Þjóðviljinn - 04.11.1987, Qupperneq 5

LANDSFUNDUR ALÞYÐUBANDALAGSINS LANDSFUNDUR ALÞÝÐUBANDALAGSINS LANDSFUNDUR ALÞÝÐUBAND
Tillögur Vaimalandsnefndar
________í. ♦ — 1... 1 X 11 ral to u íMCitrtluKinrlmmi loi
3
Svokölluð Varmalandsnefnd
leggur fyrir landsfund Alþýðu-
bandalagsins nú í vikulok tillögur
að ályktunum um fimm mála-
flokka auk einnar um starfshætti
flokksins og hefur beðið Þjóðvilj-
ann birtingar á þessum tillögum.
Að auki ætlar nefndin að skila
skýrslu um flokksstarfið undan-
farin misseri og ástæður kosning-
aófaranna í vor, en hefur ákveðið
að bíða með dreifinguþess plaggs
þar til á landsfundi. í dag verða
birtar tillögur nefndarinnar um
starfshætti flokksins, um verka-
lýðsmál og um byggðamál, en á
morgun koma tillögur nefndar-
innar að ályktunum um umhverf-
ismál, um jafnrétti kynjanna og
um utanríkismál.
Tillaga að ályktun um
starfshætti AB
1. Ályktun starfsháttanefndar
sem landsfundur 1985 gerði að
sinni er enn í fullu gildi, hvað
varðar meginlínur. Þar var bent á
ýmsar æskilegar leiðir fyrir flokk-
inn til þess að virkja félaga betur
og gera baráttu og vinnubrögð öll
skilvirkari.
Ljóst er að fæst af því, sem þar
er í beinu tillöguformi eða sem
ákveðnar ábendingar hefur kom-
ist í framkvæmd. Gildir þar einu
til hvaða sviðs er litið, hvaða
flokksstofnun á í hlut eða þrátt
fyrir að ábyrgðarsvið einstakra
forystumanna hafi verið mjög af-
mörkuð og skýr.
Varmalandsnefnd telur rétt að
álit starfsháttanefndar 1985 fylgi
hér með sem vegvísir fyrir nýja
forystu flokksins og stofnanir
hans.
Jafnframt vill nefndin draga
saman nokkur áhersluatriði, sem
sérstaklega ber að huga að.
2. Af einstökum þáttum úr áliti
starfsháttanefndar 1985 leggur
Varmalandsnefnd höfuðáherslu
á eftirfarandi:
a) Starfið í grunneiningum -
flokksfélögunum þarf að stór-
aukast. Lifandi tengsl þurfa að
vera út í félögin frá forystu
flokksins - frá skrifstofu flokks-
ins. Ef þurfa þykir sé sinnt
ákveðnum erindrekstri út í fé-
lögin í samvinnu við kjördæmis-
ráð og þingmenn.
Inn í þetta þarf Þjóðviljinn að
koma með lifandi og ferskar
fréttir af flokksstarfi.
Án styrkra grunneininga verð-
ur allt fallvaltara í forystu.
b) Málefnahópar innan AB eru
nauðsyn. Flokksmenn og stuðn-
ingsmenn fá þar verðugan vett-
vang til umræðna og ef vel er að
staðið á þaðan að geta komið pól-
itísk stefnumótun, sem bæði for-
ysta flokks og þingflokkur getur
og á að taka mið af.
Aldrei hefur verið meira af
knýjandi málefnum en einmitt nú
og virkni flokks og tengsl við
þjóðfélagið ráðast mjög af því
hvernig hér tekst til.
c) AB þarf að efla skrifstofu
sína og gera hana að skilvirkum
heimildabanka og lifandi vett-
vangi um leið. Sérstök áhersla er
lögð á útgáfu vandaðs fréttabréfs
um allt hið helsta sem á döfinni er
hverju sinni. Þar lætur forystan í
sér heyra, þingflokkurinn gerir
skil og starfsfólk annað færir
flokksfólki það nýjasta og merk-
asta af vettvangi flokksstarfsins.
