Dagblaðið Vísir - DV - 21.05.1999, Blaðsíða 13

FÖSTUDAGUR 21. MAÍ 1999
13
Blekkingin ein
Kjallarinn
Karl V.
Matthíasson
sóknarprestur
Nú keppast hag-
fræðingar og pen-
ingaspekúlantar
við það að vara við
mikilli þenslu og
vaxandi verðbólgu.
Ríkissjóður og
sveitarfélög verða
að fara varlega,
ijölskyldur og ein-
staklingar líka.
Stórhættulegt er að
hækka kaup þar
sem slíkt veldur
verðbólgu, auknum
skuldum og meiri
vöxtum. Við hlið-
ina á vöxtunum er
til sjálfstætt fyrir-
bæri sem kallast
verðbótaþáttur er ■—■^——
leggja mun smáfyr-
irtæki og fjölskyldur undir hamar
uppboðshaldaranna í stórum stil
ef þenslan verður mikil.
Miklar skuldir
Skuldir margra heimila eru því
miður það miklar að lítið má
bregða út af. Sérstaklega þegar lit-
ið er til þess að krónan er verð-
tryggð hjá okurlánurum íslenska
peningakerfisins. Allt of margir
hafa fallið í þá gryfju að kaupa sér
dýra hluti á lánum og látið blekkj-
ast af þeim sem leigja vilja peninga
gegn mjög háu gjaldi og það meira
að segja án áhættu. í nýafstaðinni
kosningabaráttu kom það hvorki
fram hjá sjálfstæðismönnum né
framsóknarmönnum að blikur
væru á lofti í efnahagsmálum þjóð-
arinnar. Þvert á móti - á þeim
mátti skilja að allt væri í stakasta
lagi og framtíðin björt. Enda juku
þeir útgjöld ríkissjóðs um marga
milljarða svona af tilviljun rétt fyr-
ir kosningarnar, allsendis óvitandi
um vá verðbólgunnar á næsta
leyti.
í kosningabaráttunni heyrði ég
ábyrgan sjálfstæðismann lýsa því
yfir að forsætisráðherra væri eig-
inlega búinn að ákveða að fast-
eignagjöld á Vestfjörðum og ann-
ars staðar á landsbyggðinni
myndu lækka. Sveitarfélögunum
yrði bættur sá tekjumissir með fé
úr ríkissjóði. En auðvitað verður
það ekki hægt því ráðherrann
vissi ekki að þenslan
væri orðin allt of mikil
og gjaldeyrisforðinn orð-
inn allt of lítill.
þær að það var bara ekki hægt að
uppfylla þau vegna þess að horf-
urnar í efnahagsmálunum . eru
Vímuefnin og
barnakortin
Milljarðurinn í einka-
mál framsóknarmanna
(þ.e. baráttuna gegn
vimuefnunum) verður
sjálfsagt seint fundinn.
Að ekki sé nú talað um
hamakortin sem margt
bamafólkið hlakkar til
að fá eftir loforðin eða
þá fyrirheitin sem and-
lega veiku hömin fengu
á alþjóða geðheilbrigð-
isdeginum. Við megum
búast við þvi á næstu
dögum að stjórnarsátt-
máli sjálfstæðismanna og fram-
sóknarmanna verði birtur. Það
má reikna með því að að í þessum
sáttmála verði allt annað að sjá
en stóð í kosningaloforðum þess-
arar flokka. Skýringarnar verða
ríkisbúskapnum. Vildu þeir í
Seðlabankanum og Þjóðhagsstofn-
un ekki hryggja þá, stjómarliðið
eða jafnvel
„Það er í rauninni skömm að því
hversu Davíð og Halldór eru illa
upplýstir um framtíðarhorfur í
ríkisbúskapnum. Vildu þeir í
Seðlabankanum og Þjóðhags-
stofnun ekki hryggja þá, stjórnar-
liðið eðajafnvel stjórnarandstöð-
una sem voru að boða aukin út-
gjöld til velferðarmála?u
aðrar en þeir héldu, höfðu á til-
finningunni eða var tjáð rétt fyrir
kosningamar.
Góðærið er á enda
Það er i rauninni skömm að því
hversu Davíð og Halldór era illa
upplýstir um framtíðarhorfur í
stjórnarandstöð-
una sem voru að
boða aukin út-
gjöld til velferð-
armála? Meifa
að segja Þórar-
inn Viðar er nú
farinn að tala á
ný í fjölmiðla
rnn þessi mál -
kannske talaði
hann bara um
þau í
(Lands)símann
fram að kosning-
um.
