Þjóðviljinn - 08.12.1987, Qupperneq 7

Alþýðubandalagið
Ný f iskveiðistefna
Byggðakvóti. Opið stjórnkerfi. Útflutningsgjald á óunninnfisk. Byggðir njóti nálægðar við fiskimið
Síðastliðinn sunnudag efndi Alþýðubandalagið til blaðamannafundar og var þar kynnt stefna flokksins í fiskveiðimálum. Á myndinni eru talið frá vinstri:
Bjargey Einarsdóttir gjaldkeri AB, Svanfríður Jónasdóttir varaformaður AB semjafnframterformaðurmiðstjórnar, Olafur Ragnar Grímsson formaður AB,
Steingrímur J. Sigfússon formaður þingflokks AB, Hjörleifur Guttormsson, sem situr í sjávarútvegsnefnd neðri deildar alþingis, og Skúli Alexandersson sem á
sæti í sjávarútvegsnefnd efri deildar alþingis. Ljósm. Þjóðv. Sig.
1. Sjávarauðlindir eru
sameign þjóðarinnar
Fiskistofnarnir og aðrar sjávar-
auðlindir eru ævarandi sameign
allra íslendinga. Grundvallarat-
riði fiskveiðistjórnunar verður að
vera hinn sameiginlegi eignar-
réttur þjóðarinnar á auðlindum
hafsins.
2. Skipuleg stjórnun veiða
Sótt verði í fiskstofnana á
skipulegan hátt í samræmi við
sérfræðilegt mat á stærð þeirra og
undir eftirliti óháðrar stofnunar.
Markmið veiðistjórnunar verði:
a) að auka gæði afla og afurða
b) að hámarksafrakstur fáist
miðað við ákveðin tímabil
c) að ofveiði eigi sér aldrei stað
3. Byggðakvóti í stað
rígbindingar við skip
Það eru öðrum fremur sjó-
menn og fiskvinnslufólk sem
skapa verðmæti úr fiskistofnun-
um við landið. Því skulu sam-
eiginlegir hagsmunir sjómanna
og fiskvinnslufólks hafðir í fyrir-
rúmi við stjórnun fiskveiða.
Óháð reglum um hvernig heildar-
aflamagn landsmanna verður ák-
varðað eða hvernig heildarsókn
fiskiskipa verður takmörkuð þá
verði veiðiheimildum úthlutað til
byggðarlaga. Við ákvörðun afla-
magns sérhvers byggðarlags
verði tekið mið af veiðum skipa í
viðkomandi byggðarlagi.
í stað þess að binda kvóta alfar-
ið við skip eins og gert hefur verið
á undanförnum árum verði nú
tekið upp nýtt kerfi þar sem
veiðiheimildum á bolfiski verði
skipt í tvo flokka.
I fyrsta Iagi skal % hlutum
veiðiheimildanna úthlutað til
byggðarlaga og skal fjórðungur
þessa nýja byggðakvóta reiknað-
ur út frá úthlutuðu afla- og sókn-
armarki skipa í byggðarlögunum
eins og sú úthlutun var að meðal-
tali árin 1984-1986 og þrír fjórðu
hlutar reiknaðir út frá úthlutuðu
afla- og sóknarmarki skipa í
byggðarlögum í árslok 1987.
f öðru lagi skal Vs hluta veiði-
heimilda úthlutað til útgerðar á
skip og skal sá hluti reiknaður
með sama hætti og ákveðið var í
reglugerð fyrir árið 1987.
Eftir að byggðakvóti hefur ver-
ið reiknaður út skal honum deilt á
milli þeirra skipa sem fá kvóta
úthlutað í viðkomandi byggðar-
lagi í hlutfalli við veiðiheimildir
þeirra.
Við sölu skipa út byggðar-
laginu fylgir þeim einungis sá
hluti aflakvóta sem úthlutað var
til útgerðar, ekki sá hluti sem fór
til byggðarlagsins. Þeim hluta afl-
akvótans sem eftir verður í
byggðarlaginu verði ráðstafað á
nýjan leik í samræmi við ákveðn-
ar reglur.
Með því að binda veiðiheimild-
ir að verulegu leyti við byggðar-
lög er verið að tryggja hag starfs-
fólks í fiskiðnaði, fiskvinnslu-
stöðva og allra íbúa þeirra byggð-
arlaga sem byggja afkomu sína á
öruggri og skipulagðri nýtingu
sjávarafla. Óeðlilegt verð á fiski-
skipum og brask í tengslum við
skipa- og kvótasölu ætti að mestu
að hverfa úr sögunni. Einnig er
leitast við með útreikningsaðferð
á byggðakvótanum að koma
nokkuð til móts við þau byggðar-
lög sem tapað hafa mestum afla-
kvóta á undanförnum árum.
4. Opið og sveigjanlegt
kerf i í stað hinnar lokuðu
miðstýringar
Nauðsynlegt er að skipulag
fiskveiðistjórnunar hafi til að
bera hæfilegan sveigjanleika til
að það loki ekki á nýjungar og
eðlilegar breytingar í útgerð og
fiskvinnslu. Nýir rekstraraðilar
verða að geta haslað sér völl við
útgerð og fiskvinnslu. Það er
hættulegt að rígbinda kerfið við
þá sem gerðu út skip fyrir hálfum
áratug.
Jafnframt þarf kerfið að taka
mið af breyttum aðstæðum í hin-
um ýmsum byggðarlögum og búa
yfir getu til að leiðrétta hlut
þeirra byggðarlaga sem sérstak-
lega eiga undir högg að sækja í
atvinnumálum.
