Þjóðviljinn - 04.11.1987, Síða 9

MENNING
Haust-
sýning í
Ásgríms-
safni
Haustsýning Ásgrímssafns
hefur verið opnuð í Ás-
grímssafni að Bergstaða-
stræti 74, en þar er heimili og
vinnustofa málarans auk
listaverkasafn sem hann gaf
íslensku þjóðinni. Á hverju ári
eru settar upp þrjár sýningar í
safninu og sýndar 30-40
myndir í senn. Að þessu sinni
hafa verið valdar til sýningar í
vinnustofu málarans, áefri
hæð hússins, landslags-
myndir málaðar á Þingvöllum
og í nágrenni Reykjavíkurað
vetrarlagi. En Ásgrímur mál-
aði sömu náttúrufyrirbæri við
mismunandi birtuskilyrði.
Á neöri hæð hússins hafa verið
dregnar fram þjóðsagnamyndir,
pennateikningar og krítarmyndir
þar sem Ásgrímur gefur frásagn-
arandanum lausan tauminn.
Aðgangurerókeypis. Safnið
er opið í vetur á sunnudögum,
þriðjudögum og fimmtudögum
frá 13.30-16.00. Þareru einnig
seld listaverkakort safnsins og
jólakort 1987 kemur út um miðj-
an október.
Tónleikaröð
í Óperunni
Styrktarfélag íslensku óper-
unnar stendur fyrir röð tón-
leika með íslenskum tónlistar-
mönnum íóperunni nú ívet-
ur. Tónleikarnirverðahaldnir
einu sinni í mánuði álaugar-
dögum kl. 14.00. Fyrstu tón-
leikarnir voru þann 31. októ-
ber og næstu tveir eru
ákveðnir 14. nóvember og 5.
desember.
Með því að annast og skipu-
leggja hljómleika af þessu tagi
vill styrktarfélag íslensku óper-
unnar auka tækifæri íslenskra
söngvara og hljóðfæraleikara til
að koma fram. Jafnframt bjóða
styrktarfélögum fslensku óper-
unnar upp á fjölbreyttara tónlist-
arlíf og síðast en ekki síst endur-
reisa í fslensku óperunni forna
hefð tónleika frá dögum Gamla
bíós.
íslenskir tónlistarmenn sem
áhuga hafa á þátttöku eru hvattir
til að hafa samband við skrifstofu
íslensku óperunnar til nánari
upplýsinga og leggja inn umsókn.
Miðaverð er 400 kr. Afsláttur
25% er veittur til styrktarfélaga
fslensku óperunnar, námsmanna
og ellilífeyrisþega.
„Það sem heldur sýningunni gangandi er ágætur leikur Helga Björnssonar í hlutverki stráksins," segir Sverrir Hólmarsson m.a. í leikdómi sínum um Hremm-
ingu.
UNDIRMALSL YÐUR
Leikfélag Reykjavikur sýnir
HREMMiNGU
eftir Barrie Keefe
Leikstjóri og þýðing: Karl Ágúst
Ulfsson
Leikmynd: Vignir Jóhannsson
Þetta nýlega verk eftir Barrie
Keefe gerist niðri í kjallara-
geymslu fjölbrautaskóla, þangað
sem leikfimikennari og kennslu-
kona leita til að eiga leynilega
ástafundi - hann er að vísu giftur
og er að reyna að losna við hana á
heldur kaldranalegan hátt. Það
er verið að slíta skólanum. Niðri í
þessari geymslu hefur einn af
nemendum skólans komið
mótorhjóli fyrir. Þetta er einn af
þeim sem ekki uppfylla þær kröf-
ur sem skólinn gerir, komast ekki
í gegnum síuna sem síar þá sem
eiga að komast áfram í lífinu frá
hinum sem eiga það fyrir höndum
að verða dreggjar þjóðfélagsins.
Hann hefur verið veginn og létt-
vægur fundinn. Hann er ekkert,
hann er núll.
En skyndilega grípur hann
tækifæri sem gefst til að hætta um
stund að vera núll, til að fá ein-
hvern til að hlusta á sig. Hann
heldur parinu í gíslingu og fær
skólastjórann niður í geymsluna
líka. Og stendur nú barátta um
stund þar sem fórnarlambið hef-
ur snúið spilinu við og náð
kverkataki á kvölurum sínum.
Þarna verður harður árekstur
milli stétta, milli menningar-
heima, milli tungumála. Við
fræðumst um það vonleysi sem
því fylgir að verða undir í því
harðskeytta stéttaþjóðfélagi sem
skólinn þjónar, sjáum hver fram-
tíð bíður þeirra vonlausu.
Leiksýningin tekur hálfan ann-
an tíma, án hlés, og er það nálægt
því að vera rauntími atburðarás-
arinnar. Manni virðist í fljótu
bragði að verkinu mundi hæfa
best hráslagaleg, natúralísk um-
gerð og hreinraunsæjar aðferðir
til þess að þessi veruleikasletta
framan í áhorfendur geti verkað
sem best. Karl Ágúst Úlfsson
hefur hins vegar valið að setja
verkið upp í stílfærðri leikmynd,
sem að vísu á að minna á fangelsi
og búr en verður fyrst og fremst
flott í útfærslu Vignis Jóhanns-
sonar og lýsingu Lárusar Björns-
sonar. Leikmyndin vinnur gegn
raunsæisstflnum og virðist einnig
þrengja að leikurunum og gera
uppstillingar óþarflega stífar.
