Dagblaðið Vísir - DV - 29.10.1999, Síða 14

14
FÖSTUDAGUR 29. OKTÓBER 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EVJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og út^áfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aðstoðarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiðsia, áskrift: ÞVERHOLTI 11,105 RVÍK,
SlMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasfða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Augiýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverö á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverö 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt tii að birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viömælendum fýrir viðtöl viö þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
„Engin flugufregn"
„Hér virðist því ekki um neina flugufregn að ræða,
eins og stundum áður,“ sagði Margrét Frímannsdóttir,
talsmaður Samfylkingarinnar, þegar hún hóf umræður
utan dagskrár á Alþingi í liðinni viku. Tilefnið var nið-
urstaða „rannsóknar“ sem birtist í tímariti banda-
rískra kjarneðlisfræðinga - Bulletin of the Atomic Sci-
entists - þar sem því var haldið fram að Bandaríkjaher
hefði komið fyrir kjarnavopnum á íslandi og 14 öðrum
ríkjum á árunum 1956 til 1959. Einn höfunda skýrslunn-
ar er gamall kunningi íslendinga, William M. Arkin.
Þessar „nýju upplýsingar“ voru vel þegnar af þeim
sem alla tið hafa haft horn í síðu varnarliðsins - verið
á móti þátttöku íslands í Atlantshafsbandalaginu. Á síð-
ustu árum hefur fátt orðið til að gleðja gamla herstöðv-
arandstæðinga og því var nú fögnuðurinn meiri en ella.
Loksins var hægt að setja sig gamalkunnar stellingar
og dusta rykið af gömlum slagorðum úr Keflavíkur-
göngunum. Steingrímur J. Sigfússon, formaður Vinstri-
grænna, krafðist þess að skipuð yrði óháð rannsóknar-
nefnd - „eins konar sannleiksnefnd“ - til að fara ofan í
saumana á þessum málum.
Deilur um það hvort kjarnavopn hafi eða hafi ekki
verið geymd á íslandi hafa sprottið upp af og til í gegn-
um árin, enda af litlu öðru að taka fyrir þá sem leggjast
gegn varnarsamstarfi vestrænna ríkja. Og þar hefur
William Arkin verið liðlegur.
Ríkisútvarpið dró Arkin fram á sjónarsviðið með
furðulegum hætti á vormánuðum 1980. Þá sýndi Arkin
hversu snjallri aðferðafræði hann beitir í fræði-
mennsku sinni. Allar líkur áttu að vera á því að kjarna-
vopn væru geymd á íslandi þar sem handbók banda-
ríska sjóhersins um kjarnorkuöryggismál væri í notk-
un hjá varnarliðinu.
Rúmum fjórum árum siðar neyddist „fræðimaður-
inn“ til að draga orð sín til baka, en hann var þá stadd-
ur hér á landi í boði Félagsvísindastofnunar Háskóla ís-
lands. En hann hafði annað fram að færa. Nú hafði
hann upplýsingar um að flytja ætti kjarnorkuvopn til
landsins á ófriðartímum.
Með svipaðri hundalógik, sem gerði Arkin að athlægi
þegar hann kom fyrst fram á sjónarsviðið með sérstakri
aðstoð Ríkisútvarpsins, komst hann ásamt félögum sín-
um að þeirri niðurstöðu að kjarnorkuvopn hefðu verið
geymd hér á landi á sjötta áratug aldarinnar. Þar var
lesið í eyðurnar og lesið vitlaust, eins og áður.
Og nú hefur Arkin viðurkennt í viðtali við The
Washington Post að honum kunni að hafa skjátlast. Nú
er fullyrðingin ekki önnur en að „tilefni til að gruna“
að kjarnorkuvopn hafi verið staðsett hér á landi.
Auðvitað er ekki hægt annað en dást lítillega að því
fólki sem heldur áfram að berja hausnum við steininn,
ár eftir árv En mikið hlýtur það að vera erfitt að berja
hausnum alltaf við sama steininn. Steingrímur J. Sig-
fússon getur líklegast gleymt „sannleiksnefndinni“ sem
hann vildi koma á laggirnar án tafar. Margrét Frí-
mannsdóttir getur einnig fagnað því að eftir allt saman
var hér um „flugufregn“ að ræða og gott betur. Þetta
var eftir allt saman bara gamall kunningi sem býr yfir
ályktunarhæfileikum barns og fræðikunnáttu andskot-
ans.
