Dagblaðið Vísir - DV - 28.11.1998, Qupperneq 34

Js^ 'Sf
LAUGARDAGUR 28. NÓVEMBER 1998 JLj"V
, -0ðtal
„Eg held að deilurnar um skipurit lögreglunnar séu að stórum hluta byggðar á
skilningi manna, einhliða fréttaflutningi eða því að menn hafi ekki kynnt sér nægil
hvað er raunverulega verið að gera.“
„Lögreglan hefur
aldrei verið neitt brenn-
andi áhugamál en hins
vegar hefur starf mitt
alltaf mótað persónu
mína og ég hef gefið
mikiö af mér í það og
átt erfitt með að að-
greina persónuna og
starfið. Það er kannski
minn galli. “
Georg Kr. Lárusson hefur verið
áberandi í umræðunni síðustu mán-
uðina eða allt frá því hann tók við
embætti varalögreglustjóra í Reykja-
vík. Það varði raunar ekki lengi
vegna þess að nokkrum dögum eftir
skipun hans í stöðu varalögreglu-
stjóra var hann settur lögreglustjóri í
hálfs árs veikindaleyfi Böðvars Braga-
sonar. Umræðan um nýtt skipurit lög-
reglunnar í Reykjavík hefur einnig
virst snúast um persónu Georgs.
Þvermóðskan og námið
Georg er Vestfirðingur og er alinn
upp prestssonur að Holti í Önundar-
firði. Hann fór til Reykjavíkur í
menntaskóla og þaðan lá leiðin vest-
ur á Mela í lögfræði.
„Ég endaði í lagadeild svona meira
fyrir tilviljun. Mig langaði að prófa
og svo settist i mig einhver þver-
móðska og ég ákvað að klára námið.
Það varð ekki aftur snúið eftir það.“
Að lögfræðinni lokinni tóku við
ýmis störf við dómstóla. Hann var
sýslumaður í Dalasýslu í rúmt ár,
bæjarfógeti í Kópavogi um stuttan
tíma og árið 1992 lá leiðin til Vest-
mannaeyja þar sem hann gegndi
stöðu sýslumanns í sex ár eða allt
þar til varalögreglustjórastaðan í
Reykjavík tók við síðastliðið vor.
Togaði lögfræðin alltaf í?
„Lögfræðin er mjög heillandi.
Lengst af hef ég unnið við dómsstörf
sem er mjög spennandi og skemmti-
legt. Það verður þó að viðurkennast
að í sýslumennskunni og lögreglu-
stjórninni er margbreytileikinn
meiri og einhvem veginn fannst mér
það henta mér betur en að starfa sem
dómari. Þar getur maður kannski
haft meiri áhrif til góðs fyrir samfé-
lagið. í Vestmannaeyjum var starfið
miklu fjölþættara en lögreglustjóm í
Reykjavík.
Sýslumannsstarflð er mjög fjölþætt
og spennandi á margan hátt. Lög-
reglustjóm er hluti af sýslumanns-
starfinu en alls ekki stærsti hlutinn.
Þar kviknaði áhuginn á löggæslu og
því mikilvæga hlutverki sem lögregl-
an á að gegna í okkar þjóðfélagi og
getur gegnt ef vel er á haldið.“
Gallar smábæjarsamfélagsins
í Reykjavík
Hvaða tími hefur haft mest áhrif
á þig?
„Það er kannski fullsnemmt að
segja en sýslumennskan í Vest-
mannaeyjum hafði auðvitað mikil
áhrif á mig en bakgrunnurinn sem
ég hef sem starfsmaður dómstóla
mótar alla framgöngu mína í starfi.
Svo getur vel verið að þetta síðast-
liðna sumar hafi haft einna mest
áhrif á mig. Að minnsta kosti finnst
mér það í augnablikinu. En allt er
þetta afstætt og þarf að gerast upp
þegar lengra líður frá.“
Hefur lögreglustjóratiðin verið
skemmtilegasti tíminn?
„Nei, ég myndi nú ekki segja það
en hann var mjög athyglisverður,
krefjandi og erfíður. Ætli skemmti-
legasti tíminn hafi ekki verið í Vest-
mannaeyjum."
Georg segist ekki geta borið
sýslumannsstarfið í Vestmannaeyj-
um og lögreglustjórastarfið saman.
„Starfið i Reykjavík er mun ein-
hæfara og mjög frábrugðið. í Vest-
mannaeyjum stýrði ég 30 manna
starfsliði en í Reykjavík er ég hjá
stofnun sem hýsir 400 manns. Allt
umhverfi er frábrugðið.
Ég hélt að gallar smábæjarsamfé-
lagsins hlytu að vera meira áber-
andi í Vestmannaeyjum en þeir eru
kannski meira áberandi í þessu
starfi í Reykjavík."
Meiri festa
Áherslur í starfi lögreglunnar
virtust breytast nokkuð þegar Ge-
org tók við.
„Það sem ég ákvað að gera þegar
ég hóf störf var að fá menn eftir
fremsta megni til að vinna með mér
að því að gera áherslubreytingar
með það að markmiði að lögreglan
yrði skilvirkari, starfssamari og
sýnilegri. Tilgangurinn er að auka
öryggi borgaranna, stemma stigu
við afbrotum og það má segja að það
hafi verið gert á breiðum grund-
velli. Við ákváðum að taka umferð-
armál sérstaklega til skoðunar og
beittum okkur virkilega í því og
teljum okkur hafa náð árangri þar
með hertu umferðareftirliti sem
skilar auknu umferðaröryggi.
Við skoðuðum líka helstu sjónar-
mið sem hafa verið uppi í heimin-
um hvað varðar tilhögun löggæslu.
Niðurstaðan úr þeirri rannsókn var
sú að til að stemma stigu við afbrot-
um þyrftum við að einbeita okkur
meira að smábrotum og ungum af-
brotamönnum ásamt skilvirkari
innheimtu sekta og fullnustu dóma.
Við tókum þá stefnu að sýna meiri
festu hvað varðar öll brot, stór og
smá. Þetta hefur á ensku verið nefnt
„Broken Window Theory" og hefur
gefist mjög vel í Bandaríkjunum,
Ástralíu og viðar og er því ekki ný
uppfmning heldur frekar breyttar
áherslur í starfi lögreglunnar hér.
Svo er spuming hvert framhaldið
verður.
Við höfum tekið fyrirtækið til
gagngerrar skoðunar innan frá og
eyddum miklum tíma i stefnumót-
unarvinnu þar sem við settum okk-
ur markmið og reyndum að skil-
greina þau. Þeirri vinnu er alls ekki
lokið og ég vonast til að framhald
verði á henni. Markmið þeirrar
vinnu var að átta sig á því hvar við
stæðum og hvert við stefndum með
hagsmuni borgaranna að leiðarljósi;
þannig að lögreglan væri virk þjón-
ustustofnun sem svaraði kröfum
nútíma samfélags. Samfélagið er
alls ekki það sama og fyrir tíu árum
eða jafnvel fimm.“
Klaufaleg mistök
Það varð uppi fótur og fit þegar
ljósmyndari DV myndaði einkennis-
búna lögreglumenn við að bera eig-
ur Georgs inn í íbúð hans í vinnu-
tíma sínum.
„Þetta kom upp á fyrstu dögum
mínum sem lögreglustjóri í Reykja-
vík. Þegar þetta átti sér stað höfðu
mál þróast þannig að ég var allt í
einu orðinn lögreglustjóri í Reykja-
vík sem var alls ekki ætlunin. Ég
ætlaði að vera í sumarfríi í maí og
júní og nota tímann til að ganga frá
í Vestmannaeyjum og koma mér
fyrir hér. Svo var ég allt í einu orð-
inn lögreglustjóri og gat ekki sinnt
því sem ég ætlaði að gera. Út úr
þessum vandræðum mínum má
segja að þetta klúðursmál komi upp
en starfsfélagar mínir hlupu undir
bagga með mér í matartíma sínum.
Þetta voru að sjálfsögðu mistök sem
ég hafði ekki fullkomna stjórn á en
ber fulla ábyrgð á. Þetta voru
klaufaleg mistök."
Lögreglan íhaldssöm
Er ekki óvenjulegt að maður sem
kemur inn í starf um sex mánaða
tímabil fari strax af stað með fram-
tíðarstefnumótun?
„Það kann vel að vera. Ég fer
þarna inn með það að markmiði að
gera mitt allra besta og vinna eftir
minni bestu sannfæringu. Annað
gat ég ekki gert og get ekki gert. Það
kann að vera að einhverjum hafi
þótt þetta of mikill dirfska en svona
er þetta. Ég fékk allflesta starfs-
menn til að vinna með mér og ég
held að við höfum náð nokkrum ár-
angri. Hins vegar má segja að þessi
vinna sé í dag rétt aðeins á frum-
stigi og spumingin er hvort þessu
verður fram haldið. Ég hef mikinn
hug á og tel nauðsynlegt að svo
verði.
Til þess að þetta næði fram gerð-
um við miklar breytingar á innan-
hússmálum. Við tókum upp nýtt
vaktkerfi og það átti að skila mönn-
um þægilegri vinnutíma og gera
það að verkum að nýting á starfs-
krafti yrði betri. Okkur tókst með
góðum stuðningi fjármála- og dóms-
málaráðherra að afla fjár til að rétta
fjárhag embættisins við en þar var
við mikinn uppsafnaðan vanda að
etja. Við réðumst í gagngerar um-
bætur á húsnæðinu sem má segja
að hafi verið óbreytt frá því lögregl-
an fLutti inn. Þeim breytingum lýk-
ur snemma á næsta ári.
Við tókum í notkun hraðamynda-
vélar og nú síðast eftirlitsmyndavél-
ar, stórefldum hverfalöggæslu til að
efla tengsl lögreglu og borgara, gjör-
breyttum innheimtu sekta og sett-
um meira að segja á fót hundasveit
til almennrar löggæslu og allt þetta
átti að stuðla að því að bæta ásýnd
lögreglunnar og starfsumhverfi
þannig að löggæsla yrði virkari en
ella og gæti þjónað borgurunum bet-
ur og tryggt öryggi þeirra."
Hefur tekist að bæta ásýnd lög-
reglunnar?
„Þetta er ekki langur tími en
þetta fór vel af stað. Það kann því
miður að vera að sú umræða sem
nú er í gangi hafi haft einhver áhrif
í þá átt að bakslag hafi komið í
þessa vinnu. Hins vegar vona ég að
framhald verði á þessari vinnu og að
eining skapist um að gera annars
ágætt lögreglulið betra. Það er nú
einu sinni svo að það eru ekki ein-
ungis hagsmunir þeirra sem hér búa
að hafa gott lögreglulið heldur hljóta
það að vera hagsmunir allra sem við
löggæslu vinna. Starfið er stór þáttur
í lífi manna og til að geta verið sáttir
og ánægðir verða menn að geta full-
nægt metnaði sínum í starfi og unn-
ið við góðar aðstæður.“
Hver er helsti vandi lögreglunnar?
„Það er erfitt að segja það i stuttu
Georg Kr. Lárusson varalögreglustjóri hefur verið í sviðsljósinu undanfarna mánuði. Helgarblað DV ræðir við hann i
i