Dagblaðið Vísir - DV - 06.08.1999, Blaðsíða 6

6
FÖSTUDAGUR 6. ÁGÚST 1999
Viðskipti
Þetta helst: Viðskipti á VÞÍ 836 m.kr. ... Mest með bankavíxla, 293,5 m.kr. ...Hlutabréf, 227
m.kr. ... Úrvalsvísitala hækkaði um 0,28%, er nú 1,240,1... Mest viðskipti með íslandsbanka, 50 m.kr.
... Viðskipti með Samherja 401 m.kr. sl. mánuð ... Tryggingamiðstöðin lækkaði um 3%
Dollari veikist en evra og jen eru á uppleið:
Dregur saman með
stærstu hagkerfunum
Gengi dollars hefur fallið
verulega undanfama daga
en jen og evra era að
styrkja sig. Margir telja að
ein helsta ástæðan sé sú að
japanska og evrópska
hagerfið séu að ná sér á
strik frekar en að hið
bandaríska sé aö gefa eftir.
Gengi dollars hefur fallið
verulega siðustu daga, eftir
nánast samfellda styrkingu
það sem af er þessu ári. í
gær var gengið gagnvart
krónunni 72,59 og hefur
hækkað um 4,8 prósent frá
áramótum en veikst um 3,3
prósent síðustu þrjá mán-
uði. Jafnframt hefur evran styrkt
sig verulega, svo og japanska jenið.
Flestir sérfræðingar á gjaldeyris-
Gengi dollars gagnvart krónu frá áramótum
76
75
74
73
72
71
70
69
68
Um áramótin var gengið 68,76 en fór
hæst í 75,51 um miðjan júlí.
Síöastliöinn mánuð
hefur gengið hins vegar
lækkað um 3,3% en
nokkur óvissa er um
framhaldiö.
5.1. 1999
-► 3.8. 1999
a

Evrópusambandið rannsakar nú
einokun í klósettframleiðslu.
Einokun yfirvof-
andi í klósett-
framleiöslu
Evrópusambandið er aö hefja ít-
arlega rannsókn, sem standa á yfir
í fjóra mánuði, vegna ásakana um
að einokun sé yfirvofandi á kló-
settamarkaði í Evrópu. Ástæðan er
sú að hugsanlegt er að tveir af
stærstu framleiöendum á klósett-
um og vöskum í Evrópu muni sam-
einast. Finnski framleiðandinn
Sanitec gerði kauptilboð í hol-
lenska fyrirtækið Gustavsberg og
ef af samruna verður mun nýja fyr-
irtækið hafa markaðsyfirráð á kló-
settum en það samrýmist ekki
samkeppnislögum.
Fyrirtækin tvö hafa hins vegar
sagt að þau muni starfa með sam-
keppnisyfirvöldum tii að finna við-
unandi lausn á þessu máli. Rann-
sóknin mun ná tU margra landa i
Evrópu og er ísland í þeim hópi.
Samkeppnisyfirvöld í Evrópu
segja að sameinað fyrirtæki muni
hafa 10 tU 20 sinnum meiri mark-
aðshlutdeild en næsti keppinautur
og slíkt gæti útrýmt aliri sam-
keppni á klósettamarkaðnum. -bmg
mörkuðum, bæði hér heima og er-
lendis, segja að engin ein skýring sé
á lækkun doUarsins núna. f mánað-
arskýrslu Fjárfestingarbanka at-
vinnulífsins, sem kom út í gær, er
sagt að fátt bendi tU þess að hag-
vaxtarskeiðinu sem verið hefur í
Bandaríkjunum undanfarin ár sé
lokið. Hins vegcir var viðskiptahaUi
þar töluvert meiri en búist hafði
verið við og það hefur stuðlað að
lækkun doUars, sérstaklega gagn-
vart evranni.
Skýringin er frekar sú að hin
stóru hagkerfin í heiminum, Evrópa
og Japan, séu að ná sér á strik og
draga tU sín fjármagn frá Banda-
ríkjunum. Mikil samkeppni er um
fjárfesta og svo virðist sem þeir séu
að einhverju leyti að færa sig.
Einnig skiptir það mUdu máli að
vextir eru lágir í Evrópu og Japan
og það laðar að bandaríska lántak-
endur sem vilja fjármagna sig á
hagkvæman hátt. Fjárstreymi á
miUi þessara aöUa stuðlar að lækk-
un doUara. Þá hafa hörð orð Alans
Greenspans um að hart verði bragð-
ist við öUum verðbólgumerkjum
haft sitt aö segja og jákvæð viöhorf
Þjóðverja einnig stuðlað að styrk-
ingu evrannar gagnvart doUar. Al-
mennt búast flestir við að evran
haldi áfram að styrkjast síðar á ár-
inu en óvissan er meiri með doUar-
ann.
Jenið styrkist einnig
Þrátt fyrir aö japanski seðlabank-
inn hafi undanfarið reynt að halda
aftur af hækkun jensins hefur það
ekki gengið nógu vel. Japanar telja
að styrking jensins sé ótímabær og
vUja ekki að slíkt gerist fyrr en
efnahagslegar forsendur
séu réttar. Frá 10. júní hef-
ur bankinn gripið reglu-
lega inn og keypt doUara
eða evrur fyrir jen og reynt
aö stuðla að lækkun. Bank-
inn hefur litið látið á sér
kræla undanfarið og nokk-
ur óvissa ríkir um fram-
haldið. Sérfræðingar FBA
telja að jenið muni halda
áfram að styrkjast, til
skamms tima aö minnsta
kosti, því aö mikU eftir-
spurn sé eftir japönskum
hluta- og skuldabréfum.
Það veldur því að mikU eft-
irspum er eftir jenum og
því hækkar gengið. Þó er talið hugs-
anlegt að jenið fari aftur lækkandi á
síðari hluta þessa árs vegna þess að
ekki er búist við neinum hagvexti í
Japan þegar litið er á árið í heUd
sinni.
Áhrif hér á landi
Enda þótt gengi erlendra gjald-
miðla hafi veruleg áhrif á öU þau
fyrirtæki og einstaklinga sem eiga
mikU gjaldeyrisviðskipti hafa þau
áhrif minnkað verulega frá því sem
áður var. Flest stór fyrirtæki verja
stöðu sína og tryggja sig gagnvart
gengissveiflum erlendra gjaldmiðla.
Það gera þau með ýmsum gerðum
framvirkra samninga og vilnana.
Einnig haga fyrirtæki skuldasam-
setningu sinni með þeim hætti að
gengisþróun hafi sem minnst áhrif
á afkomu þeirra. -bmg
Fjárfestingarbanki atvinnulífsins birtir milliuppgjör:
Tæpur milljarður í rekstrarhagnað
Rekstrarhagnaður
FBA hf. fyrstu sex mán-
uði ársins 1999 var 974
mUljónir króna fyrir
skatta. Þetta er meiri
hagnaður en aUt áriö í
fyrra þegar hagnaður
nam 734 mihjónum
króna. Hagnaður fyrir
skatta fyrstu sex mán-
uði sl. árs var 357 mUlj-
ónir króna og nemur
vöxtur hagnaðar fyrir
skatta frá sama tíma í
fyrra því 173%. Skattar
samkvæmt uppgjörinu
nema 239 milljónum
króna. Að teknu tilliti
Bjarnl Ármannson,
forstjóri FBA.
til skatta nemur hagnaður fyrstu sex
mánaða ársins 734 mUljónum króna.
Hins vegar er gert ráð fyrir því að
hagnaður á seinni hluta ársins verði
minni og á árinu öUu verði hann
1.345 miUjónir.
Vöxtur á flestum sviðum
Vöxtur efnahagsreiknings var um
12,5% á fyrri hluta ársins og námu
heUdareignir félagsins 30. júní 81,9
mUljörðum króna. Vöxtur útlána
var hins vegar minni, eða 7%. Meg-
inhluta vaxtarins má
því rekja tU aukningar
markaðsverðbréfa og
lánveitinga til annarra
lánastofnana. Veruleg
umskipti hafa orðið í
tekjumyndun bankans
frá fyrsta rekstrarári
hans og munar þar
mestu um mikla aukn-
ingu tekna vegna þókn-
ana af markaðsviðskipt-
um og aukins gengis-
hagnaðar af annarri
fjármálastarfsemi. Þrátt
fyrir að útlán hafi vaxið
mUli timabila er vaxta-
munur í miUjónum talið
nokkru lægri nú en fyrir sama tíma-
bU í fyrra. Það þýðir lækkun vaxta-
munar í prósentum úr 1,74% í 1,63%
á ársgrundveUi. Nemur vaxtamunur
fyrstu sex mánuði ársins 525 mUlj-
ónum króna og lækkar um 33 mUlj-
ónir miUi ára en aörar rekstrartekj-
ur nema 1.051 mUljón króna og vaxa
um 891 mUljón króna eða tæplega
sjöfalt frá sama tíma í fyrra. Þannig
vora hreinar vaxtatekjur um 65% af
heildarrekstrartekjum bankans árið
1998 en einungis 33% nú. Að sama
skapi vaxa aðrar rekstrartekjur af
nýjum starfsþáttum bankans úr 35%
1998 í 67% á fyrri hluta þessa árs.
Skuldir við lánastofnanir lækka um
7,3 mUljarða króna vegna stórauk-
innar verðbréfaútgáfu erlendis. Eig-
ið fé bankans vex um 437 mUljónir
króna þrátt fyrir arögreiðslu tU hlut-
hafa að fjárhæð 544 mUljónir króna
þann í maí sl.
