Þjóðviljinn - 28.06.1984, Page 8

LANDIÐ
Fiskirœkt
Gamlar og nýjar ábendingar
Halldór Pjetursson leggur til að hafið verði þorskeldi í stórum stíl
og að ýmsar fiskitegundir verði betur nýttar en nú er gert.
Viö íslendingar stöndum
nú á því stigi sem í veður-
málvísindum er kallað
lægð og höfum allt frá land-
námi lifað í lægðum og
hæðum. Kannski höfum
við verið of gáfaðir til þess
að gera okkur grein fyrir
þessu. En af þeirri hjá-
rænu, sem kölluð er vana-
vit áttaði alþýðan sig oft á
þessu og bjó sig undir að
setja undir lekann. Alþýðan
vissi alltaf hvar höggið átti
að lenda því hinir ríku höfðu
mörg ráð til að afla sér
fanga og síðan exi og gálga
til að fækka þeim allslausu,
sem stundum tóku það ráð,
að reyna að ná sér munn-
fylli úr búi hinna ríku.
Nú er komin önnur öld, þar
sem hin svonefnda menning er
ekki afnumin en elduð súpa til
hjálpar hinum snauðu. Þetta er
auðvitað þakkavert en vart
undirstaða þess að lifa því, sem
kallað er mannlíf.
Að elta
skuggann sinn
íslendingar hafa aldrei skilið
hugtakið bjargálna maður. Þeir
hjuggu skógana þar til orðið var
eldiviðarlaust. Þá var gengið á
húsdýraáburðinn, sem þurfti að
nota til ræktunar og rekaviðinn,
sem þurfti til húsagerðar. Þar
kom að allt þurfti að sækja til
annarra landa og það varð okkur
í raun að fjörtjóni.
Til hvers er að minna á þetta
allt? Gjört er gjört. Þetta er ekki
rétt, alltaf verður að klóra í bakk-
ann meðan nokkur fingur er
heill. Við höfum orðið fyrir áföll-
um en alltaf lagst eitthvað til. Það
er mikið rétt um nálægð dauðans
og kannski ekki að ástæðulausu
en sú nálægð hefur alltaf verið til,
þó kannski í mismunandi stfl. Það
er líka talað um að búa sig undir
dauðann en það eigum við að
sameina því, að búa okkur undir
lífið meðan þar er einhver von.
Lífið er það, sem alls krefst af
okkur. Dauðinn er bara skyndi-
skuggi, sem ekki ber að elta.
Enginn verður maður af því að
elta skuggann sinn.
Grátþulur eða
lifandi starf
Nei, hér þarf framkvæmdir og
þær þurfa að hefjast nú þegar.
Grátþulur um gamlan þorsk
þurfa í bili að víkja fyrir lifandi
starfi. Væri ekki viturlegast að
byrja á fiskeldi og þá ekki síst
okkar blessaða þorski? Slíkt mun
nú byrjað utan okkar landamæra.
Við stöndum hér vel að vígi.
Eigum ótal firði með víkum og
vogum, sem hægt er að girða af.
Á vísindalegan hátt mætti ala þar
upp þorsk og fleiri fiskitegundir á
margfalt skemmri tíma en slíkt
tekur í sjó. Við eigum nóg raf-
magn, sem væri betur varið inn-
anlands en selja útlendingum það
undir kostnaðarverði. Viss er ég
um að úr rætist með fæði þótt ég
geti ekki bent á slíkt. Loðnu
mætti sjálfsagt nota á margan
hátt.
Það segir sig sjálft, að slík
framleiðsla mundi vera hag-
kvæmari en að bæta við skipum
eða senda þau til veiða út um ver-
öldina. Það má líka benda á, að
við eigum, að sögn, ennþá marg-
ar fisktegundir djúpt og grunnt,
óveiddar.
