Dagblaðið Vísir - DV - 30.08.1999, Síða 14

MÁNUDAGUR 30. ÁGÚST 1999
14
Utgáfufélag: FRJALS FJOLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aðstoðarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI 11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar plmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@>ff.is - Auglýsingar: auglysingan®ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverð 170 kr. m. vsk., Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aösent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiöir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Arðbær fjárfesting
Á hátíðarstundum er því yflrleitt haldið fram að fjár-
festing í menntun sé einhver arðbærasta fjárfesting
sem hægt er að ráðast í. Umræður um mennta- og
skólamál falla þó yfirleitt í skuggann fyrir dægurmál-
um. Virkjun mannshugans víkur fyrir virkjun fall-
vatna, enda tímafrekari og ekki eins áþreifanleg.
Skammtímasjónarmið ráða ferðinni á kostnað hags-
muna framtíðarinnar, enda liggur stjórnmálamönnum
á að sýna árangur og kjósendur eru óþolinmóðir.
Dagur símenntunar var haldinn víða um land síðast-
liðinn laugardag - tilgangurinn var ekki síst að vekja
athygli á mikilvægi símenntunar. Nútímaþjóðfélag
sem er sífelldum breytingum undirorpið krefst þess að
almenningur afli sér stöðugt nýrrar þekkingar. Þekk-
ing er orðin undirstaða þess að taka fullan þátt í flók-
inni starfsemi þjóðlífsins. Þekkingarleysi og vankunn-
átta eru ávísun á verri lífskjör og utangarðsmennsku -
þeir sem búa ekki yflr undirstöðuþekkingu verða utan-
veltu.
Einmitt af þessum ástæðum er það eitt meginverk-
efni hvers þjóðfélag að tryggja gott menntakerfi - lif-
andi menntun fyrir alla, óháð aldri, búsetu eða efna-
hag. Með sama hætti og almenn samstaða er um að rík-
ið tryggi öryggi borgaranna með löggæslu og landvörn-
um verður krafan um að ríkið tryggi gott menntakerfi
viðurkennd. Gott menntakerfi verður hins vegar ekki
byggt upp nema í samvinnu hins opinbera og einkaað-
ila þar sem samkeppni er látin blómstra.
Á síðustu árum hefur umræðan um skólamál verið
gegnsýrð af kjarabaráttu kennara, sem stunda gísla-
töku með reglubundnum hætti, enda eiga yfirvöld fáar
varnir eins og berlega kom í ljós í Reykjavík nú í sum-
ar. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri var neydd
til að fallast á kröfur kennara enda stefndi allt starf
grunnskóla borgarinnar í uppnám vegna fjöldaupp-
sagna. Þá skipti engu þó í gildi væru kjarasamningar
sem kennarar höfðu samþykkt og Reykjavíkurborg
staðið við að fullu.
Forysta kennara hefur aldrei skilið að helsta skýring
á slökum kjörum kennara er samkeppnisleysi um
starfskrafta þeirra. Geld kjarabarátta og gíslataka þar
sem faglegar kröfur eru settar til hliðar hafa ekki
hjálpað til.
Ólafur Ragnar Grímsson forseti hefur áttað sig á
þessum staðreyndum enda getur hann nú horft yfir
sviðið án þess að láta litagler stjórnmálanna villa sér
sýn. í ræðu á Degi símenntunar sagði forsetinn meðal
annars: „Undanfarin ár og jafnvel áratugi hefur um-
ræða okkar íslendinga á vettvangi skólamála og
menntunar verið of bundin við samninga um kaup og
kjör, um lög og reglugerðir, réttindi og kröfur, skipu-
lag stofnana og húsakost. Allt eru þetta þörf viðfangs-
efni og nauðsynleg, en þau mega hvorki byrgja okkur
sýn né læsa okkur í liðnum tíma.“
Á það hefur verið bent á þessum stað að flutningur
grunnskólans til sveitarfélaga sé fyrsti vísirinn að
samkeppni um hæfileikaríka kennara sem eru fjöl-
margir. Full samkeppni kemst hins vegar ekki á fyrr
en einkaaðilum, ekki sist kennurum sjálfum, verður
gert kleift að reka og eiga skóla sem geta keppt við op-
inbera skóla á jafnréttisgrunni.
