Dagblaðið Vísir - DV - 23.11.1998, Síða 16

MÁNUDAGUR 23. NÓVEMBER 1998 DV
tomenning
** *------
IVertu
Kópavogsskáldiö Eyvindur hefur sent frá ser
bókina Vertu meö 36 ljóðum, mislöngum og mis-
lægiun, í fjórum aðalþáttum, svo og rúnakviðu í
þrisvar sinnum átta erindum eöa þrem ættum
hins upprunalega rúnastafrófs norrænna þjóða,
j ný Völustef. Einnig eru þýðingar á ljóðum fjög-
| urrá helstu skálda Filistea og Drúsa.
Yrkisefni Eyvindar eru ýmsar náttúrur
| mannsins, svo og móðir náttúra. Iðulega eru
þær náttúrur þó samofnar og sem dæmi um það
S birtist hér ljóðið „Á vetri":
Á vetri ástar okkar
þegar hríöin bylur
skefur yfir augnlok
snjóar inn í kuöung
heglir i sál
og ég hugsa:
Hvencer!
Bókin er gefm út hjá And-
blæ og prentuð á vistvænan pappír. Fyrir
síðustu bók sína, skáldsöguna Landið handan
^arskans (1997), hlaut Eyvindur Bókmennta-
verðlaun Haildórs Laxness.
Sígildir ljóðleikir
Leiioélag Reykjavíkur stendur i vetur fyrir
leiklestri sígildra ljóðleikja í þýðingu Helga
Hálfdanarsonar. Þefr sem fluttir verða eru
Ofjarlinn eftir Frakkann Pierre Comeille, Lífiö
er draumur eftir Spánverjann Don Pedró Cald-
erón de la Barca, Kóríólanus eftir Englending-
inn William Shakespeare og Hyppólítos eftir
Grikkjaim Evrípídes. Enginn þeirra hefúr veriö
fluttur áður á íslensku.
Leikfrnir era meðal mögnuðustu verka leik-
listarinnar og sýna lika ómetanlega hæfileika
þýðandans, Helga Hálfdanarsonar. Allt era þetta
leikrit í bundnu máli eins og stór hluti leikbók-
mennta heimsins.
Fyrsti lestur verður á Litla sviði Borgarleik-
hússins á miðvikudagskvöldiö kl. 20.00. Þá verð-
ur fluttur ljóðleikurinn Lífið er draumur eftir
Don Pedro Calderón de la Barca (1600-1681) eitt
höfuðskálda Spánverja á 17. öld. Hann skrifaði
yfir 400 verk, þar af eru 108 gamanleikir þekkt-
ir og 73 trúarlegir hátíðaleikir aúk harmleikja
og sögulegra leikverka. Lífið er draumur (La
vida es sueno) er eitt þekktasta verk hans ásamt
Hinu stóra alheimsleikhúsi (Gran teatro del
mundo). Leiklesarar era Ámi Pétur Guðjóns-
son, Halldór Gylfason, Hjalti Rögnvaldsson, Jón
Hjartarson, Kristján Franklín Magnús, Rósa
Guðný Þórsdóttir, Vaigerður Dan, Þórhallur
Gunnarsson og Þorsteinn Gunnarsson
Solveig á bók
Leikrit Ragnars Amalds, Solveig, sem nú
er sýnt á Stóra sviði Þjóðleikhússins, er
komið út á bók. Það fjallar sem kmrnugt er
um ástir Solveigar vinnukonu og séra
Odds, prests á Miklabæ í Skagafirði, á
seinni hluta 18. aldar. Bókin er prýdd fjöl-
mörgum myndum úr sýningunni. Leikur
gefúr út.
Góð rödd er ekki nóg
Sólrún Bragadóttir: Maður þarf að vera ungur og með olnbogana í lagi.
DV-mynd Pjetur
Sólrún Bragadóttir
sópransöngkona hefur verið
á söngferðalagi um landið
undanfama daga og lýkur
ferðinni með tónleikum í
Hafnarborg í Hafnarfirði á
miðvikudagskvöldið. Hún er
búsett í Hannover í Þýska-
landi og „gerir út“ þaðan til
óperuhúsa í Evrópu en ein-
staka sinnum kemur hún
heim til að syngja. Við sáum
hana síðast í Cosi fan tutte í
íslensku óperunni í fyrra,
nýstárlegri sýningu sem
fram fór á baðströnd. Ekki
líkaði öllum óperuunnend-
um að hafa þær systur í
sundbolum á sviðinu en Sól-
rún segir að nútímaupp-
færslur á gömlum óperum
séu frekar venjan en hitt er-
lendis. „Ég hef sungið greifa-
frúna í Brúðkaupi Fígarós í
ótal uppfærslum og bara
einu sinni fengið að bera
Mozarthárkollu,“ segir hún
hlæjandi.