Óli Björn Kárason
„Ég mæli ekki endilega með því að Samfylkingin taki upp foringjabindindi Kvennalistans. En hún á að kynna
sig sem flokk hinna mörgu starfandi stjórnmálamanna."
Hvern vantar leið-
toga? - Ekki mig
vantaði en höfundur
var sýnilega viss um
að það væru ný tíð-
indi fyrir samfylking-
arfólk.
Leiðtogi er engin
töfralausn
Mér kemur þetta tal
sífellt á óvart vegna
þess að ég hef verið í
einum þeirra flokka
sem standa að Sam-
fylkingunni frá upp-
hafi hans og umgengst
talsvert af samfylking-
arfólki að staðaldri en
ég verð aldrei var við
að þar finni menn til
þessa leiðtogaleysis.
„Mér kemur þetta tal sífellt á
óvart vegna þess að ég hef ver-
/ð f einum þeirra flokka sem
standa að Samfylkingunni frá
upphafi hans og umgengst tals-
vert af samfylkingarfólki að
staðaldri en ég verð aldrei var
við að þar finni menn til þessa
leiðtogaleysis
Kjallarinn
Gunnar Karlsson
prófessor
Átakanlegt er hvað
fólk hefur miklar
áhyggjur af leiðtoga-
skorti Samfylkingar
Alþýðuflokks, Al-
þýðubandalags og
Kvennalista. Mennta-
málaráðherra, sem
þarf þó að sinna
mörgu og á enn eftir
að koma upp menn-
ingarmiðstöðvum í
öllum landshlutum,
hefur jafnvel gefið
sér tíma til að reyna
að finna Samfylking-
unni leiðtoga.
Um það bil allt síð-
astliðið sumar var
endurprentuð næst-
um daglega sama
klausan í Sandkom-
um DV, þar sem sagt
var frá því hvað Sam-
fylkingarfólk þráði
að fá Jón Baldvin
Hannibalsson sem
leiðtoga sinn, og að
hann kynni að vera
til í að fórna sér í
hlutverkið ef hann
væri beðinn nógu vel.
Og ég sem hélt að sá
gamli samstarfsmað-
ur minn og pólitíski
leiðbeinandi í kosn-
ingabaráttunni árið 1967 hefði
stigið virðulega út úr stjómmálun-
um og fengið þokkalega atvinnu í
Ameríku við að vera fulltrúi allr-
ar þjóðarinnar.
Loks gerðist það um daginn, 13.
október, að tveir kjallaragreina-
höfundar hér í DV tjáðu sig sam-
tímis um vanda og vanlíðan Sam-
fylkingarinnar að eiga engan leið-
toga. Annar þeirra komst raunar
að þeirri niðurstöðu að það væri
ekki leiðtogi sem Samfylkinguna
Það samfylkingarfólk sem ég heyri
tala um pólitík talar um málefni,
stefnu, leiðir til valda, ekki leiðtoga.
Auðvitað þekki ég ekki alla og
synja ekki fyrir að einhverjir sam-
fylkingarmenn kunni að halda aö
leiðin til fylgis og valda sé að eign-
ast sterkan og heillandi leiðtoga.
Slíkir menn em mikið í tísku nú
um stundir. Viðreisn breska
Verkamannaflokksins var skipu-
lögð í kringum nafn og andlit eins
manns og skilaði góðum árangri.
Upphaf og sigur Reykjavíkurlist-
ans byggðist að verulegu leyti á
stjórnmálahæfileikum Ingibjargar
Sólrúnar. Sjálfstæðisflokkurinn
verður æ meira að eins manns
flokki í hvert skipti sem ráðherra-
lið hans er endumýjað.
Á hinn bóginn eru nóg dæmi
um hve laust það kjörfylgi oftast
er sem veiðist á leiðtoga: Hannibal
Valdimarsson, Vilmundur Gylfa-
son, Albert Guðmundsson, Jó-
hanna Sigurðardóttir áttu öll að
halda uppi nýjum stjórnmálasam-
tökum, náðu góðum árangri í
fyrstu en svo til allt var horfíð
áður en kjörtímabil var liðið. En
Kvennalistinn, sem stundaði alla
tíð strangt leiötogabindindi, gerði
betur í öðmm og þriðju kosning-
um sínum en þeim fýrstu.
