Dagblaðið Vísir - DV - 25.03.1997, Blaðsíða 11

JjV ÞRIÐJUDAGUR 25. MARS 1997
‘þnenning
Önnum kafinn listamaður
Eftir páska, nánar tiltekið 3. apríl, verður opn-
uð sýning á sérkennilegum myndverkum eftir
Þorvald Þorsteinsson í Gallerí Ingólfsstræti 8 í
Reykjavík. Sýningin heitir „íslensk myndlist" og
hann hefur unnið hana í samvinnu við frétta-
stofu sjónvarps.
Ekki er rétt að ljóstra upp um efni
þessarar sýningar til að stela ekki
spennunni frá væntanlegum áhorf-
endum, en óhætt er að fullyrða að
hún er alveg jafnfrumleg og annað
sem þessi drengur hefur látið frá
sér fara undanfarin ár - og er
skemmst að minnast sýningar-
innar Eilíft líf á Akureyri fyrr í
vetur þar sem Þorvaldur sýndi
okkur íslenskt mannlíf í nýju ljósi.
En myndlistarsýningar eru ekki þaö eina
sem Þorvaldur fæst við, hann er líka rithöfundur,
og nú er verið að frumsýna Skilaboðaskjóðuna
hans í Riga í Lettlandi, eins og áður hefur verið
nefnt á þessari síðu. Svo er hann einn af höfund-
unum sem er að vinna fyrir Sigurð Valgeirsson
hjá Sjónvarpinu. Hans þáttur verður tekinn upp
fyrstur, strax í vor. Og loks er Þorvaldur með
verkefhi hjá Loftkastalanum sem vonandi kemst
á fjalirnar i ár.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir
Schubert á
rakarastofunni
• • •
lag hendinga snubbótt.
Fyrsti tenór átti stund-
um erfítt með að halda
hæð í söng sínum; nokk-
ur lög sigu hægt og síg-
andi og stundum var
innkoma í upphafi ekki
hrein, þó að tónninn
hafl verið margsleginn á
píanóið. Það yrði til bóta
að gefa kómum sunginn
tón eftir tónkvísl frekar
en pianótón. En fyrsti
tenór sýndi það þó bæði
í Nú hnígur sól og
Brennið þið vitar að
hann ræður vel við hæð-
ina; þar söng hann fal-
lega og klingjandi hreint
í hæstu hæðir, bæði
veikt og sterkt. Þá má
líka varast tilgerð í
dýnamík, eins og mátti
heyra bæði í Kvöld-
stemningu Carls Niel-
sens og Heilig, Heilig þar sem skyndilegar
styrkleikabreytingar virka eins og stílbrot
í þeirri kyrrð sem bæði lögin búa yfir.
Kórinn syngur langbest þau lög og verk
sem samin era fyrir karlakór og söngur
Rannveigar með kómum í lagi karlakórs-
ins, Sjá dagar koma, eftir fyrsta stjóraand-
ann, Sigurð Þórðarson, og Nótt Áma Thor-
steinssonar var stórkostlegur. Píanóleikur
Önnu Guðnýjar Guðmundsdóttur var fal-
legur og fylgdi söngnum vel.
Viðfangsefni úr sígildum tónbókmennt-
um fyrir karlakóra ættu að vera þessum
fína kór verðug að glíma við, auk íslensku
laganna. Fyrir þann sem búinn er að heyra
í kórnum árlega í næstum fjörutíu ár yrði
það meira spennandi en að heyra enn einu
sinni hina margsungnu Þakkarbæn. Aug-
ljóst er að kórstjórinn hefur unnið árang-
ursríkt starf við að efla og bæta hljóm
kórsins, þar liggur að baki mikil vinna. Og
til marks um að kórinn er dugmikill og get-
ur vel færst meira í fang er sú staðreynd að
hver einasti kórfélagi söng allan konsert-
inn, hvert einasta lag, utanað.
Andleg næring hef-
ur ekki verið hátt
skrifuð undanfarna
daga. Búksorgirnar
hafa dregið úr manni
allan mátt. Ofsa-
hræðslan við bensin-
leysið tekur mikla
orku, svo ekki sé tal-
að um mjólkur-
skortsvána. Þetta
tvennt hefur tætt
mann sundur og sam-
an og verið svo tíma-
frekt að það má þakka
fyrir ef næst lág-
markshvíld yfir
blánóttina.
