Dagblaðið Vísir - DV - 23.01.1996, Blaðsíða 13

ÞRIÐJUDAGUR 23. JANÚAR 1996
13
Smábátar
vistvæn veiðarfæri
Það er óhætt að segja aö það hef-
ur aldrei verið meiri óvissa um
framtíð þeirrar atvinnu sem kall-
ast handfæraveiðar en nú er. Á
sama tima og stjórnvöld leggja
mikla áherslu á að stöðugleiki og
festa sé nauðsynleg til að atvinnu-
lífið þróist í rétta átt er hringlað
fram og aftur með ákvarðanir um
atvinnumöguleika trUlusjómanna.
Þrjú kerfi í gangi
Árið 1991 voru allmargir bátar
milli 6 og 10 tonn settir á afla-
mark. Þeir hafa síðan mátt sæta
ótrúlegum skerðingum, eða allt
upp í 70-80% á fimm árum. Fæstir
gátu haldið atvinnunni með því
móti, nokkrir reyndu að bjarga sér
með þvi að veiða fyrir aðra með
tonn á móti tonni aðferðinni.
Þannig gátu þeir tvöfaldað sitt
rýra aflamark. Aðrir fóru í línuút-
Kjallarinn
Jóna Valgerður
Kristjánsdóttir
fyrrv. alþingiskona Kvennalistans
„Færaveiðar hljóta að fylgja fiskgengd-
inni. Ef lítið er af fiski þá veiðist hann
ekki á færin, svo einfalt er það. Þar þarf
því ekki aðra stjórnun en þá sem veður
og fiskigöngur sjá um.“
gerð samhliða handfæraveiðunum
og náðu þannig í einhverja auk-
ingu.
Á síðasta ári voru hástemmdar
yfirlýsingar gefnar fyrir kosning-
ar um breytingar til hagsbóta fyr-
ir trillukarla, en endaði með laga-
setningu sem gekk þvert á kosn-
ingaloforðin. Nú eru því í gangi
þrjú stjórnkerfi fyrir smábáta, þ.e.
þeir sem fengu kvóta 1991, smábát-
ar sem fengu úthlutað kvóta 1995
með dagatakmörkunum og þeir
sem eru á sóknarmarki með daga-
takmörkunum og háðir sameigin-
legu aflamarki.
Ekki botnfisksryksugur
Það hefur nú verið þjarmað svo
að þeim mönnum sem stunda veið-
ar á smábátum að með ólikindum
er. í raun má segja að um mann-
réttindabrot sé að ræða. Breyting
á lögum um fiskveiðistjórnun, sem
gerð var sl. vor, mun gera endan-
lega út af við mikinn fjölda þeirra
sem haft hafa atvinnu af þessari
útgerð. Sú leiðrétting sem fram fór
nú fyrir jól er aðeins dropi í hafið.
Að þessi lagasetning skuli fara
fram undir þeim formerkjum að
verið sé að vernda fiskstofna er
slík fásinna að engu tali tekur.
Hvenær hefur fiskstofni verið
eytt með krókaveiðum? Var það
orsökin fyrir eyðingunni á Ný-
fundnalandsmiðum? Eða minnk-
andi þorskgengd við ísland? Ef
það var vegna ofveiði þá er öruggt
að það voru ekki handfærin og lín-
an sem þar áttu sök á, heldur stór-
virkari veiðarfæri.
„Hvenær hefur fiskstofni verið eytt með krókaveiðum?" spyr greinarhöf-
undur.
Aukin þorskgengd
Við íslendingar eru fiskveiði-
þjóð og þurfum á að halda góðum
sjómönnum. Oft byrja menn sinn
feril á sjónum sem smábátasjó-
menn. Þar fá þeir æfingu og áhug-
inn vaknar. Er það virkilega
stefna stjórnvalda að þessi útgerð-
arflokkur eigi engan rétt til at-
hafna?
Aðrar þjóðir láta þennan útgerð-
arflokk fá aukna hlutdeild í veið-
unum umfram aðra þegar fisk-
stofnar vaxa. Það er gert vegna
þess að þessi veiðarfæri eru lífrík-
inu vinsamleg. Það veiðir enginn
fisk á línu ef hann bítur ekki á.
Færaveiðár hljóta að fylgja fisk-
gengdirini. Ef lítið er af fiski þá
veiðist hann ekki á færin, svo ein-
falt er það. Þar þarf því ekki aðra
stjórnun en þá sem veður og fiski-
göngur sjá um. Og stjórnvöld geta
takmarkað fjölda báta með útgefn-
um veiðileyfum.
í allt haust hefur verið mikil
aukning í þorski á miðunum við
landið. Þorsktorfan sem síðustu
fréttir bárust af á Halamiðum,
gæti verið á bilinu 600-1200 þús-
und tonn og þó vægt reiknað. En á
meðan eru skipin á flótta undan
þorskinum og að herjast við að
veiða grálúðu og karfa, sem allt
bendir til að séu í hættu vegna of-
veiði. Og smábátunum allar bjarg-
ir bannaðar.
Jóna Valgerður
Kristjánsdóttir
Sveinn hleypur burt
- og kennir öðrum um
Vegna rangra og villandi frétta
um brotthlaup Sveins Sæmunds-
sonar úr stöðu formanns Skotsam-
bands íslands er nauðsynlegt að
eftirfarandi komi fram:
Fréttir hafa birst um meintan
ógeðfelldan málarekstur minn
gegn skotsambandinu. Ég kannast
ekki við neinn ógeðfelldan mála-
rekstur minn, en tel það aftur á
móti ógeðfellt að skrökva því í fjöl-
miðlum að ég hafi kært úrslit og
framkvæmd fjölda móta.
Ég hef aldrei kært úrslit úr einu
einasta móti og hef aðeins einu
sinni kært framkvæmd á móti. í
því kærumáli fékk ég fullan stuðn-
ing, skv. bréfi, hjá enskum og
dönskum skotdómurum, en engan
hjá íslenskum dómurum sem eru
hliðhollir skotsambandinu.
Ófullkomin skrá
skotsambandsins
Fundurinn í nóvember með
Stefáni Konráðssyni var ekki
sáttafundur. Hann hafði upphaf-
lega verið ákveðinn sem viðræðu-
fundur við Stefán einan um ís-
landsmet. Skotsambandið hafði
hafnað sáttafundi áður.
Skotsambandið hefur ekki vilj-
að fara eftir tillögu frá formanni
dómstóls ÍBR um að leggja deilu-
málin fyrir nefndir innan sam-
bandsins.
Skotsambandið hefur ekki gefið
út skrá yfir íslandsmet síðan i maí
Kjallarinn
Carl J. Eiríksson
rafmagnsverkfræðingur
1992. í henni eru skráð úrslit sem
aldrei hafa verið met og þar vant-
ar mörg met.
Vorið 1993 vann ég titilinn „Bik-
armeistari íslands 1993“ • í riffil-
skotfimi. Þessi titill var samt veitt-
ur öðrum manni. Þetta álít ég vera
hreint íþróttasvindl. Síðan í árs-
byrjun 1993 hef ég unnið gullverð-
laun á öllum mótum sem ég hef
tekið þátt í í þessari grein, en það
eru 20 mót. Menn geta svo velt því
fyrir sér hvort sé ógeðfelldara,
kæra fyrir svindl eða svindlið
sjálft.
I tæp þrjú ár hafa margir reynt
að fá úrslitin úr landsmóti skot-
sambandsins í riffilskotfimi sem
fram fór i janúar 1993. Skotsam-
bandið vill ekki birta úrslitin.
Fyrir fram upphugsað?
Skotsambandið hefur gefið út
bók sem heitir „Úrslit móta 1979-
1992“. í henni eru margar villur,
sumar mjög grófar, sem skotsam-
bandinu var fullkunnugt um en
vildi ekki leiðrétta.
Skotsambandið rak mig úr
landsliði íslands í skotfimi um
1993 fyrir engar sakir og án þess
að tilkynna brottreksturinn.
Miklu lakari keppendur voru síð-
an sendir til keppni til útlanda á
stórmót 1993 og 1994.
Axel Sölvason, dómari skotsam-
bandsins, virðir ekki alþjóðaregl-
ur þegar hann dæmir skotskífur.
Bæði hann og Sveinn Sæmunds-
son hafa sagt keppendum til um
keppnisreglur sem reyndust vera
rangar og tilbúningur þeirra.
Greinilegt var að ekkert lát varð á
einelti skotsambandsins við til-
komu Sveins Sæmundssonar í for-
mannsstöðuna.
