Þjóðviljinn - 15.05.1990, Blaðsíða 6

ERLENDAR FRETTIR
Vesturþýskar fylkiskosningar
Alvarlegt áfall fyrir stjómarflokka
Missa meirihluta í efri deild sambandsþings. í Neðra-Saxlandi lýkur
14 ára valdatíð kristilegra demókrata. Uggur út afkostnaði við sam-
einingu
Urslit kosninea í tveimur vest-
urþýskum tylkjum á sunnu-
dag urðu verulegur sigur fyrir
jafnaðarmenn og jafnframt al-
varlegt áfall fyrir sambands-
stjórnina undir forustu Kohls
kanslara. Jafnaðarmenn fengu
meirihluta í Bundesrat, efri deild
sambandsþingsins og hrundu frá
völdum í Neðra-Saxlandi kristi-
legum demókrötum og banda-
mönnum þeirra frjálsdemókröt-
um, sem þar hafa farið með völd f
14 ár.
Fylgistilfærslur urðu ekki mikl-
ar, en nógu miklar þó til að
breyta valdahlutföllum verulega
jafnaðarmönnum í hag. í kola- og
stálframleiðslufylkinu Nord-
rheinWestfalen, sem er fjöl-
mennast vesturþýsku fylkjanna
og hefur lengi verið undir stjórn
jafnaðarmanna, héldu þeir velli
og fengu 50 af hundraði greiddra
atkvæða, tveimur af hundraði
minna en síðast. Þar er forsætis-
ráðherra Johannes Rau, einn
helstu leiðtoga jafnaðarmanna
og er litið á úrslitin sem verulegan
sigur fyrir hann persónulega.
Græningjar bættu þar lítillega við
sig en kristilegir demókratar og
frjálsdemókratar stóðu nánast í
stað.
í Neðra-Saxlandi, þar sem
landbúnaður er mikill, fengu
jafnaðarmenn rúmlega 44 af
hundraði atkvæða eða álíka
mikið og í næstu fylkiskosningum
þar á undan, er fram fóru 1986,
en kristilegir lækkuðu um tvö
prósentustig í fylgi og fengu nú 42
af hundraði. Nægði það til að
stjórnarflokkamir misstu þar
meirihluta sinn. Búist er við að
Gerhard Schröder, leiðtogi jafn-
aðarmanna í Neðra-Saxlandi,
muni mynda nýja fylkisstjórn
annaðhvort með frjálsdemókröt-
um, sem stóðu í stað og fengu um
sex af hundraði atkvæða, eða
græningjum, sem fengu álíka
mikið og töpuðu lítillega.
Athygli vekur að Lýðveldis-
flokkurinn, hægrisinnaður óá-
nægjuflokkur, sem fékk talsvert
fylgi í kosningum í öðrum fyl-
kjum s.l. ár, náði ekki teljandi
fylgi í Nordrhein-Westfalen og
Neðra-Saxlandi, þar sem um 40
af hundraði vesturþýskra kjós-
enda búa.
Ein ástæða til úrslitanna mun
vera spillingaróorð, sem fráfar-
andi fylkisstjórn í Neðra-
Saxlandi hefur fengið á sig, en
önnur ástæða og ekki síður mikil-
væg mun vera vaxandi uggur
Vestur-Þjóðverja um að samein-
ingin við Austur-Þýskaland muni
kosta þá ærin útlát. Jafnaðar-
menn eru ekki eins ákafir í að
hraða sameiningunni og stjórn-
arflokkarnir og Oskar Lafonta-
ine, sambandskanslaraefni þeirra
fyrmefndu, hefur mjög fjallað
um kostnaðinn við sameininguna
í ræðum sínum. Uggur þessi mun
vera með meira móti í Neðra-
Saxlandi, sem hefur lengri landa-
mæri við Austur-Þýskaland en
nokkurt annað vesturþýskt fylki.
Viðbrögð Kohls sambandskan-
slara og Ottos Lambsdorff, for-
manns frjálsdemókrata, við úrsl-
itunum urðu þau að hvetja til að
sameiningunni yrði hraðað sem
mest, þar eð dráttur á henni
leiddi að líkindum til þess að fleiri
gerðust henni að meira eða
minna leyti fráhverfir.
Rcutcr/-dþ.
