Dagblaðið Vísir - DV - 26.10.1995, Side 11

FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 1995
11
ígulker í Stykkishólmi:

... * ,

Gull af botni Breiðafjarðar
„Þaö var hér ígulkeraverksmiöja
sem síðar var flutt suður í Njarövík.
Við höfðum verið í því að þróa veiði-
aðferðir í Breiðafirði og því var mik-
il pressa á okkur að hefja rekstur
ígulkeraverksmiðju hér í Stykkis-
hólmi. Þetta er þriöja úthaldið okkar
og ekki annað hægt að segja en
vinnslan gangi þokkalega," segirPét-
ur Ágústsson, einn eigenda íshákarls
hf. Pétur rekur lika Eyjaferðir sem
eru í stöðugum flutningum á ferða-
mönnum um eyjar á Breiðafirði. Pét-
ur segir að sú vinna sé árstíðabundin
og yfir veturinn falli hún nánast nið-
ur. Því hafi verið góður kostur að
fara í ígulkeravinnsluna frá sept-
ember fram í maí með ferðamennsk-
unni. Eigandi með Pétri er Sigurður
Halldórsson. Sonur hans, Halldór, er
framkvæmdastjóri íshákarls.
í fyrirtækinu vinna rúmlega 30
manns manns, sjómenn og land-
verkafólk. Síðan bætist við nokkur
fiöldi í ýmiss konar þjónustu í kring-
um vinnsluna. ígulkerahrognin eru
seld á Japansmarkað í gegnum
norskt sölufyrirtæki. Á borðum Jap-
ana eru ígulkerahrogn ákaflega mik-
ils metin en eru ótrúlega dýr. Vinnsl-
an er mjög mannfrek því hvert ein-
asta verk er unnið í höndum utan
vélar sem opnar ígulkerin. Nýtingin
er innan við 10% af innvigtuðu hrá-
efni.
ígulkerahrogn verður að hand-
fiatla eins og gull. í hverri krukku
eru 100 grömm af hrognum og eru
þau dýrustu seld á tvö þúsund ís-
lenskar krónur hver 100 grömm til
Hrognin eru tekin úr kerunum með litlum göfflum. Síðan eru þau skoluð
og fara áfram I vinnslu.
neytenda í Japan. Kílóverð er á bil-
inu 6.000 krónur upp í 20.000 krónur
eftir gæðum.
Hreinsun er þolinmæðisverk
Eftir að ígulkerið hefur verið opnað
eru hrognin tekin úr. Þau eru síðan
skoluð og flokkuð. Þá eru þau hreins-
uð og dugir ekkert annað en flísatöng
til að hreinsa burt sand og garnir.
Ldtur hrognanna ræður gæðum
þeirra og að endingu geta flokkarnir
verið sex til átta. Hrognin eru fersk
vara og ákaflega viðkvæm í vinnslu.
Það er þolinmæðisverk að vinna
hrognin og enginn bónushraði í hús-
inu. Þau eru síðan skoluð úr efnum
sem halda þeim betur saman og
vernda ferskleikann. Aö lokum eru
þau pökkuð í krukku eða á lítil tré-
Það dugir ekkert annað en lítil flisatöng til að hreinsa þessa litlu hrogna-
poka. Litur hrognanna ræður gæðamatinu. DV-myndir JJ
bretti sem sérstaklega eru smíðuð
fyrir vinnsluna. Á trébrettinu eru
þau borin á borð í Japan og þá hefur
viðskiptavinurinn borgað þúsundir
fyrir sex munnbita.
Pétur segist vera logandi hræddur
við framhaldið því veiði dragist sam-
an og hann óttast mjög ofveiði.
„Við vorum að vona að ótti okkar
ætti ekki við rök að styðjast en því
miður sjáum við á aflasamdrættin-
um að gengið er mjög nærri stofnin-
um hér í Breiðafirði," segir hann.
Þegar hafa forráðamenn fyrirtækis-
ins brugðist við samdrættinum með
þróun á öðrum afuröum en of
snemmt er að segja frá því.
Þórhildur Pálsdóttir formaður, Alma Diego varaformaður og Halldóra Ragn-
arsdóttir ritari standa við veisluborðið sem þær buðu Stykkishólmsbúum.
DV-mynd JJ
Þær haf a margar skilað sínu
- segir Þórhildur Pálsdóttir, formaöur Hringsins
„Kvenfélagið Hringurinn í Stykk-
ishólmi er með allra elstu félögum í
bænum okkar, stofnað 17. febrúar
1907 og því bráðum 90 ára,“ segir
Þórhildur Pálsdóttir, formaður fé-
lagsins. í dag eru kvenfélagskonur
49 og 12 heiöursfélagar. Kvenfélagið
á hús undir starfsemi sína sem heitir
Freyjulundur eftir einum formanni
félagsins.
„Félagið er stofnað sem líknar- og
menningarfélag og skipaði þann sess
með sóma meðán þess var þörf.
Áherslumar hafa breyst í seinni tíð
en enn er þörf fyrir aðstoð, bæöi við
einstaklinga og félagasamtök. Aðal-
viðfangsefnið áður fyrr var að rétta
hjálparhönd til fátækra og sjúkra og
á tímabili var í starfi hjá félaginu