Gjarnan mega fréttabréfin
einnig vera vettvangur kjördæm-
isráða til vakningar og upplýsing-
ar.
d) Ásýnd í fjölmiðlum. Höfuð-
áhersla á að nýta fjölmiðla sem
best í flokksþágu, koma þar á
framfæri stefnumiðum og áhersl-
um, knýja á um að fá þar réttlátt
rúm. Jafnhliða þarf flokksfólk
sem fram kemur eða setur fram
skoðanir sínar að gæta fyllsta til-
lits til sjónarmiða annarra og á-
kveðins þegnskapar í garð ann-
arra félaga og þá flokksins sem
heildar um leið. Einleik skyldi
alltaf varast.
e) Ábendingar um leiðir til að
gera störf markvissari. Að kynnt
verði helstu þingmál í upphafi
þings og aukin áhersla lögð á
flutning mála sem draga fram
grundvallarhugsjón Alþýðu-
bandalagsins.
f) Nefndin vill með sérstöku til-
liti til ástands undanfarandi
tveggja ára gera þessi lokaorð
starfsháttanefndar að sínum:
Innan flokksins þarf ákveðna
hugarfarsbreytingu til að því
markmiði verði náð að laða nýja
liðsmenn að flokknum og gera
hann að vettvangi ferskra hug-
mynda. AB á að vera vettvangur
heiðarlegrar gagnrýni og
hreinskilinnar umræðu um störf
og stefnu. AB á að viðurkenna í
verki að sjálfsagt sé að innan
flokksins séu skiptar skoðanir um
einstök stefnuatriði og að menn
takist á um þau svo fremi menn
gæti „félagslegra vinnubragða og
sýni æðstu markmiðum flokksins
fulla hollustu“ (2. gr. flokkslag-
anna).
Tillaga aö ályktun um
verkalýðsmál
a. Samband flokks og hreyfingar
Alþýðubandalagið lítur á sig
sem verkalýðsflokk og pólitískan
málsvara launamanna á fslandi.
Flokkurinn er grein af sama
meiði og samtök launafólks og á
samleið með þeim í baráttunni
fyrir bættu samfélagi og auknum
jöfnuði andlegra og veraldlegra
hfsgæða. Á Islandi eru engin
formleg tengsl milli samtaka
launafólks og hinna pólitísku
flokka, en flokkar sósíalista á ís-
landi hafa frá öndverðu lagt
áherslu á náið samband og sam-
stöðu með hreyfingu launa-
manna. Það er skoðun 8. lands-
fundar Alþýðubandalagsins að
flokknum beri að leggja áherslu á
gott samstarf og samvinnu við
samtök launafólks. í starfi sínu
og stefnumótun ber flokknum að
leggja áherslu á það sem samein-
ar þessar hreyfingar launamanna
fremur en það sem sundrar. Hin
„óvígða sambúð“ flokks og
hreyfingar hlýtur þó að byggjast á
gagnkvæmri tillitssemi og gagnk-
væmu sjálfstæði. Þannig getur
Alþýðubandalagið - flokkur sós-
íalista á íslandi - aldrei gert nið-
urstöður þverpólitískar verka-
lýðshreyfingar að sínum. Á sama
hátt getur flokkurinn ekki krafist
þess að verkalýðshreyfingin
hegði sér eftir forskriftum frá
flokknum.