En hefur hún oft farið í
tónleikaferðir út á land?
„Já, já, og það er ekki síst
honum Jónasi Ingimundar-
syni að þakka,“ segir hún,
„hann hefur verið svo dug-
legur að rífa okkur söngvar-
ana með sér um landið. Mér
hefur þótt afskaplega gaman
á þessum ferðalögum - jafn-
vel þó að ekki hafi komið nema tólfl Einir
skemmtilegustu tónleikar sem ég man eftir
voru norður i Axarfirði; þá komu fjórtán, tínd-
ust inn allt of seinir! Manni finnst eðlilegt að
fáir komi í litlum plássum en ef það koma bara
fimm á stöðum þar sem tónlistaráhugi er mik-
ill, þá verður maður svolitið súr.“
Sólrún er líka að senda frá sér geisladisk og
að nokkru leyti er efnisskrá tónleikanna sam-
eiginleg honum - þó ekki alveg. „Á diskinum
eru eingöngu íslensk lög en ég kem svo sjaldan
heim að mig langaði til að flytja fleira. Ég tek
tíu lög af diskinum og auk þess mótettu eftir
Mozart, nokkur Brahms-lög, ítalskar aríur og
lög eftir Bernstein - sitt lítið af hverju til að
sýna mínu fólki hvað ég er að gera.“
Undirbúningurinn fyrir útgáfuna hefur tekið
mikinn tíma í sumar og haust og eins gott að
Sólrún skuli vera lausráðin. En það er áhætta
að vera ekki á fostum samningi. „Stundum
koma öll tilboðin í einu og maður verður að
velja á milli þeirra, svo kemur kannski stórt
gat. En ég ræð mér sjálf og tek þeim hlutverk-
um sem ég hef áhuga á að syngja. Síðast söng
ég greifynjuna í Brúðkaupi Fígarós í
Dússeldorf, einnig hef ég sungið á ljóðatónleik-
um og óperugalakvöldum og svo er ég að und-
irbúa donnu Önnu í Don Giovanni í Liége í
Belgíu. En héðan fer ég til New York til að
kanna tækifærin þar. Ég hef svolítið reynt að
skrifa umboðsmönnum þar vestra og senda
þeim spólur en ekki fengið nein svör. Slíku efni
rignir sjálfsagt yfir þá jafnt og þétt. Ég ætla að
reyna að mæta bara á staðinn."
Hollywood-stefnan
- Hvaða ráð myndir þú gefa ungri söngkonu
núna á leið út í lífið?
„Þessi heimur fer versnandi með hverju ári,
finnst mér. Þegar ég byrjaði var Hollywood-
stefnan ekki eins eindregin og nú orðið. Nú
þarf útlitið að vera glæsilegt, maður þarf að
vera ungur og með olnbogana í lagi,“ og Sólrún
ýtir duglega frá sér með báðum olnbogum í
ímyndaðri mannþröng. „Framboðið á úrvals
söngvurum er svo mikið að menn geta leyft sér
að vera með alls konar kröfur. Viss lausn er að
fá góðan umboðsmann, en þeir eru sannarlega
ekki á hverju strái.“
- Myndirðu bara segja henni að hætta við?
„Nei, alls ekki! Margir sögðu mér að hætta
við í byrjun, sögðu að það þýddi ekkert fyrir
mig að syngja fyrir í Þýskalandi af því ég tal-
aði ekki reiprennandi þýsku en ég fékk strax
vinnu. Fyrsta skilyrðið er að hafa góða rödd en
hún ein nægir ekki. Þú verður að hafa innra
með þér óstjórnlega löngun - eða köllun - til að
gefa af þér i söng. Ég er tilfinninga-
næm manneskja og ekkert fyr-
ir að ryðja mér leið áfram og
stundum hef ég verið gráti nær
og við það að gefast upp. En ég
ris alltaf aftur upp - bara af því
að þetta er eitthvað sem ég verö
að gera.“
Tónleikarnir í Hafnarborg á
miðvikudagskvöldið hefjast kl.
20.30.
