Þjóðviljinn - 15.05.1990, Blaðsíða 1

Þriðjudagur 15. maí 1990 88. tölublað 55. árgangur
KefTavíkurflugvöllur
Alvarleg afskiptasemi
Steingrímur J. Sigfússon: Alvarlegt mál efbandarísk stjórnvöld hyggjast leggja stein ígötu íslendinga ísamningum við
önnur ríki. Afstaða Bandaríkjamanna staðfestir eðli Keflavíkurflugvallar sem herstöðvar
Steingrímur J. Sigfússon sam-
gönguráðherra segist ekki
hafa neinar heimildir aðrar en
Ríkisútvarpsins um andstöðu
bandarískra stjórnvalda við frek-
ari aukningu flugumferðar um
Keflavíkurflugvöll. En ef heim-
ildir RÚV endurspegluðu raun-
verulegan vilja bandarlskra
stjórnvalda þætti sér það alvar-
legur hlutur þegar þau reyndu
með þessum hætti að hafa áhrif á
gang mála hér á landi, sérstaklega
ef þetta væri tilraun til að ieggja
stein i götu loftferðasamninga Is-
lands við önnur ríki.
„Fyrir það fyrsta er hægt að
halda aðskildum notum af Kefla-
víkurflugvelli og möguleikanum
á að ná almennum loftferða-
samningum", sagði Steingrímur.
Því sem haldið hefði verið fram í
fréttum að með
loftferðasamningi við Sovétmenn
td., fengju þeir sjálfkrafa rétt til
skrifstofuhalds í Keflavík og svo
framvegis, væri einfaldlega
rangt. Um slík ákvæði væri hægt
að ræða í samningum og sagðist
ráðherrann geta upplýst að slík
ákvæði væru ekki inni í þeim
samningsdrögum sem samgöng-
uráðuneytið hefði verið að vinna
að við Sovétmenn.
Ráðherrann sagði þessar frétt-
ir hins vegar merkilegar í ljósi
þess að þessi „varnarstöð At-
lantshafsbandalagsins", eins og
menn kölluðu herstöðina þegar
þeir vildu vera hátíðlegir,
reyndist ekki vera neitt annað en
bandarískur herflugvöllur þegar
þetta mál kæmi upp. Yfirlýsingar
sumra á undanförnum mánuðum
um eftirlits- og friðarhlutverk
herstöðvarinnar væru broslegar í
þessu samhengi.
Steingrímur telur að í legu ís-
lands liggi margir möguleikar
enda hafi Útflutningsráð og fleiri
verið að bollaleggja möguleika
um að örva hér flugumferð og
koma á einhvers konar skiptistöð
fyrir farmflutninga í lofti. Menn
hefðu horft til flugvallarins varð-
andi auknar gjaldeyristekjur og
aukna atvinnu með þjónustu við
flugfélög. Þetta væri auðvitað allt
háð því að afnot íslendinga af
Keflavíkurflugvelli verði ekki
takmörkuð með einhverjum
hætti.
Flugstöðin var byggð á sínum
tíma með kostnaðarhlutdeild
Bandaríkjamanna undir því for-
orði að hún ætti að stuðla að
meiri flugumferð um Keflavík.
Steingrímur sagði að menn hefðu
jafnvel gengið svo iangt að gefa í
skyn að flugfélög væru á sveimi
yfir flugvöllum og lentu þar sem
þær sæu fallega flugstöð.
„Það felast engar nýjar upplýs-
ingar í þessari afstöðu Banda-
ríkjamanna fyrir þá sem alltaf
hafa haldið því fram að Keflavík-
urstöðin væri fyrst og fremst her-
stöð og fslenskir hagsmunir væru
þar léttvægir þegar á hólminn
væri komið“, sagði Steingrímur.
