Dagblaðið Vísir - DV - 26.10.1995, Blaðsíða 13

FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 1995
13
Fá menn andþrengsli
á bílastæðum?
Heimssköpun
Maður gæti haldið að landið
okkar og við hefðum mætt afgangi
þegar Guð skapaði heiminn, sagði
ég. Hann rubbaði sköpuninni af á
viku og skapaði okkur á síðustu
stundu, fremur með átaki en viti
og við líðum fyrir það, sagði kon-
an.
Eiginmaðurinn var nýbúinn að
fá sér molakaffi og varð konunni
sammála en stóð stutt við og sagði:
Ég læt ykkur í friði svo þið fáið að
ræða málin. Ég fæ mér molakaffi á
meðan. Sú gáfaða sagði þá og nú
vottaði fyrir róttækni frá fyrri
árum: Þetta er makalaus þjóð sem
hefur verið ófrísk eftir Dani öldum
„Eru bókmenntahátíðir haldnar á bílastæðum?" er spurt í greininni. Og greinarhöfundur svarar sjálfur og segir:
„Nei.“
í gær hitti ég gáfaða manneskju
frá þeim tíma þegar gáfnaljósin
komu einkum frá Laugarvatni.
Við tókum tal saman. Hún bauð
mér heim. í stofunni ræddum við
um daginn og veginn þangað til
hún fékk vott af skammdegisþung-
lyndi og sagði: Mitt fyrrum glað-
lega bros er komið í kör. Er það
nokkur furða úr því sumarið er að-
eins einn og hálfur mánuður?
Filippeyska konan
Ég heyrði að eiginmaðurinn tók
undir allt sem konan sagði þótt
hann kæmi ekki i stofuna nema í
mýflugumynd. Þetta var auðsæi-
lega sú tegund manna sem hlustar
með öðru eyranu og er aldrei al-
mennilega viðstaddur neitt, þótt
hann sé heima. Hann þarf alltaf að
vera að fá sér molakaffi.
Á meðan þessi var í kafflleit
hneyksluðumst við meðal annars á
því að filippeyska konan sem tók
þátt í Islandsmeistarakeppni i fisk-
flökun í sumar skyldi ekki fá að
vera íslandsmeistari fyrst hún
flakaði best. Karlmaður vann en
Jafnréttisráð sagði af því hún var
útlendingur: Hvers vegna fékk hún
að taka þátt í keppni sem hún
mátti ekki verða meistari í ef hún
sigraði?
Gáfaða manneskjan útskýrði
þetta með orðum fransks heim-
spekings og sagði: Á íslandi ríkja
rök sem röksemdin þekkir ekki.
saman án þess að fæða neitt af eig-
in rammleik. Eiginmaðurinn kom
Kjallarinn
Guðbergur Bergsson
rithöfundur
„Sú gáfaöa sagði þá og nú vottaði fyrir
róttækni frá fyrri árum: Þetta er maka-
laus þjóð sem hefur verið ófrísk eftir
Dani öldum saman án þess að fæða neitt
af eigin rammleik.“
með nýtt molakaffi, var henni
sammála, lagði orð í belg og sagði:
Þjóðin fékk léttasótt smástund
meðan Kaninn var hérna.
Ekki fyrir píslarvotta
pennans
Hvað skal þá taka til bragðs?
spurði ég. Því verður ekki svarað
að svo komnu máli, sagði maður-
inn og varð málgefinn. Þetta á eft-
ir að koma í ljós; en ég spyr: Hvað
er gert fyrir rithöfunda? Éru bók-
menntahátíðir haldnar á bilastæð-
um?
Nei, svaraði ég. Veistu af
hverju? spurði hann og sagði:
Menn fá þar andþrengsli sem eru
ekki fyrir píslarvotta pennans og
snillingana. Andþrengsli þjá ekki
snillinga heldur þjá þeir okkur
með því að verða skemmtilega
drepleiðinlegir um sjötugt, sagði
ég.
Guðbergur Bergsson
Spilavítið ísland
Það er alveg makalaust hversu
mikill tvískinnungur er ríkjandi í
þessu ágæta þjóðfélagi okkar.
Hann kemur kannski skýrast fram
í lögum um spilavítisrekstur en
þar er skýrt tekið fram að öll spila-
mennska, þar sem peningar eru í
veði, sé stranglega bönnuð. Það er
ekki ýkja langt síðan slík spilavíti
voru upprætt og þeir sem að þeim
stóðu voru dregnir fyrir lög og
rétt.
Gömlu happdrættin
Á sama tíma er allt landið orðið
að einu allsherjar spilavíti. Allt er
þetta framkvæmt í nafni mannúð-
ar, menntunar og hjálparstarfs af
ýmsu tagi. íþróttahreyfmgin lætur
heldur ekki sitt eftir liggja í þess-
um efnum. Allt liggur þetta opið
og fyrir fótum hins almenna borg-
ara, hvort sem hann hefur efni á
að taka þátt í þessum hildarleik
eða ekki.
Happdrættin gömlu, sem nánast
var þjóðarsátt um, voru og eru
rekin af þeim sjálfum. Innkoman
féll þeim því óskipt í hlut, að frá-
dregnum vinningum og kostnaði
sem ávallt hefur verið haldið í lág-
marki. En þau voru tilneydd til að
taka þátt í þessum frekar ógeð-
fellda leik sem minnir óneitanlega
á Las Vegas eða Mónakó.
