Þjóðviljinn - 10.11.1985, Blaðsíða 2

FLOSI
\iku
skammtur
af málfarsþönkum
Ég hef frá því ég fyrst man eftir mér einlægt verið
að eignast allskonar apparöt, tæki og tól, sem hafa
gersamlega heillað mig flatan. Enn þann dag í dag
hríslar um mig gömul sælukennd pegar ég hugsa um
fyrstu munnhörpuna, einföldu harmonikkuna, guf-
uvélina, knallettubyssuna, járnbrautina, gítarinn og
síðast grammifóninn.
Það fer ekki milli mála, að með grammfóninum
hófst nýtt tímabil í lífi mínu, listsköpunin varð að víkja
fyrir listneyslu. Ég hætti að frumsemja og flytja eigin
tónverk, en fór að hlusta á aðra listamenn. Gamli
góði svarti upptrekkti gammifónninn minn, sá opnaði
mér nú áður óþekktar óravíddir þess sem fagurt er
og gott í lífinu og tilverunni.
Eftir að hann var látinn fjúka fannst mér stundum
einsog svolítið tómlegt í hjartabrjóstinu og raunar
hafa þau apparöt, sem ég hef eignast síðan ekki
fangað hug minn í neinni líkingu við barnagullin.
Þangaðtil ég fékk mér vídeó.
Næst á eftir konunni er vídeóið mér kærkomnast
af öllu sem ég á. Og hvers vegna í ósköpunum?,
kann nú einhver að spyrja. Svarið er einfalt. Síðan
vídeóið kom inná heimili mitt hef ég ekki þurft að
horfa á sjónvarpið nema eftir dúk og disk og bara
þegar mér sýnist. Ég læt bara bandið rúlla, tek
dagskrána upp alla vikuna, vel svo úr það sem ég
nenni að horfa á og skoða það á fimmtudags-
kvöldum.
Þetta er semsagt, einsog við segjum í biljardinum:
„Alveg sóló“.
Svo var það í vikunni, að ég var svona að hræra í
gömlum spólum og rakst þá á nýja menntamálaráð-
herrann okkar og ég hugsaði með mér að rétt væri
að hlýða á erkibiskups boðskap þó ég væri svosem
ekki ráðinn í neinu sérstöku í framhaldi af því.
„Við verðum að vara okkur vegna íslensku tung-
unnar,“ sagði Sverrir og hélt svo áfram: „Hún er
ekkert óbrotgjarnt fyrirbrigði. Fjarri því. Það sjáum
við nú á þróuninni, sem er ískyggileg. Við þurfum að
taka harkalega í taumana".
Og ég hugsaði sem svo:
- Gott hjá honum. Svo fór ég að horfa á Skonrok;,
en það er þáttur, sem bæði er spilaður í auglýsinga-
tímum sjónvarpsins og svo líka þegar allir halda að
þeir séu að horfa á sjónvarpsdagskrána en ekki
plötuauglýsingar.
Minnugur orða Sverris, fór ég að leggja eyrun að
því litla sem sagt var á ástkæra ylhýra málinu þarna í
þættinum.
Satt að segja er mér það Ijóst að ég er kominn á
þann aldur að ekkert er eftir nema hrörnunin, og
þarna fyrir framan sjónvarpið varð mér það Ijóst að
ég var að verða heyrnarlaus. Það fór ekkert á milli
mála. Ég heyrði að vísu að þátturinn í kvöld væri
helgaður konum og að fyrst í fríðum flokki hefði verið
Keit Búss, en svo fór heyrnin að svíkja mig, þegar
elskulegur kynnir af yngri kynslóðinni hélt áfram:
„ Þótt ótlett me virðast, þá er til innan Háskóla íslands
frjóhópur manna. Þarekki laknisfran, ekki tölvufran,
ni, ni ....“. Nú fór ég fram að fá mér meira kaffi, en
þegar ég kom inn aftur var verið að kynna næsta lag:
„Nasfam listaukafra hljómsveitinni Brífeldsprát.
Hljómsveit þessi hefur hlotið mjö losalea dóma,
enda ekki að furða þasse kona er isti koppur í
búri ....“.
Nú hætti ég að hlusta og horfa á Skonrok, sem er
auðvitað ágætur og vinsæll þáttur meðal þeirra, sem
ekki eru komnir á minn aldur og hafa einhverja
heyrn. Og ég hugsaði sem svo:
- Skyldi málfarsráðunautur útvarpsins nokkuð
hafa að athuga við framsögn hinna ýmsu sem koma
fram í Sjónvarpi og útvarpi, en auðvitað sá ég strax í
hendi mér að málfarsráðunauturinn hlyti dægrin
löng að vera að berjast við talsmáta á við þann sem
viðhafður er í útvarpinu og jafnvel á þinginu, þar sem
menn tala um að „framkvæma uppeldi", hjólreiða-
menn eigi að „aka í einfaldri röð“, að ekki sé nú talað
um Háskóla íslands, þar sem búið er að útrýma
orðunum „von“ og „ótti“, en í staðinn talað um „já-
kvæðar væntingar" og „neikvæðar væntingar“ og
uppáferðir kallaðar „foreldramyndandi athæfi“.
Nú fór ég aftur að hræra í vídeóinu og viti menn, ég
sá ekki betur en að á skjáinn væri kominn sjálfur
málfarsráðunauturinn.
Og ég hugsaði sem svo:
- Nú er best að taka vel eftir.
Málfarsráðunautirnn hafði hreint ekki lítið til mál-
anna að leggja:
- Úr síðasta þætti munum við að lokhljóð verða til
þegar talfæri loka alveg fyrir loftstrauminn brot úr
sekúndu ...
Og nú kom undurfögur kona á skjáinn og sagði:
- Apa ... aba. Og svo hélt málfarsráðunauturinn
áfram:
- En önghljóð myndast, þegar ekki verður alveg
lokun, heldur þrengsli. Önghljóðin eiga sér að mestu
sömu myndunarstaði og lokhljóðin. Framgómmælt
önghljóð verður til við það að framtungan nálgast
framgóm án þess að alveg lokist á milli, þannig að
loftið kemst hér út. Hér sjáum við annars vegar
tungustöðuna við gómfyllumælt lokhljóð og hinsveg-
ar við gómfyllumælt önghljóð. Á þeim er sami munur
og á öðrum lokhljóðum og önghljóðum. Lokhljóðið
kemur fram í orðum einsog kassi ...
Nú fór ég aftur fram að fá mér meira kaffi, en þegar
ég kom inn aftur sagði málfarsráðunauturinn á
skjánum:
- Hgvað, hgver, hgvúað, hgvúer, Sighatur? Og
stúlkan hans Ijúfa endurtók spurninguna strax á eftir:
- Hgvað, hgver, hgvúað, hgvúer, Sighatur?
Og ég hugsaði með mér:
- Þessu verður nú Sighatur að svara sjálfur.
Byrjunar-
launin
Friðrik Pálsson tók nýlega
við framkvæmdastjórastarfi
Sölumiðstöðvar hraðfrysti-
húsanna og einhver spurði
hver launin væru. Jú, 126
þúsund krónur á mánuði, 15
þúsund á mánuði í innlenda
risnu, frír bíll og ótakmörkuð
risna erlendis. Þetta eru að
sjálfsögðu bara byrjunarlaun.
Var einhver að tala um vanda
sjávarútvegsins?»
Hafnfirskt
hugvit
(ræðu sinni á landsfundi Al-
þýðubandalagsins um at-
vinnumál fjölyrti ritstjóri Þjóð-
viljans, Össur Skarphéðins-
son, meðal annars um hug-
búnaðarvinnslu sem eina af
merkustu atvinnugreinum
framtíðarinnar. Meðal kosta
greinarinnar, sagði ritstjórinn,
væri það að ekkert hráefni
þyrfti til nema mannsheila og
hugvit. Þá stundi upp einn af
frammámönnum flokksins úr
Firðinum svo heyrðist vel um
salinn:
„Þetta er þá ekkert fyrir okk-
ur Hafnfirðinga."
Auður Bjarnadóttir.
Tvö á óperuna
Þótt ekki sé sérlega vel búið
að íslenskum listdansi, hafa
þó nokkrir íslenskir dansarar
náð alþjóðlegri viðurkenningu
og komist á heimsmæli-
kvarða. Má þar fremstan telja
Helga Tómasson, en margir
fleiri hafa getið sér orðs. Ný-
lega voru tveir ungir dansarar
ráðnir á hina eftirsóttu Stokk-
hólmsóperu, en þangað kom-
ast aðeins úrvalsdansarar.
Það eru þau Auður Bjarna-
dóttir, sem þegar er farin
utan og Einar Sveinn Þórð-
arson.sem nú dansar í
Grímudansleik.B
Tvö á sjónvarpið
Ákveðið mun vera að Edda
Andrésdóttir og Helgi H.
Jónsson verði ráðin sem
fréttamenn hjá sjónvarpinu,
en Ingvi Hrafn mun telja þau
henta hvað best í hinar nýju
„american style" frétta-
útsendingar sem hann undir-
býr nú af kappi. Enginn veit
enn hvernig þær munu líta
endanlega út - en víst er að
fréttirnar eiga að vera „hress-
ar“ (hvað sem það þýðir).
Ýmsum „þungavigtarmannin-
um“ á fréttastofu sjónvarps
mun lítast svona og svona á
málin.B
2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN i Sunnudagur 10. nóvember 1985
Útboð
Tilboð óskast í byggingu 15 íbúða í 4 raðhúsum við
ofanverða Vogatungu ÍKópavogi, hús númer 71-101,
jarðvinnu undir sökkla verður lokið og þjappað undir-
lag frágengið. Bjóða skal í hús fullbúin að utan sem
innan með öllum lögnum og innréttingum.
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu bæjarverkfræð-
ings Kópavogs að Fannborg 2, 3. hæð gegn 5000.-
króna skilatryggingu frá og með þriðjudeginum 12.
nóvember kl. 11. Tilboðum skal skila á sama stað fyrir
kl. 11 mánudaginn 25. nóvember, og verða þau þá
opnuð að viðstöddum þeim bjóðendum er þar mæta.
Bæjarverkfræðingurinn í Kópavogi
Blaðberar óskast
Seltjamarnes, Strandir, Tjarnarból - Lambastaða-
braut, Kaplaskjólsvegur - Meistaravellir, Miðleiti,
Ofanleiti.
ÞJÓÐVIIJINK