Eystrasaltslönd
Júgóslavía
Goitotsjov fordæmir
sjálfstæðisyfirlýsingar
Sakar Eisti og Letta um stjórnarskrárbrot og kallar yfirlýsingar mark-
leysu. Spenna í Riga milli Letta og Rússa
Knattspyma verði
lögð niður
Tillagaþarlends íþróttafrömuðar. Ástœðan
ótti við að þjóðerniserjur leiði til mannskœðra
illinda í sambandi við knattspyrnuleiki
M
Míkhaíl Gorbatsjov Sovétríkj-
aforseti fór í gær hörðum
orðum um Eistland og Lettland
fyrir ráðstafanir þær, sem und-
anfarið hafa verið gerðar i þeim
löndum í þeim tilgangi að endur-
heimta fullt sjálfstæði. Sagði
Gorbatsjov að ráðstafanir þessar
væru marklausar með öllu.
Gorbatsjov sagði ennfremur
að lýðveldin tvö hefðu með ráð-
stöfunum sínum framið brot á so-
vésku stjómarskránni og einnig á
lögum um skilnað sovétlýðvelda
við Sovétríkin, sem nýlega gengu
í gildi. Þessi ummæli forsetans
vom lesin upp í sovéska sjón-
varpið.
Þyrla flaug í gær yfir Riga, höf-
uðborg Lettlands, og var úr henni
fleygt yfir borgina dreifibréfum,
undirrituðum af Interfront, sam-
tökum Rússa búsettra í Lett-
landi. Samtök þessi hafi brugðist
illa við sjálfstæðisyfirlýsingu lett-
neska þingsins, sem það sam-
þykkti 4. maí. Á dreifimiðunum
eru íbúar Riga hvattir til verkfalls
gegn stjórnvöldum í þeim tilgangi
að knýja þau til að draga sjálf-
stæðisyfírlýsinguna tilbaka.
Einnig eru leiðtogar Letta á mið-
unum kallaðir „svikarar“ og
„pólitískir ævintýramenn" og
heitið á „vinnandi fólk“ að rísa
gegn þeim.
Fyrir framan þinghúsið í Riga
kom í gær til sviptinga milli
lettneskra kvenna, sem mót-
mæltu því að synir þeirra væru
neyddir til þjónustu í sovéska
hernum, og sovéskra herfor-
ingja, er reyndu að ryðjast inn í
þinghúsið með mótmælaskjal
gegn sjálfstæði Lettlands. Lett-
nesk lögregla hraðaði sér á vett-
vang og stillti til friðar, og kom að
sögn ekki til meiðinga. Eigi að
síður bendir margt til að spenna
fari vaxandi í Eystrasaltslöndum
milli innfæddra og aðfluttra
Rússa, sem eru mjög fjölmennir í
Lettlandi. Ummæli Gorbatsjovs í
gær gætu og verið ábending um
harðnandi afstöðu sovésku
stjórnarinnar í garð Eista og
Letta.
Reuter/-dþ.
Anatolijs V. Gorbunovs, forseti Lettlands (t.v.) og Vytautas Lands-
bergis Litháensforseti - „vinnandi fólk“ hvatt gegn þeim.
iljan Miljanic, fram-
kvæmdastjóri júgóslavneska
knattspyrnusambandsins, lagði í
gær til að tekið yrði til athugunar
að hætta allri knattspyrnuiðkun
þarlendis. Ástæðan til að Miljan-
ic kom fram með þessa uppást-
ungu er að á sunnudag kom til
heiftarlegra slagsmála í Zagreb,
höfuðborg Króatíu, milli aðdá-
enda Dinamo Zagreb, knatt-
spyrnufélags þar í borg, og
manna sem halda með Rauðu
stjörnunni, serbnesku félagi með
aðsetur í Belgrad.
Lögregla kom á vettvang og
gekk á milli, en tókst ekki að tví-
stra illindaseggjunum fyrr en
beitt hafði verið gegn þeim kylf-
um, hundum og vatnskanónum
með miklum skotkrafti. Yfir 100
manns meiddust að sögn lækna
við sjúkrahús í Zagreb, þar af 10
alvarlega.
