Þjóðviljinn - 13.10.1987, Blaðsíða 4

Nýr krataskattur á mjólk
„Ég get alls ekki séö að fyrstu spor þessarar ríkis-
stjórnar með þátttöku Alþýðuflokksins marki braut
sem tengist hugsjónum jafnaðarstefnunnar." Þetta
sagði Þráinn Hallgrímsson í grein í Alþýðublaðinu
fyrir'viku, og raunar var tekið undir þessi orð Þráins í
leiðara Alþýðublaðsins.
Þráinn Hallgrímsson og Alþýðublaðið voru þarna
að tala um fyrstu aðgerðir stjórnarinnar, og sérstak-
lega um aukinn söluskatt á ýmsar nauðsynjar, þar á
meðal mat, annan en kjöt, fisk, mjólk, ávexti og
grænmeti, sem þá töldust slíkar nauðsynjavörur að
þær ætti að undanþiggja allri skattlagningu.
Fróðlegt væri að vita hvað Þráinn Hallgrímsson og
Alþýðublaðið segja um nýjustu spor ríkisstjórnarinn-
ar og samræmi þeirra við hugsjónir jafnaðarmanna.
Þegar Jón Baldvin Hannibalsson hélt að hann
væri búinn að koma saman fjárlögum og var á
leiðinni til útlanda í frí var tekið við hann viðtal í
sjónvarpi. Þá viðurkenndi Jón Baldvin að með fyrstu
aðgerðum stjórnarinnar hefði helst verið seilst til
launafólks, til neytenda. Nú væri hinsvegar annar
uppi, nú væru það breiðu bökin sem ættu að bera
byrðarnar, stórfyrirtækin, auðmennirnir.
Nokkrum vikum síðar er Jón Baldvin búinn að
endurskoða fjárlögin sín, farinn í marga hringi, og
lentur aftur á upphafsstaðnum.
Efnahagsaðgerðir stjórnarinnar nú eiga að felast í
skattlagningu og sparnaði. Það á að spara í Lána-
sjóði námsmanna, draga fé frá Byggðastofnun og
Þjóðarbókhlöðu, það á að skera niður í
menntakerfinu, væntanlega í samræmi við hugsjónir
jafnaðarstefnunnar.
Og það á að heimta meiri skatt. Áfengi og tóbak á
að hækka enn einn ganginn, bílar líka. Og nú á
krataskatturinn að leggjast á allan mat. Líka á þá
matvöru sem hingaðtil hefur verið talin til helstu
nauðsynja. Típrósent söluskattur á fisk. Á kjöt. Á
ávexti og grænmeti. Á mjólk.
Alþýðubandalagið stóð á sunnudaginn fyrir ráð-
stefnu í Gerðubergi í Breiðholti um umhverfismál, og
það er ánægjulegt að ráðstefnan var bæði fjölsótt og
vel heppnuð. Umhverfismál hafa undanfarin misseri
verið í brennidepli, og allar líkur benda til að
stjórnmál næstu aldar muni að miklu leyti snúast um
vanda tengdan umhverfismálum. Á ráðstefnunni í
Gerðubergi var rætt um séríslenskan vanda í þess-
um efnum, þar á meðal um landeyðingu og gróður-
vernd, sem í sumar hefur vakið mikla athygli, einsog
menn hafi vaknað upp við vondan draum, og er
vonandi að þar verði framhald á þegar þingmenn
setjast næstu daga niður við að skipta sameiginlegu
fé til brýnustu verkefna.
En mál manna er að ráðstefnan í Gerðubergi skeri
sig að því leyti úr annarri umhverfisumræðu hér-
lendri að þar var með ýmsu móti lögð áhersla á
alþjóðlega samvinnu í þessum efnum.
Það er vert að vekja athygli á því að sú ríkisstjórn
sem ætlar að leggja söluskatt á mjólkina er sama
ríkisstjórnin og sendi þrjár grátkonur úr sínum hópi til
oddvita launþegasamtakanna nú fyrir mánaðamótin
til að reyna að koma í veg fyrir að verðlagshækkanir
yrðu bættar í kaupi 1. október.
Væntanlega í dægilegasta samræmi við hugsjónir
jafnaðarstefnunnar.
Til dæmis var þar flutt fróðlegt erindi um hið við-
kvæma ósonlag, sem ekki verður verndað nema
með víðtækri samvinnu allra þjóða, samvinnu þar-
sem frumkvæði smáþjóða einsog Islendinga getur
haft úrslitaáhrif vegna þess að þær geta talað í nafni
mannkyns alls, óháð hagsmunastreði stórþjóðanna.