hjúkrunarkona sem gekk í húsin. Á
ámm berklaveikinnar var mikil að-
stoð veitt fiölskyldum sem urðu fyrir
barðinu á „hvíta dauðanum", þess-
um vágesti sem kom við í okkar þorpi
eins og annars staðar."
Fjáröflunarleiðir eru jólabasar,
heitt súkkulaði og piparkökur við
jólatréð, pönnukökusala í fyrirtæki
á sumardaginn fyrsta, 17. júní kaffi-
sala og markaðsdagar.
Þórhildur segir að ekki megi van-
meta þátt félagsins í menningarmál-
um bæjarins. Leiksýningar og svo-
kallaðar „skrautsýningar" voru á
árum áður hápunktur í bæjarlífinu
og þar átti félagið stóran þátt. í kjöl-
far leiksýningar sem kvenfélagið
setti upp á 60 ára afmælinu árið 1967
var leikfélagiö Grímnir stofnað og
starfar enn.
Starf sem skilar sér margfalt
Aðspurð segir Þórhildur aðsókn að
kvenfélögum dræma. „í dag hafa
konur meira val. Fleiri félög eru
starfandi og þær velja sjálfar hvar
og hvort þær vilja leggja sitt fram.
Konur vinna mikið í dag og þegar
þær eiga frjálsa stund finnst sumum
ekki freistandi að vinna fyrir aðra
og það kauplaust. En það er mis-
skilningur að mínu mati því þetta
starf skilar sér margfalt aftur,“ segir
Þórhildur.
„Þær eru búnar að skila sínu,
kvenfélagskonumar um land allt.
Það er ljóst að hverju bæjarfélagi er
akkur í öllum svona félagasamtök-
um sem með mikilli vinnu og fórn-
fúsu starfi leggja sitt af mörkum og
það án þess að krefiast neins í stað-
inn. Kvenfélögin hafa aldrei auglýst
sitt starf og því ekki von til þess að
allir geri sér ljósan þátt þeirra í bæj-
arfélögum um land allt,“ segir Þór-
hildur.
St. Fransiskusspítalinn:
Von er á þremur
systrum á næstunni
- segir systir Lidwina hjúkrunarforstjóri
„Það var engin sérstök ástæða fyr-
ir því að Stykkishólmur var valinn
fyrir St. Fransiskusregluna á ís-
landi,“ segir Lidwina, hjúkrunarfor-
stjóri St. Fransiskusspítalans í
Stykkishólmi. Systur úr Fransiskus-
reglunni komu fyrst til Stykkishólms
árið 1935. Elsta sjúkrahúsbyggingin
var tekin í notkun ári síðar og hafa
systurnar því rekið sjúkrahús í
Stykkishólmi í 60 ár. Þeirra tíma-
móta verður minnst á næsta ári.
Systumar eru nú tólf og koma frá
ýmsum löndum; Spáni, Austurríki
og Kanada. Von er á þremur systrum
til viðbótar á næstunni. Systir Lidw-
ina er frá Hollandi og hefur náð
ágætum tökum á íslenskunni á þeim
nítján árum sem liðin eru síðan hún
kom.
Aukin umsvif en sami rúma-
fjöldi
Systir Lidwina segir að umsvif
sjúkrahússins hafi aukist án þess að
rúmum hafi verið fiölgaö. Munar þar
mest um heilsugæslustöðina sem er
á fyrstu hæð gamla hússins. Nú eru
liðlega fiörutíu rúm í notkun og
skurðdeild sem annar minni háttar
aðgerðum.
Til skamms tíma ráku systumar
prentsmiðju og sáu um prentverk
fyrir kaþólska söfnuðinn á íslandi.
Með tilkomu einkatölva dróst starf-
semin saman og nú hafa systurnar
hætt rekstrinum. Hlutafélag var
stofnað um prentsmiðjuna og er
reksturinn leigður út.
Aðhald af hinu góða
Framkvæmdastjóri St. Fransiskus-
spítala er Róbert Jörgensen og segir
hann að niðurskurður hafi komið við
spítalann eins og aðrar slíkar stofn-
Systir Lidwina er frá Hollandi og hefur búið á Islandi I tæp tuttugu ár. Hún
segir að von sé á þremur systrum til viðbótar á næstunni. DV-mynd RaSi
anir. Stefnt er að aukinni sérhæfingu
og hefur yfirlæknirinn, Jósep Ó.
Blöndal, haft forgöngu í meðhöndlun
bakveikra. Kvillar í baki þjá marga
íslendinga og hafa komið sjúklingar
alls staðar af landinu til meðhöndl-
unar hjá Jósep.
„Niðurskurður kemur mjög illa við
rekstur sjúkrahússins og við neyð-
umst til aö halda betur á fiármunum.
Eðh sjúkrahússreksturs er þannig
að það eyðast alfir þeir fiármunir
sem við fáum. Aðhald er þó af hinu
góða því við þekkjum okkur betur
sjálf og getum meira. En það má þó
ekki verða þannig að við missum
starfsmenn burtu því það kostar
mikla fiármuni að þjálfa upp sérhæft
fólk, hvort sem er í ummönnun eða
á göngum eða hjúkrun," segir Róbert
og undir orð hans tekur systir Lid-
wina.