Þjóðviljinn - 05.08.1988, Qupperneq 17

Flamengo dansflokkurinn
Luis de Luis sýndi stór-
kostleg tilþrifá sviðinu.
Hér eru meðlimir hans í
óða önn að setja á sig
farðann skömmu fyrirsýn-
ingu. MyndirAri.
FLÖKKU-
LÍFIÐ í
BLÓÐINU
Sirkuslífið er aldrei leiðinlegt en það getur
verið þreytandi. Hjólhýsin eru heimili
sýningarfólks stóran hluta ársins
í Laugardalnum standa nú
yfir sýningar Raluy sirkussins
frá Spáni. 3000 manna sirk-
ustjald blasir viö þeim sem
aka eftir Suðurlandsbrautinni
þessa dagana og allt í kring
um tjaldið eru ýmsar gerðir af
hjólhýsum sem eru heimili
listamannanna stóran hluta
ársins og má segja að þetta
séu nokkuð frumstæð hýbýli
miðað við þá steinkumbalda
sem margir íslendingar eyða
stórum hluta ævinnar í að
byggja.
Blaðamaður og ljósmyndari
Þjóðviljans fylgdust með sýningu
sirkussins á dögunum og litu inn
til sýningarfólksins á meðan það
var að undirbúa sýningu.
Það er í mörg horn að líta en
þrátt fyrir að manni virðist fjöl-
margt vera ógert 10 mínútum
áður en sýning hefst er engínn asi
á mönnum, öll handtök hafa ver-
ið framkvæmd ótalsinnum áður
og það er greinilegt að hér er
samstilltur hópur á ferð þar sem
hver hefur sínu ákveðna hlut-
verki að gegna, börnin líka. Allt
smellur svo saman rétt í þann
mund sem yngstu áhorfendurnir
taka að ókyrrast og inn á svið
ganga trúðarnir, ómissandi fígúr-
ur í uppákomum sem þessum.
Með örfáum svipbrigðum og ein-
földu látbragði vekja þeir upp
samúð áhorfendanna og fá alla til
að hlæja að klaufaskap sínum.
- Það gera fæstir áhorfendur
sér grein fyrir hversu mikill
undirbúningur liggur að baki
hverri sýningu, kúnstir lista-
mannanna eru oft erfiðari en þær
sýnast og krefjast mikillar þjálf-
unar, auk þess sem þeir þurfa síf-
ellt að æfa ný atriði, segir Carlos
Raluy sirkusstjóri sem er einn af
fjórum bræðrum sem reka sirkus-
inn.
Sirkusinn hefur verið starfandi
í meira en 30 ár og eins og algengt
er í þessum bransa tekur hver
kynslóðin við af annarri. Fjöl-
sicyldufaðirinn sem stofnaði
sirkusinn er nú sestur í helgan
stein, bræðurnir fjórir starfa allir
með sirkusnum og börn þeirra
eru þegar farin að taka þátt í sýn-
ingunum.
Sirkuslífið er talsvert frábrugð-
ið því sem gerist og gengur meðal
venjulegs fólks. Fjöllistamenn-
irnir búa í hjólhýsum stóran hluta
ársins og ferðast land úr landi og
hafa skamma viðdvöl á hverjum
stað. Innandyra í hjólhýsunum er
þó ekki ósvipað um að litast og
maður á að venjast á íslenskum
heimilum. Myndir af ættingjum á
veggjum, kaffi á könnunni og
sjónvarpið á sínum stað. Lista-
mennirnir eru heldur ekki eins
framandi og þegar þeir eru á svið-
inu í glansgöllum með sjálflýs-
andi skrauti og mikinn farða á
andlitinu.
- Það eru ferðalögin til hinna
fjölmörgu landa sem gera þetta
starf spennandi og það að geta
boðið áhorfendum upp á
skemmtilega sýningu er mjög
gaman. Það ríkir alltaf spenna
fyrir hverja sýningu því hættan á
því að eitthvað fari úrskeiðis er
alltaf fyrir hendi, segir Luis Ral-
uy. Hann leikur trúð á sýningun-
um hér á landi en er líka liðtækur
loftfimleikamaður.
Zemganno-fjölskyldan er
þýskur loftfimleikahópur sem er í
för með sirkusnum hingað. Þau
hafa sömu sögu að segja um upp-
runa sinn og Raluy-bræðurnir;
foreldrar þeirra hjóna voru sirk-
usfólk og þau ólust bæði upp á
Fyrsta skrefið í að gera mann að trúðierað setja þessa hvítu málningu á
andiitið.
Ziska Zemganno byrjaði að sýna loftfimleika þegarhún var 16ára.Hérer hún
að undirbúa sig fyrir sýninguna í hjólhýsi sem hún hefur útaf fyrir sig.
ferðalagi um Evrópu. Börn
þeirra hafa nú fetað í fótspor for-
eldra sinna og taka þátt í sýning-
unni með þeim.
- Við erum alin upp í þessu
umhverfi og höfum unnið við
þetta allt okkar líf. Ég býst við að
við gætum ekki búið á sama stað
allt árið, það er eithvert flökku-
eðli í blóðinu, segir Aiex Zem-
ganno Ioftfimleikamaður og
kona hans Brigitte samsinnir
þessu. Þau hafa starfað með Ral-
uy sirkusnum undanfarið ár
ásamt börnum sínum en í gegnum
árin hafa þau starfað með fjöl-
mörgum fjölleikahópum víðs
vegar um Evrópu.
Alex neitar því þó ekki að oft
geti flökkulífið verið þreytandi
og því fylgi ýms vandamál.
Loftfimleikar eru áhættusöm
atvinnugrein og oftar en einu
sinni hafa þau þurft að vera frá
vinnu vegna meiðsla. Síðast var
hann óvinnufær í sjö mánuði
vegna slyss á sýningu í Hollandi.
Brigitte nefnir sem dæmi að
það hafi oft verið erfitt þegar
börnin voru yngri að samræma
sirkuslífið þeirra skólagöngu.
Eldri dóttir þeirra gekk í skóla í
Briissel og bjó hjá ömmu sinni á
meðan. í öllum fríum sínum ferð-
aðist hún ein um þvera og endi-
langa Evrópu til að geta eytt frí-
unum með foreldrum sínum.
Carlos og Luis létu vel af við-
tökum íslendinga enda hefur ver-
ið nær húsfyllir á öllum sýning-
um. Þeir kvörtuðu þó yfir því að
ekki væri mögulegt að koma
hingað nema með brot af því sem
þeir hefðu upp á að bjóða því
bannað væri að taka dýrin með.
Þeir sögðust eiga erfitt með að
skilja slíkar reglur en láta það þó
ekki aftra sér frá því að koma
aftur næsta sumar ef tækifæri
gefst. iþ
*• •
Kerry, dóttir Luis Raluy eraðeins 9 áraen erþegar farin að taka þátt ísýningum sirkussins.
Búrhvalurinn er stærsti tannhvalurinn. Hér sést hann stökkva
áður en hann kafar eftiræti. Talið er að hann geti kafað allt að
3000 metra og verið hátt í tvo tíma neðansjávar án þess að fylla
lungun aftur lofti.
Skoðið en
drepið ekki
Gæti hvalaskoðun orðið arðbærari atvinnu-
vegur en hvaladráp?
Það brostu ýmsir í kampinn
þegar erlendir hvalfriðunarsinnar
ráðlögðu íslendingum að gera
frekar út á hvalaskoðun en hvala-
dráp. Aðra eins fjarstæðu höfðu
veiðimennirnir á Skerinu varla
heyrt. En væri það svo fjarri lagi
að nota hvalbátana, þessi síð-
ustu gufuskip Norður-
Atlantshafsins, til þess að sigla
með erlenda sem og innlenda
áhugamenn um hvali, út á miðin
til þess að kynnast þessum risa-
skepnum í návígi?
Nýlega birtist í norska tímarit-
inu, Norsk Natur, blaði norskra
náttúruverndarsamtaka, athygl-
isverð grein um hvalaskoðun. f
greininni er það skoðað hvort slík
útgerð gæti orðið arðbær í Noregi
og kemst greinarhöfundur að
þeirri niðurstöðu að sjálfsagt sé
að kanna þann möguleika.
Mikill áhugi
í Bandaríkjunum
Hvalaskoðun er mjög vinsæl í
Bandaríkjunum. Miljónir manna
sigla á miðin með mönnum sem
þekkja vel til og skoða hvalina í
návígi. Talið er að á austurströnd
Bandaríkjanna velti þessi við-
skipti um hálfum miljarði á ári.
Ahugi á hvölum er mjög mik-
ill, einsog við íslendingar höfum
orðið varir við. í Bandaríkjunum
er fjöldi samtaka áhugafólks um
hvalavernd og hvalaskoðun.
Flest þessi samtök gefa út tímarit
þar sem leikir sem lærðir fjalla
um hvali út frá öllum hugsan-
legum sjónarhornum. í þessum
ritum er lagður grunnurinn að
nútíma hvalarannsóknum í
Bandaríkjunum. Þá hafa ýmsir
skólar lagt mikla áherslu á að
fræða nemendur sína um hvalina,
þannig að mjög góður jarðvegur
ætti að vera fyrir að seija hvala-
skoðunarferðir í Norðurhöfum.
Árið 1981 var stofnuð Norræn
miðstöð hvalarannsókna, sem
hefur höfuðstöðvar í Gautaborg.
Miðstöðin kallast CSVD (Cent-
rum för studier av valar och delf-
iner, eða Miðstöð fyrir rannsókn-
ir á hvölum og höfrungum).
Innan þessara samtaka starfar
fólk með mjög mismunandi
menntun og áhugasvið. Þarna er
allt frá málfræðingum til sjávar-
líffræðinga. Eitt eiga þeir þó sam-
eiginlegt, en það er áhuginn á
hvölum.
Samtökin eiga einn bát,
„Gömlu býfluguna“, sem á
sumrin fer í ferðir meðfram Nor-
egsströndum. Árlega ferðast
fleiri hundruð ferðamanna frá
Evrópu og Bandaríkjunum með
bátnum, bara til þess að sjá hval-
ina í sínu náttúrlega umhverfi. í
sumar þurfti að bæta einum báti
við til þess að anna eftirspurn-
inni. Sá bátur nefnist „Vorkom-
an“ og er gerður út frá Andenes í
Noregi.
Þeir sem fara í skoðunarferð
með Vorkomunni sækja auk þess
tveggja daga ráðstefnu í Ande-
nese sem CSVD-miðstöðin
standa fyrir.
Kúvending
Hinar svokölluðu vísindahval-
veiðar Islendinga hafa mætt
mikilli andstöðu víða um heim og
núna berast fregnir frá Banda-
ríkjunum um að verslunarkeðjur
þar neiti að skrifa undir sölu-
samninga á fiskblokk vegna hval-
veiðanna. Það er því verðugt um-
hugsunarefni fyrir íslensk
stjórnvöld að kanna það hvort
grundvöllur sé fyrir því að gera
hvalbátana út sem skoðunarbáta
og nota Hvalstöðina sem miðstöð
rannsókna og til ráðstefnuhalds
um hvali á norðurslóðum, á með-
an bann við hvalveiðum stendur
yfir.
Það er ekki að efa að slík kú-
vending myndi vekja mikla lukku
og verða okkur góð auglýsing,
auk þess sem fastlega má búast
við að fjölda hvalaáhugamar’ia
myndi fýsa mjög í hv i-
skoðunarferð í Norður-Atl.
hafi. Ágóðann mætti svo no 1
áframhaldandi rannsóknn í i-
astofnunum.
áöf
16 SÍÐÁ - ÞJÓÐVIUINN _ NÝTT HELGARBLAÐ
NÝTT HELGARBLAÐ - ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 17