Samstarf og samvinna flokks
og verkalýðshreyfingar á að taka
mið af heildarhagsmunum og
langtímasjónarmiðum, um
launajöfnuð, alþýðuvöld ogstétt-
laust samfélag. Álþýðubandalag-
ið lítur á það sem eitt af sínum
meginmarkmiðum að tryggja fé-
lagslega verkalýðshreyfingu á ís-
landi. Verkalýðshreyfingu sem
leitar félagslegra lausna á vand-
amálum samfélagsins og beinir
kröftum sínum að bættum hag
þeirra sem standa höllum fæti í
stéttskiptu markaðssamfélagi
kapítalismans. Verkalýðshrey-
fingu sem berst fyrir frelsi og
jafnrétti á öllum sviðum - fyrir
sósíalískri verkalýðshreyfingu. 8.
landsfundur Alþýðubandalagsins
hvetur til samfylkingar vinstri
aflanna innan allra samtaka
launafólks í landinu. Slík sam-
fylking er forsenda þess að takast
megi að byggja upp róttæka,
Á lyktunartillögur
Varmalandsnefndar
um starfshœtti Al-
þýðubandalagsins,
um verkalýðsmál og
byggðamál
meðvitaða og
launafólks.
sterka hreyfingu
b. Verkalýðsmálaráð
Starfsemi verkalýðsmálaráðs
Alþýðubandalagsins hefur verið
slitrótt undanfarin ár. Ráðið hef-
ur endurspeglað óeiningu sem
verið hefur innan flokksins og
samtaka launafólks. Það er
skoðun 8. landsfundar Alþýðu-
bandalagsins að verkalýðsmála-
ráð sé mikilvægur þáttur í starfi
flokksins og nauðsynlegur vett-
vangur fyrir stefnumótun og sam-
vinnu. Tryggja verður að „full-
trúar“ frá öllum helstu samtökum
launafólks eigi sæti í stjórn verka-
lýðsmálaráðs ásamt forustu
flokksins og að stjórnin haldi
reglulegafundi. Verkalýðsmálar-
áð á að vera mótandi aðili hvað
varðar stefnu flokksins í kjara-
málum og á jafnframt að tryggja
að nauðsynlegt samráð sé milli
flokks og samtaka launafólks.
Með virku verkalýðsmálaráði má
tryggja þá samstöðu sem
nauðsynleg er milli flokks og
hreyfingar og milli sósíalista, sem
virkir eru á vettvangi hinna ýmsu
samtaka launafólks.
c. Skipulagsmál verkalýðshreyf-
ingarinnar
8. landsfundur Alþýðubanda-
lagsins telur brýnt að taka skipu-
lag samtaka launafólks til
gagngerðrar endurskoðunar.
Markmið slíkrar endurskoðunar
eiga að vera að auka samstöðu og
lýðræði í samtökum launafólks.
Það er skoðun Alþýðubandalags-
ins að þessum markmiðum verði
best náð með því að skipuleggja
verkalýðshreyfinguna á grund-
velli atvinnugreina í stað starfs-
stétta eins og nú er, þannig að
allir almennir launamenn á sama
vinnustað séu í sama stéttarfé-
lagi. Með því móti má draga úr
þeirri sífelldu togstreitu sem í nú-
verandi skipulagi myndast milli
einstakra hópa á sama vinnustað
sem semja á mismunandi tímum
og taka laun eftir mismunandi
launakerfum. Slíkt skipulag er
einnig líklegt til að draga úr þeirri
togstreitu og tortryggni sem ein-
att ríkir á milli „menntamanna"
og almenns launafólks, en styrk-
ur sósíalista hefur löngum byggst
á góðri og gefandi samvinnu milli
þessara hópa. Það er skoðun Al-
þýðubandalagsins að leggja beri
áherslu á stærri og sterkari skipu-
lagslegar einingar innan samtaka
launafólks. Á þéttbýlisstöðunum
verði hreyfingin byggð upp á
sterkum atvinnugreinafélögum
en á strjálbýlli stöðum á stærri
svæðafélögum, sem verði
deildaskipt eftir atvinnugreinum.
Alþýðubandalagið leggur
áherslu á stóraukið lýðræði á
vettvangi verkalýðshreyfingar-
innar, bæði í stefnumótun og á-
kvarðanatöku. Tryggja verður
almenna þátttöku félagsmanna í
afgreiðslu samninga og í öllu
starfi hreyfingarinnar. Slík lýðr-
æðisleg endurvakning mun styr-
kja verkalýðshreyfinguna og er
ein af forsendum þess að takast
megi að gera hreyfinguna að því
þjóðfélagslega afli sem nauðsyn-
legt er. Stórefla verður alla
fræðslu- og kynningarstarfsemi á
vegum verkalýðshreyfingarinn-
ar, með námskeiðahald, launuð-
um námsfríum, uppbyggingu
skólahalds og fullorðinsfræðslu.
Veita verður opinberu fé til þess-
ara verkefna líkt og gert er á hin-
um Norðurlandanna.
Alþýðubandalagið leggur
áherslu á aukið samstarf og sam-
vinnu milli samtaka opinberra
starfsmanna og hinnar almennu
verkalýðshreyfingar. Nauðsyn-
legt eT- að þessir aðilar komi sér
sem fyrst upp samstarfsvettvangi
og stilli saman krafta sína. Með
slíkri samstillingu má koma í veg
fyrir að „hörmungarsaga" síðustu
ára, þegar þessi samtök hafa á
stundum farið skildar leiðir í
kjarabaráttunni, endurtaki sig. Á
undanförnum árum hafa samtök
atvinnurekenda styrkt sig mjög í
sessi hér á landi, ekki síst fyrir
tilstuðlan hægrisinnaðs ríkis-
valds. Þannig hefur atvinnurek-
endum og ríkisvaldi einatt tekist
að mynda „órofaheild" gegn
sundurþykkri og ósamstæðri
hreyfingu launamanna. Svar
launamanna hlýtur að vera aukin
samvinna og hugsanleg samein-
ing samtaka launafólks án tillits
til þess hver viðsemjandi þeirra
er. Aðeins með slíkri samvinnu
er hægt að brjóta á bak aftur það
frumkvæði og þau þjóðfélagslegu
yfirráð sem samtök atvinnurek-
enda og eignastéttarinnar á ís-
landi hafa náð að skapa sér.
d. Kjaramálastefna og söguleg
tímamót
í kjaramálum leggur Alþýðu-
bandalagið áherslu á aukinn
launajöfnuð, aukna hlutdeild
launafólks í afrakstri þjóðarbús-
ins og ákvarðanatöku í atvinnu-
lífinu. Alþýðubandalagið lítur á
sig sem málsvara þeirra sem lak-
ast eru settir í samfélaginu og
berst af alefli fyrir bættum hlut
þerra. í því sambandi er ný-
sköpun og endurskipulagning á
almannatryggingakerfi lands-
manna knýjandi forgangsverk-
efni. Alþýðubandalagið leggur
áherslu á að kvarðar jafnréttis,
frelsis og félagshyggju séu jafnan
lagðir á allar aðgerðir á kjaramál-
um. Hér sem annars staðar verð-
ur að hafa heildarhagsmuni
launamanna að leiðarljósi.
Flokkurinn lítur ekki á það sem
hlutverk sitt að móta kjaramál-
astefnu í smáatriðum. Slík
stefnumótum á heima á vettvangi
samtaka launafólks. Stefna
flokksins hlýtur að byggjast á al-
mennum markmiðum, sem líta til
lengri tíma og gildir þá einu hvort
flokkurinn er í stjórn eða stjórn-
arandstöðu.
Á undanförnum árum hafa
samtök launafólks átt undir högg
að sækja vegna fjandsamlegs
ríkisvalds, sterkrar stöðu at-
vinnurekenda og þeirrar bylgju
nýfrjálshyggju og sérhyggju sem
hellst hefur yfir íslenskt samfé-
lag. Verkalýðshreyfingin var
sökuð um ábyrgðarlausa kröf-
upólitík sem kynnti undir óða-
verðbólgu, með því að ríghalda í
„úrelta" vísitölubindingu launa.
Verðbólguþreytan gaf ríkisvaldi
og atvinnurekendum kærkomið
tækifæri til að greiða verkalýðs-
hreyfingunni þungt högg. Al-
menn laun voru stórlega skert og
jafnframt var hinni „þjóðfélags-
legu ábyrgð" á verðbólgunni
þröngvað upp á verkalýðshreyf-
inguna. Allir aðrir voru stikkfrí.
Verkalýðshreyfingin hefur reynt
að svara þessu með gerð „hó-
flegra“ kjarasamninga með það
að markmiði að auka kaupmátt
launa samhliða lækkandi verð-
bólgu. Þessi aðferð hefur fallið í
misjafnan jarðveg í verkalýðs-
hreyfingunni og á vinstri væng
stjórnmálanna. Aftur og aftur
hefur verkalýðshreyfingin gengið
til samninga á þessum grundvelli
og aftur og aftur hafa atvinnurek-
endur og ríkisvald svikið sinn
hluta samningsins og hleypt verð-
bólgunni úr böndunum. Það hef-
ur því verið rækilega sannað á
undanförnum árum að hvorki
verkalýðshreyfingin né launin
eru aðalverðbólguvaldurinn í ís-
lensku hagkerfi. Framundan er
nú enn ein samningalotan.
Verkalýðshreyfingin stendur nú
á tímamótum. Hún hefur sýnt
vilja til að ná jafnvægi í efna-
hagsmálum, á meðan aðrir hafa
ekki staðið við sitt. Verkalýðs-
hreyfingin hlýtur því að varpa af
sér því hlutverki að bera ábyrgð á
verðlagsmálum þessarar þjóðar.
Nú er komið að öðrum þjóðfél-
agshópum að axla þessa ábyrgð.
Launamenn munu ekki taka
hana á sig eina ferðina enn. Því
má búast við harðri kjarabaráttu í
þeirri samningalotu sem fra-
mundan er. í þeirri baráttu er
nauðsynlegt að hreyfingin stilli
saman strengi sína og komi sam-
hent til leiks. Nú er lag til sóknar.
Lag til að knýja stjórnvöld og at-
vinnurekendur til að axla ábyrgð.
Lag til að rétta hlut launamanna í
þessu landi og endurheimta styrk
verkalýðshreyfingarinnar. Al-
þýðubandalagið heitir á alla
launamenn til að standa saman
um þetta verkefni og sýna þann
styrk sem sameinuð hreyfing
launamanna býr yfir.
Tillaga að ályktun um
byggðamái
Landsfundur Alþýðubanda-
lagsins 1987 samþykkir að fela
formanni sínum að tryggja að
gert verði eftirfarandi átak í um-
ræðu og stefnumótun Alþýðu-
bandalagsins í byggðamálum.
a) Stjórn Alþýðubandalagsins,
í samvinnu við framkvæmda-
stjórn, þingflokk og Byggða-
menn AB, efni til funda um
byggðamál í öllum kjördæmum
landsins fyrir lok febrúar 1988.
b) Áðurnefndir aðilar gangist
fyrir landsráðstefnu um byggð-
amál fyrir lok mars 1988, þar sem
mótuð verði ítarleg byggðamál-
astefna Alþýðubandaíagsins til
lengri og skemmri tíma.
Landsfundurinn leggur áherslu
á að fjallað verði um byggða-
vandann í sem víðfeðmustum
skilningi og í ljósi þeirrar grund-
vallarstefnu flokksins að:
„Sporna þarf við því að byggðir
eyðist frekar en orðið er þar sem
því fylgir efnahagsleg sóun og
margháttuð félagsleg röskun. Þar
sem byggð stendur höllum fæti
þarf að koma til víðtæk þróunar-
aðstoð þannig að enginn landsins
þegn sé vegna búsetu sinnar
dæmdur til að búa við vansæm-
andi lifnaðarhætti. Sennilegt er
að í framtíðinni þurfi þjóðin að
nýta með einhverjum hætti öll
byggileg svæði landsins og er
augljóst að byggðastefna rís því
aðeins undir nafni að tillit sé
tekið til þessa.
Miðvikudagur 4. nóvember 1987 ÞJÖÐVILJINN - S(ÐA 5