Dagblaðið Vísir - DV - 11.12.1998, Qupperneq 14

Það hefur alltaf þótt ágætt að lyfta sér upp á tyllidögum og njóta
guðaveiga í hópi góðs fólks. Hallgrímur Helgason fór á fyllerí um helgina
og lærði þá göfugu drykkjuíþrótt að skjalla mann og annan.
Ef það er eitthvað. Ef það er
eitthvað sem hryggir þig og depr-
ar. Ef þú ert eitthvað leiður og
súr. Þá er aðeins eitt sem er best.
Að verða fullur. Að fara á bar-
inn og verða fullur. Það er gaman
að drekka áfengi. Áfengi hressir
og kætir. Áfengi er allra breina
bót, eins og Sverrir Stormsker á
örugglega eftir að segja.
Eða útafhverju verðum við full?
Af því að við erum tóm. Og af-
hverju erum við tóm? Af því við
erum ekki full. Eftir þrjá stóra
bjóra og jafn marga snafsa opnast
manni undralandið þar sem allt er
ÆÐISLEGT og maður sér allt und-
ir fullu tungli, maður veitir öllu
og öllum fulla athygli. Og það sem
best er: Allir mæta manni fullir
skilnings. Allt er fullkomið.
Hvers vegna fara íslendingar á
fyllerí? Til að heyra það sem þá
langar til að heyra. Til að heyra
það um helgina það sem þeir eru
búnir að bíða eftir að fá að heyra
alla vikuna: Hvað þeir séu nú ÆÐ-
ISLEGIR.
Maður á aldrei að treysta öðr-
um íslendingi nema maður hafi
hitt hann fullan. Annars veit mað-
ur ekki alveg fyrir víst að honum
finnist maður vera FRÁBÆR.
íslendingar eru nefnilega orðnir
jákvæðir. Þeir eru hættir að vera
neikvæðir á fylleríum. í gamla
daga var enginn maður með
mönnum nema hann gæti sallað
niður heilu partíin með tungimni
einni: Sjá, hvar hann mætti þung-
lyndur og þjáður til augna, hauga-
drukkinn, og hlammaði sér í hæg-
indastól og byrjaöi að salla niður
liðið í sófanum, fyrst þann sem
næstur honum var og svo koll af
kolli, þar til hann var kominn
hringinn, að sjálfum sér aftur: „Þú
getur ekki tutlu! Ekki tutlu!! Af-
hverju ertu að reyna þetta? Þessi
bók þín var algjört prump!“ (í
gamla daga voru menn rökfastir
og studdu mál sitt ítarlegum út-
listunum.)
En nú er öldin næstum því önn-
ur. Einhvers staðar á leiðinni úr
Stúdentakjallaranum á Kaffibar-
inn urðu menn hressir og jákvæð-
ir. Sallið varð spjall varð skjall.
Menn fara ekki á barinn til að
spjalla, heldur til að skjalla.
Maður gengur inn á barinn og
fyrsti maðurinn sem mætir þér
byrjar: „Nei blessaður! Gaman að
sjá þig! Djöfull er nú gaman að þvi
sem þú ert að gera. Þú ert nú al-
veg FRÁBÆR!"
Samkvæmt reglum skjallsins
átt þú hér að svara: „FRÁBÆRT
að þú skulir segja það.“
Þar með er skjall-leikurinn
kominn í gang, hann segir: „Til
dæmis þetta þarna sem ég sá um
daginn maður, það var nú alveg
FRÁBÆRT hjá þér!“
„Já, fannst þér það? Mér finnst
það FRÁBÆRT hjá þér að þú skul-
ir fila það. En það er náttúrlega
ósköp skiljanlegt, af því að þú ert
nú svo FRÁBÆR sjálfur, þá hlýtur
þú nú að fila það sem er FRÁ-
BÆRT.“
„Já, þú segir það. En ég held
samt að maður þurfi nú ekkert að
vera FRÁBÆR til aö fíla það sem
er FRÁBÆRT. Málið er bara aö þú
ert alveg FRÁBÆR."
