Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.1999, Blaðsíða 13

FIMMTUDAGUR 30. DESEMBER 1999
13
Rússar á tímamótum
Strlöiö í Tsjetsjeníu
er ekki aðeins uppgjör
Rússa við múslímska
erfðafjendur sína í
Kákasus; heldur póli-
tískt innanlandsupp-
gjör og uppgjör við
Vesturlönd um leið.
Afleiðingar stríðsins
eru ekki bundnar við
ófriðinn sjálfan. Þær
geta skilgreint upp á
nýtt samskipti Rússa
við umheiminn, og þá
fyrst og fremst Banda-
ríkin. Frá sjónarmiði
Rússa markaði forysta
Bandaríkjanna í
lofthemaði NATO
gegn Serbiu vegna
Kosovo tímamót í sam-
skiptum rikjanna.
Tsjetsjenía og Kosovo eru sam-
tvinnuð mál. Eftir á séð hefur
stækkun NATO og einkum hernað-
urinn gegn Serbíu valdið þáttaskil-
um.
Rússar hafa tvíeflst í þeirri af-
stöðu sinni að hafna forystu Banda-
ríkjanna, og utanríkisstefna þeirra
mun framvegis að líkindum snúast
um að afla bandamanna í andófi
gegn ofurvaldi Bandaríkjanna.
Samtímis hefur rússnesk þjóðernis-
hyggja eflst svo mjög að hún má
heita ráðandi afl i stjómmálum,
eins og sást í kosningunum á dög-
unum sem snerust að miklu leyti
um Tsjetsjeníu og vom mikill sigur
fyrir Jeltsín og Pútín. Þjóðarstolt
Rússa var sært dýpra í Kosovomál-
inu en menn töldu. Það þjóðarstolt
er nú lagt að veði í Tsjetsjeníu.
Utanaðkomandi íhlutun þar er
óhugsandi. Þau ummæli Clintons
forseta að Rússar myndu gjalda
hernaðinn gegn Tsjetsjenum dýru
verði, munu trúlega verða honum
sjálfum og Bandaríkjunum dýr-
keypt. Rússar sáu hvað NATO gerði
í Serbíu og sáu sjálfa sig í Serbum.
Afstaða þeirra gegn vestrinu hefur
harðnað um allan helming.
Þjóöarstolt
Stolt Rússa var sært fyrir, þeir
sakna stórveldistíma Sovétríkj-
anna, og ósigurinn í fyrra
Tsjetsjeníustríðninu
1994-96 svíður sárt í
hemum. Rússneskur
almenningur kennir
Tsjetsjenum bæði um
glæpastarfsemi og
hryðjuverk. Samúð
með neyð almenn-
ings í Tsjetsjeniu er
torfundin, og því er
stríðið nú raunveru-
legt foðurlandsstríð í
huga rússnesks al-
mennings.
Ákúrur utan frá
herða aðeins Rússa í
hatrinu á Tsjetsjen-
um og efla um leið
herinn, sem trúlega
er nú orðinn áhrifa-
meiri í rússnesku
þjóðlífi og pólitík en
nokkru sinni í áratugi. Hvað sem
líður mannfalli mun stríðið í
Tsjetsjeníu verða hernaðarlegur
sigur Rússa, þótt það kosti að
jafna þar öll mannvirki við jörðu.
Um pólitískan sigur getur ekki
orðið að ræða. Hemám í Tsjetsjen-
íu til frambúðar er slíkt botnlaust
forað að enginn í Moskvu hugsar
þá hugsun til enda. Hefndarhugur
og þjóðremba ráða för.
Forræði og forræöishyggja
Rússar eru ekki þeir einu sem
gremst ofurvald Bandarikjamanna
í heimsmálum og sú forræðis-
hyggja sem stundum birtist i utan-
ríkisstefnu þeirra. Þess sá ljóslega
merki í öngþveitisfundi WTO í
Seattle þar sem Clinton hótaði í
fyrsta sinn efnahagslegum refsiað-
gerðum gegn þeim rikjum sem
hefðu ekki verkalýðs- og mann-
réttindalöggjöf sem Bandaríkjun-
um væri þóknanleg. Allflest ríki
þriðja heimsins með Indverja í far-
arbroddi tóku þetta vægast sagt
óstinnt upp.
Forysta er eitt, forræðishyggja
annað. Rússar, Kínverjar og Ind-
verjar eru ekki þeir einu sem
hugsa þungt til Bandaríkjanna
vegna yfirlætis og valdsmennsku.
Þótt Bandaríkin séu ótvírætt for-
ysturíki veraldar eru bandarisk
gildi íjarri því
allsráðandi og
ekki endilega eft-
irsóknarverð í
allra augum.
Striðin í Kosovo
og nú Tsjetsjeníu
geta orðið til að
skilgreina ný
valdahlutfoll, þar
sem Rússar, að
loknu Tsjetsjení-
ustríði hafa for-
ystu um nýtt mótvægi gegn núver-
andi yfirburðum Bandaríkjanna.
Að því leyti er stríðið við
Tsjetsjena tímamótastríð sem boð-
ar heimspólitískar breytingar á
nýju árþúsundi.