Mér dettur í hug
gamall sérvitringur
sem bjó í torfkofa
norður í Eyjafirði.
Hann átti eina kú sem
hann beitti á þakið á
bænum sínum. Sum-
sé, það var erfitt að
koma auga á torfbæ-
inn, hálfgrafinn inn í hól, en svo sást kusa
uppi á þaki og maður vissi að þar var rétta
leiðin.
Einu sumri eða tveimur síðar kom ég til
þessa manns, við skimuðum um eftir kusu
sem átti að bera við himin, og viti menn:
Þama stóðu þær tvær á þakinu. Auðvitað
var bóndi fyrst af öllu spurður hvort hann
væri að stækka við sig búið. Nei, en hon-
um fannst Ljómalind sinni leiðast svo
einni á þakinu að hann fékk lánaða kvígu
á næsta bæ til að hafa henni til samlætis.
ið að vera heima og
horfa á eftir örfá-
um lömbum sínum
ekið til slátrunar.
Nágrannar hans
tóku það að sér fyr-
ir hann. Sjálfur
lagðist hann út á
meðan og kom ekki
heim i tvö dægur
meðan á ósköpun-
um stóð. Hann fór
til fjalla og tók ekki
annað með sér en
tvær flöskur af
mjólk. Svo drakk
hann úr lækjum og
tindi sér ber á
göngunni. Að
kvöldi lagðist hann
til svefiis, en áður
en hann sofnaði
teygaði hann úr
einni mjólkur-
flösku og fann -
eins og hann sjálf-
ur sagöi - kraftinn
og lífsgleðina hríslast um sig allan.
Ég segi ekki að þessi saga komi fjöbniðl-
um mikið við, en mjólk hefur verið ofar á
baugi í þeim þessa dagana en hnéð á Clint-
oni greyinu eða átökin fyrir botni Miðjarð-
arhafs. Enda hafa þau lítið breyst frá þvi
Kjartan bóndi á Skáldstöðum efri klifraði
upp á þak kvölds og morgna og tutlaði
hana Ljómalind. Bænadagamir eru
framundan; þá er gaman að riíja upp ís-
lendinga sem í hjarta sínu voru Jesúböm.
Gleðilega hátíð.
Blessuö kýrin Ljómalind - viö söknum afuröa hennar.
Fjölmiðlar
Sigríður Halldórsdóttir
Eftir það mjólkaði hún miklu betur og var
öll önnur og glaðværari kýr.
Þegar haustaði og slátrun stóð fyrir dyr-
um þá gat þessi blessaöi maður ekki afbor-
Karlakór Reykja-
víkur er ein af elstu
tónlistarstofnunum
landsins. Fáar þeirra
hafa átt viðlíka vin-
sældum að fagna og
ár eftir ár fyllir kór-
inn kirkjur höfuð-
borgarsvæðisins fagn-
andi tónleikagestum
margoft. Áður fyrr
voru slikar samkom-
ur oftar kallaðar
söngskemmtanir en
tónleikar og spyrja
má hvort við séum of
gjörn á að upphefja
tónlistina, setja hana
á stall og einblína á
músíkalska upplifun
og fullnægju en van-
meta kannski hið
hreina skemmtigildi Kar|akór Reykjavíkur - framleiöir réttu blönduna.
hennar? Eigmlega eru
samkomur Karlakórs
Reykjavíkur hvorki hreinræktaðir tónleik-
ar né söngskemmtanir heldur blanda af
hvoru tveggju. Það þarf engan að undra að
heyra amerískan rakarastofukvartett beint
ofan í messuþátt eftir Schubert og marg-
sannað er að þetta er rétta blandan til að
tryggja vinsældir og tryggð unnenda kórs-
ins.
Á fimmtudagskvöldið var hvert sæti
skipað í Langholtskirkju þar sem kórinn
söng undir stjóm Friðriks S. Kristinsson-
ar. Efnisskráin var hefðbundin, sígild ís-
lensk karlakóralög, norræn karlakóralög,
gömul lög og klassík, dægurlög og einn óp-
erukór. Það sem gerði þessa tónleika
spennandi var flutningur á Alt rapsódíu
eftir Jóhannes Brahms þar sem Rannveig
Fríða Bragadóttir fór á kostum í einsöng
með kómum. Auk þess frumflutti kórinn
tvö lög; í júní, afar fallegt lag eftir Fjölni
Stefánsson við ljóð Þorsteins Valdimars-
sonar og Vor borg eftir fyrri stjórnanda
kórsins, Pál P. Pálsson, við Ijóð Guðmund-
ar Böðvarssonar. Þar gat að heyra enn eitt
frábært karlakórslag úr smiðju Páls þar
Tónlist
Bergþóra Jónsdóttir
sem músíkalska gildið og skemmtigildiö
sameinast í afar áheyrilegri tónlist.