„Svona svona, þú ert nú alveg
ágætur sjálfur ...“
Úbs. Hér fær undirritaður
dæmda villu á sig í skjall-leiknum.
Hann notaði orðin „alveg ágætur"
Ég hef enga hugmynd
um hvað hann á við með
því en leita samt eftir ein-
hverju sæmilega hald-
bæru til þess að skjalla,
Það eina sem óg kem
auga á er hálfklárað bjór-
glas á næsta borði, að
vísu FRÁBÆRT á sinn
hátt en bjórinn í því virkar
samt dálítið flatur og
óniðurrennanlegur.
í stað „alveg FRÁBÆR“ og er vís-
að á barinn, í einn stóran bjór.
Drekka meira. Betur má ef duga
skal. Skjall, skjall, skjall, meira
skjall...
Ég skjönglast að barnum þar
sem ég rekst á kunnugleitt andlit.
Þetta er náunginn sem er með
„Leikþáttinn" á nýju sjónvarps-
stöðinni Skjár 1, en ég var einmitt
í honurn um daginn að tala um
bókina mina. Hann segir: „Nei,
blessaöur. Heyrðu djöfúll varstu
góður í þættinum hjá mér um dag-
inn. Var ég búinn að segja þér
það? Þú varst alveg FRÁBÆR.“
„Já, fannst þér það? (kannski
full hógvært hjá mér, en hér fæ ég
bjórinn og tek sopa og held svo
áfram:) FRÁBÆRT að heyra það
maður. Annars er það nú ekki að
undra! Þetta er svo FRÁBÆR þátt-
ur hjá þér. Það var líka FRÁ-
BÆRT að fá að koma í svona FRÁ-
BÆRAN þátt. Þú ert nú líka alveg
FRÁBÆR."
„Já finnst þér það? FRÁBÆRT
að heyra það.“
„Já. FRÁBÆRT."
„Já. Við erum helviti góðir. Við
ættum að reyna að vinna meira
sarnan."
„Góðir? Við erum FRÁBÆRIR."
Nú er þetta farið að verða virki-
lega ÆÐISLEGT. Nú er maður
orðinn svo fullur að maður gæti
skjallað alla á barnum i rot. FRÁ-
BÆRT. Úti á gólfinu rekst ég á
skeggjaðan og kófdrukkinn kvik-
myndaleikstjóra (Theodór Máni
Sigurðsson) og segi óvart: „Nei!
FRÁBÆRT..." en veit ekki cílveg
hvað ég á nákvæmlega við með
því. Kannski er ég bara að tala um
skeggið á honum. Að minnsta
kosti er hann hæstánægður og
svarar: „Já, alveg FRÁBÆRT."
Ég hef enga hugmynd rnn hvað
hann á við með því en leita samt
eftir einhverju sæmilega hald-
bæru til þess aö skjalla. Það eina
sem ég kem auga á er hálfklárað
bjórglas á næsta borði, að vísu
FRÁBÆRT á sinn hátt en bjórinn
í því virkar samt dálítið flatur og
óniðurrennanlegur. Sem betur fer
liðast langdrukkin leikkona (Sól-
veig Kristjáns) upp að okkur og ég
gríp hana fegins hendi og segi við
hana: „Nei, Solla!“ og við leikstjór-
ann „þetta er FRÁBÆR leikkona."
„Já Solla" svarar hann, „hún
var FRÁBÆR í stuttmyndinni
minni.“
„Já, þetta var líka FRÁBÆR
mynd hjá þér“ segir hún þá.
„Já, þetta var líka svo FRÁBÆR
hugmynd sem ég fékk þegar ég sá
þessa FRÁBÆRU mynd hjá hon-
um“ segir hann og á við mig.
„Já, það var FRÁBÆRT að þú
skyldir koma á sýninguna“ segi
ég.
„Já, þetta var líka bara svo
FRÁBÆR sýning" segir hann.
„Myndin var líka FRÁBÆR"
segir leikkonan.
„Þú meinar?....“ segi ég og er
næstum því dottinn aftur fyrir
mig.
