Þjóðviljinn - 03.04.1986, Blaðsíða 5

Umsjón:
Magnús H.
Gíslason
Búnaðarþing
Fædd
fyrir
tímann
Frumvarpstillaga um
breytingar á RA LA
Fyrir Búnaðarþingi iá frum-
varpstillaga um Rannsóknastofn-
un landbúnaðarins, scm samin
var af nefnd um landbúnaðar-
rannsóknir. Þingið beindi því til
landbúnaðarráðherra að af-
greiða málið ekki að svo komnu
en beita sér hinsvegar fyrir á-
framhaldandi athugun og úttekt á
Rannsóknastofnuninni. Sú var
einnig afstaða ráðunauta Búnað-
arfélagsins og sérfræðinga
RALA.
Búnaðarþing hefði sitthvað við
frumvarpstillöguna að athuga,
margt orkaði þar tvímælis og
mjög hæpið, að sumar þær
breytingar, sem þar eru lagðar til,
væru til bóta, svo sem að leggja
niður tilraunaráð og gera tilraun-
astöðvarnar að sjálfstæðari ein-
ingum, en þær eru nú. Þá tnegi á
engan hátt gefa því sjónarmiði
undir fótinn að landbúnaðurinn
almennt sem atvinnugrein standi
undir kostnaði við tilrauna- og
rannsóknastarfsemina.
Þingið benti á, að úttekt þeirri,
sem nefndinni var ætlað að gera,
væri engan veginn lokið og því sé
frumvarpið fætt fyrir tímann.
Þessari úttekt þurfi hinsvegar að
ljúka. Við hana beri einkum að
hafa í liuga hinar miklu þjóðlífs-
breytingar, sem orðið hafa frá
setningu gildandi laga og breyttar
forsendur í landbúnaði í sam-
bandi við framleiðslu- og mark-
aðsmál og tilurð nýrra búgreina.
Þá beri að athuga hvort ekki sé
unnt að hafa meiri sveigjanleika í
meðferð fjármagns, þannig að
það verði ekki allt bundið í fyrir-
fram ákveðnum rannsóknaþátt-
um.
Að lokinni þessari úttekt komi
svo til athugunar hvort þær
breytingar, sem hugsanlega þyrf-
ti að gera á rannsóknastarfsem-
inni í heild rúmist innan gildandi
laga eða hvort breytinga sé þörf
og þá m.a með nýrri lagasmíð.
- mhg.

■ 11111111
■ ■■■

Glæsileg húsakynni osta og smjörsölunnar á bitruhálsi. Á myndinni við hliðina er stjórnarformaður fyrirtækisins og
forstjóri SIS, Erlendur Einarsson.
Osta og smjörsalan
Borðum minna af smjöri
Sala smjörs dróstsaman á sl. ári úr 1315 tonnum niður
Í1181 tonn. Samtímis jókstframleiðslan. Aukin birgðasöfnun. Aukning
á innlagningu mjólkur 7%. Heildarsalan á sl. ári jókst um 62%!
Aðalfundur Osta- og smjörs-
ölunnar sf. var haldinn 14. mars
sl. I skýrslu stjórnarformanns,
Erlendar Einarssonar kom það
m.a. fram, að hann teldi að fram-
leiðsluráðslögin nýju mörkuðu
tímamót í íslenskum landbúnaði
og í framhaldi af þeim væri
nauðsynlegt að finna nýjar leiðir
til þess að draga úr framlciðslu-
kostnaði landbúnaðarins.
Óskar H. Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri Osta- og smjörsöl-
unnar, flutti ítarlega skýrslu um
starfsemi fyrirtækisins og stöð-
una í framleiðslu- og sölumálum.
Heildarinnvigtun mjólkur hjá
mjólkursamlögunum á sl. ári
nam 115,9 milj. ltr. Er það um
7% aukning frá fyrra ári, en
innanlandsneysla mjólkur og
mjólkurafurða svaraði til 96-97
milj. lítra.