í stað þess að lagfæra ósköpin
þá þykir Sveini nú þægilegra að
hlaupa burt og skella sök á mig
fyrir „bréfaskriftir og klögumál"
sem skotsambandið sjálft er or-
sakavaldur að. Hann vill ekki mál-
efnalegar viðræður. Hugsanlegt er
að kosning Sveins til formanns og
afsögn hans nú hafi verið fyrir
fram upphugsað ógeðfellt ráð svo
að kenna mætti mér um brott-
hlaup hans. - Hver átti sökina þeg-
ar Sveinn hætti störfum hjá Flug-
leiðum?
Carl J. Eiríksson
„Síðan í ársbyrjun 1993 hef ég unnið gull-
verðlaun á öllum mótum sem ég hef tekið
þátt í í þessari grein, en það eru 20 mót.
Menn geta svo velt því fyrir sér hvort sé
ógeðfelldara, kæra fyrir svindl eða svindl-
ið sjálft.“
Arnar Sigurmunds-
son, formaður
Samtaka fisk-
vinnslustöðva
Með og á
móti
Sérhæft erlent vinnuafl
verði flutt til íslands
Meömæltur
„Ég er með-
mæltur inn-
flutningi á er-
lendu vinnu-
afli upp að
ákveðnu
marki ef það
vantar fólk til
starfa og um
er að ræða sér-
hæfð störf þar
sem verkkunn-
áttan er til
staðar erlendis
og við þurfum að byggja hana
upp hér á landi.
Við hjá Samtökum fisk-
vinnslustöðva viljum að sjálf-
sögðu fá íslendinga til vinnu.
Það er grundvallaratriðið að
leita fyrst til hlítar að íslending-
um í vinnu. Okkur finnst ákaf-
lega einkennilegt þegar
5.000-6.000 manns eru á atvinnu-
leysisskrá á íslandi hve illa
gengur að fá 100-200 manns til
vinnu á ákveðnum stöðum. Aft-
ur á móti eru sums staðar
biðlistar að komast til vinnu í
fiski.
Þegar fiskvinnslufyrirtæki
standa frammi fyrir því að það
vantar fólk er oftast byrjað á því
að athuga innan Evrópska efna-
hagssvæðisins. Hingað hafa til
dæmis komið Portúgalar. Síðan
hafa menn farið út fyrir EES og
fengið Pólverja, Nýsjálendinga
og jafnvel Ástrala til vinnu.
Löng hefð er fyrir þessu og yfir-
leitt góð reynsla líka.
í tifelli til dæmis ígulkera-
vinnslu finnst mér sjálfsagt að
heimila upp að ákveöpu marki
innflutning á erlendu vinnuafli
þó að ekki sé nema til að kenna
okkur réttu handtökin og fylgj-
ast með vinnslunni í ákveðinn
tíma. Að sjálfsögðu yrði að
greiða fólkinu sömu laun og ís-
lendingum. Um annaö er ekki að
ræða.“
Ekki boðlegt
„Þegar inn- i-..
flutningur er á
erlendu vinnu-
afli er spurn-
ing af hverju
er verið að
flytja vinnu-
aflið inn. Er
það vegna þess
að almennt er
þörf á fólki til
Halldór Grönvold,
skrifstofustjóri ASÍ
starfa á vinnu-
markaði? Eða
er það vegna þess að viðkomandi
býr yfir þekkingu, hæfni eða
reynslu sem er mikilvæg fyrir ís-
lenskan vinnumarkað að fá?
Með innflutningnum væri þá
hægt að miðla þekkingunni
þannig að hún yrði varanleg hér
og hefði áhrif á atvinnustarfsem-
ina. Auðvitað búa útlendingar
oft yfir þekkingu og reynslu sem
ekki er hér en eðlilegt er að
flytja inn. Það byggist þá á því
að um sé að ræða yfirfærslu á
þekkingu, ekki að einstaklingar
séu fluttir inn og út aftur og
þekkingin sé bundin við þá eina.
Umræðan þessa dagana virð-
ist ekki snúast um þetta þó að
menn reyni að gera málið eitt-
hvað merkilegra með því að tala
um erlent sérhæft vinnuafl. í
þessu dæmi á Suðurnesjum þá
virðist okkur fyrst og fremst
vera þama um atvinnufyrirtæki
að ræða sem ekki fá íslendinga
til starfa vegna þess að þau
skapa fólki léleg kjör eða lélegar
vinnuaðstæður. Á þessum vanda
verður að taka. Engin lausn felst
i því að flytja inn útlendinga sem
eru tilbúnir til að búa við þau
kjör sem við teljum ekki forsvar-
anlegt að bjóða mönnum upp á.“
-GHS