Dagblaðið Vísir - DV - 21.04.1999, Blaðsíða 12

12
MIÐVIKUDAGUR 21. APRÍL 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aöstoöarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI11, 105 RVÍK,
SlMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, simi: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverð 170 kr. m. vsk., Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aösent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Uppboðsmarkaður stjórnmála
Uppboðsmarkaður stjórnmálanna hefur verið opnað-
ur, eins og venja er fyrir kosningar. Frambjóðendur
keppast við að bjóða í atkvæði kjósenda og boðin eru
mishá og ekki öll jafnmerkileg. Hefðbundin yfirboð
hafa þegar litið dagsins ljós án þess að stór hluti kjós-
enda láti sig það nokkru skipta.
Loforðin sem gefin hafa verið eru ekki öll dýr - sum
kosta lítið sem ekkert en önnur meira. Fjölskyldan -
barnafólkið er í tísku hjá stjórnmálamönnunum fyrir
þessar kosningar, ásamt öldruðum og öryrkjum. Fyrir
þessa hópa vilja frambjóðendur gera allt, hvað svo sem
það kostar. Það er helst að lítil eftirspurn sé eftir at-
kvæðum einstæðinga.
Samfylkingin hefur verið dugleg við loforðin, sem
munu kosta nokkra tugi milljarða króna. Forsætisráð-
herra telur að kostnaðurinn sé ekki undir 35 milljörð-
um króna. Sé mat hans rétt jafngildir loforðapakkinn
því að hver fjögurra manna fjölskylda fái liðlega hálfa
milljón í sinn hlut. Ekki liggur hins vegar fyrir hver
eða hverjir eigi að greiða reikninginn, nema hugmynd-
in sé að fjölskyldan sjálf sjái um það. Mikil hagfræðileg
snilli er fólgin í því að færa peninga úr hægri vasa í
þann vinstri.
Framsókn hefur einnig tekið við sér og heitir því að
efla vímuefnavarnir auk þess að setja milljarða hér og
milljarða þar í hin ýmsu góðu málefni. Það er helst að
Sjálfstæðisflokkur og Vinstrihreyfingin - grænt fram-
boð spari við sig í loforðum. Síðarnefndi flokkurinn
stendur traustum fótum í skoðanakönnunum og
Vinstrihreyfingin er í uppsveiflu á kostnað Samfylking-
arinnar.
Fátt bendir til þess að Samfylkingin nái þeim ár-
angri, sem að var stefnt með sameiningu vinstrimanna,
enda virðist hún hafa mistekist. Vonin um að Stein-
grímur J. Sigfússon og félagar hans í Vinstrihreyfing-
unni - grænu framboði næðu ekki inn manni á Alþingi
er að líkindum úti og þar með er vonin um sameinaða
vinstrimenn fokin út í veður og vind.
Að minnsta kosti tvær skoðanakannanir benda til að
staða Steingríms J. Sigfússonar í heimahéraði, Norður-
landi eystra, sé mun sterkari en Samfylkingarinnar,
enda hefur þar fátt annað drifið á daga sameiningar-
sinna en sundrung og vandræðagangur. Vinstrihreyf-
ingin hefur notið þessa og eins hefur skýr hugmynda-
fræði skilað árangri, því þrátt fyrir allt vilja kjósendur
fremur skýra stefnu og markmið en fögur loforð á upp-
boðsmarkaði stjórnmála. Sterk staða Steingríms J. Sig-
fússonar getur haft verulega áhrif á stöðu Vinstrihreyf-
ingarinnar í öðrum kjördæmum og þá ekki síst á höf-
uðborgarsvæðinu. Margir vinstrimenn hafa verið tvi-
stígandi af ótta við að styðja stjórnmálaafl sem ætti litla
eða enga möguleika að ná mönnum inn á þing. Þannig
hafa skapast ágæt sóknarfæri fyrir Vinstrihreyfmguna,
sem heggur skarð í raðir Samfylkingarinnar. Og um
leið fjarlægist sameiningardraumurinn.
Það ætti að vera loforðaglöðum sameiningarsinnum
nokkurt áhyggjuefni hve yfirboð þeirra á uppboðsmark-
aði stjórnmálanna skilar litlum árangri. Trúverðugleiki
stjórnmálamanna og stjórnmálasamtaka ræðst ekki eft-
ir dugnaði við loforð um gull og græna skóga, enda
kjósendur yfirleitt skynsamt fólk.
Óli Björn Kárason
„Forgangsverkefni okkar er líka að foreldrar geti nýtt sér ónýttan persónuafslátt barna sinna, sem getur verið
allt að 280 þúsundum, ásamt því að hækka barnabætur," segir m.a. í grein Jóhönnu.
Lækkum skatt-
byrði heimilanna
þúsundum, ásamt
því að hækka barna-
bætur.
Skattaumhverfi
fyrirtækja
Síðastliðin 3 ár
högnuðust fyrirtæk-
in í landinu um 100
miljarða en greiddu
einungis 16 milljarða
í skatt. Einstaklingar
greiddu fimm sinum
hærri fjárhæö, eða 80
milljarða króna.
1.280 lögaðilar voru
skattlausir árið 1998,
en hagnaður þeirra
var samt 6,3 milljarð-
ar króna. Kvóta-
hæstu fyrirtæki
„Tillögur Samfylkingarinnar fela
í sér að fólk með lágar og meðal-
tekjur beri lægri skatta. Einnig
viljum við afnema skatt á húsa-
leigubætur - sem sérstaklega
mun bæta kjör láglaunaheimila,
lífeyrisþega og námsmanna. “
Kjallarinn
Jóhanna
Sigurðardóttir
alþingismaður
Heilbrigðisráðherra
hefur upplýst að hún
treysti Sjálfstæðis-
mönnum ekki fyrir
heilbrigðisráðuneyt-
inu. Ástæðan sé sú að
þeir vilji hærri þjón-
ustugjöld. Þetta er at-
hyglisvert, í ljósi þess
að Sjálfstæðismenn
segjast ekki vilja
hækka skatta, en þeir
vilja greinilega auka
skattheimtuna gegn-
um þjónustugjöld. All-
ir vita þó að þjónustu-
gjöld íþyngja helst
barnafjölskyldum og
lífeyrisþegum. Samt
ber Sjálfstæðisflokkur-
inn það á borð fyrir
fólk að þjónustugjöld
séu ekki skattar.
Nú er komið að
heimilunum
Þegar þjóðarsáttin
var innleidd 1990, sem
er undirstaða stöðug-
leikans í dag, var Sjálf-
stæðisflokkurinn utan
stjómar. Þá var sátt
um það að lækka
skatta á fyrirtæki og
launþegar og heimilin í landinu
báru byrðamar. Nú er komið að
því að lækka skatta á einstaklinga
og heimilin í landinu. Tillögur
Samfylkingarinnar fela í sér að
fólk með lágar og meðaltekjur beri
lægri skatta. Einnig viljum við af-
nema skatt á húsaleigubætur -
sem sérstaklega mun bæta kjör
láglaunaheimila, lífeyrisþega og
námsmanna. Forgangsverkefni
okkar er líka að foreldrar geti nýtt
sér ónýttan persónuafslátt barna
sinna, sem getur verið allt að 280
landins, sem ráða yfir 42% af kvót-
anum, greiddu engan tekjuskatt -
með einni undantekningu - þrátt
fyrir mikinn hagnað. Þetta skýrist
einkum af því að verulegar fjár-
hæðir em afskrifaðar í sköttum á
fyrirtæki. Síðastliðið ár varð ríkis-
sjóður af tæplega 3 milljörðum
vegna nýtingar rekstrartaps. Ónot-
uð rekstrartöp, sem fyrirtækin
geta nýtt sér næstu árin, eru nú
um 87 milljarðar króna.
Mörg fyrirtæki, ekki síst þau
stærri, búa því við lægstu skatt-
byrði af þeim löndum sem við ber-
um okkur saman við. Ýmislegt þarf
þó að laga í skattaumhverfi smærri
fyrirtækja og einyrkja. Óeðlilegt er
að greitt sé tryggingagjald hjá þeim
sem eru með ráðningarkjör sem
verktakar, en eru í rauninni ekkert
annað en launþegar.