Óli Björn Kárason
„Mikil eftirsjá yrði að fegurð og fjölbreyttu lífríki þessa svæðis og enn er óljóst hvaða afleiðingar myndun uppi-
stöðuións á Eyjabökkum hefði á nærliggjandi landsvæði." - Við Hafrahvammsgljúfur, skammt frá Eyjabökkum.
Engin þjóðarsátt án
umhverfisverndar
myndun uppi-
stöðulóns á Eyja-
bökkum hefði á
nærliggjandi land-
svæði. Varðandi
þá óvissu á að
leyfa „náttúrunni
að njóta vafans",
svo að vitnað sé í
fræg ummæli nú-
verandi umhverfis-
ráðherra í Morg-
unblaðinu 19. nóv-
ember sl.
Langvarandi
þögn rofin
í grein í DV 9.
mars sl. undir heit-
inu „Þyrmum
Eyjabökkum" lýsti
ég þeirri skoðun
„Samkvæmt skoðanakönnun DV
íjanúar sl. eru 66% landsmanna
á móti fyrirhuguðu lóni á Eyja-
bökkum. Því má ætla að engin
sátt geti náðst um fyrirhugaðar
virkjunarframkvæmdir án und-
angengins umhverfísmats.u
Kjallarinn
Ólafur F.
Magnússon
læknir og borgarfulltrúi
í Reykjavík
Yfirlýsing Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur, borgarstjóra í Reykja-
vík, um stuðning hennar við um-
hverfismat vegna fyrirhugaðrar
Fljótsdalsvirkjunar hlýtur að vera
umhverflsvemdarsinnum um land
allt fagnaðarefni. Það vekur þó at-
hygli hversu seint yfirlýsingin
kemur fram, en fullvíst má telja að
umræðan um virkjunaráformin
væri nú í öðrum farvegi ef Reykja-
víkurborg sem 45% eignaraðili að
Landsvirkjun hefði krafist um-
hverfismats skv. gildandi lögum
fyrir alþingiskosningar sl. vor.
Langvarandi þögn borgarstjórans
um þessi mál gæti því reynst dýr-
keypt.
Tekist á um grundvallaratriði
Borgarfulltrúar í Reykjavík eiga
að láta sig varða jafn þýðingar-
mikið mál og skynsamleg nýt-
ing og verndun íslenska hálend-
isins er. Málið snýst m.a. um
verðmætamat okkar, þjóðarvit-
und og rétt komandi kynslóða.
Fljótfærni eða valdhroki eiga
ekki að fyrirfinnast'í ákvarðan-
töku um svo mikilvæg mál. Hér
verða menn að fylgja samvisku
sinni og sannfæringu og
flokkspólitískar linur geta ekki
verið allsráðandi.
Verði hálendisvininni Eyja-
bökkum milli Snæfells og
Vatnajökuls sökkt undir 44 fer-
kílómetra lón til raforkuöflunar er
verið að færa mikla fórn.
Mikil eftirsjá yrði að fegurð og
fjölbreyttu lífríki þessa svæðis og
enn er óljóst hvaða afleiðingar
minni að aðrir og umhverfisvænni
virkjunarkostir eigi að hafa for-
gang umfram fyrirhugaða Fljóts-
dalsvirkjun. í samræmi við þessa
skoðun er ég fylgjandi kröfunni
um umhverfismat, skv. þeim lög-
um sem tóku gildi 1. maí
1994, og að borgarstjórn
Reykjavíkur beiti áhrif-
um sínum til þess að
slíkt umhverfismat fari
fram vegna fyrirhugaðr-
ar Fljótsdalsvirkjunar.