Hringir og lóðréttir strimlar
Það er eitthvað frumstætt, í merkingunni
upprunalegt og goðsagnalegt, við myndraðimar
tvær, aðra á striga og hina á pappír, sem Guð-
munda Andrésdóttir sýnir nú í Gallerii Ingólfs-
stræti 8. Allar eru þær byggðar upp með svipuð-
um hætti. Markað er fyrir stóra og óreglulegu
hringformi ofarlega og utan miðju á hverjum
myndfleti en þar fyrir neðan „standa" nokkrir
lóðréttir og mismunandi langir strimlar hlið við
hlið á ímynduðum grunni og trappa sig upp til
vinstri. Guðmunda beitir einvörðungu frumlit-
unum, hvort sem er í hringjunum eða strikun-
um, dregur auk þess nokkrar lóðréttar línur
með svartkrít eins og til að hnykkja á lóðréttu
strimlunum.
Ekkert er beinlínis gert til að koma til móts
viö áhorfandann, gera honum rýnina ánægju-
legri, teikningin í myndunum er stríð, allt að
því hranaleg og
litanotkunin óblið.
Svo ekki sé minnst
á strangleita og
ósveigjanlega form-
gerðina sem áður
er nefnd. Og ætli
áhorfandinn að
leita sér upplýsing-
ar í sýningarskrá
grípur hann í tómt,
því innvolsið í
henni er eins orðlaust og mjallahvítt og bak-
grunnur þessara mynda.
Það er engu líkara en listakonunni sé í mun
að árétta að það formræna samspil sem hún
leggur hér upp með sé ekki einhvers konar hlut-
laus fagurbræðingur, til skoðunar út frá forsend-
um formhyggjunnar og hins „hreina máls mynd-
listarinnar" - það mál var einmitt reifað í Lista-
safni íslands fyrir skömmu - heldur sé hér til
umfjöllunar sá tilvistarlegi vandi sem ævinlega
Guðmunda Andrésdóttir: Mynd, 1998.
hefúr blasað við manninum. Svo vitnað sé í Tol-
stoy: „Til hvers eru dagar?“
Því er það að ég nefndi hið frumstæða og goð-
sagnalega hér i upphafi. í hellamyndum og
Myndlist
Aðalsteinn Ingólfsson
myndletri birta frummenn reynslu sína af nátt-
úrukröftmn og máttarvöldum. í „myndletri"
Guðmundu, sem er afrakstur margra áratuga
speglasjóna, er eins og birtist okkm: mannleg til-
vist í hnotskum: uppréttur maður - lóðréttur
strimill - gegnt ósegjanlega voldugri - guðlegri?
- náttúra. Það er allt og smnt. En kannski nóg,
svo fremi sem við höldum reisn okkar.
Þegar upp er staðið verður að bera virðingu
fyrir listamanni sem ekki skirrist við að færa
áhorfendum sínum svo vægðarlausan boðskap
eftir nærri fimmtíu ára feril.
Rússneskir tónar í Iðnó
Tónleikaröðin í Iðnó heldur áfram annað
kvöld kl. 20.30. Þá leikur Camerarctica kammer-
verk og leikhústónlist eftir Stravinskí,
Prokofjev og Snittke.Camerartica-sveitina skipa
þau Ármann Helgason, Hildigunnur Halldórs-
dóttir, Sigurlaug Eðvaldsdóttir, Guðmundur
Kristmundsson og Sigurður Halldórsson en enn-
fremur koma fram Rúnar Vilbergsson fagott-
leikari, Emil Friðfmnsson homleikari og
Miklós Dalmay píanóleikari.
Strákar á móti stelpum
Keppni í leikhússporti heldur áfram í Iönó í
kvöld kl. 20.30. Þá verður skipt í strákalið og
stelpulið sem bítast munu um hylli áhorfenda
og dómara sem munu í eitt skipti fýrir öll skera
úr um hvort kynið er betra í leiklist.
Komið og hvetjið ykkar kyn!
Volvo Lapplander
í kaupbæti
Otgáfúfélagið Bjartur hefur ákveðið að heiðra
þjóðina fyrir góðar viðtökur á bók Huldars
Breiðíjörðs, Góðir íslendingar. Huldar fór sem
kunnugt er og sagt er frá í bókinni i tveggja
mánaða hringferð um landið um hávetur á Vol-
vo Lapplander sem reyndist pilti hinn besti
ferðafélagi. Heiðrun Bjarts er fólgin í því að inni
i 3000. (=þrjú þúsundasta) eintaki bókarinnar er
ávísun á Lapplanderinn og hlýtur kaupandi
þess eintaks bifreiðina i kaupbæti.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir