Þjóðviljinn - 14.12.1988, Blaðsíða 7
VIÐHORF
Gefum Amarflugi lengra líf
Vilja sósíalistar einokunarflugsamgöngur aftur?
Magnús H. Skarphéðinsson skrifar
Þar sem almenningur og
stjórnvöld standa frammi fyrir
þeirri ákvörðun hvort taka eigi
upp enn frekari einokunarsam-
göngur við landið eða ekki í formi
niðurbrots Arnarflugs langar mig
að benda sósíalistum íslands og
öðru heiðarlegu og vel hugsandi
fólki á nokkur atriði á því máli.
Einokun langoftast
í óhag almennings
f fyrsta lagi þá er það skilyrðis-
laust í hag almennings að sem
mest samkeppni fyrirtækja eigi
sér stað í þjónustu og vörufram-
boði við hann sem víðast í þjóðfé-
laginu. Par sem samkeppni er
sæmilega við komandi á annað
borð, s.s. í farþegaflugi innan-
lands og milli landa. Það er þess
vegna sem menn ættu að staldra
ögn við áður en þeir fara að troða
Arnarflugi inn í einokunarsæng
Flugleiða, í píndri samvinnu eða
píndri sameiningu, eins og gert
var við hugsjónafyrirtækið Loft-
leiðir á sínum tíma inn í ríkis-
rekstrarsæng Flugfélags Islands.
Dæmið þar varð því: Flugfélag
íslands + Loftleiðir = Flugleiðir,
með hörmulegum afleiðingum í
fargjaldaokri á almenningi alla
tíð síðan, - að frádreginni
veikburða viðleitni Arnarflugs
síðustu sex árin í óheiðrlegri sam-
keppni í millilandaflugi við ríkis-
verndaða einokunarflugfélagið
Flugleiðir.
I öðru lagi þá á almenningur og
allur heilbrigður atvinnurekstur
og öll heilbrigð skynsemi kröfu á
því að kerfisbundið verði dregið
úr einokun Flugleiða. Það er eng-
um meira í hag en almenningi
sem ferðast þarf á þessum einok-
uðu og okruðu Flugleiðaleiðum
til Evrópu og Ameríku, að
ógleymdum hinum hálflömuðu
Norðurlandasamskiptum okkar
vegna himinhárra einokunarfar-
gjaldamúra sem Flugleiðir hafa
reist um þau lönd héðan, að svo
verði gert hið fyrsta.
Vissir þú lesandi
góður það að...
...að það er ódýrara að fljúga
víðast hvar frá flestum stöðum á
Norðurlöndunum til nánast allra
staða í Evrópu heldur en til ís-
lands vegna einokunarverslunar-
innar sem íslensk stjórnvöld hafa
komið Flugleiðum upp á þessum
flugleiðum?
... að það er meira að segj a víða
á Norðurlöndunum ódýrara að
fljúga til Bandaríkjanna, yfir haf-
ið mikla, heldur en til litla einok-
unar-Norðurlandsins íslands?
.. .að síðan lítilli glufu var kom-
ið fyrir í einokunarmúr Flugleiða
á Evrópuflugleiðunum frá Is-
landi, með því að heimila Arnar-
flugi að fljúga til örfárra staða í
Evrópu, þá lækkuðu fargjöld til
almennings víðast hvar á þessum
leiðum um allt að helming frá því
sem áður var hjá Einokunarversl-
uninni?
...að Arnarflug hefur sótt ár-
angurslaust til þessa að fá að
fljúga á stærstu flugleiðunum frá
íslandi, þ.e. til Norðurlandanna,
en sífellt verið neitað vegna mis-
skilinnar umhyggju stjórnvalda
fyrir almenningi með verndun
Einokunarverslunar Flugleiða?
...að hallarekstur Arnarflugs á
þessu ári og sá hluti hans sem far-
ið hefur verið fram á að ríkið
kaupi samsvarandi hlutabréf, til
aðstoðar þessu litla en þarfa
flugfélagi, er aðeins brotabrot
þeirrar upphæðar sem Arnarflug
hefur fært íslensku daglaunafólki
í aðra hönd í formi lækkaðra far-
gjalda á flugleiðum sínum til Evr-
ópu, að ógleymdum nauðbeygð-
um lækkunum á fargjöldum Ein-
okunarverslunarinnar til nálægra
staða í Evrópu við áfangastaði
Arnarflugs þar, einmitt vegna
samkeppninnar frá Arnarflugi?
Aðstoðin við
Flugleiðir var mun
stærri forðum
Og vissuð þið það að þessi
beiðni um ríkisaðstoð, sem farið
hefur verið fram á að yrði aðal-
lega í formi keyptra hlutabréfa í
Arnarflugi, er aðeins brot þeirrar
upphæðar sem ríkið var
nauðbeygt að gefa Einokunar-
versluninni hér fyrir nokkrum
misserum þegar Flugleiðir áttu í
miklu meiri rekstarerfiðleikum
þá en Arnarflug á í dag?
Ríkið fékk ekki eitt einasta
hlutabréf fyrir flestar þessar fúlg-
ur eða fríðindi sem Flugleiðum
voru færðar á silfurfati í ýmsu for-
mi. Þetta var meðal annars í for-
mi langtímaniðurfellingar á lend-
ingargjöldum, sem ogýmis konar
beinum fjárhagsfyrirgreiðslum
að auki. Að ógleymdum hinum
beinu ríkisábyrgðum á erlendum
og innlendum lánum til Einokun-
arinnar sem verðleggja má einar
sér sem gjafir upp á hundruð
miljóna króna í reiðufé á verðlagi
dagsins í dag.
I þessu sambandi er rétt að
benda þeim lesendum á sem ekki
vita að þegar fyrirtæki sem standa
illa eru að taka lán á erlendum
mörkuðum, hvort sem þau eru
íslensk eða erlend, þá þurfa þau
yfirleitt að greiða mun hærri
vexti af slíkum lánum þegar ekki
eru ríkisábyrgðir á þeim en ann-
ars. Margföld áhætta fylgir slíkri
vafalánveitingu af háífu lánar-
drottnarans þegar um rekstar-
vandafyrirtæki er að ræða, heldur
en þegar ríkiskassi viðkomandi
lands er í pant fyrir láninu. Þá
þarf ekkert að óttast vanskil eða
annað klandur, og vextir því
verðlagðir með lægsta móti.
Slíkar fyrirgreiðslur til Flug-
leiða voru regla hér forðum en
ekki undantekning þegar Ein-
okunarverslunin var búin að hál-
fkollsigla sjálfri sér með undir-
boðum á Ameríkuflugleiðum
fyrir útlendinga á milli Banda-
ríkjanna og Evrópu.
Gefum Arnarflugi -
flugfélagi láglauna-
fólksins -
lengra líf
Rétt er að minna á þessar síð-
astnefndu staðreyndirnar núna
þegar Einokunarverslunin setur
upp hofmóð og svip þegar rætt er
um að aðstoða keppinaut þess nú
í tímabundnum erfiðleikum þess,
þ.e.a.s. Arnarflugi h/f, sent að-
mörgu leyti má kalla hið sanna
flugfélag láglaunafólksins.
Kveðja,
Magnús H. Skarphéðinsson
Fyrrverandi vagnstjóri SVR
Magnús cr nemi í háskólanum og
fyrrverandi vagnstjóri hjá SVR.
„Dœmiðþar varðþví; Flugfélag íslands +
Loftleiðir = Flugleiðir, með hörmulegum af-
leiðingum ífargjaldaokri á almenningi alla tíð
síðan, - að frádreginni veikburða viðleitni
Arnarflugs síðustu sex árin. “
Hvenær er
þögnin tlyggð?
Frumskylda lögreglu er að
vinna að auknu öryggi borgar-
anna. Þegar allt gengur vel er
starfið leikur einn. í því ölduróti
og átökum sem fylgja nútíma
þjóðfélagi fer þó, því miður, sí-
fellt meira fyrir alvarlegum af-
brotum. Pegar ráðist er á fólk á
heimilum sínum, þegar fólk getur
ekki gengið óhuit um götur og
stræti, þegar eignir fólks verða
fyrir barðinu á spellvirkjum, þeg-
ar eiturlyfjasalar og neytendur
mynda harðan kjarna vopnaðra
afbrotamanna og þegar lögreglan
stendur vanmáttug og ráðþrota
gagnvart þeirri frumskyldu sinni
að skapa hinum almenna borgara
vernd, þá er átaks þörf.
Við félagar í Lögreglufélagi
Reykjavíkur hljótum að þurfa að
gera það upp við samvisku okkar
hvort við teljum okkur vera
þjóna fólksins sem óttast um líf
sitt og limi eða þræla þess kerfis
sem nú og ætíð óttast um æru sína
og krefst þess að við dönsum
með. Hvenær er þögnin dyggð og
hvenær glæpur?
Þorsteinn Geirsson, ráðu-
neytisstjóri í dómsmálaráðuneyt-
inu, lætur ýmis orð falla í við-
tölum við fjölmiðla, sem ekki
skal svarað að sinni, utan þetta:
í fyrsta lagi: Ekki þarf að fara í
grafgötur um hverjar undirtektir
lögreglumenn fá frá ráðuneytis-
stjóranum við ábendingum og
áskorunum um úrbætur.
í öðru lagi: Ráðuneytisstjórinn
telur ýmislegt í skýrslu okkar of-
sagt og missagt. Hér skal fullyrt
að þvert á móti er þar margt van-
sagt.
I þriðja lagi: Ráðuneytisstjór-
inn telur ómaklegt að birta
samantekt okkar þegar lögreglu-
stjóri er staddur erlendis, rétt
eins og slíkt sé eitthvert nýmæli.
Hjalti Zóphaníasson lætur að
því liggja að hér séu lögreglu-
menn einfaldlega að fá útrás fyrir
gremju vegna niðurskurðar á
aukavinnu!
Kannski má í þessum orða-
skiptum sjá í hnotskurn hver
vandi lögreglumönnum er á
höndum við að fá áheyrn hjá yfir-
völdum.
Vegna þeirra mörgu borgara
sem nú eiga um sárt að binda
vegna ofbeldis á götum og í
heimahúsum, vegna þeirra sem
óttast um líf sitt og limi á al-
mannafæri og ekki síst vegna
þeirra tuga lögreglumanna sem
slasast hafa í starfi, jafnvel hlotið
örkuml, er útlokað að lengur sé
þagað um átakanlegan vanmátt
lögreglunnar í Reykjavík.
Pað er hverjum rnanni nauð-
synlegt að geta verið stoltur af
sínu starfi, að geta fundið lífsstarf
sitt vera til góðs. Góð lögregla er
einn af hornsteinum nútíma
þjóðfélags. Sem lögreglumaður í
áratugi og sem fjölskyldumaður í
Reykjavík get ég ekki annað en
kallað eftir stuðningi ykkar.
Tökum höndum saman og
treystum öryggi hins almenna
borgara. jón Pétursson
Lögregluþjónn nr. 11.
Hugleiðingar
ísvartasta skammdeginu.
Opið bréftil
Alþýðubandalagsmanna
Kæra alþýðubandalagsfólk og
Þjóðviljamenn.
Astæðan fyrir þessum skrifum
mínum eru stöðugar árásir ykkar
á Kvennalistann undanfarnar
vikur, allar götur síðan þið fóruð í
stjórnarsamstarfið, illu heilli fyrir
ykkur.
Hér á heimilinu er keypt eitt
blað, Þjóðviljinn, og hefur svo
verið um áraraðir. Mér hefur til
skamms tíma þótt hann vera
mjög læsilegur, góðar greinar,
sérstaklega í Helgarblaðinu.
Skyndilega fóru að renna á mig
tvær grímur. Hvað er að ske með
Þjóðviljann, er hann að verða
sama kjaftasögublaðið og hin
blöðin? Ég les nefnilega blaðið á
kvöldin mjög gaumgæfilega. Mér
er satt að segja farið að ofbjóða
hinn markvissi neikvæði tónn
ykkar í garð Kvennalistans. Allar
fréttir um hann eru rangtúlkaðar.
Þingkonur okkar eru sagðar
brjóta lög, við erum sagðar dug-
lausar, andlausar, hræddar við að
takast á við vandann, viljum lifa í
„fílabeinsturni“ og þar fram eftir
götunum. Það hefur ævinlega ta-
list góð blaðamennska að kynna
sér málefnin áður en ráðist er út á
ritvöllinn og ég mæli með að þið
hemjið fullyrðingar ykkar þang-
að til að þið hafið kynnt ykkur
hugmyndafræði Kvennalistans.
Maður rekst á þessar yfirlýsingar
ykkar hvar sem er í blaðinu, ef
ekki í fyrirsögnum þá eru þær í
Klippt og Skorið eða einhverjum
„menningarpíslunum" eftir Arna
Bergmann, Gest Guðmundsson
eða aðra menningarpostula.
Mér er spurn, hvað vakir fyrir
ykkur? Er það vond samviska yfir
því að þið óðuð út í þetta stjórn-
arsamstarf, án þess að hafa þarfir
fólksins í huga sem margt hvert
hefur fylgt ykkur gegnum þykkt
og þunnt? Eruð þið hræddir um
að missa það litla fylgi sem þið
eigið eftir hjá landsmönnum?
