Þjóðviljinn - 12.04.1987, Qupperneq 2

FLOSI
\iku
skamrintur
- Og ég sem hélt aö ég vissi svona undan og
ofan um það hvert væri í raun og veru böl hinna
vinnandi stétta.
Það var þetta sem ég hugsaði, þegar ég laaði
frá mér „Vinnuna“, tímarit Alþýðusambands Is-
lands í gær, eftir að hafa lesið hana spjaldanna
á milli og hafði raunar komist að því við lesning-
una að það er ekki bara kaup og kjör sem fólk á
vinnustöðum þarf að huga að, heldur líka fjöl-
mörg önnur vandamál, sem raunar hrannast
upp þar sem margir vinna og geta orðið að
vinnustaðaböli þar sem svo hagar til að karlar
og konur þurfa að sinna störfum sínum undir
sama þaki.
Síðasta tölublað „Vinnunnar" er semsagt
helgað þeirri leiðu ónáttúru sumra karla að geta
ekki látið kvenpeninginn í friði.
Þetta er kallað kynferðisleg áreitni og hlýtur
(svona í alvöru talað) að vera ósköp hvimleið
annars staðar en í rúminu eða á afviknum stöð-
um.
Lýsingarnar í „Vinnunni" á hegðan karl-
manna á vinnustöðum hljóta að vekja talsverða
athygli og satt að segja hafði ég persónulega
ekki gert mér Ijóst hve háalvarlegt þetta mál er,
fyrr en ég var búinn að kynna mér það í tímarit-
inu.
Mér skilst að kynferðisleg áreitni á vinnustöð-
um sé alls konar „góðlátleg glettni" eins og það
er kallað, en síðan gerist málið alvarlegra þegar
farið er að segja tvíræða brandara og leggja
hönd á hupp.
Slíkt athæfi er raunar bannað með lögum,
eða einsog segir í 208. gr. almennra hegningar-
laga frá 1940: að hver sá sem með lostugu
athæfi særir blygðunarsemi manna eða er til
opinbers hneykslis skal sæta fangelsi allt að 3
árum, varðhaldi eða sektum.
Þá segir í 198. grein sömu laga að ef maður
komist yfir kvenmann utan hjónabands (let-
urbr. mín), með því að misnota freklega þá að-
af káfi
stöðu að kvenmaðurinn er háður honum fjár-
hagslega, varði það fangelsi allt að einu ári, eða
sé kvenmaðurinn yngri en 21 árs allt að 3 árum.
Það er semsagt vissara að vera giftur kon-
unni sem maður káfar á, potar í, klæmist við og
misnotar freklega þá aðstöðu sína við, að hún
er háð manni fjárhagslega. Ég tala nú ekki um
ef hún er yngri en tuttuguogeins.
Á vinnustöðum hefur káfari, potari, klámkjaft-
ur og nauðgari semsagt mun minni rétt heldur-
en heimahjá sér.
Ljóst er af því sem í „Vinnunni" stendur, að
vinnumarkaðurinn er undirlagður af þessum
ósköpum, en - ef marka má tímaritið - mun þó
ástandið hafa verið verst á undanförnum árum í
fyrirtækjum sem sérstaklega eru tilgreind.
Þessi fyrirtæki og stofnanir eru:
ísbjörninn
Borgarstjórn
Akureyri
Flugleiðir.
Rétt er að taka það fram að ekki er víst að um
viðvarandi ástand sé að ræða á framan-
greindum vinnustöðum. Þó telja margir að kyn-
ferðisleg áreitni hafi markað djúp spor í rekstur-
inn og vinnumóralinn, einsog síðar verður kom-
ið að.
í „Vinnunni" segir frá því, að í ísbirninum
starfaði verkstjóri nokkur í sal fyrir nokkrum
árum. Þessi verkstjóri hafði það fyrir sið, að
sögn tímaritsins, að ganga milli vinnuborðanna,
koma aftanað konunum og reka höndina upp á
milli fóta þeirra. Tugir kvenna máttu þola þessa
meðferð daglega eða jafnvel oft á dag, en gerðu
ekkert í málinu og umbáru manninn utan ein,
sem sparkaði af alefli í punginn á honum og fékk
að vera í friði eftir það.
Talið er að þetta hafi verið ein af ástæðunum
til þess að ísbjörninn var sameinaður Bæjarút-
gerðinni.
í borgarstjórn Reykjavíkur virðist ríkja algert
ófremdarástand í þessum efnum, því að sögn
„Vinnunnar" situr einn borgarfulltrúinn um að
káfa á kvenkynsborgarfulltrúunum. Og einsog
segir orðrétt í „Vinnunni":
- Einu gildir þó hann sé beðinn að láta af
þessum leiða sið.
Talið er að borgarstjórn eigi erfitt um vik að
vinna að framgangi borgarmálefna ef borgar-
fulltrúarnir eru í tíma og ótíma með lúkurnar í
klobbanum hver á öðrum.
Á Akureyri virðast menn ganga lengra en í
borgarstjórn í Reykjavík. Þar þurftu allar starfs-
stúlkurnar í stóru iðnfyrirtæki að sofa hjá yfir-
manninum til að halda vinnunni, þar til ein
klagaði. Þá var yfirmaðurinn einfaldlega rekinn.
Þá segir frá því í „Vinnunni" að á afgreiðslu
Flugleiða á Reykjavíkurflugvelli hafi til skamms
tíma unnið maður sem tók ungar stúlkur fyrir,
sagði þeim klámsögur og klámbrandara þar til
þær roðnuðu eða fóru hjá sér á annan hátt.