Pá var hlegið
Ég hef bragðað fiska, sem
rannsóknarskip okkar koma með
„Við eigum ótal firði með víkum og vogum, sem hægt er að girða af"
Suðurnes
Nýbygging við heilsugæslustöð
Tekin hefur verið í notkun
nýbygging við Heilsugæslustöð
Suðurnesja, 730 ferm. að grunn-
fleti. í henni er aðstaða fyrir
lækna, hjúkrunarforstjóra,
hjúkrunarfræðinga, ljósmæður,
ungbarna- og mæðraeftirlit,
augnlækni, geymsla fyrir lyf og
sjúkragögn og búningsklefar
starfsfólks. Fyrir þessa starfsemi
eru ætlaðir 530 ferm. Afgangur-
inn, um 200 ferm., nýtast sam-
eiginlega af sjúkrahúsi og heilsu-
gæslustöð. Þar verða móttöku-
herbergi, aðstaða fyrir ritara,
símavörslu og anddyri.
Smíði hússins hefur staðið yfir
síðan í júlí 1982. Verktaki fyrri
áfanga byggingarinnar var Húsa-
gerðin hf. í Keflavík og skilaði
hún húsinu fokheldu í byrjun árs
1983. Þá tók Húsanes hf. í Kefla-
vík við, lauk byggingunni og frá-
gangi lóðar.
Arkitektastofan sf. sá um
hönnun hússins og verkfræði-
þjónustu og voru artkitektar
Örnólfur Hall og Ómar Þór Guð-
mundsson er innanhússarkitekt
Gunnar Einarsson. Við sögu
komu og Fjarhitun hf., Raf-
teikning hf. og Hönnun hf. Fram-
kvæmdadeild Innkaupastofn-
Suðurnes
Garðvangur stækkar
Byggt hefur verið við Garðvang,
dvalarheimili aldraðra á Suðurnesjum,
og rúmar hann nú 43 vistmenn
unar ríkisins hafði umsjón með
verkinu en umsjónar- og eftirlits-
maður var Björn Sigurðsson.
Bygginganefnd skipuðu: Albert
K. Sanders bæjarstjóri, formað-
ur, Steinþór Júlíusson bæjar-
stjóri, yfirlæknarnir Arnbjörn
Ólafsson og Óttar Guðmundsson
og Jóhanna Brynjólfsdótir hjúkr-
unarstjóri. Með nefndinni starf-
aði Eyjólfur Eysteinsson, for-
stöðumaður sjúkrahússins og
heilsugæslustöðvarinnar. Lækn-
ar stöðvarinnar eru 4: Arnbjörn
Ólafsson, Hreggviður Her-
mannsson, Jón A. Jóhannsson og
Óttar Guðmundsson, yfirlæknir,
en hjúkrunarstjóri er Jóhanna
Brynjólfsdóttir.
Heilsugæslustöðin þjónar
Suðurnesjum öllum en lækna-
móttökur eru í Grindavík, Garði,
Sandgerði og Vogum. mhg
og virðast vel ætir. Menn hafa
lært að borða ótal fiskitegundir,
sem hent var þegar ég man fyrst
eftir. Það má benda á að ekki eru
nema 100 ár síðan menn dóu
heldur úr hungri en að borða
hrossaket.
Þegar ég var um og upp úr
1930, að sniglast á Siglufirði til að
leita að handtaki, varð ég margs
vís um fiskitegundir, sem þar var
hent og ekki taldar ætar. Má þar
til nefna karfa, grálúðu, grá-
sleppu og hlýra, sem var talinn
hræfiskur. Ég snapaði mé gamlar
sfldartunnur og saltaði þessar
fiskategundir í nokkrar þeirra,
undir dynjandi hlátri áhorfenda.
Spurt var hvað ég ætlaði að gera
við þetta. Til miðdags, sagði ég,
og þá kom ný hláturgusa. Þetta
borðuðum við og kenndum
einskis meins af. Nú held ég að
flestar þessar tegundir séu út-
flutningsvara. Þetta mundi spara
ótal liði í fiskveiði okkar og
mannskap og koma til með að
gera landið íbúðarhæft á annan
hátt en þann, að rækta það í rúst
eða drekkja því í þágu erlendrar
stóriðju.