Og í Gerðubergi talaði gestur ráðstefnunnar,
Chris Bunyan, formaður baráttuhreyfingarinnar
gegn stækkun kjarnorkustöðvarinnar í Dounray í
Skotlandi. Hann rakti þar þá hættu sem lífríki sjávar á
norðurslóðum getur stafað af starfsemi stöðvarinn-
ar, og lagði áherslu á að allar þjóðir við Norður-
Atlanshaf legðust á eitt gegn þessari vábeiðu. í lok
erindis síns þakkaði Bunyan Alþýðubandalaginu
fyrir boðið á ráðstefnuna, og sagði það von sína að
ráðstefnan yrði upphafið að samvinnu allra íslenskra
stjórnmálaflokka í baráttu gegn Dounray-verinu. Þau
orð Chris Bunyan gerir Þjóðviljinn að sínum. - m
Velheppnuð umhverfisráðstefna
_______________KLIPPT
Kengbogin
nöldurkerling
í sunnudagsblaðinu okkar var
birt ádrepa eftir Hallgrím Helga-
son, tilefnið var grein hér í blað-
inu, þar sem segir frá manni á
„róttæknislega rifnum gallabux-
um“ sem „steytir sinn byltingar-
hnefa um stút“ gegn þeirri nýju
kirkju Mammons sem Kringlan
er. Þetta finnst Hallgrími vond
klisja og fúl sem enginn vilji
kaupa. Út frá þessu dæmi vill
Hallgrímur svo vara m.a. okkur
Þjóðviljamenn við því að verða
að „kengboginni nöldurkerlingu
sem aldrei sér annað en svart og
kvartar yfir öllu“.
Það er margt skemmtilegt í
gusu þessari og ekki er hún orðuð
hvunndagslega. Og það er ekki
nema satt og rétt að menn verða
að vara sig á klisjum, hvar sem
þeir annars standa í tilverunni.
Hvort sem það er sú „vinstri-
klisja“ sem saman er snúin úr sí-
bernsku, sjálfsvorkunn og bil-
legum félagsfræðihroka, eða þá
systir hennar hægriklisjan, sem
hnoðuð er úr vélrænum hressi-
leika, sjálfumgleði og velgengni-
hroka.
Hitt er svo annað mál að
„nöldrið" verða Þjóðviljamenn
og annað vinstrapakk að halda
trúnað við hvað sem líður klisju-
háska heimsins. Nöldrið er nefni-
lega ekki tíska eða vani heldur
sjálfur tilverugrundvöllur vinstri-
mennskunnar. Ætli við mundum
ekki sakna nöldursins okkar,
sagði Halldór Laxness fyrir um
það bil fjörtíu árum þegar hann
var að hugsa til þess, að þau
ósköp dyndu yfir rithöfunda að
lifa í réttlátu þjóðfélagi. Nöldur
verður að vera. Og jafnvel keng-
bogið vanafestunöldur er þó
skömminni til skárraen hinsjálf-
genga trú á neyslusæluna sem
við tekur þegar komið er upp
rúllustiga Heimskringlunnar:
meira í dag en í gær...
Okkar
fjölmiðlafýla
það er reyndar margt undar-
legt við vinstranöldrið. Það virð-
ist lifa þótt það deyi.
Tökum til dæmis fjölmiðlamál-
in. Um langt skeið hefur einmitt
hér í Þjóðviljanum verið nöldrað
yfirfjölmiðlafári svonefndu. Þeg-
ar breytingar voru í vændum á
útvarpslögum sátum við bítand-
isk og bölvandisk við ritvélar og
báðum það aldrei þrífast að
auglýsendur fengju enn meiri
völd en þeir hefðu í landinu. Við
sögðum líka að ekki yrði um
neina fjölbreytni að ræða í ljós-
vakanum sem gagn væri að. Við
mundum barasta fá meira af
sama grautnum - poppgraut og
tómlegu masi í hljóðvarpi,
bandarískri afþreyingu í sjón-
varpi.
Fáir kunnu okkur þakkir fyrir
þetta svartagallsraus. Aldrei gát-
um við verið með því sem
skemmtilegt var. Við vorum
þrælfúlir hámenningarbesefar,
hrokagikkir sem vildu hafa vit
fyrir öðrum rétt eins og við vær-
um foreldraræflar eða kennara-
blækur. Svei því.
Um þessa kengbognu vinstri-
fýlu voru menn oft að skrifa í DV
og Tímann og Morgunblaðið.
Tíminn og
Morgunblaðið
En nú bregður svo við á síðustu
vikum og dögum að Morgunblað-
ið og Tíminn fyllast með sár-
beisku menningarnöldri sem
pískað er áfram af dapurlegum
vonbrigðum með ljósvakafrelsið.