Leiktjöldin sem sett voru upp til
að villa kjósendum sýn em farin
að rifna og mölflugumar komnar
á kreik. Allt talið um stöðugleik-
ann virðist nú blekkingin ein.
Karl V. Matthíasson
Milljarðurinn í einkamál framsóknarmanna, baráttuna gegn vímuefnunum, verður sjálfsagt seint fundinn eða í
barnakortin sem margt barnafólkið hlakkar til að fá, segir m.a. í grein Karls.
Utanríkisstefna
Margir treysta því að NATO,
undir forystu Bandaríkjastjómar,
sé með loftárásum sínum á
Júgóslaviu að vinna gegn þjóðem-
ishreinsun í Kosovohéraði.
Það stingur þó nokkuö í stúf við
utanríkisstefnu Bandaríkjanna.
sem hefur hingað til ekki kippt sér
upp við þjóðernishreinsanir. Ef
eitthvað er, hefur hún ýtt undir
þær. Bandaríkjastióm sendir t.d.
fiármagn og vopn til ríkisstjórnar
Tyrklands fyrir utan að lýsa bein-
um stuðningi við þjóðemishreins-
anir Tyrkja á Kúrdum. Einnig hef-
ur Bandaríkjastjórn veitt ríkis-
stjóm Indónesiu tryggan stuðning
sem hefur drepið hundmð þús-
unda íbúa á eyjunni Austur-
Tímor.
Ekki má gleyma rausnalegum
fiárhags- og vopnastuðningi
Bandaríkjastjómar við herstjóm-
ina i Guatemala í 36 ára borgara-
styrjöld, þar sem a.m.k. 200.000
innfæddir „hurfu“ eða voru drepn-
ir. Þar að auki var herinn í Gu-
atemala beinlínis þjálfaður af
Bandaríkjastjóm. ÖOum á óvart
kom þó Bandaríkjaforseti nýlega
fram opinberlega og baðst afsök-
unar á þátttöku Bandaríkjanna í
borgarastríðinu í Guatemala.
Olía en ekki lýðræði
Þess má einnig geta að erlend
fiárhagsaðstoð Bandarikjanna hef-
ur að langmestu
leyti rannið til rík-
is- og herstjórna
þeirra þjóða sem
hvað mest kúga
íbúa sína. Samt
sem áður reynir
Bandaríkjastjóm
að telja almenningi
trú um að hún sé
að vinna að stöðug-
leika í heiminum.
Þjóðernishreinsan-
ir Kínverja á Tíbet-
búum hafa ekki
enn náð athygli Bandarikjastjóm-
ar, en alls hafa Kínverjar myrt
1.200.000 Tíbetbúa.
í dag er eflaust flestum ljóst að
Persaflóastríðið snerist aðallega
um verð á olíu en ekki lýðræði
Kúveitbúa.
Bömin í írak hafa þó aldeilis
fengið að finna fyrir „frelsisbarátt-
„Það er ekki beint sannfærandi
að Bandaríkjastjórn, með aðstoð
annarra NATO-þjóðhöfðingja, sé
að reyna að stilla til friðar á
Balkanskaga. Það kemur einfald-
lega ekki heim og saman við utan-
ríkisstefnu helstu vopnasöluþjóð-
arheims..."
Bandaríkjanna
unni“ i Kúveit.
Þúsundir barna
deyja þar mánaðar-
lega sökum lyfia-
skorts af völdum
viðskiptabannsins
og af óhreinu
drykkjarvatni (þar
eð allt þjónustu-
kerfi landsins var
eyðilagt). Heil-
brigðiskerfið í írak
stenst þó alþjóðleg-
an samanburð og
var eitt hið besta á
Persaflóasvæðinu
áður en sprenging-
ar hófust.
Innrásin í
Panama
Ágætt dæmi um
það hvemig Bandarikjastjóm, með
aðstoð fiölmiðla, reynir að rugla
fólk í ríminu hvað varðar áform
hennar er innrás Bandaríkjahers i
Panama árið 1989. Á meðan al-
menningur sat spenntur og horfði
á sviðsettan eltingaleik við Manuel
Noriega var Bandaríkjaher að
vinna að meginmarkmiði innrás-
arinnar sem var að tryggja áfram-
haldandi yfirráð Bandaríkjanna
yfir Panamaskurðinum en hann
átti samkvæmt samningum að
falla undir stjórn Panamabúa
31.12. 1999.
Fyrir utan að sprengja upp öll
hergögn í Panama og
tryggja þar með áfram-
haldandi bandaríska her-
stjórn á Panamaskurðin-
um, myrti Bandaríkjaher
þúsundir óbreyttra borg-
ara (endanlegar tölur
hafa ekki verið skráðar).
