Dagblaðið Vísir - DV - 30.05.1998, Blaðsíða 31

so %elgarviðtalið
LAUGARDAGUR 30. MAÍ 1998 JjV
J>V LAUGARDAGUR 30. MAÍ 1998
%slgarviðtalið . -
Slagnum um borgina er lokið í bili. Helgi Hjörvar og Þórhildur Elín gáfu sár því tíma til að ræða um pólitíkina og lífið:
Þaó er eins og húsin hafi lœöst upp
eftir holtinu í átt aö kirkju Krists og
staönœmst í hógværri fjarlœgö frá must-
erinu. í jaðri húsaþyrpinganna er Hóla-
vallagata 9 og þar býr í fallegri íbúö lít-
il fjölskylda: Helgi Hjörvar, oddviti
Reykjavíkurlistans, og Þórhildur Elín
Elínardóttir og Hildur, dóttir þeirra.
Hildur, sem er sjö ára, er ekki heima,
hún er í feröalagi meö bekknum sínum.
Helgi kom með stœl inn í prófkjör
Reykjavíkurlistans og náöi kjöri í fyrsta
sœti. Hann fékk viö þaö góöa hjálp frá
Þórhildi konu sinni sem var kosninga-
stjóri hans. Hún er grafiskur hönnuöur,
útskrifaöist úr MHI fyrir þremur árum
og starfar sjálfstætt viö ýmis verkefni,
meöal annars ritstörf ímynda- og aug-
lýsingahönnun og stíliseringu. Helgi er
formaöur Blindrafélagsins og fyrrver-
andi framkvæmdastjóri þess en veröur á
nœstunni atvinnustjórnmálamaöur.
Hann lék líka Emil í Kattholti á sínum
tíma.
Helgi og Þórhildur eru bæði að mestu alin
upp í Reykjavík, með smá frávikum þó, hún
nokkur ár í Kópavogi og hann nokkur ár i
Kaupmannahöfn. Helgi er sonur Úlfs Hjörvar
rithöfundar og Helgu Hjörvar forstjóra Teater
og Dans i Norden. Foreldrar Þórhildar eru
Þorvaldur Axelsson og Elín Skeggjadóttir,
fulltrúi á Kvennadeild Landspítalans.
Ást við fyrstu sýn
„Við ætlum að gifta okkur í sumar, í ágúst,“
segir Þórhildur. Þau ætla að hafa brúðkaupið
látlaust, bæði vegna þess að þau hafa verið
saman i tólf ár og svo hafa stórbrúðkaup aldar-
innar ekki gefið sérlega vel af sér.
Þau kynntust í Kópavogi. Flosi Eiríksson,
sem leiddi Kópavogslistann, hringdi í Helga
og bað hann um að halda ræðunámskeið í
Menntaskólanum í Kópavogi. „Ég ákvað það á
stundinni. Þetta var ein af þessum hending-
um lífsins. Á það ræðunámskeið mætti Þór-
hildur sem varð síðan konan mín, Flosi, sem
ég síðan skráði í flokkinn, og ýmsir ágætir
vinir hans og þar á meðal Hjörleifur sem varð
síðan einn af nánari vinum mínum. Þetta var
því uppskeruríkt ræðunámskeið. Mamma,
sem þá var skólastjóri Leiklistarskólans, hélt
yfir mér nokkra lærða fyrirlestra um siða-
reglur kennara en ég held að hún hafi ekki
séð eftir þessu. Þetta var ást við fyrstu sýn.“
Blessað stríðið
Þau segjast hafa sömu lífsskoðun en séu
kannski ekki sammála um öll atriði í pólitík.
Helgi hefur verið í pólitík frá því hann man
eftir sér og verið flokksbundinn í fimmtán ár.
Þórhildur segist aftur á móti lítil afskipti hafa
haft af pólitík. „Ég er óflokksbundin. Ég er
jafn pólitísk og hver önnur manneskja sem
myndar sér skoðun á hlutunum í gegnum líf-
ið. Ég hef ekki tekið þátt í pólitískum störfum
nema sem eiginkona," segir hún og hlær.
Helgi grípur fram í fyrir henni: „Jú, hún var
kosningastjórinn minn í prófkjörinu. Það
bendir allt til þess að það hafi verið besta
kosningastj órnin. “
„í kosningabaráttunni sjálfri var ég alltaf
að reyna að skipta mér af. Mitt hlutverk var
samt ekkert fastmótað. Ég nuddaði axlirnar
og lét renna í bað og við skiptumst á skoð-
unum og upplýsingum um gengið," segir Þór-
hildur.