Söngur kórsins er eins og oftast áður
mjög fallegur. En hann er ekki gallalaus.
Hljómurinn er þéttur og glæsilegur á köfl-
um og efast ég um að margir kórar hafi
jafnfallega hljómandi pianissimo á valdi
sínu og Karlakór Reykjavikur eins og
heyra mátti bæði í messuþætti Schuberts
og aukalaginu Nú hnígur sól. Þá var hljóm-
urinn sérlega fallegur i íslensku karlakórs-
lögunum - og áberandi hvað kórinn naut
þess að syngja þau. Það sem má bæta er sú
tilhneiging að leyfa ekki tónlistinni að
dvelja í sínu rétta tempói. Nokkur lög,
bæði hæg og hröð, guldu þess að hending-
ar fengu ekki að lifa eðlilega til enda. Oft
var hraöinn órólegur vegna þessa og niður-
Listamannalaun 1997
Eins og fram hefur komið hafa úthlutunar-
nefndir starfslauna listamanna lokið störfum og
má eins og ævinlega hafa nokkra
skemmtun af lestri naftiarununnar, þó
að líka komi fyrir að maður gnísti
tönnum.
Gleðilegustu fréttirnar af rithöf-
undalistanum eru þær að Guðrún
Helgadóttir fær nú þriggja ára
styrk, fyrst íslenskra barnabóka-
höfunda. Það er ekki annað en
sjálfsögð virðing við góðan höf-
und en verulega markvert skref
bamabókmenntimar.
Það leiðinlegasta við þennan lista er að Gyrðir
IElíasson skuli ekki fá nema hálfs árs laun. Hann
hefúr verið á árslaunum undanfarin ár og sann-
| arlega unnið fyrir þeim, en er nú eini höfundur-
Hinn sem er tekinn út og lækkaður. Þó var hann
með eina af sínum bestu bókum í fýrra - og hlaut
fyrir hana Menningarverðlaun DV í febrúar síð-
astliðnum. Einnig hlaut hann fyrstur manna Stil-
verðlaun Þórbergs Þórðarsonar 1989.
Óskiljanlegt ,
IMaður á satt að segja býsna erfitt með að skilja
þessa ráðstöfún. Gyrðir er eitthvert mesta krafta-
verk íslenskra bókmennta á seinni hluta þessar-
ar aldar; rétt um tvitugt kom hann fram sem ný-
stárlegt og spennandi ljóðskáld með makalaus
tök á íslenskri tungu svo að meira
minnir á Jónas Hallgrímsson og
Tómas Guðmundsson en nokkum
jafnaldra hans. Hann hefur verið
með afkastamestu ljóðskáldum
okkar og auk þess skrifað smásög-
ur og tvær skáldsögur og þýtt fá-
einar úrvalsbækur; oft hefur
hann verið með tvær bækur á
ári. Bækur hans hafa ekki selst
í miklum upplögum frekar en
aðrar ljóðabækur, en þær hafa
unniö hug og hjarta íslenskra ljóðaunn-
enda og vakið athygli meðal áhugamanna um
ljóðlist í grannlöndum okkar. Hafa bækur eftir
hann komið út á fjórum erlendum tungumálum.
Persónulega finnst mér þetta hneyksli.
Enn af starfslaunum
rithöfunda
í gær kom svo óttalega hallærisleg viðbótar-
frétt frá stjóm listamannalauna þess efnis að fyr-
ir mistök væri nafn Sigfúsar Bjartmarssonar
skálds á lista yfir sex mánaða skáld, en hann
„fékk ekki úthlutað starfslaunum að þessu sinni“
eins og segir þar.
Nú getur vel verið að Sigfús hafi ekki sótt um
starfslaun í ár og vilji ekki fá þau; en ef hann
sótti þá hefði mér fundist vandræðaminna að
bæta honum hreinlega á listann þó að það kost-
aði nokkrar aukakrónur - því Sigfús er í hópi
þeirra sem hafa sýnt einna frumlegastan sköpun-
armátt á íslensku máli undanfarinn rúman ára-
tug.
Mjólkurvirðing