Dagblaðið Vísir - DV - 01.10.1999, Blaðsíða 4

4
FÖSTUDAGUR 1. OKTÓBER 1999
Fréttir
JDV
Bónusmenn ævir vegna orða landbúnaðarráðherra í DV:
Ráðherra er höfuð-
paur ofurtollanna
- segir Guðmundur Marteinsson framkvæmdastjóri
Guðmundur Marteinsson, framkvæmdastjóri Bónuss, segir að neytendur hafi fyrst og fremst við landbúnaðarráð-
herra að sakast vegna uppsprengds verðs á grænmeti. Ráðherrann sé maðurinn á bak við ofurtollana.
DV-mynd Hiimar Þór
„Ráðherra hefur ekki við neinn
að sakast nema sjálfan sig. Hann
ber ábyrgð á ofurtollunum sem eru
ástæða þess að grænmetismarkað-
urinn er jafnhár og raun ber vitni.
Tollamir halda uppi verðlaginu,"
segir Guðmundur Marteinsson,
framkvæmdastjóri Bónuss, vegna
þeirra orða landbúnaðaráðherra í
DV í gær að fákeppni og samþjöpp-
un í atvinnulífinu valdi honum
áhyggjum. Vísað er til þess að græn-
metismarkaðurinn sé að langmestu
leyti kominn á eina hendi með því
að Sölufélag garðyrkjumanna ráði
nú Ágæti hf. og fleiri fyrirtækjum.
„Ráðherrann er maðurinn sem
heldur uppi óeðlilega háu verði á
grænmetismarkaðnum vegna þess
að við getum ekki flutt inn græn-
meti á eðlilegu verði. Ofurtollarnir
standa þar í vegi. Þegar styttist í ís-
lensku uppskerana setja þeir magn-
og vemdartolla á innflutninginn.
Þannig að verðgrunnurinn er kom-
inn fyrir íslenska grænmetið þegar
þaö kemur inn á markaðinn," segir
Guðmundur.
„Það skýtur skökku við að ekki
skuli óháður matsmaður fara í kæli-
geymslur garðyrkjubænda þegar
líða fer að lokum uppskerunnar.
Hann ætti að taka út gæðin því það
er oft á tíðum að lélegri vöru er
haldið inni á íslenska markaðnum i
skjóli verndartolla," segir Guð-
mundur.
Hann segir að um tíma í sumar
hafi verið skortur á litaðri papriku
og Bónus hafi viljað flytja inn þá
vöru. Það hafi ekki veriö hægt
vegna ofurtollanna.
„Ég hefði þurft að borga 398 krón-
ur á hvert kíló og 30 prósenta verð-
toll að auki. Á meðan kostaði ís-
lenska paprikan á milli 600 og 700
krónur sem er bara tóm della. Það
liggur við að maður þurfi að kaupa
papriku á Vísa raðgreiðslum. Bónus
hefur barist fyrir því árum saman
að ofurtollamir verði aflagðir en
við höfum engu fengið áorkað. Þeg-
ar okkur hefur fundist grænmetis-
verð á markaðnum vera of hátt höf-
um við því ekki getað leitað annað.
Svo er þessi maður, Guðni Ágústs-
son, með fullri virðingu fyrir hon-
um, að setja sig á háan hest. Hann
er ábyrgur fyrir öllu ruglinu," segir
Guðmundur.
Árum saman barði Bónus á Sölu-
félagi garðyrkjumanna vegna einok-
unarstöðu þess. Bónus stofnaði eig-
ið fyrirtæki til að losna undan hæl
SG og keypti inn sitt eigið græn-
meti. Guðmundur er spurður hvort
ekki sé óþægilegt fyrir Bónus að
vera bendlað við hinn gamla óvin.
„Við kaupum að hluta íslenskt
grænmeti af Sölufélaginu . Það eina
sem við tengjumst því er að eiga
með því innflutningsfyrirtæki sem
eingöngu á að flytja inn ávexti og
grænmeti frá útlöndum. Menn mega
aðeins líta til baka og huga að þeirri
þróun sem orðið hefur á íslenska
grænmetismarkaðnum. Þróunin er
jákvæð og það hefur orðið neyslu-
aukning á grænmeti. Sölufélagið á
því líka jákvæðar hliðar þó það hafi
með hjálp landbúnaðarráðherra
haldið uppi verði. Við ætlum með
sameiginlegu innkaupafyrirtæki að
sýna fram á hagkvæmni þess að
kaupa frá útlöndum grænmeti í
meira magni og á betra verði neyt-
endum til góðs. Þeir munu njóta
þess í haust þegar verndartollamir
fara af innflutta grænmetinu. Svo
byrjar aftur þetta sama ball næsta
sumar þegar vemdartoliarnir koma
aftur,“ segir Guðmundur.