Sterkur markaður og starfsfólk
Góða afkomu má meðal annars
rekja tU jákvæðrar þróunar á ís-
lenska fjármálamarkaðnum á fyrstu
mánuðum ársins og viðunandi
hagnaðar af einstökum viðskiptum
á hlutabréfamarkaði á síðari hluta
tímabUsins. Það sem að mati stjóm-
enda fyrirtækisins skiptir enn
meira máli er styrkur starfsfólks-
ins. Flestir starfsmenn FBA búa við
árangurstengt launakerfi og er það
lykUatriði í því að stöðugar framfar-
ir verði innan bankans. Slíkt kerfi
miðar að því aö tengja saman hag
starfsmanna við hag hluthafa bank-
ans. Þannig njóta starfsmenn góðs
af góðu gengi en slíkt hlýtur að
auka hvata starfsmanna tU að ná ár-
angri í starfi. -bmg
Verðhjöðnun í júlí
Kaupþing spáir verðhjöðnun í
júlí og að vísitala neysluverðs
lækki um 0,1%. Helstu forsendur
þessarar spár era þær að útsölur á
skóm og fatnaði hófúst um miöjan
júlí og gerir Kaupþing ráð fyrir að
lækkunin verði 8-9%. Það veldur
0,5% lækkun vísitölunnar. Bensín
hækkaði um 3% í byrjun ágúst og
hækkar þaö vísitöluna um 0,14%.
Húsnæðisverð hækkar áfram og
strætisvagnagjöld hækkuðu einnig.
Þá er talið að grænmeti hækki og
saman veldur þetta um 0,1% lækk-
un vísitölunnar.
Breytingar hjá Síldarvinnslunni
Lífeyrissjóður Austurlands hefur
selt verðbréfafyrirtækinu Bum-
ham Intemational hlutabréf í Síld-
arvinnslunni hf. að nafnvirði 30
m.kr. sem er 3,41% af heildarhluta-
fé Síldarvinnslunnar á genginu 4,3.
Fyrir átti lífeyrissjóðurinn hlutafé
í Síldarvinnslunni að nafnvirði 52,2
m.kr. séln er 5,94% af heildarhluta-
fé en eftir söluna á Lifeyrissjóður-
inn 22,2 sem er 2,53% af heildar-
hlutafé Síldarvinnslunnar hf.
Fjármálafyrirtækin vinsæl
Mjög mikil viðskipti voru í gær
með hlutabréf í fjármálastofnun-
um. Opnað var fyrir viðskipti með
bréf FBA og vora viðskipti að and-
virði 33 milljónir og hækkaði geng-
ið um 2,4%. Mest viðskipti vora þó
með bréf íslandsbanka, 50 milljón-
ir, en gengið lækkaði lítillega. Þá
vora töluverð viðskipti með Búnað-
arbankann og Landsbankann.
Aukin bjartsýni
Ný könnun, sem gerð var í lönd-
unum 11 sem mynda myntbandalag
Evrópu, gefur til kynna að bjart-
sýni gæti i auknum mæli. Þetta er
í fyrsta sinn síðan í desember sl. að
vísitala, sem mælir viðhorf neyt-
enda og fólks í viðskiptalífinu, fer
upp á við.
Clinton reynir áfram
Clinton, forseti Bandaríkjana,
reynir áfram að fá þingið til að
samþykkja að afgangur af fjárlög-
um fari í að greiða
niöur erlendar
skuldir í stað þess
að lækka skatta
eins og repúblikan-
ar vilja. Nú þegar
hefur mikill hag-
vöxtur stuðlað að
lægri skuldum en
Clinton vill ganga lengra. Skuldir
ríkisins nema 5.600 milljörðum
Bandaríkjadala og á þessu ári er
ráðgert að greiða 87 milljarða doll-
ara.
Japanar lofaðir
Bill Clinton lofaði þær efnahags-
umbætur sem átt hafa sér stað í
Japan undanfarið. Hann bæfti því
jafnframt við að hann óttaðist ekki
gengissveiflur gjaldmiðla. Hann lof-
aði sérstaklega þátt Obuchis for-
sætisráðherra, sem var einmitt í
heimsókn hér á landi fyrir
skömmu. Lokapróf Obuchis er þó
eftir því ekki er enn komið í ljós
hvenær Japanir ná fyrri styrk.
Hlutabréf í Tokyo falla
Hlutabréf í Tokyo féllu um 1,9%
við lokun í gærmorgunn. Ástæðan
er fyrst og fremst fall Naxdaq-hluta-
bréfavísitölunnar en hún sam-
anstendur af tæknifyrirtækjum.
Einnig hefur vaxandi styrkur jens-
ins áhrif til lækkunar. -bmg
TITANIC'V^JftB
I HAFNARFIRÐI ■ Svninaunni Ivkur sunnudaainn 8. áaúst. kl. 21:00
Sýningunni lýkur sunnudaginn 8. ágúst, kl. 22:00