Þjóðviljinn - 03.04.1986, Blaðsíða 13

ÞJÓÐMÁL
Hringormavandinn
Deilt um syndaselinn
Óvíst er að alþingi takist að
afgreiða svokallað selveiðifrum-
varp ríkisstjórnarinnar fyrir
þinglok og er það þá þriðja þingið
í röð sem þetta frumvarp í ýmsum
myndum brennur inni. Harðar
umræður urðu um efnisatriði
frumvarpsins í gaer þegar það
kom til I. umræðu í neðri deild og
deildu þingmenn einkum um
réttmæti þess að gera selinn að
stóra syndaselnum varðandi
aukningu hringorma í nytjafíski
við strendur landsins. Sögðu
andstæðingar frumvarpsins að
margt væri enn mjög óljóst í þeim
Utanríkisráðherra Matthías A.
Mathiesen neitaði því í fyrispurn-
artíma á þriðjudag að tií stæði að
stofna leyniþjónustu að erlendri
fyrirmynd hérlendis. Sagði Matt-
hías að slíkar hugmyndir hefðu
aldrei verið reifaðar í utanríkis-
efnum en stuðningsmenn
frumvarpsins sögðu engan vafa
leika á því að selurinn ætti
stærstan þátt í þeim vanda sem
hringormurinn skapaði í
fískvinnslunni.
Hjörleifur Guttormsson Abl.
hóf umræðuna og sagði að með
frumvarpinu væri verið að fá
lagalegan stimpil á vinnubrögð
og alit hringormanefndar en
margir vísindamenn hefðu gert
ýmsar athugasemdir við
niðurstöður þeirrar nefndar.
Hann sagði nauðsynlegt að setja
löggjöf um selveiðar en en það
ráðuneytinu. Þær tillögur sem
hann hefði lagt fram í ríkisstjórn
um „innra öryggi“ snertu viðbún-
að gegn hryðjuverkum og ólög-
legri upplýsingastarfsemi hér-
lendis.
Steingrímur J. Sigfússon sem
yrðu engin vandamál leyst með
því að útrýma heilli dýrategund.
Pálmi Jónsson S. lýsti algerri
andstöðu við frumvarpið þar sem
verið væri að flytja selveiðar úr
landbúnaðarráðuneyti yfir í
sjávarútvegsráðuneyti. Slíkt væri
algerlega tilefnislaust og óþarfi.
Gunnar G. Schrarn S.lýsti full-
um stuðningi við frumvarpið.
Hann sagði selastofninn éta á við
ársafla 21 togara á hverju ári og
öllum væri kunnugt um
tilkostnað við ormatínslu í
frystihúsum. Það væri ekkert
launungarmál að selurinn væri
hafði óskað eftir skýrum svörum
frá ráðherranum um þessar fyrir-
ætlanir hans, sagðist ekki geta
lesið annað út úr viðtali við ráð-
herrann í Morgunblaðinu á dög-
unum, en að verið væri að undir-
búa stofnun leyniþjónustu á ís-
landi. Sagði Steingrímur það í
fyllsta máta undarlegt og óviður-
kvæmilegt að ráðherrann og
embættismenn í ráðuneyti hans
og eins úr dómsmálaráðuneytinu
væru að reifa slíkar hugmyndir á
lokuðum klúbbfundum Natofé-
laga úti í bæ áður en alþingi, utan-
ríkismálanefnd og ríkisstjórn
hefðu fengið að fjalla um málið.
Eins og áður hefur komið fram
í fréttum héldu Varðberg og
Samtök um vestræna samvinnu
sérstaka ráðstefnu um „innra ör-
yggi þjóðarinnar" þar sem starfs-
menn ráðuneyta kynntu fram-
komnar hugmyndir m.a. um hert
eftirlit með störfum sendiráða
hérlendis. Á fundinum voru full-
trúar frá bandaríska sendiráðinu
og gerðu þingmennirnir Eiður
Guðnason og Haraldur Ólafsson
athugasemdir við að þessi ntál
væru til umræðu þar sem fulltrúar
Alþingi ályktar að, fela ríkis-
stjórninni að kanna áhrif lög-
bundinna forréttinda, m.a.
einkaréttar, til tiltckinna starfa
eða atvinnurekstrar. I könnun
þessari skal einkum leitast við að
varpa Ijósi á þýðingu einkaréttar
eða lögbundinna forréttinda á
stöðu þeirra , er slíks réttar njóta,
áhrif þessa á verðlag og hagsmuni
neytenda yfirleitt, svo og á kostn-
að í rekstri, jafnt opinberum rek-
stri sem einkarekstri. Þá skal
könnuninni einnig ætlað að leiða í
^jós áhrif lögbundinna takmark-
ana af þessu tagi á tækniþróun,
hagvöxt og atvinnustig.
