Þjóðviljinn - 29.01.1985, Qupperneq 8

MANNLIF
Tannverndardagur
Engin hola
Markmið sem vert er að stefna að
„Tannverndardagurinn er
upphaf á fyrirbyggjandi að-
gerðum til varnar tann-
skemmdum í jafn miklum mæli
og raunin er hjá okkur“, sagði
Stefán Finnbogason yfirskóla-
tannlæknir við Þjóðviljann í
gær.
í dag er fyrsti Tannverndar-
dagurinn og er ætlunin að slíkir
dagar verði héðan í frá árviss við-
burður. Litprentuðum bæklingi
með myndum og ábendingum um
bætta meðferð tanna verður
dreift til allra skólabarna í dag.
Væntanlega koma fleiri bæk-
lingar með ábendingum og upp-
lýsingum um tannvernd út í vet-
ur. Bæklingurinn sem kemur út í
dag heitir Biti á milli mála og hef-
ur að geyma varnaðarorð til
þeirra sem borða mikið af sætind-
um utan matartíma.
„Þeir sem ekki geta án sælgætis
verið ættu að reyna að takmarka
átið við eitt skipti í viku, t.d. á
laugardagskvöldum. Það er betra
fyrir tennurnar að við borðum
allt sælgætið í einu í stað þess að
smánarta í það í tíma og ótíma.“
Svo segir í bæklingnum nýja og
einnig er þar bent á að varast sér-
staklega sætindi eins og karamell-
ur, tyggigúmmí, brjóstsykur og
ýmsar töflur, sem leysast hægt
upp í munninum eða klessast í
tennurnar og gefa frá sér sykur í
langan tíma. Einnig erum við
beðin um að varast sykrað djús
og nota frekar ferskan ósætan
ávaxtasafa. Rúsínur ættum við að
forðast en snúa okkur að eplum
og fleiri ósætum ávöxtum. Harð-
fiskur og poppkorn eru betri en
margt annað til að narta í á milli
máltíða.
Heimsmet
íslendingar eiga heimsmet í
sykur-og sælgætisneyslu sem auk
bitafjölda milli mála hefur leitt til
þess að tannskemmdir eru mikl-
ar. Hinar Norðurlandaþjóðirnar
hafa sýnt fram á að hægt er að
fækka tannskemmdum með fyrir-
byggjandi starfi. Finnum hefur
tekist að fækka tannskemmdum
um nær 50% á 6 árum og Norð-
mönnum hefur tekist þetta á 9
árum.
í tengslum við Tannverndar-
daginn í dag verður efnt til sam-
keppni meðal 7-10 ára barna.
Viðfangsefnið nefnist „laugar-
dagssælgæti" og má fjalla um það
í ritgerð, myndasögu eða
teikningu. Bestu úrlausnir í
hverjum aldursflokki hvers þátt-
tökuskóla fá sérstakar viður-
kenningar.
Námsgagnastofnun hefur gefið
út kennarakver um tennur sem
Hörður Bergmann þýddi úr
dönsku. Hér á landi hefur lítið
verið til af fræðsluefni um tennur
og tannsjúkdóma og er kveri
þessu ætlað að kynna kennurum
undirstöðuatriði slíkrar fræðslu.
Stefán Finnbogason sagði miklar
vonir bundnar við samstarf við
allan þann fjölda kennara sem er
á landinu í beinum tengslum við
börnin.
Skóla-
tannlækningar
Reykjavíkurbórg á 19 tann-
læknastóla og eru þeir í 11
skólum auk Heilsuverndarstöðv-
arinnar en þar eru 4 stólar. Skóla-
tannlækningar hafa lengi verið á
vegum borgarinnar. Arið 1974
var farið að endurgreiða allan
kostnað við tannviðgerðar ald-
urshópsins 6-15 ára. Sveitarfélög
greiða helming kostnaðar og
Tryggingastofnun ríkisins helm-
ing. Stefán Finnbogason yfir-
skólatannlæknir sagði að skóla-
tannlækningar mæltust mjög vel
fyrir þar sem börnin væru tekin
reglulega til tannlæknis í sínum
skóla og fylgst með tönnum
þeirra. f stærri skólum þar sem
ekki er hægt að sinna öllum er
krökkum eldri en 12 ára vísað á
Heilsuverndarstöðina.
„Það hefur komið í ljós að
ástand á tönnum skólabarna er
talsvert betra í Reykjavík en hjá
nágrannabæjarfélögunum. At-
hugun var gerð á Seltjarnarnesi,
Kópavogi, Garðabæ og Hafnar-
firði. Þar eru ekki skóla-
tannlæknar og foreldrar verða að
sjá um að koma börnum til
tannlæknis. Þau fá síðan
reikninginn endurgreiddan hjá
viðkomandi sjúkrasamlagi. í ljós
kom að meðaltal skemmdra og
„Ég borða alltof mikið sælgæti milli mála og finnst bráðgóð hugmynd að safna því saman til laugardagsins", sagði Svava
B. Sigurðardóttir úr Seljaskóla sem var í tannlæknastól á Heilsuverndarstöðinni I gær. Sverrir Einarsson tannlæknir var
að setja flúorlakk á tennur hennar sem hann segir hluta af þeirri tannvernd sem verið er að taka upp. Sverrir segir að
tannúrtöku og rótfyllingaraðgerðum hafi fækkað síðan endurgreiðslur voru teknar upp. „En jafn mikið skemmist eftir sem
áður og því verður að breyta". Mynd -eik.
úrdreginna tanna í 12 ára börnum
var 8 í Reykjavík á móti 12 í ná-
grannasveitarfélögunum", sagði
Stefán Finnbogason.
Hér á landi eru sveitarfélögin
ekki skylduð til að hafa skipu-
legar skólatannlækningar. Hinar
Norðurlandaþjóðirnar hafa
gengið lengra en við, t.d. voru
árið 1971 sett lög í Danmörku
sem skylduðu öll sveitarfélögin til
að stofnsetja tannlækningastofur
á sínum vegum og vinna fyrirbyg-
gjandi starf til að koma í veg fyrir
tannsjúkdóma. Árangurinn þar
hefur komið í ljós með
minnkuðum tannskemmdum.
-jp
Stefán Finnbogason yfirskólatannlæknir. Mynd -eik.
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Þrlðjudagur 29. janúar 1984