Sýningin verður því afskaplega
stirð á köflum, vantar rétta hrynj-
andi. Ofbeldisatriðin verka einn-
ig alltof nákvæmnislega æfð.
Það sem heldur sýningunni
gangandi er ágætur leikur Helga
Björnssonar í hlutverki stráksins.
Helgi túlkar persónuna mjög vel
og sannferðuglega og gengur vel
að leika þetta mikið niður fyrir
sig í aldri. Það er fjaðurmagn í
leik hans en stundum verður það
að stífri spennu. Almennt má
reyndar segj a að leikarar í þessari
sýningu séu of stífir og spenntir
og hætti til að leika of mikið utan
á, vanti þá slökun sem þarf til að
ná inn í tilfinningalífið. Þetta er
greinilegast í leik Haralds G.
Haralds sem leikur íþróttakenn-
arann og nær alls ekki að sýna
okkur þá raunverulegu grimmd
og mannvonsku sem býr í persón-
unni. Guðmundi Ólafssyni tekst
öllu betur að túlka yfirlæti skóla-
stjórans sem snýst upp í hlægilega
móðursýki. En það er Inga Hild-
ur Haraldsdóttir sem sýnir til-
finninganæmastan leik.
Það er mikill vandi að þýða
texta sem þennan. Árekstrar
tveggja stétta og menningar-
heima birtast ekki síst í tungumá-
linu. íslendingum hefur ekki ver-
ið tamt að beita stéttamun í
tungutaki þó að skilningur á fyrir-
bærinu fari vaxandi. En hér vant-
ar þjálfun og hefðir. Ég hygg að
Karli Ágústi hafi tekist allvel
miðað við aðstæður að koma
þessum tungutaksmun til skila.
En fyrirbæri af þessu tagi eru
alltaf erfið í þýðingu, erfitt að
flytja þau milli menningarsvæða.
Og það leiðir hugann að því
hvernig sýning þessi muni verka á
íslenska áhorfendur. Hún fjallar
um vanda sem er vissulega fyrir
hendi á íslandi, þann vanda að
stéttskipt þjóðfélag beitir stofn-
unum sínum til þess að neita
hluta þegnanna um fulla mann-
lega reisn og aðild að samfé-
laginu. En ástandið í þessum efn-
um er óneitanlega hræðilegra á
Englandi en íslandi, eða að
minnsta kosti öðruvísi. Við búum
ekki við atvinnuleysi og stétta-
andstæðurnar eru ekki eins skýrt
mótaðar. Þess vegna er ég hrædd-
ur um að áhorfendur kunni að
andvarpa yfir þessari sýningu og
hugsa á þessa leið: ósköp er þetta
nú hræðilegt hvernig farið er með
fólkið í útlöndum og mikið er gott
að þetta skuli þó ekki vera svona
slæmt hérna.
Það sem okkur vantar er fs-
lenskt verk um meðferð okkar á
þeim þegnum sem undir verða í
baráttunni.
Píanólög fyrir byrjendur
Snorri Sigfús Birgisson,
tónskáld og píanóleikari, hef-
ur gefið út fjórar bækur sem
heita Píanólög fyrir byrjendur.
Verkið var á sínum tíma pant-
að af NOMUS, sem er norræn
samstarfsnefnd um tónlist.
Verkið eru 25 stuttir þættir þar
sem farið er í gegnum ýms
nútíma tæknibrögð í píanó-
leik.
Píanóleikir...
„Ég sé um útgáfuna sjálfur og
hef handskrifað þetta allt, því
Nýstárlegar kennslubækur í píanóleik
táknin og nóturnar sem ég skrifa
var ekki hægt að tölvusetja. En
ég byggi lögin að miklu leyti upp
á leikformi. Þetta eru fjórar
bækur, tvær þeirra fyrstu eru
blandaðar, þriðja bókin er til-
einkuð árstíðunum og fjórða
bókin heitir:Geimferðalög. Sum
lögin eru í mjög frjálsu formi, ég
reyni að nýta liti hljóðfærisins, í
sumum lögum verður að fara inn í
hljóðfærið, snúa þeim á hvolf,
nota teninga, segulbönd eða
velja mismunandi leiðir. Bæk-
urnar hafa verið reyndar af pí-
anókennara og hún sagði að eng-
in fyrirstaða væri hjá krökkunum
að nota þær. Þau eiga auðvelt
með að skilja leikreglurnar og
finna fljótt sína leið.“
- Hvað ertu að gera þessa dag-
ana.?
Á næstunni fer ég í tónleika-
ferð til ísafjarðar - og til Akur-
eyrar og Dalvíkur. Það er tríó
sem ásamt mér eru í Óskar Ing-
ólfsson á klarinett og Nora
Komblueh á celló og við munum
halda konserta á þessum stöðum.
Undanfarin ár hef ég kennt
hljómfræði og tónsmíðar en í vet-
ur er ég á starfslaunum. Ég er að
semja sönglög og allt annað um
það er leyndarmál.“ ekj
Snorri Sigfús Birgisson tónskáld með bækur sínar, þar sem bæði huldufólk og
geimferðir koma við sögu á píanóborðinu.
Miðvikudagur 4. nóvember 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9