Hann segir enga ástæðu til að
ætla annað en íslenskir garöyrkju-
bændur spjari sig í samkeppni við
erlenda kollega.
„Það er engin þörf á því að
vernda íslenska grænmetið fyrir
innflutningi. Ef garðyrkjubændur
verða ekki látnir spreyta sig í sam-
keppni við erlenda vöru þá verður
engin þróun. Islenska grænmetið
ber af í gæðum og tilvalin útflutn-
ingsvara. Það verður þó ekkert af
slíkum útflutningi á meðan þetta
ástand varir. Höfuðpaur þeirra sem
í veginum standa er landbúnaðar-
ráðherra," segir Guðmundur.
Samþjöppun og fákeppni sem ráð-
herra nefnir svo er alls staðar.
„Það er alls staðar verið að hag-
ræða í þjóðfélaginu og ég skil ekki
þennan málflutning ráðherrans.
Stjórnmálaflokkar hafa verið að
sameinast. Er þá ekki ástæða til að
krefjast laga þess eðlis að enginn
stjómmálaflokkur megi vera með
meira en 50 prósenta fylgi að baki.
Ég hafna alfarið þessum kenningum
um fákeppni," segir Guðmundur.
-rt
Önnur útgáfa
Nokkru áður en KR-ingar fógnuðu
langrþáðum íslandsmeistaratitili kom
út vegleg bók í tilefni 100 ára afmælis-
ins þar sem saga félagsins er rakin.
Að þessari annars ágætu bók unnu
meðai annarra Ellert
B. Schram, Kjartan
Gunnar Kjartans-
son og Mörður
Árnason. Yngri KR-
ingum, sem ekki
geta> yljað sér við
minningar um
gamla titla, og
reyndar fleiri KR-
ingum, finnst eðlúega leiðinlegt að
nýjustu afrek KR-inga í meistara-
flokki karla- og kvenna í knattspymu
skuli ekki hafa komist í bókina. Því
hefur heyrst að menn vilji ólmir selja
upplagið hið snarasta svo prenta megi
nýtt upplag, endurskoðað að sjálf-
sögðu...
r
A stofnþingi
Það er kannski að bera í bakkafull-
an lækinn að fjalla hér um ágætan
forseta vom, Ólaf Ragnar Grímsson,
en hann hefur verið á allra vörum
undanfarna viku. En gárungarnir
áttu virkilega • erfitt
með að hemja glottið
þegar tilkynnt var um
eina af fyrstu opin-
beru uppákomum
þar sem Ólafur er
þátttakandi eftir
margumtalað axlar-
brot. Hann mun
nefnilega halda ávarp á há-
tíðardagskrá í Laugardalshöll í tengsl-
um við Stofnþing Slysavamafélagsins
Landsbjargar sem eru sameinuð sam-
tök Slysavarnafélags íslands og
Landsbjargar. Hátíðarstjóri verður
Stefán Jón Hafstein...
í salti
í síðasta hefti af tímaritinu Sögu
sem kom út á vormánuðum birtist
grein eftir Guðmund J. Guðmunds-
son sagnfræðing um útfærslu land-
helginnar í 12 mílur. Þar komu fram
nýjar upplýsingar um
samskipti íslenskra og
breskra ráðamanna.
Greinin vakti tals-
verða athygli og
brást Björn Bjarna-
son menntamála-
ráðherra hart við á
heimasíðu sinni.
Nokkru síðar, í júlí, hringdi ung-
ur blaðamaður á Morgunblaðinu til
Guðmundar og tók við hann stutt við-
tal um niðurstöður greinarinnar.
Skömmu síðar hringdi blaðamaður-
inn aftur í Guðmund og las fyrir hann
viðtalið. Tók hinn ungi blaðamaður
fram að annar ritstjóri blaðsins hefði
þegar samþykkt viðtalið. Hinn væri i
fríi en kæmi aftur næstu daga. Þá
yrði viðtalið borið undir hann. Enn
bíður Guðmundur eftir viðtalinu...