Heildarsala innanlands á
helstu mjólkurvörum minnkaði
yfirleitt ekki milli ára nema á
smjöri/smjörva. Þar fór hún úr
1315 tonnum árið 1984 í 1181
tonn árið 1985, en samtímis jókst
framleiðslan verulega, sem kem-
ur að sjálfsögðu fram í mjög
aukinni birgðasöfnun. Meðal-
neysla á smjöri/smjörva var um
4,9 kg á íbúa á sl. ári en oStan-
eyslan um 9,1 kg. Fyrstu 2 mán-
uði ársins 1986 hefur ostaneyslan
aukist um rúm 3%.
Útlutningur mjólkurvara jókst
allmikið á sl. ári miðað við árið á
undan. Flutt voru út 1314 tonn af
ostum, aukning 315 tonn. Þá
voru flutt út 94 tonn af kaseini.
500 tonn af nýmjólkurdufti og
200 tonn af undanrennudufti.
Verðið var svipað og undanfarin
ár.
Heildarsala Osta- og smjörsöl-
unnar á sl. ári nam rúmum 1525
milj. kr. og jókst um 62% frá ár-
inu áður. Endurgreidd umboðs-
laun og vextir af stofnfé námu
39,4 milj. kr.
Aðalstjórn fyrirtækisins skipa:
Erlendur Einarsson, formaður,
mjólkursamlagsstjórarnir Grétar
Símonarson og Þórarinn E.
Sveinsson, Ólafur Friðriksson,
kaupfélagsstjóri, Magnús Búa-
son, bóndi. Varamenn eru: Árni
S. Jóhannsson, kaupfélagsstjóri,
Magnús Sigurðsson, bóndi, Guð-
laugur Björgvinsson, forstjóri,
Stefán Halldórsson, bóndi og
Eiríkur Sigurðsson, mjólkur-
samlagsstjóri.
-mhg
Búnaðarþing
Vantar hundmð miljóna
Ríkið svíkur landbúnaðinn um lögboðnar greiðslur
Gera verður ráð fyrir að Al-
þingi ætlist til að þau lög og fyrir-
mæli, sem það samþykkir, séu
haldin. Eftir því mun og yfirleitt
gengið þegar einstaklingar eiga í
hlut. Öðru máli virðist stundum
gegna um þær kvaðir, sem lagðar
eru á hið opinbera. Fyrir kemur
að þær eru að engu hafðar og
látið átölulaust. Þá dettur manni í
hug að ríkisvaldið líti fremur á
Alþingi sem leikfangasmiðju en
löggjafarsamkomu.
Sjóðir landbúnaðarins hafa
ekki alltaf farið varhluta af þess-
ari „frjálshyggju" hins opinbera.
Búnaðarþing
Níðst á landbúnaðinum
Greiðir hœst hlutfall allra atvinnuvega afýmsum gjöldum til
ríkisins. Orsakarhœrra búvöruverð
Egill Bjarnason beindi því til
Búnaðarþings „að taka til ræki-
legrar athugunar hvernig staða
landbúnaðarins er gagnvart
uppsöfnuðum söluskatti og end-
urgreiðslu á honum'*.
Búnaðarþing afgreiddi erindið
með ályktun þar sem stjórn Bún-
aðarfélags íslands er falið að leita
eftir samvinnu við Stéttarsam-
band bænda um athugun á eftir-
farandi:
1. Hver sé uppsafnaður sölu-
skattur í landbúnaði, sundurlið-
aður eftir: a) almennum bú-
rekstri, b) slátrun, c) mjólkuriðn-
aði, d) fjárfestingu í byggingum.
2. Hlutast til um að tekin verði
upp endurgreiðsla á þessum
uppsafnaða skatti hliðstætt því,
sem nú er gert í sjávarútvegi og
iðnaði.
3. Athuga og upplýsa um
hversu miklu tollar, vörugjald,
jöfnunargjald og söluskattur af
vélum og hverskonar tækjum og
varahlutum til landbúnaðar
nema sem hlutfall af tollverði
þessara vara.
4. Athuga og ppplýsa um hve
gjöld þau, sem talin eru í tölulið
3, eru hátt hlutfall af rekstrar-
gjöldum verðlagsgrundvallarbús
og hver áhrif þeirra eru á endan-
legt búvöruverð til framleiðenda
og söluverð til neytenda.
í greinargerð er á það bent, að í
skýrslu Starfsskilyrðanefndar frá
1982 komi fram, að landbúnaður-
inn greiðir hæst hlutfall allra at-
vinnuvega í þeim gjöldum, sem
talin eru í tölulið 3 hér að framan,
eða 28,7% af tollverði á meðan
svonefndur samkeppnisiðnaður
greiðir 0,2%, fiskvinnsla 6,9%,
búvöruvinnslan 14,6% og fisk-
veiðar 0,0%. Iðnaður, sem ein-
göngu framleiðir fyrir innlendan
markað, en er að verulegu leyti
undanþeginn verðlagsákvörðun-
um, greiðir 28,1% og er eina
greinin, sem nálgast landbúnað-
inn í þessum efnum.
Fullkomin ástæða er til að ætla
að uppsafnaður söluskattur í al-
mennum búrekstri, slátrun og
mjólkuriðnaði hafi numið 270
milj. kr. á sl. ári. „Ástæða er til
þess að fá fram,“ segir Búnaðar-
þing, „hverju þessi upphæð nem-
ur a.m.k. sl. 5-6 ár og hver áhrif
þetta hefur haft á framleiðslu-
kostnað búvara og söluverð á
þeim til neytenda'*.
Þingið bendir á, að þægt sé að
lækka verð á hefðbundnum bú-
vörum með niðurfellingu að-
flutningsgjalda og söluskatts af
fjárfestingarvörum landbúnaðar
og með endurgreiðslu uppsafn-
aðs söluskatts af þeirri fram-
leiðslu og vinnslu hennar.
Leggur þingið ríka áherslu á að
máli þessu verði fylgt fast eftir.
- mhg.
því allmjög skortir á að ríkið hafi
staðið við lögboðnar greiðslur til
suinra þeirra. í erindi l'rá Agli
Bjarnasyni til Búnaðarþings
bendir hann í þessu sambandi á
greiðslur til Framleiðslusjóðs
landbúnaðarins, samkvæmt
breytingu á jarðræktarlögum
1979. Onnur lögboðin gjöld til
Framleiðslusjóðs. Framlag til
Stofnlánadeildar landbúnaðarins
og framlag til Bjargráðasjóðs.
Egill Bjarnason óskar eftir að
Búnaðarþing „upplýsi hve háar
fjárhæðir hér er um að ræða, ein-
stök ár og í heild, miðað við verð-
lag í dag. Jafnframt krefjist þing-
ið þess, að greiðsla á þessunr van-
goldnu framlögum verði innt af
hendi hið allra fyrsta."
Upplýsingar, sem Búnaðar-
þing aflaði sér, leiða í ljós að
vöntun á greiðslum til Stofnlána-
deildar landbúnaðarins sl. 6-7 ár
nemur fast að 360 rnilj. kr. og til
Bjargráðasjóðs um 70 ntilj. kr.
eða samtals um 430 milj. Þessu til
viðbótar kemur svo það, að fram-
lög til Framleiðslusjóðs landbún-
aðarins, samkvæmt jarðræktar-
lögum, hafa heldur ekki verið
reidd af hendi svo sent tilskilið er
þótt nokkuð hafi verið úr því bætt
með lánsfjárlögum síðasta árs.
Skorar þingið á ríkisvaldið „að
standa við greiðslur á lögboðnum
gjöldum til hinna ýmsu sjóða
landbúnaðarins".
-mhg
ÞJÓÐVILJINN - SIÐA 5