.Svo hljóðar þingsályktunartil-
laga sem þingmennirnir Friðrik
Sophusson S, Guðmundur J.
Guðmundsson Abl, Karl Steinar
Guðnason A, Stefán Benedikts-
son Bj, og Páll Pétursson F, hafa
lagt fram í Sameinuðu þingi.
syndaselurinn í þessu máli.
Guðmundur J. Guðmundsson
Abl. sagði að alþingi hefði átt að
vera búið að afgreiða þetta
frumvarp fyrir langt löngu.
Kostnaður við ormatínslu væri
gífurlegur og það væri hægt að
hækka kaup fólks í fiskiðnaði um
þriðjung ef eitthvað væri gert til
að fækka orminum. Það væri ekki
hægt að láta þetta frumvap daga
endlaust uppi á alþingi vegna
„vafasamra “ líffræðikenninga og
hagsmunatogstreitu ráðuneyta
eða selabænda. Hér yrði að taka
til hendinni strax.
erlendra ríkja sætu fundinn.
Steingrímur J. Sigfússon
gagnrýndi utanríkisráöherra
harðlega fyrir hvernig að umfjöll-
un um þessi viðkvæmum mál væri
staðið. Utanríkisráðherra sagðist
ekki hafa verið staddur sjálfur á
umræddum fundi. Þar hefði eng-
inn maður talað sem fulltrúi
ráðuneytis né sett fram sjónar-
mið ráðuneyta eða stofnana held-
ur hefðu menn verið að fjalla um
sínar eigin hugmyndir. Menn
hlytu að vera frjálsir að því að
bera fram skoðanir sínar í frjálsu
landi.
„Ég ítreka þá skoðun rnína að
öll framkoma ráðherra og ráðu-
neytis í þessu máli er vítaverð,"
sagði Steingrímur J. Sigfússon.
Sagðist hann vilja benda ráð-
herra á þá einföldu staðreynd að
hann gegndi embætti ráðherra
jafnt á kvöldin sem um miðjan
dag og sama væri að segja um
starfsmenn ráðuneyta sem fjöl-
luðu um svo viðamikil og við-
kvæm mál. Þeir gætu ekki skipt
um hlutverk á kvöldin og fjallað
um „innri öryggismál þjóðarinn-
ar“ sem einhver áhugamál_____ig.
í greinargerð með tillögunni
segja flutningsmenn að lögvernd-
un og löggilding til tiltekinna
starfa kunni að fela í sér nokkra
vernd fyrir neytendur þannig að
þeir megi treysta því að kunn-
áttumenn vinni þau störf sem um
er að ræða. „Á móti kemur að
slík einkaréttindi kunna að leiða
til stöðnunar og aukins kostnaðar
sem neytandinn verður að end-
ingu að greiða, og þá án tillits til
þess hvort þjónustuna hefði í
raun mátt fá betri og ódýrari hjá
þeim sem ekki uppfylla kröfur
um löggilta pappíra". Þá er bent á
að stöðugt fjölgi þeim starfshóp-
um sem leita eftir einkarétti til að
vinna tiltekin störf eða forrétt-
indum á tilteknum sviðum at-
vinnulífsins. Því sé brýnt að svör
fáist við ofangreindum álitaefn-
um hiða allra fyrsta.
Friðjón Pórðarson S. sagðist
óttast að yrði þetta frumvarp að
lögum yrði enginn friður fyrir
skotglöðum selveiðimönnum inn
um allan Breiðafjörð. Það væri
nauðsynlegt að skoða þetta mál
betur og tengsl á milli orms og
sels væru allt of lítið könnuð.
Ólafur P. Pórðarson sagði
ormavandann alls ekki selnum
einum um að kenna heldur kæmu
þar aðrir við sögu eins og
múkkinn og fleiri sjófuglar. A
sama tíma og selveiði hefði verið
með því mesta 'sem um getur
hefði ormafjöldi aukist margfalt.
Sú staðreynd sýndi annað
orsakasamhengi á milli orms og
sels en selveiðimenn vildu halda
fram.
