Þjóðviljinn - 23.06.1989, Qupperneq 8

NÝIT
Helgárbláð
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
Síðumúla 6, 108 Reykjavík
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans
Rltstjórl: Ámi Bergmann
Umsjónarmaður Nýs Helgarblaðs: Sigurður A. Friðþjófsson
Fréttastjóri: Lúðvík Geirsson
Útlit: Þröstur Haraldsson
Auglýsingastjóri: Olga Clausen
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson
Afgrelðsla: @ 681333
Auglýslngadelld: @ 681310 - 681331
Verð: 140 krónur
ísland
og Evrópu-
bandalagið
Framtíðarsamband íslands við Evrópubandalagið gerist æ
fyrirferðarmeira í opinberri umræðu. Að vísu sýnist í fljótu
bragði vera um það nokkur samstaða hjá forystumönnum póli-
tískra flokka, að aðild að Evrópubandalaginu sé „ekki á dag-
skrá“ - um leið og allir viðurkenna að semja verði við banda-
lagið og taka mið af þeirri þróun sem þar á sér stað. En um leið
verða menn varir við mjög mismunandi áherslur í Evrópuum-
ræðunni. Þorsteinn Pálsson, formaður Sjálfstæðisflokksins,
varar í þjóðhátíðarávarpi við því að menn leiti sér verndar í
einangrun sem mundi þýða „stöðnun og afturför". Steingrímur
Hermannsson forsætisráðherra hafði hinsvegar í sinni þjóðhá-
tíðarræðu áhyggjur af því, að menn væru alltof fúsir til Evrópu
og inn í aðstæður þar sem „hin íslenska dvergþjóð glataði
fljótlega sínum einkennum og týndist í mannhafið". Alþýðu-
bandalagið hefursterkastafyrirvara uppi í þessum málum, eins
og m.a. kemur fram í samþykkt þingflokks Abl. um viðskipta-
hagsmuni Islendinga frá því í vor. Fyrirvarar þesir koma m.a.
fram í grein eftir Hjörleif Guttormsson alþingismann, sem segir
m.a.:
„Það hefði í för með sér miklar og varhugaverðar breytingar
fyrir íslenskt samfélag að bindast Evrópubandalaginu. Jafn-
framt er það vart í samræmi við hagsmuni íslands að fylgja
þeirri stefnu sem flest EFTA-ríki virðast nú vilja taka upp í
samskiptum við Evrópubandalagið. Afleiðingar þess gætu
m.a. orðið:
* Sjálfstæði þjóðarinnar, pólitískt og efnahagslegt, yrði skert.
* Verulegt nettó fjármagnsstreymi yrði frá landinu
* Erlent fjármagn næði tangarhaldi í sjávarútvegi".
Það sem síðast var nefnt kemur reyndar inn á spurningu sem
leitað er svara við hér í blaðinu í dag: hverjir eiga fiskimiðin?
Nógu erfitt er það mál meðan spurt er um einskonar „eignar-
hald“ íslenskra aðila - margfalt verra verður það dæmi þegar
yfirráð yfir sjávarauðlindum hefðu að verulegu leyti flust úr
landi.
Ein þverstæðan í þessu máli er sú, að íslenskur almenningur
virðist miklu áfjáðari ekki aðeins í að semja við EB heldur
beinlínis sækja um inngöngu en stjórnmálamenninrir sjálfir -
hvað sem líður þeirra misjöfnu áherslum og túlkun á stöðu.
Eins og fréttalesendur muna sýnir skoðanakönnun að meira en
helmingur landsmanna telur rétt að sækja um aðild. Á þeirri
útkomu eru vafalaust margar skýringar-jafnvel sú daþurlega
skýring að menn haldi að íslenskum efnahagsmálum verði
betur stýrt af einhverjum öðrum en okkur sjálfum. En öðru
fremur stafar þessi Evrópufíkn blátt áfram af fáfræði: menn
mikla fyrir sér einhver þau þægindi sem þeir gætu haft af
inngöngu, sjá fyrir sér sjóði sem auðvelt væri að sækja í osfrv.
En velta því þeim mun minna fyrirsér, hvað aðgöngumiðinn að
Evrópu í rauninni kostar í skertum möguleikum á því að ráða því
sem mestu varðar um tilveru okkar sem sjálfstæðrar þjóðar.
Segjum því þetta fyrst: við þurfum að fræðast sem best,
fylgjast sem best með öllum röksemdum sem hafðar eru uppi
um áhrif þróunar „innri markaðar" Evrópubandalagsins bæði á
aðildarríkin sjálf og þau ríki sem fyrir utan standa. Við þurfum að -
forðast það með öllum ráðum að hrekjast stefnulaust og í
hálfgerðu meðvitundarleysi inn í það nýja stórveldi sem Evr-
ópubandalagið er að verða. Því er sérstök ástæða til að fagna
því, að byrjað hefur starf óháður Fræðsluhópur um ísland og
Evrópubandalagið, sem ætlar sér að safna og miðla hlutlægum
upplýsingum um þær breytingar sem nú eru að gerast og
stuðla þar með að því, að íslendingar „geti á skýrum forsendum
brugðist við á hverjum tírna" - eins og segir í boðsbréfi hópsins.
ÁB.
Bo Egelund og Stig Thornson, sem hafa.veg og vanda af sýningunni ásamt Rolf Gilberg, sem enn var ekki
kominn til landsins. Thornson er einnig skipuleggjandi námsstefnunnar.
Fjaðraskúfar
og fiskiklær
Sýning um menningu indíána og inúíta opnuð í dag. Kvikmynd um
Hopi-indíána í Háskólabíói
Fjaðraskúfar og fiskiklær, sýn-
ing um menningu indíána og
inúíta, verður opnuð í
Þjóðminjasafninu í dag. Sýningin
var sett saman í tilefni að 10 ára
afmæli heimastjórnar á Græn-
landi og er hingað komin í tengsl -
um við námstefnu í ,rshaman-
isma“, sem haldið er á vegum
Norrænu leiklistarnefndarinnar.
- Við ákváðum að segja menn-
ingarsögu, segir Stig Thornson,
einn af skipuleggjendum sýning-
arinnar, - í stað þess að fara út í
uppgjör við veru Dana á Græn-
landi. Við tökum fyrir menningu
þriggja indíánaþjóðflokka og
menningu inúíta á Grænlandi,
því þeir eiga sér sameiginlega
menningarsögu. Inúítar eru inn-
flytjendur í Grænlandi, þeir
fyrstu komu þangað fyrst fyrir
þrjú til fjögur þúsund árum, en
þeir sem búa í Thule komu fyrir
um 1000 árum.
Hvernig tengist þessi sýning
námstefnunni?
- Námstefnan er tilraun til að
cpna augu fólks fyrir öðrum
möguleikum til leiktúlkunar,
hvernig hægt er að gera nútíma-'
leikhús út frá mörg þúsund ára
gömlum helgiathöfnum og þjóð-
sögum. Sýningin á ekki að fara til
Grænlands fyrr en í október, og
eftir það á ferðalag um Norður-
lönd, svo þegar ákveðið var að
halda námsstefnuna hér í sumar
ákváðum við að byrja á að koma
með hana hingað.
Fjöldi gesta kemur hingað til
lands í tilefni námsstefnunnar,
þeirra á meðal indíánasöngkonan
Buffy Sainte-Marie sem mun
syngja við opnun sýningarinnar í
Þjóðminjasafninu. Við sama
tækifæri mæta Dineh-indíáninn
Ramona Blackgoat, Sioux-
indíáninn Iron Shell og fleiri góð-
ir gestir.
Kvikmyndin Koyaanisqatsi
eftir Godfrey Reggio verður sýnd
í Háskólabíói í dag áður en sýn-
ingin verður opnuð. Koyaanisq-
atsi er gamall spádómur sem lifir
meðal Hopi-indíána og segir
fyrir um Ragnarök í formi kjarn-
orkusprengju, og varar jafnframt
við kerfi sem gerir mönnum kleift
að beita slíku vopni. Myndin er
heimildarmynd um Hopi -
indíánana og lífssýn þeirra og
verðmætamat.
Kvikmyndasýningin hefst kl.
15:30 og eru allir velkomnir og
aðgangur ókeypis, en myndin
verður aðeins sýnd einu sinni.
Sýningin verður opnuð kl. 17:15,
og stendur til ágústloka.
LG
Elisa Reimar frá Tukak' leikhúsinu í Danmörku er ein þeirra sem tekur þátt í námsstefnunni. Tukak' er einn
þeirra leikhópa sem vinnur út frá fornum hefðum inúíta og indíána.
8 SÍÐA-NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 23. júní 1989