„Kvikmyndin, hún var FRÁ-
BÆR“ segir hún.
„Já, þú varst FRÁBÆR í henni“
segi ég.
„Já, handritið var líka FRÁ-
BÆRT“ segir hún.
„Já, hver skrifaði það?“ segi ég.
„Gústi. Gústi skrifaði handrit-
ið“ segir leikstjórinn, „hann er al-
veg FRÁBÆR."
„Já Gústi. Gústi Bergs. FRÁ-
BÆR náungi" segi ég, „eruð þið
ekki saman?“
„Nei, við vorum saman, já ég er
sammála, hann er alveg FRÁ-
BÆR, en ég er núna með honum“
segir leikkonan og beinir augun-
um aö kvikmyndaleikstjóranum
„hann er líka FRÁBÆR."
„Já er það? Þið eruð FRÁBÆR
saman!“ segi ég og býst til að skála
við þau skötuhjúin en leikstjórinn
skeggjaði á skyndilega eitthvað
vantalað við frúna: “Hvað mein
aru með að Gústi hafi verið FRÁ-
BÆR?“
„Bara, við áttum FRÁBÆRAN
tíma saman, ég meina, finnst þér
Gústi ekki FRÁBÆR náungi?“
segir hún.
„Jú jú, hann er FRÁBÆR
hann... Gústi sko...en ég meina,
hvernig er hann FRÁBÆR?...í
rúminu þá?“
Leikkonu vefst tunga um tönn,
þannig að ég reyni að koma til
hjálpar og segi í glaðhlakkalegu
skjalli, ægilega hress: „Hvers kon-
ar spurning er þetta maður! Að
spyrja Sollu svona, hana sem er
FRÁBÆRUST í rúminu sjálf!"
Hér kemur annað úbs kvölds-
ins. Nú hefur undirritaður þanið
skjall að efri mörkum, er orðinn of
drukkinn. Stuttur kvikmyndaleik-
stjóri lítur mig i homeygðu wide-
angle-zooming-in-on-close-up-pani:
„Hvað var þetta?“ segir hann við
mig og svo við Sollu sina: „voruð
þið...?“
Áður en hún getur sagt nei
reyni ég að redda þessu enn betur:
„Já nei nei, Teddi minn, ég bara
sé það á henni, ég meina Solla er
FRÁBÆR, FRÁBÆR leikkona,
FRÁBÆRLEGA sæt, örugglega
FRÁBÆR í rúminu, allavega virk-
aði þannig í myndinni þinni, hún
var FRÁBÆR í myndinni þinni
Þrátt fyrir skjall á skjall ofan er
þetta FRÁBÆRA móment orðið
afar vandræðalegt. Eftir smáþögn
sem þrungin er hávaðanum inni á
barnum hiksta ég og segi:
„Hvemig héma ... Var ... var
þetta stuttmynd hjá þér?“
„Já“ segir hann stuttaralega.
„Já, en hún var samt FRÁBÆR.
Hún var FRÁBÆR ... þó að þetta
hafi verið ... stutt ... ég meina ...
stuttmynd."
Þrátt fyrir að vera orðinn ansi
þvogleygður sé ég að brúnin lyftist
aðeins á kvikmyndaleikstjóran-
um, mn leið og ljósin kvikna og
það renmu upp fyrir mér það ljós
sem segir mér að ég hafi aldrei séð
þessa margumtöluðu stuttmynd.
En hvað, skjallið blifur. Það er
eina leiðin til að lifa i þessum bæ.
Þessum FRÁBÆRA bæ. Reykjavík
er FRÁ BÆR. Skjallið er eina leið-
in til að komast vel FRÁ þessum
BÆ.
Daginn eftir vaknar maður með
svokallaðar FRÁBÆRUR. Það er
ein tegund af fráhvarfseinkennum
sem samkvæmt orðabókinni er
komið úr gömlu bændamáli: Ær
sem bera svo langt af bæ að þær
trúa því að þær séu komnar með
sína eigin jörð; byrjaðar að búa
sjálfar. - Hallgrímur Helgason
f Ó k U S 11. desember 1998