Kjallarinn
Gunnar Páll Ingólfsson
hefur starfað að vöruþróun
og markaðsmálum
Hefðu þau ekki gert það hefðu
þau væntanlega séð sæng sína út-
breidda. Því lítill vandi hefði verið
fyrir þær stofnanir og fyrirtæki
sem reka þessi spilavíti í dag að
verða sér úti um stuðning liknar-
félags eða íþróttafélags til að koma
þessum rekstri á legg. Það lá þó
nokkuð Ijóst fyrir að það var að-
eins á færi stærri og gamalgróinna
happdrætta að taka þátt í þessum
hildarleik.
Falin fíkn
Það er á allra vitorði að fjöldi
einstaklinga er á góðri leið með að
verða öreigar vegna spilafíknar og
hafa sumir hverjir tapað öllu sínu.
Það sem er þó mun alvarlegra er
hin falda fíkn sem hægt og bítandi
síast inn hjá hinum almenna borg-
ara. Oft má sjá venjulegan heimil-
isföður draga upp úr veski sínu
2-3 þús. krónur til kaupa á
lottómiðum, skafmiðum og öðru
slíku.
Verri sjón er þó að sjá fólk, sem
greinilega er illa statt, tína síðustu
krónurnar upp úr buddu sinni til
kaupa á þessu í von um bættan
hag en sitja síðan uppi með sárt
ennið og tapað fé. Kannski er sjón-
varpsauglýsing frá síðasta fyrir-
brigðinu í þessum efnum svo-
nefndu KINÓ, nokkuð dæmigerð
um ástand heimilanna, að vísu
nokkuð ýkt en raunsæ.
Minni líknarfélög líða
Félag blindra, heyrnarlausra,
lamaðra og fatlaðra og önnur
smærri líknarfélög líða nú fyrir
þetta ástand. En þau hafa haft ár-
vissar tekjur af happdrættissölu til
styrktar starfsemi félaganna. En
það er ekki vænlegur kostur fyrir
fégráðugan spilafíkil að þurfa að
bíða vikum eða jafnvel mánuðum
saman eftir útdrætti. Hann velur
því frekar þann kostinn að kaupa
sig inn í rúllettu sem færir honum
boðskapinn samdægurs.
Svo víðtækur spilavítisrekstur
getur haft áhrif á og skapað veru-
lega röskun á eðlilegu fjár'streymi
um þjóðarlíkamann og þegar til
lengri tíma er litið haft áhrif á
neyslumynstur til hins verra og
um leið neikvæð áhrif á iðnað,
framleiðslu og verslun í landinu.
Gunnar Páll Ingólfsson
„Það er á allra vitorði að fjöldi einstakl-
inga er á góðri leið með að verða öreigar
vegna spilafiknar og hafa sumir hverjir
tapað öllu sínu.“
Meö og
á móti
Útsala á kindakjöti
Mikið af
kindakjöti sem
þarf að fá
einhverja
til að borða
Arnór Karlsson,
formaöur Lands-
samtaka sauðfjár-
bænda.
„Nú er til all-
mikið af kinda-
kjöti frá síðasta
ári sem þarf að
fá einhverja til
að borða.
Nokkrir fjár-
munir eru til
staðar til að
lækka verðið á
því. Æskilegt er
að íslenskir
neytendur fái að
njóta þessarar verðlækkunar og
gefur það þeim sem hafa takmark-
aða peninga til matarkaupa tæki-
færi til að nota meira af kinda-
kjöti en ella. Þarna fá þeir hollan
og góðan mat á mjög lágu verði.
Kjötið hefur verið geymt við
mjög góð skilyrði og heldur því
eiginleikum sínum. Samt sem
áður er eðlilegt að selja það á
lægra verði en það nýja.“
Gætum afhent
svínakjöt
ókeypis út á
markaðinn
„Enn og aftur
er komin í gang
útsala á kinda-
kjöti og nú sú
mesta sem við
höfum horft upp
á í langan tíma.
Svínabændur og
aðrir kjötfram-
leiðendur eru
vægast sagt
mjög óánægðir
með þessa út-
sölu.
í sjálfu sér ætti útsala á ein-
hverjum varningi ekki að raska
hugarró okkar því ef allt væri
eðlilegt væri framleiðandi eða selj-
andi vörunnar þá að slá af sínum
tekjum til að auka sölu. En það á
ekki við um lambakjöt þvi útsala
á því er greidd niður af neytand-
anum sjálfum. Slík útsala raskar
enn frekar samkeppnisstöðu ein-
stakra kjötframleiðenda og bera
stjórnvöld þar mikla ábyrgð.
Sauðfjárbændur hafa fyrir mjög
mikinn stuðning frá skattgreið-
endum og nú tO viðbótar kemur
sérstök 110 kr. niöurgreiðsla á
hvert kíló kjöts. Þá eru stjórnvöld
búin að verja meiri peningum í
hvert kíló af kindakjöti en fram-
leiðendur svínakjöts fá fyrir hvert
kíló af kjöti. Ef við svínabændur
værum með þennan opinbera
stuðning gætum við aíhent kjötið
ókeypis út á markaðinn.
Þetta óeðlilega inngrip í mark-
aðinn, sem þekkist ekki hvað aðra
matvöru varðar, getur leitt til
verðlækkunar á öðru kjöti. Þá
lækkun yrðum við svínabændur
að taka af launalið okkar því ekki
sækjum við þær krónur í opin-
bera sjóði.
Stjómvöld eru hér enn og aftur
að mismuna kjötframleiðendum
og Bændasamtökin hafa gengið of
langt i að tryggja til næstu fram-
tíðar hagsmuni sauðfjárbænda án
þess að líta tU hagsmuna annarra
kjötframleiðenda sem þó eru að
framleiða meirihlutann af því
kjöti sem selt er í^landinu."
-kaa
Kristinn Gylfi Jóns-
son, formaður
Svínaræktarfélags
íslands.