Gunnar Eyþórsson
„Hvað sem líöur mannfalli mun stríöið í Tsjetsjeníu veröa hernaðarlegur sigur Rússa, þótt þaö kosti aö jafna þar
öll mannvirki viö jörðu,“ segir Gunnar m.a. í grein sinni.
Kjallarinn
Gunnar
Eyþórsson
blaðamaöur
„Rússneskur almenningur kennir
Téténum bæöi um glæpastarf-
semi og hrydjuverk. Samúð með
neyð almennings í Téténíu er
torfundin, og því er stríðið nú
raunverulegt föðurlandsstríð í
huga rússnesks almennings.“
Ekki benda á mig
- segir formaður KKÍ
Fyrir skömmu lýsti sá er þessa
grein ritar þeirri skoðun sinni í
kjallaragrein hér í blaðinu að
körfuknattleikur á íslandi ætti í
miklum vanda. Fullyrti hann að á
höfuðborgarsvæðinu hrakaði
iþróttinni stöðugt. Nú væri svo
komið að af tólf úrvalsdeildarfé-
lögum væru aðeins tvö af þessu
fjölmenna svæði.
Dæmi úr greininni
Undirritaður lýsti þeirri skoðun
sinni að íþrótt sem ekki ætti
hljómgrunn hér í þéttbýlinu væri
afar illa stödd. Sem dæmi um
þessa neikvæðu þróun voru tekin
mörg dæmi í kjallaragreininni.
Áhorfendum á leiki fækkar
stöðugt. Sífellt verður erfiðara að
fá fólk til starfa. Vakin var athygli
á þeirri óheillaþróun að
körfuknattleiksdeildum á höfuð-
borgarsvæðinu fækkaði ár frá ári.
Nú væru iðkendur í yngri aldurs-
flokkum orðnir helmingi færri en
aðeins fyrir fáum árum. Þá stað-
hæfði undirritaður að sama þróun
ætti sér stað hjá meistaraflokkum
karla og kvenna.
Á fáum árum hefðu til dæmis
þrjú félög lagt niður meistaraflokk
kvenna. í greininni var mjög
sterklega gefið í skyn að þessa þró-
un mætti rekja til stefnu
körfuknattleikssambandsins. Það
hefði í mörg ár beitt sér af alefli á
landsbyggðinni en vanrækt upp-
byggingarstarf á höfuðborgar-
svæðinu þar sem 60% landsmanna
byggju. Undirritaður hélt því
einnig fram að tæknilegri getu
körfuknattleiksmanna færi hrak-
andi vegna þess að uppbygging
stórra leikmanna hefði setið á
hakanum.
Leiöinlegar rangfærslur
Forysta körfuknattleikssam-
bandsins er ósammála greinarhöf-
undi. Formaður
þess ritaði svar-
grein í DV 26.
nóvember og
lýsti afstöðu
sinni. Af grein
hans má ráða að
körfuknattleikur
á höfuðborgar-
svæðinu sé í
góðu ástandi.
Það litla sem
aflaga fari sé
hins vegar allt undirrituðum að
kenna! Hann sé jú formaður
körfuknattleiksráðs Reykjavíkur.
Greinin er afar persónuleg og
mjög neikvæð í garð
undirritaðs og Reykja-
víkurfélaganna. í
henni eru einnig
klaufalegar rangfærsl-
ur. Formaðurinn seg-
ist þannig aðeins vita
um tvö félög á höfuð-
borgarsvæðinu sem
hafi lagt niður meist-
araflokk kvenna. Það
eru liklega Valur og
Breiðablik. Hann
gleymir því að meist-
araflokkur kvenna í
hans gamla félagi,
Haukum, var lagður
niður fyrir fáum
árum. Formaðurinn
segir einnig að 4 lið af
höfuðborgarsvæðinu séu í 1. deild
karla þó allir áhugamenn geti
nefnt 5, Val, Breiöablik, Stúdenta,
Stjömuna og ÍR.
Að lokum fullyrðir formaður-
inn:..enn síður hefur hann (það
er undirritaður) lagt fram tillögur
til lausneir á þeim vandamálum
sem hann reifar í grein sinni."
Fyrir örfáum ámm voru Gísli Ge-
orgsson, Haukur Hauksson og
greinarhöfundur skipaðir í nefnd.
Hún fjallaði um vanda körfuknatt-
leiksins á höfuðborgarsvæðinu og
skilaði skýrslu með fjölda tiilagna
sem kynntar voru á körfuknatt-
leiksþingi.
Óvönduð, málefnasnauö skrif
Á höfuðborgarsvæðinu er
körfuknattleikur í
vaxandi lægð. Áhugi
unglinga hefur hrap-
að. Stutt er síðan sjö
félög í Reykjavík
ráku unglingastarf.
Nú eru fjögur eftir. í
Reykjavíkurmótum
kepptu A- og B-lið í
flestum flokkum. Síð-
an hefur iðkendum
fækkað um meira en
helming. Sama þró-
un er í meistara-
flokkunum. Áhorf-
endum að leikjum
fækkar. Stöðugt
verður erfiðara fyrir
körfuknattleiksdeild-
imar að fá fólk til
starfa. Ástandið er slæmt í fjár-
málunum. Mikilvægt er að menn
leiti leiða til úrbóta.