„Fram undir prófkjörið hafði pólitík verið
mitt áhugamál," segir Helgi. „Við ákváðum
hins vegar að fara saman í prófkjörið og síð-
an hefur þetta orðið eitthvað sem við eigum
sameiginlegt." Þórhildur tekur undir þetta
með Helga. „Þetta er orðið miklu skemmti-
legra fyrir okkur bæði en áður þegar hann
var að sinna þessu sem áhugamáli í frístund-
um."
„Pabbi vinnur alltaf"
Heimilislíf þeirra var helgað pólitíkinni síð-
ustu vikurnar fyrir kosningar. Þær voru
strembnar og þau voru bæði á kafl í barátt-
unni. „Við ákváðum strax eftir prófkjörið að
senda dóttur okkar á æskuslóðir mínar til afa
„Við erum samhent og höfum svipaöan húmor. En það sem gerir okkur góö saman er að við erum bestu vinir.“ DV-myndir Brynjar Gauti
og ömmu í Kaupmannahöfn og þar var hún
síðustu viku kosningabaráttunnar að leika
sér í Tívolíinu og dýragarðinum á meðan
pabbi og mamma voru í stóra dýragarðinum,"
segir Helgi.
„Við vorum orðin svo rosalega leiðinleg,"
segir Þórhildur. „Við töluðum ekki um neitt
annað og hugsuðum ekki um neitt annað. Það
var ekki eldað hérna þá daga sem Hildur var
úti og maður var kominn með brauðeitrun
undir lokin. Við vorum mjög fegin að hafa
tekið þessa ákvörðun að hún færi i sveitina til
afa og ömmu í Kaupmannahöfn. Þetta gekk
líka mjög vel. En Hildur var samt alltaf mjög
örugg. Við vorum orðin dálítið spennt þrátt
fyrir skoðanakannanir en hún var aldrei í
vafa. Ég spurði hana hver hún héldi að ynni
kosningarnar og hún svaraði: „Nú, pabbi.
Hann vinnur alltaf." Hún hafði mjög mikla
trú á honum.“
Tilgangurinn og meðalið
Mikil umræða var um fjármál Helga
Hjörvar og Hrannars B. Arnarssonar á síð-
ustu vikum kosningabaráttunnar. „Áður en
ég fór í prófkjörið fórum við ítarlega í gegn-
um það að því að verða opinber persóna
fylgdi ýmislegt. Menn yröu umdeildir og
söguefni á kaffistofum hingað og þangað. Við
vorum í raun búin að fara í gegnum það
áður en leiðangurinn fór af stað og vissum
að maður gæti átt á ýmsu von. Við erum
alltaf að takmarka einkalíf opinberra per-
sóna meira og meira og gera greinarmun á
því sem má
fjalla um. Þegar
þetta kom upp
brá manni auð-
vitað en svo var
það líka búið.
Þetta er auðvit-
að eitthvað sem
pólitíkusar
mega alltaf eiga
von á. Þetta
verður í sjálfu
sér ekki bara al-
gengara heldur
lika öfgafyllra,"
segir Helgi.
„Mér leiddist
hversu mikið til-
gangurinn helg-
aði meðalið,"
segir Þórhildur.
„Mér fannst það
eiginlega sorg-
legt. Auðvitað
eru gerðar mikl-
ar kröfur til
þeirra sem eru í
opinberri um-
sýslu, það er
mjög eðlilegt. En
í kosningabar-
áttu fara menn
stundum út fyr-
ir öll mörk.“
„Ég er jafn pólitísk og hver önnur manneskja sem myndar sér skoðun á hlutunum
í gegnum lífið.“
Þrúgandi andrúmsloft
„Ætli þetta hafi ekki haft tvenns konar
áhrif á listann," segir Helgi. „Annars vegar
varð þetta til að skerpa samstöðuna. Hins veg-
ar varð þetta talsvert þrúgandi vegna þess að
þetta skapar þrúgandi andrúmsloft, sérstak-
lega í stuðningsmannahringnum sem var
alltaf að lenda í því að ræða þessi mál en vildi
vera að ræða pólitík. Það hafði að því leyti
slæm áhrif á móralinn en það herti samstöð-
una á listanum sjálfum."
Strax umdeildur
Margar útstrikanir voru meðal þess sem
einkenndi borgarstjórnarkosningarnar nú.
Hrannar fékk tæpar átta þúsund útstrikanir
og Helgi um 1700. Hvernig er fyrir ungan
stjórnmálamann að byrja ferilinn á þennan
hátt?
„ Mér finnst það kannski fyrst og fremst
segja mér að ólíkt því sem Davíð Oddsson
heldur, séu kjósendur Reykjavíkurlistans
sjálfstætt hugsandi fólk sem hefur afgerandi
skoðanir á því hvað það vill og hvað ekki. Ég
er ánægður með það.
Varðandi útstrikanirnar þá á ég ekki von á
öðru en ég verði umdeildur stjórnmálamaður.
Það kemur mér ekkert á óvart að það sé frá
fyrsta degi. Þegar ég hætti að vera umdeildur
þá hugsa ég að það sé kominn tími til að setj-
ast í helgan stein. Það væru einhver skila-
boð.“
unum og ímyndað sér
hvernig þaö væri að geta
aldrei opnað þau aftur. Það
gerir svo sterka samsvör-
un.
Augun eru gluggi sálar-
innar. Það er hluti af þess-
um fagurfræðilega vanda
við að missa sjónina. Ég
man af hinu fræga ræðu-
námskeiði að þegar ég gekk
í salinn sá ég bara tvö stór
brún augu sem ég hafði
augun á upp frá því. Ég
held að það sé engin
ástæða til að hafa áhyggjur
af því að sálin verði blind.
Ég vona að minnsta kosti
ekki þó að auðvitað hendi
það marga að verða fórn-
arlömb biturleikans."
„Við vorum búin að vera
saman í nokkra mánuði
þegar sjúkdómurinn
greindist," segir Þórhildur.
„Sem betur fer gerði maður sér ekki grein fyr-
ir því hvað um væri að ræða. Maður byrjar á
því að afneita því hvað þetta þýðir. Síðan
venst maður því. Ef hann hefði lagst í kör og
farið að líta á sjálfan sig sem eitthvað annað
en hann er þá veit ég ekki hvað ég hefði farið
að hugsa en það gerðist aldrei. Ég velti því
aldrei fyrir mér. Það er bara einhvern veginn
þannig í lífinu þegar maður stendur frammi
fyrir einhverju sem skiptir mann ofsalega
miklu máli að þá gerir maður það sem þarf að
gera.“
Trúir á kraftaverk
Systir Helga er líka með sjúkdóminn en þar
fyrir utan veit Helgi aðeins um eitt óstaðfest
tilfelli í ætt sinni. Genið sem veldur sjúk-
dómnum er víkjandi arfgengt. Líkurnar á að
Hildur dóttir þeirra sé haldin þessum sjúk-
dómi eru því hverfandi. Þau segjast samt hafa
hugsað um það. „Eins og maður hefur áhyggj-
ur af öllu sem varðar velferð barnsins síns.
Við létum augnlækninn sem greindi Helga
skoða hana tvisvar eða þrisvar sinnum og
„Fram undir prófkjörið hafði pólitík veriö mitt
áhugamál. Við ákváðum hins vegar að fara
saman i prófkjörið og síðan hefur þetta oröiö
eitthvaö sem við eigum sameiginlegt."
Væntanlegur forseti
í þau tvö skipti sem meirihluti vinstri-
manna hefur verið í Reykjavík hefur oddviti
Alþýðubandalagsins verið forseti borgar-
stjómar og Helgi segir að það væri I samræmi
við hefðina að hann gegndi því á þessu kjör-
tímabili. „En á Reykjavíkurlistanum vinnum
við fyrst og fremst sem ein heild og við sitjum
þessa dagana á rökstólum um hverjir séu best
fallnir til þeirra fjölmörgu verka sem vinna
þarf á kjörtímabilinu."
Helgi mun taka sæti í borgarráði og er það
fullt starf. Hann hefur ekki tekið ákvörðun
um það hvort hann muni hætta sem formaður
Blindrafélagsins. Hann á eftir að ræða það við
félaga sína þar. „Það er auðvitað verkefni sem
hefur skipt mig mjög miklu máli og mála-
flokkur sem ég vil halda áfram að sinna með
einum eða öðrum hætti.“
Þórhildur býst við því að fylgja bónda sín-
um við opinber tækifæri að einhverju leyti.
„Ég vakna eiginlega upp við góðan draum
núna eftir kosningabaráttuna. Eftir prófkjörið
spurðu margir hverju þetta breytti fyrir mig
og mér fannst þá að þetta myndi aldrei breyta
neinu. Þetta breytir hins vegar ákveðnum
hlutum fyrir mig en samt ekki meira en geng-
ur og gerist. Lifið er afltaf að breytast. Ekki
bara hjá mér og Helga. Mín staða verður auð-
vitað að sinna mínu og svo kem ég líka inn á
hans starfssvið, alveg eins og ef hann væri
eitthvað annað. Það verður kannski augljós-
ara í þessari stöðu.“
„Blindur maður sár..."