Allt í einu eru furðu margir orðn-
ir dasaðir og hundleiðir á popp-
grautnum og sápuóperunum og
vilja leita einhvers skírra, en-
hvers blárra. Skýr dæmi um þetta
voru einmitt Tímabréf og
Reykjavíkurbréf helgarinnar
sem leið. í Tímanum segir m.a.:
„Nú er stefnt að því að glata
henni ( þeas íslenskri tungu) og
þar ráða mestu þau nýju fjöl-
miðlagoð, sem flutt eru syng-
jandi, pústandi, æjandi og óandi
inn á hvert heimili í landinu fyrir
tilstilli kveinandi fjölmiðla: út-
varps og sjónvarps....Nú heyrist
aldrei æmt í nokkurri persónu
þótt annaðhvert orð sé sagt á
ensku eða enskuskotið. Það er
orðið feimnismál að benda á slíkt
enda gengur það á móti hags-
munum og trúardýrðinni á fjöl-
miðlagoðum, sem ýmist syngja á
móðurmáli sínu, ensku, eða hafa
tileinkað sér hana sem móður-
mál, líklega í markaðsskyni.“
Höfundur Reykjavíkurbréfs er
á sömu buxum, þótt ekki séu þær
eins litsterkar og Tímamannsins.
Hann vitnar með velþóknun í
ágæta grein Steingríms Gauts
Kristjánssonar um hávaðameng-
un og yfirmáta poppflæði þar sem
OG SKORIÐ
menningarástandinu er líkt við
það „að við hefðum á sínum tíma
leyft Bretum óhindrað að athafna
sig í landhelgi okkar en varið
hana af hörku fyrir öðrum". Höf-
undur Reykjavíkurbréfs er meira
en lítið hvekktur á því sjónvarpi
sem er „endalaus síbylja. Fram-
haldsþáttanna, stóriðjunnar.
Skemmtanaiðnaðarins sem er að
gleypa allt samtímalíf“. Honum
finnst að með fjölmiðlabylting-
unni fái, „sérhver íslendingur
meiri daglegan skammt af ensku
tali bæði í söng og samræðum, en
sæmir rótgróinni menningu okk-
ar.
Höfundur Reykjavíkurbréfs er
meira að segja svo nálægt hefð-
bundnu vinstrikerlinganöldri að
hann vill segja mönnum fyrir
verkum. Ef menn kunna ekki
með frelsið að fara, segir hann,
þá verður að grípa til varna:
„Annars á að setja frelsinu
skorður. Ekkert frelsi er svo dýr-
mætt að það megi verða til þess
að eyðileggja tungu vora og arf.
Þessir hálf engilsaxnesku ljósvak-
ar verða að gera sér grein fyrir
því.“
Klippara dettur ekki í hug að
halda að ritstjórar Tímans og
Morgunblaðsins skrifi á þessa
leið vegna þess að þeir hafi verið
að lesa Þjóðviljann og annað
vinstranöldur sér til sálubótar.
Það er í rauninni ekkert eðlilegra
en menn verði þreyttir og reiðir
því tvíræða platfrelsi, þeim tóma-
gangi, þeirri útþynningu sem við
nú upplifum í fjölmiðlaheimi. En
það er óneitanlega uppörvun
fyrir gamla nöldurhunda að fá
liðsauka - um leið og þeir eru
laundrjúgir yfir því að hafa ekki
yfirgefið nöldrið sitt í þeirri
freistingu að slást í för með þeim
sem voru á leið upp rúllustigann
þægilega þangað sem átján rásir
glymja í andheimum.
þlÓÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Utgefandí: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Rit8tjórar: Árni Bergmann, Þráinn Bertelsson, össur
Skarphéðinsson.
Fréttastjórl: Lúðvík Geirsson.
Blaðamonn: GarðarGuðjónsson, Guðmundur RúnarHeiðarsson,
Hrafn Jökulsson, HjörleifurSveinbjörnsson, Ingunn Ásdísardóttir,
Kristín Ólafsdóttir, Kristófer Svavarsson, Logi Bergmann Eiðsson n
(íþróttir), Magnús H. Gíslason, MörðurÁmason, ÓlafurGíslason,
Ragnar Karlsson, SigurðurÁ. Friðþjófsson, Stefán Ásgrímsson, Vil-
borg Davíðsdóttir, Yngvi Kjartansson (Akureyri).
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmyndarar: Einar Ólason, SigurðurMar Halldórsson.
Útlltstelknarar: SævarGuðbjömsson, GarðarSigvaldason.
Margrót Magnúsdóttir
Framkvæmda8tjóri: Guðrún Guömundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson. „
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Auglýsingastjórl: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Lfnnur Ágústsdóttir, Olga Clausen, Guðmunda Krist-
insdóttir.
Símvarsla: Hanna Ólafsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Bíistjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiöslu-og afgreiðslustjóri: HörðurOddfríðarson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, OlafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, sfmar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 55 kr.
Helgarblöð: 65 kr.
Áskrlftarvorð á mánuði: 600 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Þrlðjudagur 13. október 1987