Þjóðviljinn - 23.04.1988, Page 4

_______________LEIÐARI___________________
Gengisfelling
er yfirvofandi
Ríkisstjórnin hefur oftar en einu sinni lýst því yfir að einn af
hornsteinum stefnu hennar í efnahagsmálum sé
fastgengisstefnan svokallaða, að verð á gjaldmiðli þeirra ríkja,
sem við eigum hvað mest viðskipti við, sé stöðugt. Þessi stefna
varð fyrir miklu áfalli í byrjun síðasta mánaðar en þá var gengi
íslensku krónunnar lækkað um 6%. Auðséð er að senn verður
gengið lækkað aftur og nú líklega tvisvar til þrisvar sinnum
meira en í aprílbyrjun. Menn tala hiklaust um gengisfellingu
uppá 10-20%.
Almennt er álitið að ríkisstjórn, hvernig sem hún er samsett,
beri að gera tilraunir til að stjórna áhrifamestu þáttum efna-
hagsmála og oftar en ekki eru ríkisstjórnir fyrst og fremst mynd-
aðar utan um ákveðnar hugmyndir um stjórnun efnahagslífs-
ins. En ríkisstjórn Þorsteins Pálssonar virðist hafa nokkra sér-
stöðu að þessu leyti, hún hefur alls engan hug á að stjórna.
Ráðherrarnir hafa verið helteknir af hugmyndum frjálshyggj-
unnar um að sé allt látið afskiptalaust muni ósýnileg hönd hins
frjálsa markaðar færa allt til besta vegar.
Fastgengisstefnan byggist á stöðugu verðlagi innanlands
og getur að sjálfsögðu ekki gengið ef verðbólga er langt ofan
við 20% eins og hér hefur verið að undanförnu. Útflutningsa-
tvinnuvegirnir lenda í miklum vanda þegar óbreytanlegt gengi
heldur tekjum þeirra af útfluttum varningi stöðugt við sama
markið en bullandi verðbólga innanlands hækkar sífellt allan
tilkostnað. Við slíkar aðstæður er víða reynt að endurskipu-'
leggja rekstur til að halda öllum tilkostnaði í algjöru lágmarki.
Án efa þarf víða að stokka upp reksturinn, og ekki veitti af að
endurskoða fjárfestingarstefnu hjá ýmsum fyrirtækjum, en því
miður eru því takmörk sett hve langt er unnt að ganga á braut
endurskipulagningar. Haldi fram sem horfir, kemur að því að
útflutningsfyrirtækin draga saman seglin eða hreinlega loka og
hætta rekstri.
Það er langt síðan ástandið varð þannig í vefjariðnaðinum.
Nú er að verða leitun að prjóna- eða saumastofu sem enn er í
fullum rekstri. Sársaukafullur samdráttur á þessu sviði hefur
valdið geysimiklum vanda, einkum á þéttbýlisstöðum þarsem
ekki er stunduð útgerð og fiskvinnsla. Og nú er röðin komin að
sjálfri undirstöðuatvinnugrein okkar íslendinga, fiskverkuninni.
Fiskiðjuverin, sem eru undirstaða mannlífs í íslensku sjávar-
þorpunum, eru að komast í þrot.
Það skrýtna er að síðustu vikurnar hafa engin þau stórtíðindi
orðið í efnahagslífi íslendinga sem ein sér réttlæta gengisfell-
ingu. Menn eru lengi búnir að vita að fyrr eða síðar yrði gengið
fellt, spurningin var bara hvenær og hve mikið. Gengisfellingin í
marsbyrjun var bara hálfkveðin vísa. Engu að síður hafa ráð-
herrarnir talað eins og fastgengisstefnan sé enn raunhæfur
möguleiki. Fjármálaráðherra lætur fyrir nokkrum dögum hafa
eftir sér í blaðaviðtali að stórfelld gengisfelling komi ekki til
greina nema samfara henni verði laun fryst. Mátti skilja á
honum að hættan á að slíkar aðgerðir þrýstu launþegahreyf-
ingunni saman væru sterkustu rökin gegn gengisfellingu.
Þannig talar íslenski fjármálaráðherrann á sama tíma og öll
þjóðin veit að það er bara tímaspursmál hvenær gengið verður
fellt.
Ráðaleysi ríkisstjórnarinnar er átakanlegt. Aðgerðaleysi
hennar hefur leitt til þess að eina ferðina enn verður að fella
gengi íslensku krónunnar. Það er eingöngu staðfesting þess
að stjórn efnahagsmála hefur verið röng. Það er líka staðfe-1
sting þess að ísland er hvað efnahagsmál snertir ekki í flokki
þeirra ríkja sem við höfum helst viðskipti við.
Mikil hætta er á að yfirvofandi gengisfelling leggist með
þunga á launafólk. Því miður er ólíklegt að ríkisstjórnin sjái
nauðsyn á eðlilegum hliðarráðstöfunum sem mildað gætu
þann skell sem stórkostleg gengisfelling hefur í för með sér.
Þvert á móti er líklegt að gengisfellingin herði umsvifalaust á
verðbólgunni og sýni með áþreifanlegum hætti að ríkisstjórnin
er búin að gefast upp. Því fyrr sem það er lýðum Ijóst þeim mun
betra.
ÓP
STJÓRNLYNDI
Þeir eru að biðja um fisk
þessír asnar.
þJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, MörðurÁrnason, OttarProppé.
Fróttastjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Hjörleifur
Sveinbjörnsson, KristóferSvavarsson, Magnfríður Júlíusdóttir,
Magnús H. Gíslason, Lilja Gunnarsdóttir, Ólafur Gíslason, Ragnar
Karlsson, SigurðurÁ. Friðþjófsson, Stefán Stefánsson (íþr.), Sævar
Guðbjörnsson, Tómas Tómasson, Þorfinnur Ómarsson (íþr.).
Handrita-og prófarkalestur: ElíasMar, HildurFinnsdóttir.
Ljósmyndarar: Einar ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlitsteiknarar: GarðarSigvaldason, MargrétMagnúsdóttir.
Framkvæmdastjóri:HallurPáll Jónsson.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Olga Clausen, Unnur
Ágústsdóttir.
Símavarsla: Hanna Ólafsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiðslu-og afgreiðslustjóri: Björn Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, HrefnaMagnúsdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ÓlafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrotog setning: Prentsmiðja Þjóðviljanshf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 60 kr.
Helgarblöð: 70 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 700 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 23. apríl 1988