Gúnter Grass fær nóbelsverðlaunin:
Lífsglaður bölsýnismaður
I rökstuðningi Sænsku akademí-
unnar fyrir því að veita þýska rit-
höfundinum Gúnter Grass bók-
menntaverðlaun Nóbels er sagt að
hann hafi í bókum sínum teiknað
gleymd andlit sögunnar í frásögum
fullum af svörtum húmor. Nýjasta
bók Grass, Mein Jahrhundert eða
Öldin mín, sem kom út á þýsku í ár,
skiptist í hundrað kafla, einn fyrir
hvert ár aldarinnar. Hver kafli bók-
arinnar er skrifaður utan um einn
atburð sem gerðist á viðkomandi
ári og Gúnter Grass fékk aðstoð
sagnfræðingsins Olaf Mischer við
að safna öllum heimildum um þenn-
an tiltekna atburð. Meöal efnis sem
rætt er í bókinni má nefna kyn-
þáttahatur, ofbeldi og ofsóknir,
enda öldin vettvangur hryðjuverka
í stærri stíl en áður hafði þekkst.
En bókin er ekki alsvört. Á öld-
inni okkar hefur mannfólkið vissu-
lega verið kúgað en það hefur líka
risið upp og Gúnter Grass gleymir
því ekki. Hann hefur alltaf verið
baráttumaður og í nýlegu viðtali
segist hann vera af ætt Sísyfosar,
þess sem samkvæmt
grískri goðsögn bisar
endalaust við að koma
sama steininum upp
fjallshlíöina, en hann sé
ánægður með það hlut-
skipti. „Verst af öllu
þætti mér að steinninn
sæti kyrr uppi á brún-
inni! Hugmyndafræði til
vinstri og hægri hefur
reynt að lofa okkur sælu-
ríki þar sem við þurfum
ekki lengur að strita við
steininn en ég trúi ekki á
slíka paradís."
Öldin mín er ekki eig-
inleg skáldsaga en þó
hafa kaflarnir hundrað
sameiginlegan stil og
anda, ef svo má segja. Grass hefur
látið hafa eftir sér að skáldsagan sé
mella í heimi bókmenntagreina því
við hana megi gera hvað sem er, og
Gúnter Grass hefur að margra mati beðið helst til lengi eft-
ir nóbelsverðlaununum. Reutermynd
tilfellið sé að undir hinum hundrað
frásögnum sé eitt sögumunstur sem
hann hafl ekki vitað um fyrr en
hann las bókina fullbúna.
Gúnter Grass hefur að
margra mati beðið helst til
lengi eftir nóbelsverðlaun-
unum. Hann er 72 ára í ár
og varð heimsfrægur strax
rúmlega þrítugur fyrir
skáldsöguna Blikktromm-
una (1959) sem nú er að
koma út í íslenskri þýð-
ingu, einhverja mögnuð-
ustu skáldsögu þessarar
aldar. En Blikktromman er
líka óþægilega ögrandi
saga og höfundurinn var
' yfirvöldum í landi sínu
óþægur ljár I þúfu; það á
sjálfsagt sinn þátt í biðinni
löngu sem nú er lukkulega
á enda.
-SA
Fasistar
Hjörleifur Guttormsson fer mik-
inn á vefsíðu sinni vegna þeirra tíð-
inda að Verkalýðsfélag Reyðarfjarðar
gerði kröfu um að Hrafnkell A.
Jónsson yrði gerður brottrækur úr
stjórn Alþýðusam-
bands Austurlands
vegna skoðana
sinna á virkjunar-
málum. Segir hann
þetta enn einn
vitnisburðinn um
það ótrúlega and-
rúmsloft sem stór-
iðjumálið hefur skapað eystra. Og
hann spyr: „Eru ekki önnur verkefni
nærtækari fyrir samtök verkafólks en
að ganga í lið með þeim sem beita sér
fyrir skoðanakúgun og sjá það helst
tú ráða að berja á fjölmiðlafólki og
þeim Austfirðingum sem ekki vilja
orðalaust játast undir stóriðjutrú?"
Hjörleifur segir múgæsingafundinn á
Egilsstöðum hafa gefið tóninn en
frumkvöðlar hans hafi valið fólki sem
láti sér annt um náttúru landsins
heitið umhverfisfasistar...
Umsjón Haukur L. Hauksson
Netfang: sandkorn @ff. is