Spyr sá sem ekki veit. Mér býður
í grun að innst inni séuð þið dá-
lítið afbrýðisamir út í okkur
kvennalistakonur sem létum ekki
draga okkur á asnaeyrunum inn í
stjórnarsamstarf þar sem grund-
vallarmannréttindi á borð við
samningsrétt og fl. er ekki í heiðri
haft. Kvennalistakonur ntisbjóða
nefnilega ekki réttlætiskennd
sinni fyrir ráðherrastóla.
Fyrst í stað lét ég þessi skrif
fara í taugarnar á mér, en nú er ég
satt best að segja farin að aumka
ykkur. Ég sem fyrrverandi al-
þýðubandalagsmaður vil gefa
ykkur gott ráð. Hættið þessum
leiðu skrifum, þau fæla fólk frek-
ar frá ykkur en hitt. Þið skuluð
heldur líta í eigin barnt, hugsa um
eigin flokk og tína saman þau
brot sem eftir eru. Við kvenna-
Iistakonur styrkjum stöðu okkar
og lítum björtum augum til fram-
tíðar.
Sigurlaug Sveinsdóttir
kvennalistakona
Að kasta steini
úr glerhúsi
í þættinum Klippt og skorið
sem birtist í Þjóðviljanum
fimmtudaginn 8. desember 1988
níðir greinarhöfundur niður ís-
lenska barnaþætti sem ríkissjón-
varpið sýnir nokkrar mínútur á
hverju kvöldi á jólamánuðinum.
í lok greinar sinnar spyr höfund-
ur lesendur hvað þeim finnist um
orðatiltækið „að gera hreingern-
ingu“, sjálfum finnst honunt það
afleit íslenska. Því er til að svara
að svona tók amma mín að
norðan til orða þegar mikið lá við
og þá sérstaklega í jólahreingern-
ingunum. Samt held ég að varla
hafi verið hægt að kenna tungu-
tak ömmu minnar við stofnanam-
ál. Ef til vill hefur gömlu konunni
fundist full stuttaralegt að segja
„gera hreint" og ekki lýsa nógu
vel þeim gerningi sem til stóð.
Hinsvegar virðist mér ekki
vera vanþörf á því að greinarhöf-
undur taki sjálfur til í eigin orða-
forða. Ef hann læsi hugverk sitt
með sömu gagnrýnisaugum og
hann beinir í átt til annarra kæm-
ist hann ef til vill að því að orðfær-
ið færi full „billegt" svo vitnað sé
beint í þann mann sem búinn er
að losa sig undan öllum „stór-
dönskum" áhrifum á þessum síð-
ustu og verstu „tombólu" tímum.
Kunningjar mínir segja mér að
undir bókstafnum - m sem grein-
in er merkt geti varla falist hinn
illræntdi Mr. M, húsbóndi James
Bond, hér hljóti að fara sjálfur
ritstjóri Þjóðviljans Mörður
Árnason. Ég vil því nota tækifær-
ið og hvetja ritstjórann til að gera
sitt til að kveða niður það orðspor
sem fer af Þjóðviljanum að hann
sé bæði illmálgur og rætinn. Það
er nú einu sinni svo að upplýstum
almenningi finnst skemmtilegra
að lesa jákvæða og uppbyggjandi
gagnrýni frekar en niðurrifsskrif
full af geðvonsku.
Fyrir hönd barna minna vil ég
þakka ríkissjónvarpinu fyrir
ágæta barnaþætti. Börnin opna
dagatal sjónvarpsins snemma á
morgnana og velta fyrir sér þeirri
vísbendingu um efni kvöldþáttar-
ins sem þar kemur fram. Á þátt-
inn horfa þau svo með gleði og
eftirvæntingu. Verði ágóði af
sölu dagatalanna er gott til þess
að vita að peningarnir renna til að
gera íslenskt barnaefni. Þá getum
við í framtíðinni haldið áfram að
deila um það hvort við tölum
góða eða vonda íslensku en þurf-
um ekki að grípa til enskrar orða-
bókar til að skilja barnabörnin.
Þar sem ég vinn hjá stórfyrirtæki
vil ég að lokum mótmæla þeim
fordómunt sem birtast í greininni
að þar sé töluð eða skrifuð verri
íslenska en gengur og gerist.
Svo óska ég meistara - m
gleðilegra jóla og vona að hann
megi á ■ þessari hátíð barnanna
finna þann frið og lítillæti hjart-
ans sem hann svo sannarlega
þarfnast.
Jón Hálfdanarson
eðlisfræðingur
Miðvikudagur 14. desember 1988 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7