Halldór Pjetursson
Suðurnes
Stuðlað að
friðlýsingu
Náttúrurverndarnefnd
Njarðvíkur
mælir með
friðlýsingu
nokkurra
svœða
Náttúruverndarmenn á Suður-
nesjum hyggja nú á friðlýsingu
nokkurra svæða þar um slóðir. Á
fundi Náttúruverndarnefndar
Njarðvíkur var rætt um friðlýs-
ingu Stekkjarhamars, Klettaráss-
ins í Y-hverfi, Tjarnarsvæðið og
fjöruna í Innra-hverfi. Leggur
nefndin til að bæjarstjórnin reyni
að ná eignarhaldi á þessum svæð-
um að því leyti, sem á það skortir,
til frekara öryggis fyrir því, að
þeim verði ekki spillt.
Bent var og á önnur svæði, sem
þyrfti að varðveita, svo sem Arn-
arkletti, sem er landamerkja-
klettur Voga, Njarðvíkur og
Grindavíkur. Þá hafa komið fram
hugmyndir um að gera Voga-
stapa og hluta af Háabjalla að
fólkvangi fyrir Suðurnesjabúa.
Enn má nefna að til tals hefur
komið að varðveita Seltjörn og
umhverfi hennar og fjárborg,
sem er hægra megin við þjóðveg-
inn upp af Innri-Njarðvík.
-mhg
Dvalarheimili aldraðra á
Suðurnesjum er sameignarstofn-
un sex sveitarfélaga: Garðs,
Hafna, Keflavíkur, Njarðvíkur,
Sandgerðis og Voga. Reka þau
dvalarheimilið Hlévang í Kefla-
vík og Garðvang í Garði. Tekin
hefur nú verið í notkun ný við-
bygging við Garðvang, 520 ferm.
að flatarmáli.
Byrjað var á byggingunni
síðari hluta árs 1981. Arkitekt var
Rögnvaldur Johnsen. Húsabygg-
ing hf. kom húsinu undir þak og
sá um timburvinnu. Múrverk
önnuðust Halldór og Olíver
Bárðarsynir og Hafsteinn Sigur-
vinsson. Raflögn: Raflagna-
vinnustofa Sigurðar Ingvars-
sonar. Málning: Ólafur og Þór hf.
Teppalögn: Dropinn. Glugga-
tiöld: Femina. Pípulagnir: Jón
Asmundsson. Jarðvinnu og lóða-
frágangur: Tryggvi Einarsson.
Fulltrúi stjórnarinnar við bygg-
ingaframkvæmdir var Finnbogi
Björnsson.
Áætlað er að í hinni nýju bygg-
ingu verði rúm fyrir 20 vistmenn
og verða þá á Garðvangi 43 vist-
menn. Forstöðukona þar er Sól-
veig Óskarsdóttir. í Hlévangi eru
16 vistmenn. Þar er Jóna
Hjálmtýsdóttir forstöðukona.
Stjórn Dvalarheimilis Suður-
nesja skipa eftirtaldir menn: Páll
Axelsson formaður, Jón Ólafs-
son, Sigurður Bjarnason Ingólf-
urBárðarson, Leifur A. ísaksson
og Unnur Magnúsdóttir. - mhg
Framhaldsskólinn í Vestmannaeyjum
Útskrifar stúdenta
Stúdentar útskrifuðust nú í
fyrsta sinn frá Framhaldsskólan-
um í Vestmannaeyjum, 12 að
tölu.
Sjö af þeim voru af viðskipta-
braut og fimm af uppeldisbraut.
Þá útskrifuðust og 4 með verslun-
arpróf, fjórir úr grunnskóladeild
málmiðna, tveir húsasmiðir, einn
pípulagningamaður og einn raf-
virki. Alls voru 160 nemendur í
skólanum á síðustu önn. Fastir
kennarar voru 10 auk skóla-
meistara, Gísla Friðgeirssonar og
5 stundakennarar.
-mhg
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 28. júní 1984