Þjóðviljinn - 23.06.1989, Blaðsíða 19

HFIX, ARM^NNINGIN
Sigrún Valbergsdóttir og Messíana Tómasdóttir:
, Að vissu leyti verið að undirbúa þessa drengi undir
krossferðu
Messíana og Sigrún: „Bornar á höndum í Færeyjum". Mynd - Jim
Smart.
Havnar Sjónleikafelag
sækir Reykjavík heim nú um
helgina og verður með tvær
sýningar á miklum fótboltaleik
í Þjóðleikhúsinu á laugar-
dags- og sunnudagskvöldið.
Framá, eða Áfram heitir leik-
ritið og er eftir sænskan leik-
ritahöfund og myndlistar-
mann, Sigvard Olsson að
nafni, sem skrifaði leikinn í
samvinnu við Fred Hjelm,
sem er leikari og leikstjóri.
Framá gerist í búningsklefa
fótboltaliðs á meðan á mikilvæg-
um úrslitaleik stendur, en fram-
tíð liðsins veltur á niðurstöðu
leiksins. Leikritið var sett upp í
samvinnu íþróttasambands Fær-
eyja og Havnar Sjónleikafelags,
og frumsýnt þann 4. apríl síð-
astliðinn, - í tilefni af 50 ára af-
mæli íþróttahreyfingarinnar.
Framá kom til Færeyja um
Danmörku, en er ekki bundið við
Norðurlöndin, heldur gæti það
gerst hvar sem væri í hinum vest-
ræna heimi, -og jafnvel víðar, að
sögn þeirra sem að sýningunni
standa. Og við íslendingar getum
þar að auki þóst eiga svolítið í
þessari uppfærslu verksins, því
Íeikstjóri og leikmyndar- og bún-
ingahönnuður eru báðar íslensk-
ar, þær Sigrún Valbergsdóttir og
Messíana Tómasdóttir.
- Þetta er bráðfyndið leikrit og
undir gríninu leynist hárbeitt
ádeila, segir Sigrún. - Parna er
velt upp spurningunni hvert
íþróttahreyfingin stefni í dag, og
hvert sé æskilegt að hún stefni.
- Leikritið fjallar um fótbolta-
lið, sem áður fyrr var topplið og
keppti í fyrstu deild, en er nú á
mörkunum að lenda í 3. deild.
Leikurinn gerist í búningsher-
bergi þeirra fyrir, eftir og á með-
an á úrslitaleik stendur, en bar-
áttan stendur um hvort liðanna
sem keppa lendi í 3. deild. Það
eykur líka á spennuna að það er
ekki aðeins undir úrslitum þessa
leiks komið hvort liðið verður
áfram í 2. deild, heldur fer það
líka eftir úrslitum annars leiks,
sem fram fer á sama tíma.
- Þetta er svolítið óvenjulegur
heimur að fylgjast með, þó marg-
ir þekki kannski búningsklefa er
sú aðstaða sem liðið er í eitthvað
sem mjög fáir komast í. Bún-
ingsklefi karla er líka mjög sér -
stakt og lokað fyrirbæri, - og
kannski eins gott að leikritið er á
færeysku svo íslenskir áhorfend-
ur skilja ekki allt sem þeir láta sér
um munn fara...
íþróttirnar
og siögæðið
- Leikritið er skrifað um það
leyti sem svokallaður dobbel-
mórall eða tvöfalt siðgæði í sæn-
skum íþróttum er í hámarki. Lið-
in halda sinni stöðu sem áhugam-
annaliö, en eru fyrir löngu farin
að kaupa menn, sem stunda fót-
boltann sem atvinnu. Þetta þýðir
að í fótboltaliðinu í Framá eru
annars vegar áhugamennirnir
sem á sínum tíma komu liðinu á
toppinn, og hins vegar menn sem
hafa verið keyptir af öðrum lið-
um. Þetta fer þannig fram að þeir
vinna einhvers staðar að nafninu
til, en fyrirtækið sem styður liðið
borgar þeim til að helga sig fót-
boltanum, að minnsta kosti hálf-
an daginn.
- Síðan er spurningin hvað
verður eftir leikinn, hverjir verði
eftir ef illa fer. í liðinu eru bæði
menn sem þá vilja á samning hjá
öðrum félögum og þeir sem alls
ekki vilja selja sig. Þetta er saga
íslensks fótbolta í dag.
Hvernig stóð á því að þið fóruð
að setja upp í Færeyjum?
- Tilefni sýningarinnar er 50
ára afmæli færeysku íþrótta-
hreyfingarinnar.