Frítekjumark í fjár-
magnstekjuskatti
Með upptöku fiármagnstekju-
skatts lækkuðu stjórnarflokkarnir
líka söluhagnað úr 40% 110%, sem
m.a. hefur þau áhrif að af 1 millj-
arðs kvótaeign greiðast einungis
100 milljónir í skatt, í stað þess að
áður voru greiddar 400 milljónir af
slíkum söluhagnaði. Við viljum að
hátekjufyrirtæki og raunverulegir
fiármagnseigendur greiði meira til
samfélagsins. Þannig viljum við
t.d. hafa ákveðið frítekjumark í
fiármagnstekjuskatti, sem hlífir
hóflegum sparnaði almennings.
Þar höfum við nefnt að 2-3 millj-
óna króna fiármagnseign ein-
staklinga beri ekki skatt, en aft-
ur á móti beri t.d. söluhagnaður
og arður umfram ffítekjumarkið
40% skatt. Við viljum að jafn-
ræði ríki í skattlagningu á laun-
um, söluhagnaði og arði, en fyr-
irtækjaeigendur, sem taka hlut
launa sinn út í arði, greiða nú að-
eins 10% skatt af launum sínum í
slíkum tilvikum.
Tillögur okkar í Samfylking-
unni eru þvi ábyrgar og réttlátar
og gefa okkur svigrúm til að bæta
stöðu þeirra sem höllustum fæti
standa . Þær eru líka sanngjarnari
en skattatillögur sjálfstæðis-
manna, sem iðulega lúta helst að
því að hækka þjónustugjöld á al-
menning, eins og í mennta- og
heilbrigðiskerfinu.
Jóhanna Sigurðardóttir
Skoðanir annarra
Odýrir borgarstarfsmenn
„Til þess að spara í borgarrekstrinum er auðvitað
best að hafa sem allra ódýrastan starfskraft. Heppi-
legast er því að fá til kennslu leiðbeinendur með litla
menntun sem hvergi fá vinnu annars staðar því aö
kennarar hafa alls engin úrslitaáhrif á árangur nem-
enda samkvæmt nýlegri útkomu úr rannsókn
tveggja stúlkna. Þær fundu út að hið eina sem potar
einkunnum nemenda upp á við sé að foreldrarnir
hafi orðið sér úti um háskólapróf."
Haukur ísfeld í Mbl. 20. apríl.
Börnin og bændastéttin
„Margir grunnskólar í þéttbýli bjóða nemendum
sínum, einkum þeim sem yngstir eru, að fara í heim-
sókn í sveitina á vorin ... Þessar heimsóknir eru dýr-
mætar svo langt sem þær ná en þær eru stuttar og
ná aðeins til yngstu bamanna. Það er islenskri
bændastétt afar dýrmætt að bömin kynnist því sem
bændur era að gera. Börnin vaxa úr grasi og munu
fyrr en varir láta að sér kveða til lands og sjávar. Ef
þau þekkja landbúnaðinn aðeins af afspum getur
svo farið að skilningurinn verði í réttu hlutfalli við
þekkinguna og það kann vart góðri lukku að stýra.
Þjóðfélaginu er hollt að börn og fullorðnir þekki inn-
viði þess af eigin raun.“
Úr ritstjórnargrein 7. tbl. Bændablaðsins
Sviðin jörð eftir kennara
„Það er furðulegt að kennarar skuli velja þessi
mikilvægu tímamót til aðgerða. Ríkið er búið að
varpa grannskólanum yfir til sveitarfélaganna með
of naumt skömmtuðu fiármagni og vinna er í fullum
gangi við að einsetja skólana. Nú er ekki rétti tím-
inn til að krefiast „leiðréttingar" með eingreiðslu
upp á tveggja mána laun verkamanns ... í stað þess
að ráðast að borgarstjóra með gífuryrðum væri þá
ekki nær að kennarar litu um öxl og virtu fyrir sér
hina sviðnu jörð sem þeir hafa skilið eftir sig?“
Kolbrún Bergþórsdóttir í Degi 20. apríl.