Einnig er nauðsynlegt að opna
á næstu árum fyrir tilraunir með
nýjar aðferðir til að ákveða veiði-
heimildir og stýra sókninni í fisk-
stofnana.
Endurskoðunin og nýsköpunin
þarf að vera byggð inn í kerfið en
á undanfömum árum hefur allt
verið læst í fastar og óbreytan-
legar skorður
Til að tryggja nauðsynlegan
sveigjanleika og opnun kerfisins
verði undirbúið að heimila í
framtíðinni úthlutun á allt að
10% heildaraflans í því skyni:
- að tryggja aðgang nýrra
rekstraraðila
- að leiðrétta hag einstakra
byggðarlaga
- að gera tilraunir með nýjar
stjórnunaraðferðir
5. Veiðar smábáta
Veiðiheimildir smábáta verði
með svipuðu sniði og verið hefur.
Jafnframt verði fjölgun smábáta
stöðvuð.
6. Útflutningsgjald í þágu
rannsóknastarfsemi
Ákveðið verði útflutningsgjald
á fisk sem fluttur er út óunninn og
komi það að einhverju eða öllu
leyti í stað þeirra skerðingará-
kvæða sem í gildi hafa verið. Út-
flutningsgjaldið verði ákvarðað
með hliðsjón af tollastefnu Evr-
ópubandalagsins og annarra við-
skiptalanda og verði því ráðstaf-
að til rannsókna og þróunarstarf-
semi á vegum rannsóknastofnun-
ar og fyrirtækja og samtaka innan
sjávarútvegsins.
7. Veiðar á einstökum
fiskistofnum
Stefnt verði að því að innan
fárra ára verði hægt að veiða 400-
500 þús. tonn af þorski á ári.
Fiskifræðingar telja að með réttri
sókn í þorskstofninn á næstu
árum sé slík veiði raunhæf miðað
við jafna veiði og ekki verði sótt
um of í ungfisk.
Veiði ýsu, karfa, ufsa og grá-
iúðu verði stjórnað í tengslum við
veiðistjórn á þorski.
Skipulag veiða á sfld og loðnu
verði áfram með svipuðu sniði og
á undanförnum árum. Lögð verði
áhersla á markaðsleit og stór-
aukna kyningu á síldarafurðum
til að tryggja að sem stærstur hluti
aflans úr vaxandi sfldarstofni
verði nýttur í góðar og verðmikl-
ar manneldisvörur.
Rækjumið og skelfiskmið
innan fjarða og flóa verði nytjuð
af íbúum viðkomandi strand-
svæða.
Aukin verði veiði á ýmsum sjáv-
ardýrum og fiskum sem lítið hafa
verið nýtt til þessa.
8. Kjör og starfsaðstaða
fiskvinnslufólks
og sjómanna
Launakjör fiskvinnslufólks
verði jafnan með þeim betri í
þjóðfélaginu og leiðrétt verði
þegar í stað það misrétti og rang-
læti sem skapast hefur í launa-
málum fiskvinnslufólks í saman-
burði við aðrar starfsgreinar.
Starfsaðstaða fiskvinnslufólks
og sjómanna verði til jafns við
aðrar stéttir.
9. Aukin gæði
afla og afurða
Til að tryggja aukin gæði sjáv-
arafurða og fiskafurða verði
komið á nýrri skipan sem feli í
sér:
- Að allur fiskur sé settur í
kassa og kör urn borð í veiði-
skipum
— Að sem stœrstur hluti afla
verði slœgður um borð í veiði-
skipum
- Að allur afli verði nýttur:
lifur, hrogn og fleira
- Að fiskmóttökur séu kœldar
- Að umhverfi ogytra útlitfisk-
vinnslustöðva þoli samanburð við
útlit og umhverfi banka, verslana
og mjólkurvinnslustöðva
- Að vinnuaðstaða fiskvinnslu-
fólks samrœmist matvœlafram-
leiðslu í besta gœðaflokki
10. Eðlileg byggðaþróun
Til að tryggja búsetu um allt
land og eðlilega byggðaþróun
verði þess gætt við stjórnun fisk-
veiða:
- Að hvert svœði njóti aðstöðu
vegna nálægðar við fiskimið.
- Að núverandi útgerð ogfisk-
vinnslu verði tryggður réttur á
heimaslóð.
Á netum. Vaeru allir þorskar jafnstórir eða stærri en þessir, þegar þeir eru
veiddir, þá ykjust þjóðartekjur að mun. fslendingum er nauðsyn að hafa
skynsamlegar reglur um hvernig á að nytja þá miklu en takmörkuðu auðlind
sem fiskimiðin eru.
Miðstjórn Alþýðubandalags-
ins, sem kjörin var á iandsfundi
flokksins í haust, kom saman til
síns fyrsta fundar 5. desember og
stóð hann fram á sunnudaginn 6.
desember. Ýmis mál voru til um-
ræðu á fundinum en mesta at-
hygli hefur vakið samþykkt um
nýja fiskveiðistefnu.
Þingflokkur AB og stjórn
höfðu undirbúið málið og mun
málatilbúnaður þingflokksins
taka mið af samþykktinni en
frumvarp ríkisstjórnarinnar um
fyrirkomulag í kvótamálum hefur
nú verið lagt fram á alþingi.
Samþykkt Alþýðubandalags-
ins um nýja fiskveiðistefnu, sem
hér er birt, var samþykkt sam-
hljóða á miðstjórnarfundinum.
Fiskveiðistefna
Alþýðubandalagsins
Samþykkt á fundi miðstjórnar
5. desember 1987
Þriðjudagur 8. desember 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7