Leiðtogavandamálið
Sterkir leiðtogar eru dálítið
eins og sterkir drykkir; það get-
ur verið flmaskemmtilegt með-
an þeir era til en afleitt eftir að
þeir eru horfnir. Um næsta for-
mann sinn hugsa ég að sjálfstæð-
ismenn eigi oft eftir að segja:
„Hann er góður, en hann er nátt-
úrlega ekki eins og Davíð.“ Stór
og stöðugur flokkur verður að
treysta á eitthvað annað en ein-
staklinga, umfram allt á mál-
efhalega vinnu fjölda fólks.
Ég mæli ekki endilega með því
að Samfylkingin taki upp foringja-
bindindi Kvennalistans. En hún á
að kynna sig sem flokk hinna
mörgu starfandi stjórnmála-
manna. Kannski ætti hún að
mynda öflugt skuggaráðuneyti að
hætti breskra stjórnarandstöðu-
flokka og leggja þannig áherslu á
að hún sé stjórnarandstöðuflokk-
urinn, hvenær sem er tilbúinn að
taka við stjórn landsins.
Gunnar Karlsson
Skoðanir annarra
Evran og ESB
„Við höfum um nokkurt skeið unnið að því að ná
stjórn á ofhitnun í hagkerfi okkar, til dæmis með
vaxtahækkunum á sama tíma og flestar ríkisstjóm-
ir i „evrulandi" hafa reynt að stuðla að frekari hag-
vexti og þar hafa vextir farið lækkandi á þessu ári.
Ef hins vegar Bretar taka upp evruna, og jafnvel líka
Danmörk og Svíþjóð, þyrftum við hugsanlega að
gera einhverjar breytingar á stefnu okkar í peninga-
málum ... Af þessari ástæðu og mörgum öðrum er
það staðreynd að enginn mælanlegur kostnaður fylg-
ir því fyrir okkur um þessair mundir að standa fyrir
utan ESB en aðild að sambandinu hefði í för með sér
mikla ókosti."
Úr ræðu Davíðs Oddssonar í Bresk-íslenska verslun-
arráðinu 27. okt.
Sovétíslendingar
„Rússagullið er forsendan fyrir áhrifum Sovétís-
lendinga hér á landi í dag og þeim hefði aldrei enst
erindið fyrir eigin reikning ... Sovétíslendingar tóku
Ríkisútvarpið með trompi og sátu um Útvarpshúsið
eins og Trjójuborg í áratugi og því miður ber RÚV
ennþá sár eftir setu þeirra í Útvarpsráöi. Háskóli ís-
lands, Kennaraháskólinn og helstu menntaskólar
hafa löngum verið höfuðsetnir af Sovétíslendingum
og fyrir bragðið var sovésk slagsíða með sænsku
hallamáli á öllu menntakerfinu áratugum saman ...
Sovétíslendingar lifðu flestir af fall Sovétríkjanna og
í dag mara þeir þúsundum saman í hálfu kafi í rík-
issjóði, sem tók við framfærslu þeirra þegar Rússa-
gullið þraut.“
Ásgeir Hannes Eiríksson í Degi 28. okt.
Rússagullið enn í skjóðu?
„íslenskir sósíalistar hafa frá árinu 1938 staðfast-
lega neitað öllum tengslum við erlenda kommúnista-
flokka, hvort heldur í Sovétríkjunum, Austur-Þýska-
landi eða í öðmm austantjaldsríkjum ... Enn em á
lífi flokksmenn sem þekkja sögu fjármálatengslanna
en hafa þráast við að leysa frjá skjóðunni. Það er
ekki víst að þögnin verði þeim áfram það skjól sem
hún hefur verið; allt bendir til þess að fleiri gögn
verði dregin fram í dagsljósið á næstu ámm. Og víst
er að fáir munu verða til að verja þá þegar þeir em
gengnir til feðra sinna. Það hlýtur að fara ískaldur
hrollur um þá sem enn lifa að þurfa að horfa upp á
gamla samherja keppast við að skella allri skuld á
látna félaga."
Jakob F. Ásgeirsson í pistli sínum í Mbl. 28. okt.