í kjölfar innrásarinnar
var samningurinn um
Panamaskurðinn endm--
gerður og Panamabúar
afsöluðu sér öllum rétti
til eigin herafla í framtíð-
inni.
Ekki sannfærandi
Árið 1992 var frumsýnd
í Bandaríkjunum heim-
ildamyndin Panama-
blekkingin, The Panama
Deception. Myndin vann
til óskarsverðlauna í flokki heim-
ildamynda það árið. Heimilda-
myndin fiallar um hvemig eltinga-
leikurinn við Noriega var notaður
til að breiða yfir það sem var í
raun að gerast.
Það er ekki beint sannfærandi
að Bandaríkjastjóm, með aðstoð
annarra NATO-þjóðhöfðingja, sé
að reyna að stilla til friðar á
Balkanskaga. Það kemur einfald-
lega ekki heim og saman við utan-
ríkisstefnu helstu vopnasöluþjóð-
ar heims sem hagnast litið á
mannréttindum og friði.
Þórdís Sigurþórsdóttir
Kjallarinn
Þórdís
Sigurþórsdóttir
M.A. í þriðja heims
þróunarfræðum
Með og
á móti
Samfylking fái þingflokks-
herbergi Framsóknar
Þingflokkur Samfylkingarinnar hefur
farið fram á að fá þingflokksherbergi
Framsóknarflokksins í Alþingishús-
inu. Samfylkingin fékk 17 þingmenn
kjörna en Framsóknarflokkurinn fékk
12, þremurfærri en i kosningunum
1995. í þingflokksherbergi Alþýðu-
flokksins hafa mest verið 14 þing-
menn og er þá þröngt um manninn.
Hins vegar er rúmt um 12 þingmenn
Framsóknar.
Enginn á
herbergi
„Staðreyndin er emfaldlega su
að það er hlutverk Alþingis að
skaffa þingflokkum mannsæm-
andi vinnuaðstöðu í Alþingis-
húsinu ef mögulegt er. Flokka-
kerfið á íslandi
hefur lengi
verið óbreytt
og skipun
húsakynna
hefur tekið
mið af því. Nú
hefur orðið
breyting þar
sem kominn er
nýr þingflokk-
Sighvatur Björg-
vinsson.
ur sem er
næststærsti þingflokkurinn. Það
er ósköp eðlilegt að húsnæðis-
mál taki mið af stærð þingflokk-
anna og þeir fái starfsaðstöðu
við hæfi. Ég hef verið lengi í
þingflokki Alþýðuflokksins og í
þingflokksherbergi hans höfum
við flest verið 14. Þá var þar svo
þröngt að ekki var mögulegt að
kalla á fólk til fundar með okkur
eins og oft reynist nauösynlegt
þegar verið er að fara yfir mál.
Sérfræðingar utan úr bæ koma
til dæmis og gefa álit sitt. Staðan
í dag er hins vegar sú að einung-
is þingherbergi Sjálfstæðisflokks
eða Framsóknarflokks rúmar
þingflokk Samfylkingarinnar.
Ekki er um önnur herbergi að
ræða. Það er skylda forseta Al-
þingis að leysa þetta mál. Það er
enginn þingflokkur sem á þing-
flokksherbergi."
Fastar
hefðir
Jón Kristjánsson.
„Það hafa verið fastar hefðir í
þessum þingflokksherbergjamál-
um hjá þeim flokkum sem haft
hafa menn á þingi í áraraðir.
Við höfum farið upp og niður í
kosningum án
þess herbergja-
skipan í þing-
húsinu hafi
verið raskað.
Hverjir sitja í
ákveðnum her-
bergjum getur
varla skipt
sköpum um
stjórn landsins
næstu árin. Mér finnst þessi um-
ræða mjög einkennileg og ekki
ástæða til að breyta innanhúss
þótt fækki um þrjá þingmenn í
þingflokki Framsóknarflokksins.
Það hlýtur að vera hægt að
koma hlutum þannig fyrir að all-
ir geti við unað án þess að gerð-
ar séu breytingar í flokksher-
bergjamálum. Þótt ég telji þetta
ekki eitt af stóru málunum vil ég
gjaman vera áfram í þingflokks-
herberginu eins og ég hef verið
frá 1985. Það era auðvitað til-
finningar tengdar þessu her-
bergi og að fara þaðan yrði ekki
ólíkt þvi að flytja að heiman. En
svo slegið sé á létta strengi þyk-
ir mér ánægjulegt hvað kratar
era ákafir að komast í framsókn-
arfiósið. En því fer hins vegar
fiarri að mig langi að finna þessa
kratalykt, það er nóg að vita af
henni hinum megin við vegg-
inn.“ -hlh