Þetta væri ágæt lexía í hvers virði
væri að gera hlutina sjálfir á eigin
forsendum og að við réðum þeim
sjálfir. Það væri mjög alvarlegt
mál ef afnot Islendinga af þeirra
helsta alþjóðaflugvelli yrðu tak-
mörkuð. Éins væri mikilvægt að
fá á hreint, þrátt fyrir misjafnar
skoðanir á eðli vallarins, hvað ís-
lendingar geta gert á Keflavíkur-
flugvelli og hvað ekki.
Að sögn ráðherrans kemur vel
til greina að horfa til annarra
flugvalla sem eru að koma uj
eða eru þegar komnir upp á
landi, sem þjónað geta alþjóð-
legu hlutverki. Nefndi ráðherra
Egilsstaðaflugvöll í því sam-
bandi. Kannski yrði að vísa Aer-
oflot á Akureyrarflugvöll, Egilss-
taði eða Reykjavík, sem varla
væri samningsatriði við Banda-
ríkjamenn.
Útanríkisráðherra, Jón Bald-
vin Hannibalsson, hefur sagt að
samningaviðræður við Sovét-
menn hafi ekki farið réttar boð-
leiðir. Steingrímur sagðist fyrst
og rekið þetta mál á þeim grund-
velli að það væri íslenskum hags-
munum hagstætt. Flest ríki væru
þegar með loftferðasamninga við
ríki Austur Evrópu eða að reyna
að ná slíkum samningum. Austur
■ Evrópa væn að opnast og sagðist
ráðherra hræddur um að íslend-
ingar gætu misst af lestinni. Ekki
færri en þrjú ný bandarísk flugfé-
lög biðu eftir því að hefja flug til
Sovétríkjanna og sagðist ráð-
herra hafa heimildir fyrir því að
Bandaríkjamenn sjálfir væru kóf-
sveittir við að reyna að endurnýja
loftferðasamning sinn við Sovét-
ríkin. Bandaríkjamenn sæju fram
á stórvaxandi samskipti, flug og
flutninga á milli þessara svæða.
Það væri því hart ef íslendingar
ættu síðan að sitja hjá i þessum
efnum. -hmp
Hjólað mót sólinni. Mynd: Jim Smart.
Miðjarðarhqfsbotn
Friðar-
fmmkvæði
Steingrims
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra lagði höfuðáherslu
á mikiivægi friðsamlegra við-
ræðna í samskiptum þjóða í
heimsókn sinni til Egyptalands og
Túnis í síðustu viku.
Heimsókn hans til Egypta-
lands 7.-11. maí var fyrsta opin-
ber heimsókn íslensks forsætis-
ráðherra þangað. Þar ræddi hann
við Hosni Mubarak forseta, Atef
Sedky forsætisráðherra og fimm
aðra ráðherra í ríkisstjórn Eg-
ypta.
Steingrímur lýsti yfir afdráttar-
lausum stuðningi íslendinga við
friðarumleitanir Egypta og
Bandaríkjamanna í deilum ísra-
elsmanna og Araba og lagði
áherslu á að friðarviðræður hæf-
ust sem fyrst.
Forsætisráðherra fór síðan í
óformlega heimsókn til Túnis þar
sem hann ræddi við Yasser
Arafat og fleiri leiðtoga Frelsis-
samtaka Palestínu, PLO laugar-
daginn 12. maí.
Steingrímur kynnti m.a. fyrir
Arafat ályktun Alþingis frá 18.
maí í fyrra um að Islendingar
skuli hafa vinsamleg samskipti
við Frelsissamtök Palestínu þó
svo að heimsókn hans fæli ekki í
sér viðurkenningu á Palestínu-
ríki.
Steingrímur lýsti því m.a. yfir
að hann teldi að íslendingum og
öðrum vestrænum þjóðum bæri
skylda til að beita áhrifum sínum
eftir megni til að fá ísraelsmenn
að samningaborðinu með fulltrú-
um Palestínumanna.
-rb