Innan borgarstjómar
hefur hins vegar virst
ríkja þverpólitísk sam-
staða um að þegja um
málið. Yfirlýsing borg-
arstjóra kemur því á
óvart. En eftir að þögnin
um fyrirhugaða Fljóts-
dalsvirkjun hefur verið
rofin er tímabært að
málið verði rætt i borg-
arstjórn og afstaða tekin
með eða á móti um-
hverfismati.
Vilji þjóðarinnar er
skyr
Samkvæmt skoðana-
könnun DV í janúar sl.
eru 66% landsmanna á
móti fyrirhuguðu lóni
á Eyjabökkum. Því má
ætla að engin sátt geti
náðst um fyrirhugaðar
virkjunatframkvæmd-
ir án undangengins
umhverfismats. Það
væri ekki hyggilegt af
stjómvöldum að snið-
ganga svo skýran vilja og sökkva
Eyjabökkum í algerri ósátt við
þjóðina. Betra er að hafa nútíma-
leg og lýðræðisleg vinnubrögð í
heiðri.
Ólafur F. Magnússon
Skoðanir annarra
Borgarstjórinn og flugvöllurinn
„í þessum leikþætti borgarstjórans er látið líta út
eins og hún sé að verja hagsmuni Reykvíkinga, þegar
hún er í rauninni að fóma þeim ... Borgarstjórinn og
ráðherrann benda hvort á annað í von um að þeim
verði ekki kennt um afglöpin í flugvallarmálinu. Þau
taka hvorugt mark á skynsamlegum rökum og hunsa
bæði vilja meirihluta borgarbúa, enda virðist þeim
ekki sýnt um annað en að bjarga sínu pólitíska skinni
... Þessa dagana vonar maður helst að treystandi sé á
alþingismenn er þeir koma saman í haust; að þeir til
dæmis álykti um að á þenslutímum sé þjóðhagsleg
nauðsyn að fresta svo miklum og umdeildum fram-
kvæmdum."
Egill Helgason í „Umráeðunni" í Mbl. 27. ágúst.
Ríkisvaldið stærsti fíkniefnasalinn
„Rikisvaldið er stærsti fikniefnasali landsins og
hefur mikinn fjárhagslegan hag af því að fólk eigi
reglulega viðskipti við starfsmenn þess í ljósbláu
fangavaröaskyrtunum hjá ÁTVR. Á sama tíma rekur
það áfengisvarnaráð sem reynir að halda flöskunni
frá fólki eða öllu heldur fólkinu frá flöskunni. Áfeng-
isvarnaráð er rekið fyrir innkomuna í fikniefnasölu
rikisins ... Ekki er óvarlegt að gera ráð fyrir því að
þegar fólk færir sig úr sterku áfengi yfir í vín að
drykkjan dreifist meira og færri verði öskrándi fullir.
Það er því erfitt að fullyrða nokkuð um drykkju
landsmanna út ffá sölutölum ÁTVR, hvorki um
magnið né gæðin.“
Úr Vef-Þjódviljanum 26. ágúst.
Áhrif reglugerðarfíkla
„Á íslandi eru áhrif reglugerðarfikla og forsjár-
hyggjumanna óhófleg og vaxandi ... Auðveldlega má
túlka þessa staðreynd sem sönnun þess að barátta
Heimdallar og annarra félaga ungra sjálfstæðismanna
hafi engum árangri skilað. Slík niðurstaða er þó ekki
fyllilega réttmæt. Ungliðamir hljóta hins vegar í
gegnum tíðina að hafa leitað svara við þeirri spum-
ingu hvers vegna svo hægt hefur miðað ... Lítill og
einslitur hópur miðaldra fólks ræður öllu á íslandi.
Þörfin fyrir ungt fólk sem þorir að efast og beita gagn-
rýnni hugsun er nú brýnni en oftast áöur og á það
jafnt við um stjómmál sem önnur svið samfélagsins."
Ásgeir Sverrisson í pistli sínum í Mbl. 27. ágúst.