Dagblaðið Vísir - DV - 30.08.1996, Blaðsíða 4

4
FÖSTUDAGUR 30. ÁGÚST 1996
Fréttir
^ Skuldir heimilanna stóraukast frá síðustu launahækkun um áramót:
Ahyggjuefni að menn eru
að eyða um efni fram
- segir hagfræðingur ASI
„Innflutnings- og veltutölur sýna
að neyslan er að aukast meira held-
ur en sem nemur tekjubreyting-
unni. Við sjáum það til dæmis i því
aö bæði kreditkortaviðskipti og út-
lán bankanna hafa áukist töluvert
milli ára. Menn eru að eyða um eflii
fram. Það er vissulega að mörgu
leyti áhyggjuefni. Auðvitað væri
skynsamlegra að hluti af tekjubreyt-
ingunni kæmi fram í því að fólk
myndi greiða niður skuldir. Skuld-
setning heimilanna er þegar mikil,“
sagði Gylfi Ambjömsson, hagfræð-
ingur ASÍ, í samtali við DV um nýj-
ar hagtölur Þjóðhagsstofnunar sem
sýna að neysla og skuldir heimil-
anna í landinu hafa verið að stór-
aukast á þessu ári eftir síðustu
launahækkun um áramót. Þetta sést
nánar á meðfylgjandi grafi.
Gylfl sagði rétt að benda á að fólk
hefði búið við langvarandi sam-
drátt, endumýjunarþörf á bílum og
heimilistækjum hefði að auki verið
orðinn mikil.
„Auðvitað em menn að gera þetta
vegna þess að bjartsýni ríkir um
framhaldið og væntingar um launa-
hækkanir eru uppi. Menn mega
ekki gleyma því aö fólk er að nota
þessa peninga til að kaupa vöra af
íslenskum fyrirtækjum. Það eykur
umsvif fyrirtækjanna og gefur þeim
svigrúm til að greiða hærri laun,“
sagði Gylfi.
Getur ekki gengiö, segir VSÍ
Hannes G. Sigurðsson, aðstoðar-
framkvæmdastjóri VSÍ, sagði við
DV að einkaneysla hefði haldið
áfram að aukast, líkt og hún gerði á
síðasta ári, ekki síst innfluttur hluti
hennar.
„Heimilin eru nú orðin skuldugri
og þessi stöðuga skuldaaukning get-
ur ekki gengið til lengdar. Loks þeg-
ar kaupmáttur fer að aukast þá fari
ekki aðeins sú aukning í aukna
neyslu heldur virðast heimilin hafa
væntingar um enn betri kaupmátt í
framtíðinni og taki hann út fyrir-
fram. Þetta er sérkennileg hegðun
og neyslumynstur," sagði Hannes.
Hannes sagði VSÍ hafa hvatt
stjórnvöld til að afgreiða fjárlög
með tekjuafgangi, m.a. til að vinna
gegn ójafnvægi í einkageiranum,
þ.e. eyðslunni umfram efni.
-bjb
Læknar farnir að ráða sig í vinnu erlendis:
Heilsugæslulæknum þykir
sér misboðið af ríkinu
- segir Gunnar Ingi Gunnarsson, formaður samninganefndar lækna
Skuldir og kaupmáttur
12%
- samanburður á þróun frá 1994-1996 -
skuldaþróun heimila
kaupmáttur launa
1994
1995
1996 ‘T
DV
„Því miður finnum við vel fyrir
upplausn í hópi heilsugæslulækna
og hugur þeirra er farinn að leita út
fyrir landsteinana. Þeir eru nærri
allir menntaðir erlendis og eiga þar
ákveðnar rætur, ekki síst á Norður-
löndunum. Þeim finnst sér misboð-
ið með framkomu ríkisins við þá í
þessari kjaradeilu. Við höfum svo
sannarlega áhyggjur af þeim at-
gervisflótta sem hafinn er í hópn-
um. Það er þannig á Norðurlöndun-
um að þar er frumþjónusta lækna
metin hátt. Þar er boðið upp á bestu
starfskjörin, mun betri en á sjúkra-
húsunum. Þegar heilsugæslulæknar
verða nú fyrir því að ekki er við þá
samið, en þeir vita að þeir geta feng-
ið vinnu annars staðar á Norður-
löndunum, þá er ekki nema von að
þeir fari að athuga sinn gang,“ sagði
Gunnar Ingi Gunnarsson, formaður
samninganefndar lækna, um þann
atgervisflótta sem virðist kominn
upp innan hóps heilsugæslulækna.
Gunnar Ingi var spurður hverju
læknar hefðu svarað tillögu Qár-
málaráðherra um að nota tímann til
áramóta til skipulagsbreytinga á
störfum heilsugæslulækna. Strax
kæmi lítils háttar launahækkun en
síðan yrði gengið til samninga eftir
skipulagsbreytinguna í byrjun
næsta árs.
„Það sem við gerðum þegar fjár-
málaráðherra og samninganefnd
ríkisins komu með þessa hugmynd
var að kanna hvort þama væri ein-
hver raunverulegur vilji að baki.
Þess vegna buðum við ríkinu upp á
það að heilsugæslulæknar færu yfir
á aðra kjarasamninga lækna, sem í
gildi era, óbreytta. Viö nefndum
sem dæmi að læknar sem eru einir
í héruðum færa inn á sambærilega
samninga og sjúkrahúslæknar. Öll-
um þessum leiðum sem við nefnd-
um var hafnað á þeirri forsendu að
það yrði of dýrt. Þá spurðum við á
móti hver væri hinn raunverulegi
vilji til skipulagsbreytinga.“
Gunnar var spurður hvort hann
teldi ekki vonlaust orðið fyrir
heilsugæslulækna að ná kjarasamn-
ingum nú í ljósi þess að allir aðrir
kjarasamningar landsmanna eru
lausir um næstu áramót og samn-
ingar við lækna nú yrðu stefnumót-
andi:
„Það má vel vera að þarna sé ein-
hver ótti á bak við. En menn mega
ekki gleyma því að við buðumst til
að hópurinn færi yfir á aðra gild-
andi samninga en það gekk ekki
heldur. Þá spyr maður auðvitað
hver sé hinn eiginlegi vilji ríkis-
valdsins til samninga við okkur,“
sagði Gunnar Ingi Gunnarsson.
-S.dór
Keflavíkurflugvellur:
Sprengjuhót-
un í húsum
varnarliðsins
tvívegis í ár
DV, Suðurnesjum:
Engin sprengja fannst við ít-
arlega leit í leikskólanum á
Keflavikurflugvelli í gær en
sprengjuhótun barst þangað kl.
8 í gærmorgun. Sagt var að
sprengju hefði verið komið fyrir
í skólanum.
Að sögn Friðþórs Ki4. Eydals,
upplýsingafulltrúa varnarliðs-
ins á Keflavíkurflugvelli, var
um gabb að ræða. Börn vamar-
liðsmanna í leikskólanum voru
strax flutt úr skólanum og hann
rýmdur í snarhasti meðan sér-
þjálfaðir hermenn í aftengingu
sprengna fimkembdu húsið.
Mikill viðbúnaður var af hálfu
varnarliðsins meðan hættuá-
stand var talið.
Á þessu ári hefur tvívegis ver-
iö tilkynnt um sprengjur í hús-
um vamarliðsins á vellinum en
í bæði skiptin var um gabb að
ræða. -ÆMK
Sjúkrahús Reykjavíkur fær 320 milljónir króna:
Hagræðing og
samrekstur með
ríkisspítulum
Samkomulag borgarstjórans í
Reykjavík annars vegar og fjár-
mála- og heilbrigðisráðherra hins
vegar um aðgerðir í rekstri
Sjúkrahúss Reykjavíkur tókst á
miðvikudag. í því felst að SR fær
230 milljónir kr. i rekstur spítal-
ans.
Jafhframt leggur ríkissjóður
Ríkisspítulum til 200 milljónir
króna og er ætlast til að samvinna
þessara stofnana aukist og hag-
rætt verði í rekstri beggja þannig
að gert er ráð fyrir að 370 milljón-
ir króna sparist. Til að svo verði
er þó talið að leggja verði í
nokkurn stofnkostnað.
Gert er ráð fyrir því að núver-
andi verkaskipting breytist.
Þannig flyst augndeild Landakots-
spitala á Landspitala, hagræða á í
starfsemi skurðdeilda beggja
stofnana og opna á endurhæfing-
ardeildina á Grensásdeild að nýju
og nýta hana í þágu beggja.
Auk þess að augndeildinni á
Landakotsspítala verði lokað verð-
ur skurðstofúm þar einnig lokað.
Tvær öldranardeildir verða opn-
aðar á Landakoti 1. janúar nk. en
sama starfsemi í Hátúni, i Heilsu-
verndarstöðinni og á Hvítaband-
inu verður lögð niður og starfs-
fólki þar flestu sagt upp. -SÁ
Minjafundur í Hornafirði:
Mjog forn landnamsbær
yfirgefinn fyrir árið 1000
DV; Höfn:
Fundist hafa minjar um bæjar-
stæði og búsetu til foma í landi Ak-
urness og Seljavalla í Homafirði.
1897 fannst þama kuml þar sem fok-
ið hafði ofan af beinum og einhveij-
um munum. Þegar Daníel Braun
kom á staðinn 1902 fann hann fleiri
muni en því miður virðast þeir hafa
farið til Ameríku og ekki vitað hvað
af þeim varð þar.
Kort af Laxárdal og landnámsbærinn hefur verið þar sem nú eru Akurnes og
Seljavellir.
I sumar hélt Bjami F. Einarsson
fomleifafræðingur námskeið í forn-
leifaskráningu fyrir starfsfólk
Sýslusafnsins á Höfn og var þaö
haldið á staðnum þar sem kumlið
fannst. Bjarni var þess fullviss að
nærri kumlinu hefði verið bær og
þegar farið var að grafa var komið
niður á vegghleðslu, viðarkolaleifar,
brennd bein og sót var að finna í
jarðveginum.
„Þarna er um mjög fornan bæ að
ræða, líklega frá því nokkru fyrir
árið 1000. Einnig eru líkur á því að
bærinn hafi verið yfirgefinn fyrir
árið 1000 og helst útlit fyrir að hér
sé um landsnámsbæ að ræða.
Þama hefur verið ákjósanlegt
bæjarstæði, gott beitiland í Laxár-
dalnum og uppsprettulind við bæj-
arvegginn - þarna er nú tekið allt
neysluvatn fyrir Höfn - og veiði
skammt frá,“ sagði Eiríkur Jör-
undsson, forstöðumaður Sýslu-
safnsins á Höfn.
Verið er að rannsaka þau sýni
Eiríkur Jörundsson meö kljástein
og brot úr munum sem fundust viö
uppgröftinn. DV-mynd Júlía
sem tekin voru og er niðurstöðu að
vænta í haust. -JI