Það var Steingrímur J.
Sigfússon sem lauk umræðunni
að sinni og sagði það fáránleg
vinnubrögð að ætla að byrja að
drepa sel í stórum stíl án þess að
nánar væri rannsökuð hlutdeild
lians í ormavandanum. —
Selurinn er aðeins lokahýsill fyrir
eina tegund af ormi en það eru til
5oo þús. tegundir af þessum
ormum og það verður að kanna
þessi mál nánar, sagði
Steingrímur. —lg.
Framfœrsluvísitala
Lægstu
útgjöldin
tekin sér
A Iþýðubandalagsmenn
vilja láta reikna út reglu-
lega vísitölu láglaunafjöl-
skyldunnar.
Allir þingmenn Alþýðubanda-
lagsins í neðri deild hafa lagt til að
við útreikning á vísitölu fram-
færslukostnaðar skuli strax og
við verður komið að mati
Kauplagsnefndar reikna sérstak-
lega út framfærslukostnað þess
þriðjungs þátttakenda sem höfðu
lægst hcimilisútgjöld samkvæmt
neyslukönnuninni.
Leggja þingmennirnir til.að
kauplagsnefnd gefi á þriggja
mánaða fresti upplýsingar um
þróun framfærslukostnaðar hjá
þessum hópi þátttakenda.
f greinargerð með frumvarp-
inu segja þingmennirnir að til-
gangurinn sé ekki að fá fram mis-
munandi mælingar á verðbólgu
heldur að tryggja að fram komi
að vísitala meðalfjölskyldunnar
og t.d. vægi bílsins og búvöru-
nnar er allt annað en hjá lágl-
aunafjölskyldum.
Þá er minnst á nýframkomnar
upplýsingar um að allt að fjórð-
ungur fjölskyldna í landinu búi
við kjör undir fátæktarmörkum.
„Fjöldi þeirra fátæku er því ekki
aðeins til marks um ástand
heimilanna, — fjöldinn er líka til
marks um að hinn fámenni og ríki
minnihluti er efnaðri en nokkru
sinni fyrr. Milli þessara þjóðfé-
lagshópa er óbrúnalegt bil —
rnilli hinna fátæku annars vegar
og hins forríka litla minnihluta
hins vegar. Því bili verður ekki
eýtt með meðaltalsvísitölum. Það
er liðin tíð að slíkar vísitölur séu
nothæf stjórntæki; þær eru hins
vegar, eða geta verið, ágætur
mælikvarði á verðbreytingar í
heild. En veruleikinn á bak við
vísitölurnar er svo mismunandi
að fráleitt er að ætla að stýra
þjóðfélaginu út frá einhverjum
vísitölumeðaltalsjóni," segir í lok
greinargerðarinnar. _ig.
1 Útboð
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar, fyrir hönd
Hitaveitu Reykjavíkur, óskareftirtilboöum íbygg-
ingu tengihúss viö Elliðaár o.fl. Hússtærö ca. 115
m2 eöa 360 m3
Útboösgögn eru afhent á skrifstofu vorri, Frí-
kirkjuvegi 3, Reykjavík, gegn kr. 10.000 skila-
tryggingu.
Tilboöin veröa opnuð á sama staö fimmtudaginn
10. apríl nk. kl. 14.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 - Sími 25800
Sólheimar
í Grímsnesi
óska eftir aö ráöa hjón eöa par til meðferðar-
starfa frá 1. maí nk.
Nýtt húsnæði, góö vinnuaðstaða.
Upplýsingar veitir aðstoðarforstöðumaður í
síma 99-6430.
Frá
Verkamannasambandi
íslands
Fylgist með verðlaginu
Verkamannasamband íslands beinir þeirri
eindregnu áskorun til aðildarfélaga sinna og
allra félagsmanna þeirra, að fylgjast grannt
með verðlagi hvert á sínu svæði og í sam-
starfi við önnur verkalýðs- og neytendafélög.
Traust verðlagseftirlit félagsmanna er ein
af meginforsendum núgildandi kjara-
samninga
VMSÍ
—ig-
Fimmtudagur 3. apríl 1986 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13
Innri öryggismál
Laumast með leyniþjönustu
Atvinnurekstur
Áhrif forrétt-
inda athuguö
Pingmenn úr flestum flokkum vilja láta kanna
áhrif lögbundinna forréttinda í atvinnlífi á
verðlag og hagsmuni neytenda