Þjóðviljinn - 18.09.1987, Page 9

HEIMURINN
Sovétríkin
Gorbatsjof með
framtíðarstefnuskrá
Kremlarleidtoginn vill alþjóðlegt öryggiskerfi tengt Samein-
uðuþjóðunum. Kjarnorkuvopnum á að útrýma ogsemja um
lágmarksherafla í varnarskyni. Segir góðar líkur á samkomu-
lagifyrir árslok um meðaldrœgarflaugar og á miðju nœsta ári
um helmingssamdrátt langdrœgra
Igrein sem birtist í Prövdu í gær
leggur Mikaíl Gorbatsjof Sov-
ét-leiðtogi til að komið verði upp
alþjóðlegu öryggiskerfi í tengsl-
um við Sameinuðu þjóðirnar.
Hann segir „fælingarstefnu“ Nató
i kjarnorkumálum útí hött.
Stöðugleiki gæti auðveldlega
náðst milli blokka með 5 prósent-
um þeirra kjarnorkuvopna sem
nú eru til, og einfaldast væri að
útrýma kjarnorkuvopnum með
öllu og semja síðan um þann lág-
marksherafla sem hvert ríki þurfi
á að halda í varnarskyni.
í Prövdu-greininni, sem í út-
gáfu APN-fréttastofunnar er
rúmar tólf þéttvélritaðar síður,
ieggur Gorbatsjof fram framtíð-
arsýn sína í heimsmálunum og
fjallar óverulega um deilumál
dagsins. Greinin er í raun eins-
konar stefnuskrá Sovétstjórnar-
innar í alþjóðamálum til næstu
áratuga, og þar er auk afvopnun-
armála fjallað um alþjóðasam-
vinnu um menningarmál,
mannréttindi, heilbrigðismál,
-meðal annars um baráttu gegn
eyðni-, skuldir þriðjaheimslanda
og ekki síst um vistfræðivandann,
sem að mati Gorbatsjofs er
„ógnvekjandi“. Ekki sé hægt að
tala um öryggi í heiminum „þegar
eiturstraumar berast eftir fljótum
þegar andrúmsloftið er mengað
iðnaðarúrgangi og umferðar-
mengun í heilum borgum og hér-
uðum, þegar þróun kjarnorku-
iðnaðar er réttlætt. með áhættu
sem ekki er hægt að sætta sig við.
Hér kveður aldeilis við nýjan
sovéskan tón í vistfræðiefnum,
enda segir Gorbatsjof að einn
kvistur úr raunveruleikanum sé
verðmætari en heill skógur af
kenningum: „Tsjernobyl var
okkar kvistur...“
Fyrst og síðast fjallar Gorbat-
sjof þó um afvopnunarmál. Hann
telur að samkomulag milli risa-
veldanna um útrýmingu meðal-
drægra og skammdrægra flauga
sé bæði mögulegt og raunhæft.
Hann hrósar Vestur-Þjóðverjum
fyrir að falla frá kröfltm sínum
um að halda Pershing flaugunum
og segir að Sovétstjórnin miði við
að hægt sé að skrifa undir slíkan
samning fyrir áramót. Slíkur við-
burður yrði áfall fyrir þá sem
halda fram hugmyndum um tak-
markað kjarnorkustríð. „Þetta
eru ekki neinar tálvonir. Ástand-
ið er að verða stöðugra."
Gorbatsjof segir að samkomu-
lag um skamm- og meðaldrægar
flaugar gæti orðið forleikur að
tímamótaskrefi, helmingssam-
drætti í langdrægum flaugum, og
telur að sé fyrir hendi gagn-
kvæmur vilji væri hægt að ná um
það samningum á fyrrihluta
næsta árs.
Múrsteinar
Hann minnir líka á viðræður
um geimvopn og efnavopn sem
hugsanlega „múrsteina“ við að
byggja til frambúðar alþjóðlegt
öryggiskerfi. Endanlegt takmark
séu litlir kjarnorkulausir varnar-
herir, og meðal fyrstu skrefa gæti
verið að flytja kjarnavopn og
önnur árásarvopn frá landamær-
unum undir eftirliti. „í kjölfar
þessa kæmu svæði með fáum
vopnum og vígbúnaðarlaus svæði
milli hugsanlegra fjandmanna".
Vinna eigi að því að leysa upp
hernaðarbandalög, leggja niður
herstöðvar og heri á erlendri
grund.
Sovétleiðtoginn vill að riki
heims byggi upp alþjóðlegt ör-
yggiskerfi sem tengt sé Samein-
uðu þjóðunum. Hann tekur
undir hugmynd framkvæmda-
stjóra SÞ um sérstaka miðstöð á
vegum stofnunarinnar til að
draga úr styrjaldarhættu, al-
mennri og svæðisbundinni, og vill
efla friðargæslusveitir samtak-
anna og alþjóðadómstólinn í
Haag. Hann leggur til að komið
verði upp beinu samskiptakerfi
frá höfuðstöðvum SÞ til höfuð-
borga fastalandanna í Öryggis-
ráðinu og til leiðtoga sambands
óháðra ríkja.