Miljanic segist vera því mót-
fallinn að knattspyrna sé notuð til
að fá útrás fyrir hatur. „Ég álít í
fullri alvöru að við ættum allir að
íhuga hvort við höfum yfírhöfuð
nokkra þörf fyrir knattspyrnu,“
sagði hann.
Heitt er nú í kolunum milli
hinna ýmsu þjóðerna Júgóslavíu,
ekki síst Serba og Króata eftir
kosningasigur þjóðernissinna í
Króatíu nýlega. Er talið að það
hafí leitt til illinda þeirra í sam-
bandi við knattspymuleiki, sem
alloft hafa orðið í landinu undan-
farið. Óspektirnar í Zagreb á
sunnudag eru þær verstu af slík-
um þarlendis hingað til. Þær brut-
ust út rétt áður en félögin tvö,
Rauða stjarnan og Dinamo Zag-
reb, áttu að reyna með sér á
knattspymuvelli.
Reuter/-dþ.
1000 miljónir í viðbót næstu 10 ár
|y| annkyninu fjölgar um milj-
- "Sal
arð - þúsund miíjónir manna
- á tíunda áratugi aldarinnar og
hætta er á að sú fjöigun valdi slík-
um skaða á umh verfinu að spurn-
ing verði hvort jörðin haldist
sæmilega byggileg fyrir mannfólk
um ianga framtíð. Á þessa leið
segir í spá Fólksfjöldasjóðs Sam-
einuðu þjóðanna (UNFRA), sem
birt var í gær.
Mannskapurinn á jörðinni er
nú kominn upp í 5,3 miljarða og
segir í skýrslu UNFRA að fjölg-
unin hafi farið fram úr öllum
spám. Tegundinni homo sapiens
fjölgar nú um þrjá einstaklinga á
sekúndu hverri og um fjórðung
miljónar á dag. 90 af hundraði
fjölgunarinnar á næsta áratug
verður í löndum, sem í skýrslunni
eru skilgreind sem fátæk.
Nafís Sadik, framkvæmda-
stjóri UNFRA, sagði í gær á
fréttamannafundi í Lundúnum:
„Á næstu tíu árum verður úr því
skorið, hvernig 21. öldin verður.
Vera má að þá verði úr því skorið
hver framtíð jarðarinnar verður
sem bústaðar mannkynsins.“
UNFRA telur að á komandi
áratug muni mannkyninu fjölga
hraðar en nokkru sinni fyrr, eða
um 90 til 100 miljónir á ári. Á
næstu öld tvöfaldasí íbúafjöldi
jarðarinnar að lfKÍndum frá því
sem nú er og gæti þrefaldast.
Mestri fjöigun er spáð í Afríku.
Gert er ráð fyrir að íbúar Keníu,
Úganda, Tansaníu og Sambíu
muni þrefaldast að tölu fram að
árinu 2025, samkvæmt skýrsl-
unni.
í henni segir ennfremur að iðn-
vædd ríki beri höfuðábyrgðina á
skaðanum á ósonlaginu og þau
eru samkvæmt sömu heimild völd
að um tveimur þriðju hækkandi
lofthita. í þróunarlöndum á sér
hinsvegar stað stórfelld skógar-
og jarðvegseyðing af völdum fá-
tæktar og fólksfjölgunar.
Reuter/-dþ.
Andrej Kírílenko.
Kírílenko látinn
Andrej Kírílenko, náinn sam-
starfsmaður Leoníds Brezhnev,
leiðtoga Sovétríkjanna um langt
skeið, lést á laugardag s.l. að
sögn Tassfréttastofunnar, 84 ára
að aldri. Hann var frá Dnéprop-
etrovsk í Úkraínu, eins og Brez-
hnev, og sat í stjómmálaráðinu í
16 ár, eða næstum allan valda-
tíma þessa sveitunga síns. Kíríl-
enko lét af embættum 1982, sama
árið og Brezhnev lést.
Drukku spritt og dóu
16 menn eru látnir í Sidi Bel
Abbes, vestan til í Alsír, eftir að
hafa drukkið brennsluspíritus, að
sögn APS, hinnar opinberu
fréttastofu landsins. Fjórir í við-
bót, sem neyttu drykkjar þessa,
eru enn rænulausir.
6 SÍÐA - ÞJÓÐVIUINN Þrið/udagur 15. maí 1990