Þú sigldir til Hafnar í fyrra-
haust og sast í Jónshúsi og á söfn-
um við ýmislegt grúsk og komst
síðan ekki aftur til starfa hér á
blaðinu. Mundi ýmsum lesendum
Þjóðviljans vafaiaust þykja sem
þeir œttu inni hjá þér nokkra skýr-
ingu á þessu ráðslagi þínu, eða
hvaðfinnst þér?
- Eg er nú ekki viss um að ég
skuldi einum eða neinum skýr-
ingar á athöfnum mínum. Ég vil
hins vegar minna á ágæta grein,
sem þú skrifaðir sjálfur á dögun-
um, um rétt einstaklingsins til að
taka upp klausturlifnað ef honum
sýndist svo, og sjálfur legg ég
mikið upp úr þessum rétti.
Með þessu er ég ekki að segja
að ég vilji hafa uppi ráðleggingar
til manna almennt um að þeir
dragi sig úr skarkala heimsins. Ég
geri mér sem áður fulla grein fyrir
því, að úti á vígvelliinum er þörf
góðra manna, en ég hefi sjálfur
verið þar lengi og mér fannst ein-
faldlega tími til þess kominn, að
gera þar nokkurt hlé á og taka
mér stund til að skyggnast til átta.
Því er ekki að neita, að enda
þótt mín daglegu verk á undan-
förnum árum og áratugum hafi
ekki borið þess merki, þá hefi ég
svo lengi sem ég man til alið með
mér einhverskonar tilhneigingar
til fræðagrúsks. Og auk þess má
segja, að sú ákvörðun sem ég tók
á nýliðnum vetri um tilbreytingar
á lifnaðarháttum feli í sér svolítið
persónulegt andóf gegn þeim
stríðu og þungu straumum í sam-
tíðinni, sem vinna að því að rífa
hér allt upp með rótum, slíta allt
samhengi og öll tengsl við þetta
land og það líf sem hér hefur ver-
ið lifað. Svolítið persónulegt
andóf gegn því fári, sem fjölmiðl-
arnir eiga reyndar drjúgan hlut
að, og stefnir að því að afmanna
sem flesta einstaklinga og gera þá
að hugsunarsljóum neysluþræl-
um, magnlausum tannhjólum í
markaðsvél fjölþjóðlegra auð-
hringa.
Ég neita því ekki að þegar ég
horfi hér yfir Sundin þá sakna ég
þess stundum, að klaustrið gamla
í Viðey skuli ekki standa þar enn,
og ég efast ekki um að þar hefur
verið góð aðkoman fyrir Þorvald
í Hruna, föður Gissurar jarls, á
sínum tíma þegar hann kaus að
hverfa frá sínum miklu veraldar-
umsvifum og una lífinu á slíkum
stað.
Við hina fornu brunna er nóg
af bærilega tæru vatni og þar, við
uppsprettulindir, er gott að una,
hvort heldur sem væri til lang-
frama ellegar skamma hríð í því
skyni að safna kröftum til nýrra
átaka í nútíðinni.
Dýrafjarðarmál
- Þig hefur vafalaust borið nið-
ur á margt fróðlegt í grúski þínu í
nítjándu aldar sögu?
- Ekki vil ég neita því. í þeim
efnum gæti vissulega verið af
mörgu að taka, en hins vegar
vandi að taka mál upp í blaðavið-
tali þar sem hlutunum verða eng-
in skil gerð til hlítar. Mér kemur
þó til hugar að nefna sem dæmi úr
þessu forðabúri mál sem á sínum
tíma var kallað Dýrafjarðarmál.
Það varðar tilraunir Frakka til að
koma hér upp franskri nýlendu
um miðja 19. öld. Ég nefni það
hér til vegna þess að í umfjöllun
þeirra tíma manna um málið verð
ég var við margar hliðstæður við
þá pólitísku sjálfstæðisbaráttu
sem við höfum talið okkur vera
að heyja á seinni hluta 20. aldar -
bæði að því er varðar landhelg-
ismál og viðleitni til að stemma
stigu við innrás erlends auð-
magns á vegum fjölþjóðafyrir-
tækja.
Það er reyndar kunnugt að
meðan við íslendingar lutum
Helgin 16. - 17. júní 1984 ÞJÓÐVILJINN - SIÐA 5