Þetta varð til þess að ungu stúlkurnar hjá
Flugleiðum fóru að forðast að koma á kaffistof-
una, þar sem fólk safnaðist saman, væntanlega
til að hlusta á dónann.
í „Vinnunni" segir að slík áreitni valdi t.d.
þunglyndi, svefnleysi og líkamlegum kvillum.
Ennfremur minnka afköst í starfi og framavonir
innan fyrirtækisins minnka.
Ástæða er til að minnast þess að fyrir nokkru
gekk allt á afturfótunum hjá Flugleiðum og ekki
að ástæðulausu, því þá var einmitt umræddur
dóni uppá sitt besta.
í „Vinnunn" er tekið fram að daður sé ekki
saknæmt, því það sé byggt á samþykki beggja,
en samkvæmt skilgreiningu hættir kynferðisleg
áreitni að vera kynferðisleg áreitni þegar kyn-
hvöt gerir vart við sig hjá báðum.
Það virðist því þjóðráð, ef vinnufriður á að
haldast í landinu fyrir þessum ósköpum, að þeir
káfi hver á öðrum í vinnunni sem geta hugsað
sér að stíga skrefið til fulls, annaðhvort á vinnu-
stað eða í vinnuhléi.
Finnur úr felum
Flnnur Ingólfsson, sem
skipar annaö sæti á lista
Framsóknarflokksins í
Reykjavík, hefur ekki veriö
mjög áberandi í kosningabar-
áttunni og til þess er tekið að
hann hefur ekki látið sjá sig
mikið með Guðmundi G.
Þórarinssyni. En með þeim
er ekki mjög kært. Finnur
vann af Guðmundi gjaldker-
astöðu flokksins, en Guð-
mundur sótti hefndir með því
að hafa af Finni efsta sætið á
Reykjavíkurlistanum í al-
ræmdum prófkjörsslag. Hins
vegar hefur Finnur komið
fram í fjölmiðlum með öðrum
framámönnum flokksins, til
að mynda var hann með
Steingrími Hermannssyni í
Framsóknarkynningu Rásar
1.
Þjóðviljinn vakti athygli á
þessari staðreynd, og því
með, að ýmsir yngri stuðn-
ingsmenn Finns hefðu ákveö-
ið að kjósa ekki B-listann, til
að tryggja fall Guðmundar.
Þessar upplýsingar vöktu
mikla reiði í herbúðum Guð-
mundar.
Til að fela misklíðina hefur
því flokkurinn skipað Finni að
koma úr felum og leggur nú
kapp á að birta kosninga-
auglýsingar með honum.
Þetta er auðvitað talandi
dæmi um þau áhrif sem Þjóð-
viljinn hefur inní Framsóknar-
flokkinn.
Það vekur hins vegar at-
hygli, að Guðmundur og Finn-
ur sjást varla saman á vinnu-
staðafundum í Reykjavík, -
þrátt fyrir skrif Þjóðviljans! ■
Hvalafélagið
endurreist
Einu sinni var til félag á (s-
landi, sem barðist fyrst og
fremst fyrir vemdun hvala við
(slandsstrendur. Um nokk-
urra ára skeið hefur félagið
legið í dásvefni, en nú er fyrir-
hugað að endurreisa það.
Frumkvöðlar munu vera ýms-
ir þekktir menn úr heimi
stjómmála og vísinda. ■
Steingrímur
á förum
( Reykjanesi er ólga á meðal
stuðningsmanna Framsókn-
arflokksins vegna viðtals við
Steingrím Hermannsson í
HP. En þar gefur forsætisráð-
herra því undirfótinn, að hann
geti vel hugsað sér að verða
forseti, - og yfirgefa Alþingi. (
flokksdeildunum í kjördæm-
inu er þetta álitið veikja stöðu
flokksins verulega, því and-
stæðingum verði þarmeð
kleift að segja að Steingrími
sé ekki fullkomin alvara með
þingframboðinu, - hann sé
með hugann hálfan útá
Bessastöðum.
Innan flokksins eiga menn
hins vegar erfitt með að berj-
ast gegn þessu, því þar eru
menn þegar farnir að velta
vöngum yfir undirbúningi for-
i setaframboðs Stein-
gríms... ■
Þjóðhagsstofnun
bíður
Framboð Borgaraflokksins
hefur veikt stöðu
Alþýðuflokksins verulega,
ekki síst í Reykjavík. .Fræði-
legur möguleiki er á því að
Jón Baldvin Hannibalsson
falli út af þingi, og þá eru nú
góð ráð dýr. Innan Alþýðufl-
okksins gera menn því hins
vegar skóna, að fari svo, þá
muni Jón Sigurðsson
standa upp úr sæti sínu, og
hverfa aftur inn í myrkviði
Þjóðhagsstofnunar og láta JB
eftir þingsætið... ■
Brödrene
Einvarðsson
Það hefur vakið eftirtekt
margra, að þrátt fyrir að öllum
bankastjórum Utvegsbank-
ans hafi verið birt ákæra í Haf-
skipsmálinu, þá var banka-
ráðinu algerlega sleppt.
Glöggir ættfræðingar hafa
bent á, að Hallvarður Ein-
varðsson ríkissaksóknari á
bróður, sem heitir Jóhann
Einvarðsson. En Jóhann,
sem er fallkandídat Fram-
sóknarflokksins í Reykjanes-
kjördæmi, var einmitt varafor-
maður bankaráðs Utvegs-
bankans á sínum tíma... ■
2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 12. apríl 1987