- Það var ákveðið að halda
upp á afmælið á menningarlegan
hátt, og frumsýna leikrit, sem
hefði með íþróttir að gera, í sam-
vinnu við Havnar Sjónleikafelag.
Framá varð síðan fyrir valinu, í
framhaldi af því var farið að leita
að leikstjóra.
- Færeyingar leita oft til ís-
lands eftir leikstjórum, og þeir
sneru sér til mín. Þegar ég hafði
kynnt mér verkið tók ég auðvitað
boðinu og þegar ég komst að því
að þeir voru enn ekki búnir að
ráða leikmyndarhönnuð stakk ég
upp á Messíönu.
- Ég hef aldrei unnið við jafn
góðar aðstæður. Allur aðbúnað-
ur var eins góður og hann gat ver-
ið, undirbúningur var með mikl-
um sóma og við vorum hreinlega
bornar á höndum.
- Okkur var komið fyrir í
Heinesen húsinu, sem er húsið
sem Heinesen fæddist í og er not-
að fyrir listafólk sem dvelur ein-
hvern tíma í Þórshöfn. Og þarna
bjuggum við svo, - undir torfþaki
í tvo og hálfan mánuð, og það var
alveg óskaplega gott að vinna
þar. Messíana breytti öllu húsinu
strax í vinnustofu, það var svona
rétt að ég fengi að vera þarna í
einu horninu, en hún gerði meira
en að hugsa upp og teikna bún-
inga og leikmynd, hún saumaði
líka, sneið og málaði.
- Við fórum til Þórshafnar í
fyrrahaust til að ganga frá mann-
aráðningum og öðru sem frá
þurfti að ganga. Það má segja að
það hafi gengið kraftaverki næst
hvað vel gekk að manna sýning-
una.
Upplýsingarfrá
fyrstu hendi
- Það stóð til að setja þetta
leikrit upp hér á landi fyrir nokkr-
um árum, segir Messíana, en hætt
við vegna þess hvað það þurfti
marga karlleikara. Við þurftum
að finna 21 karlmann á aldrinum
17 til 60 ára, og slíkt getur reynst
atvinnuleikhúsi erfitt, hvað þá
áhugamönnum. En okkur fannst
alveg frá upphafi að það hefði
tekist mjög vel að velja í hlut-
verkin.
- í liðinu voru nokkrir fótbolt-
asérfræðingar, sem var ekki
verra, til dæmis að minnsta kosti
tveir sem hafa leikið með fær-
eyska landsliðinu, svo við
höfðum allar upplýsingar frá
fyrstu hendi. Einn íþróttafrétta-
ritara véluðum við til liðs við okk-
ur, hann var svo áhugasamur á
blaðamannafundi sem við héld-
um að það endaði á því að hann
fór heim með handrit.
Varla hafa leikmenn liðsins
verið á aldrinum 17 til 60 ára...
- Fótboltaliðið er á aldrinum
17 til 35 ára, en síðan koma til
sögu þjálfarinn, sá sem sér um
allan útbúnað liðsins, formaður
félagsins, nuddari, ljósmyndari,
læknir og gömul fótboltahetja, og
svo sponsorinn, eigandi fyrirtæk-
isins sem fjarmagnar liðið.
íþróttafréttaritarinn lék lækni
liðsins, og það var yfirleitt hlegið
þegar hann kom inn á leiksviðið
því allir könnuðust við hann.
- Þetta er sýning sem krefst
geysilega mikils af leikurunum,
ekki síst af áhugaieikara, sem er í
annarri vinnu allan daginn.
Sautján leikarar eru á sviðinu 75
prósent af leiktímanum.
Hvernig gekk undirbúningur-
inn?
- Hann gekk mjög vel, segir
Sigrún. - Við lentum reyndar í
skemmtilegri reynslu rétt áður en
við fórum til Færeyja. Þá fannst
okkur við verða að upphfa
stemmninguna sem verður í bún-
ingsklefa liðs í mikilvægum leik.
Fyrir dyrum stóð landsleikur ís-
lands og Tékkóslóvakíu, að vísu í
handbolta, en við snerum okkur
til íþróttasambandsins hér með
tíu daga fyrirvara og báðum um
leyfi til að vera í búningsklefan-
um, eins og flugur á vegg, á með-
an leikurinn stæði, til þess að geta
sett okkur inn í stemmninguna.
- Þessu var ekkert illa tekið í
byrjun, fór til þjálfarans og síðan
Framhald á síðu 20.
Föstudagur 23. júnf 1989 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 19