Gorbatsjof leggur einnig til að
SÞ komi sér upp ráðgjafarstofn-
un valinkunnra vísindamanna,
stjórnmálamanna, mennta-
manna og leiðtoga almannasam-
taka, þar á meðal trúarstofnana,
einskonar heimsakademíu.
Ekki hefur enn frést af við-
brögðum við þessari Prövdugrein
Gorbatsjofs. Fréttaskýrendum
Reuter-stofunnar þykir ljóst að
ein ástæða þess að hún birtist nú
sé að draga úr væntingum í Sovét
um mikinn árangur af fundi
þeirra Shultz og Shevardnadze í
Washington, og með grein sinni,
sem næstu daga verður skyldu-
lesning áhugamanna um alþjóða-
mál um allan heim, hafi Sovétl-
eiðtoginn rétt einu sinni tekið
frumkvæði í áróðursstríði risa-
veldanna. Að auki er ljóst að
með yfirlýsingu sinni um stöð-
ugra ástand í heimsmálunum er
Gorbatsjof að vinna gegn
haukunum heimafyrir og
Mikaíl Gorbatsjof. „Hinn pólitíski og siðferðilegi kjarni lausnar felst í trausti milli
ríkja og þjóða, virðing fyrir alþjóðlegum samtökum og stofnunum" segir í
Prövdugreininni.
auðvelda Bandaríkjamönnum að að Gorbatsjof sé hreinlega að
rétta út samningshendur. meina það sem hann segir...
Svo er auðvitað hugsanlegt líka -m/Rcuter-APN
Bretland
Blökkumenn
sæta ofsóknum
Þaðfœrist jafnt og þétt í vöxt að þeldökkir
einstaklingar ogfólk afasísku bergi brotið
verði fyrir aðkasti skríls
að verður ae algengara á
Bretlandseyjum að blökku-
menn og afkomendur innfiytj-
enda frá Asíu verði fyrir aðkasti
kynþáttahatara og nú er svo kom-
ið að þetta fólk er hvergi óhult
fyrir ofbeldisseggjum.
Þetta kemur fram í skýrslu
stjórnskipaðrar nefndar sem kom
fyrir almenningssjónir í gær. í
henni er staðhæft að einn af
hverjum fjórum hörundsdökkum
þegnum bresku krúnunnar hafi
sætt líkamsárás vegna litarafts í
vissum hverfum Lundúna og að
dökkleitir einstaklingar séu ekki
lengur óhultir í grónum miðstétt-
arhverfum á borð við kjördæmi
Margrétar Thatchers, Finchley í
höfuðborginni.
Skýrslan ber heitið „í skugga
óttans“ og er byggð á könnun
sem nefndarmenn stóðu að í fyrra
í samvinnu við hópa sem berjast
gegn kynþáttahatri á Stórabret-
landi, það er í Englandi, Skot-
landi og Wales.
í skýrslunni segir: „Það er eng-
in ný bóla að fólk verði fyrir barð-
inu á ofbeldisseggjum af öðrum
kynþætti en aldrei fyrr hafa lík-
amsárásir verið jafn tíðar.“ Yfir-
völd hvarvetna á eyjunni fá
skömm í hattinn fyrir að láta
undir höfuð leggjast að vinna á
markvissan hátt gegn þessum ó-
fögnuði og þess er getið að lög-
reglan sæti ámæli fyrir að skella
skollaeyrum við kvörtunum fórn-
arlamba. „Nú er svo komið að
Þungbúnir blökkumenn í Brixtonhverfi i Lundúnum. Þar hefur skorist í odda með svörtum ungmennum og lögreglu.
Myndin er tekin skömmu eftir slík átök og ef grannt er skoðað má sjá lögregluþjón standa vörð um þrunarústir.
blökkumenn eiga fáa griðastaði á
Bretlandi þar sem þeir geta verið
óhultir um að ekki verði ráðist á
þá fyrirvaralaust.“ Það er að vísu
tekið fram að þrjár, sagt og skrif-
að þrjár, héraðsstjórnir á allri
eyjunni hafi mótað stefnu um
hvernig vinna beri gegn kynþátt-
aofbeldi. En engin þeirra virðist
hafa dug og drift til að hrinda
stefnunni í framkvæmd!
Þeldökkt fólk og menn af as-
ískum uppruna, sem einkum á rót
að rekja til Pakistan og Indlands,
eru stór hluti bresku þjóðarinnar
eða um fimm af hundraði 56,6
miljóna innbyggjara Bretlands.
Þetta fólk á mjög undir högg að
sækja og stór hluti atvinnu-
leysingja kemur úr röðum þess.
-ks.
Föstudagur 18. september 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9