í kappræðum fyrir kosningarnar hamraði
Helgi á orðunum „blindur maður sér...“ Þessi
ungi maður er mjög sjónskertur en samt sem
áður sjást þess fá merki. Hann hefur ekki lát-
ið það aftra sér og erfitt er að greina það í at-
ferli hans að hann sé ekki alsjáandi. Helgi er
með arfgengan hrörnunarsjúkdóm sem gerir
það að verkum að nethimnan á bak við augað
deyr smátt og smátt og sjónsviðiö þrengist.
Líkurnar á algerri blindu eru yfirgnæfandi.
„Ég hef aldrei getað litið á Helga sem eitthvað
meira takmarkaðri heldur en aöra,“ segir Þór-
hildur. „Hann gerir bókstaflega allt nema að
hann fær ekki bílinn." Helgi glottir við þessi
orð. „Æ, ég skal ekki ögra þér!“ segir Þórhild-
ur hlæjandi.
„Ég sé út til hliðanna og síðan hef ég pínu-
litla miðjusjón. Ég sé ekki til að lesa og á mjög
erfitt með að greina andlit og það fer minnk-
andi,“ segir Helgi. „Ég var náttblindur sem
krakki. Sem unglingur var ég mikið í íþrótt-
um. 13-14 ára gamall hætti ég að geta spilað
badminton almennilega. Síðan fór ég að missa
einn og einn bolta í handboltanum og það fóru
að koma ýmis merki sem maður áttaði sig
ekki á af hverju stöfuðu. Þegar ég var 19 ára
fékk ég greiningu.“
Fagurfræðilegt vandamál
„Það er aöallega áfall fyrst en síðan kemst
maður að því að það að missa sjónina er fyrst
og fremst fagurfræðflegt vandamál eða tilfinn-
ingalegt. Maður saknar skynjunarinnar en
kemst líka að raun um að það er hægt að gera
alla skapaða hluti óháð því hvort maður sér.
Maður beitir bara öðrum aðferðum við að lesa
og vinna ákveðin störf. Þannig að það háir
manni ekki praktískt. Þetta er því í rauninni
ekki praktískt vandamál að takast á við held-
ur tilfinningalegt.
Eitt af þvi sem gerir þessa dulúð í kringum
sjónina er að það er svo auðvelt að setja sig í
sporin. Það er eitthvað sem allir hafa gert ein-
hvern tímann. Allir hafa prófað að loka aug-
„Augun eru gluggi sálarinnar. Það er hluti af þessum fagurfræði-
lega vanda viö að missa sjónina. Ég man af hinu fræga ræöu-
námskeiði að þegar ég gekk í salinn sá ég bara tvö stór brún
augu sem ég hafði augun á upp frá því. Ég held að það sé engin
ástæða til aö hafa áhyggjur af því að sálin verði blind. Ég vona
að minnsta kosti ekki þó að auövitað hendi það marga aö veröa
fórnarlömb biturleikans."
„Auðvitað eru geröar mikl-
ar kröfur til þeirra sem eru
í opinberri umsýslu, það er
mjög eðlilegt. En í kosn-
ingabaráttu fara menn
stundum út fyrir öll mörk.“
hann segir ekkert benda til
þess að hún hafi erft sjúk-
dóminn. Við erum bjartsýn
og trúum þvi að þetta sé
einangrað tilfelli. Tækn-
inni fleygir lika fram og
auk þess eru stundaðar
miklar rannsóknir á þess-
um augnsjúkdómi og tfl-
raunirnar sem gerðar hafa
verið lofa góðu. Svo trúi ég
persónulega á kraftaverk.
Ég held að einn góðan veð-
urdag verði Helgi fullsjá-
andi,“ segir Þórhildur.
Góð saman
„Eitt sterkasta einkenni
Þórhildar er einlægni," seg-
ir Helgi. „Hún er hrein og
bein, vill hafa allt uppi á
borðinu og segja það sem
henni býr í brjósti. Hún
getur líka verið ör. Hún er
lifandi og tilfinningarík
kona. Þórhildur er óskap-
lega góður félagi að eiga,
trú sínum, og algjör
óskamamma. Hún er fljót
að sjá í gegnum bull og yflr-
borðsmennsku, hún er mik-
ill mannþekkjari."
„Helgi er djúpur per-
sónuleiki. Maður heldur sig
þekkja hann eftir að hafa
hitt hann einu sinni en
hann er eins og djúpur
brunnur. Yflrborðið er ró-
legt og yfirvegað en það er
ýmislegt sem kraumar und-
ir. Á yfirborðinu er hann •
hæglátur en undir niðri er
hann mjög tilfinningaríkur,
mikill hugsjónamaður og
eldhugi. Við erum samhent
og höfum svipaðan húmor.
En það sem gerir okkur góð
saman er að við erum bestu
vinir."
-sm ;