Opin málefnaleg umræða er
nauðsynleg. Hún verður að stjóm-
ast af rökum. Innlegg leiðtoga
körfuknattleiksmanna í þá um-
ræðu er ekki málefnalegt. Rang-
færslur hans bera vott um að
grein hans hafi verið rumpað sam-
an í hugsunarlausu reiðikasti.
Vandinn er mjög áþreifanlegur
eins og þeir sem starfa á þessu
svæði vita. Hann hverfur ekki þó
að þrætt sé fyrir hann. Ákveðið
hugarfar má lesa úr grein leiðtog-
ans. Það hugarfar er hluti þess
vanda sem körfuknattleikurinn á
höfuðborgarsvæðinu á við að etja.
Stefán Ingólfsson
„Af grein hans má ráða að
körfuknattleikur á höfuðborgar-
svæðinu sé í góðu ástandi. Það
litla sem aflaga fari sé hins vegar
allt undirrituðum að kennal Hann
sé jú formaður Körfuknattleiks-
ráðs Reykjavíkur.u
Kjallarinn
Stefán Ingólfsson
verkfræöingur
Með og
á móti
Arðgreiðslur Orkuveitu
í borgarsjóð
Bæjarstjórn Hafnarfjaröar hyggst leita
eftir viöræöum viö nágrannasveitarfé-
lögin vegna samskipta viö Orkuveitu
Reykjavíkur vegna arðgreiöslna fyrir-
tækisins í borgarsjóö. Hún telur aö
meö aukinnl arögrelöslu veitunnar f
borgarsjóö sé borgin aö skattleggja
nágrannana í eigin þágu.
Gæti leitt
til hærri
orkugjalda
„Eigendur fyrirtækja gera al-
mennt kröfur um arð af fyrirtækj-
um sínum. Reykjavikurborg er
engin undan-
tekning að því
leyti. Miðað við
það mikla fjár-
magn sem
Reykjavíkur-
borg hefur
bundið í Orku-
veitu Reykja-
víkur og miðað
Vlð avoxtunar- son borgarfulltrúi,
möguleika á því formaöur Orku-
fjármagni, ef veitu Reykjavíkur.
það væri laust,
er ljóst að arðsemiskröfum
Reykjavíkurborgar til Orkuveit-
unnar er stillt í hóf, enda er það
yfirlýst stefna borgaryfirvalda að
bjóða upp á lægstu orkugjöld í
landinu miðað við þjónustustig.
Þessara lágu orkugjalda njóta
ekki aðeins Reykvíkingar heldur
og íbúar nágrannasveitarfélag-
anna, þar á meðal Hafnfirðingar.
Ég hef ekki orðið þess var að óá-
nægju gæti meðal íbúanna með
gjaldskrá Orkuveitunnar.
Mér er því óskiljanlegt að bæj-
arfulltrúar í Hafnarflrði skuli ít-
rekað stefna hagsmunum ibúa
bæjarins í tvísýnu með endur-
teknum kröfum um breytingar á
núverandi fyrirkomulagi, tU
dæmis með styttri samningstíma,
sem einfaldlega gæti leitt tU hærri
orkugjalda. Það væri mjög óskyn-
samlegt svo ekki sé sterkar að
orði kveðið.
BúsetuskUyrði á höfuðborgar-
svæðinu eru almennt góð. Hluti af
þeim eru hin lágu orkugjöld Orku-
veitunnar. Við skulum vona að
misvitrir bæjarfuUtrúar í Hafnar-
firði fari ekki að raska þeim
grundveUi."
Arðgreiðsi-
urnar ekkert
einkamál
Lúövík Geirsson,
bæjarfulltrúi Fjarö-
arlistans í Hafnar-
„Eins og staðan er í dag þá eru
íbúar nágrannasveitarfélaganna i
raun að greiða niður reksturinn
hjá borginni.
Það finnst okk-
m- óeðlUegt og
að mínu mati
gengur það
ekki upp að
Reykjavíkur-
borg, eða raun-
ar hvaða sveit-
arfélag sem er
sem veitir þjón-
ustu út fyrir
sinn bæ geti
farið með arðgreiðslur sem sitt
einkamál. Hvað varðar málefni
Orkuveitu Reykjavíkur þá má það
ljóst vera að allir íbúar höfuðborg-
arinnar, ekki bara Reykvíkingar,
hafa lagt sitt tU þjónustunnar og
eiga sinn hlut í arði fyrirtæksins.
Þegar sú staða kemur upp að
arðurinn verður svo mikill að
veitustofnanir eða hitaveitan geta
lagt milljarða króna til hliðar þá
er aðeins um tvennt að velja. Ann-
ars vegar er hægt að deUa arðin-
um með nágrannasveitarfélögun-
um eða einfaldlega lækka þjón-
ustugjöldin þannig að aUir njóti
góðs af.“ -aþ/JBP