Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.2000, Qupperneq 11

11
LAUGARDAGUR 29. JÚLÍ 2000
H>V Skoðun
Stikkenap
„Ekki missa af þessu." Svo sagði
í fyrirsögn boðskorts sem mér barst
í gær þar sem boðið var til opnunar
fyrsta og eina litbolta-garðsins hér á
landi á grænum engjum Lundar þar
sem Kópavogur rennur saman við
Reykjavík. Litbolti, eða paintball
eins og leikurinn heitir á útlensku,
er nýtt æði sem gengur yfir lönd og
álfur. Leikurinn mun ekki síður
ætlaður fullorðnum en bömum og
unglingum enda litboltum skotið í
andstæðinginn sem í bardaga væri.
í raun tekur litboltinn við þar sem
bófahasarinn var í mínu ungdæmi.
Þá skutum við félagamir hver ann-
an þráfaldlega og oft á dag en allir
risu upp á ný líkt og í Valhöll forð-
um.
Boðið um byssuleikinn í Lundi
hefði ekki vakið meiri eftirtekt
mína en mörg önnur slík ef ekki
kæmi til nýleg reynsla mín af bófa-
hasar af nýrri gerð. Ég taldi mig
vaxinn upp úr bófahasamum fyrir
löngu þegar ég fór á dögunum í
óvissuferð sem vinsælar eru í
seinni tíð. Einn óvissuþátturinn var
heimsókn á leiktækjastað sem bauð
upp á svokallað Quake. Ég verð að
viðurkenna að ég hafði aldrei heyrt
leik þennan nefndan né vissi út á
hvað hann gekk. Raunar var mér
skapi næst, manninum á virðuleg-
um aldri, að ganga út þegar leik-
reglurnar vom kynntar en lét mig
þó hafa það að taka þátt í þessu.
Skipt var í tvö lið, rauðliða og
græningja, og einhverra hluta
vegna var ég meðal græningja. Um
háls okkar vom hengd þung vesti
og við þau héngu geislabyssur. Ljós-
in á vestum okkar voru græn en
óvinaliðið var prýtt rauðum ljósum.
Leikurinn fór fram í myrkvuðum
sal þar sem víða voru felustaðir.
Litur ljósanna einn gaf til kynna
hvort á ferð var samherji eða
mótherji. í hópnum voru fjórtán
manns þannig að sjö voru i hvoru
liði. í mínu liði vom meðal annarra
kona mín og mágkona. Fyrst á
hólminn var komið fann ég mig
knúinn til að vemda þær systur
með því að salla niður andstæðing-
ana. Ég var þrátt fyrir allt vanur
bófahasamum i æsku en gaf mér
það aö æskuleikir systranna hefðu
einkum falist í dúkkuleikjum, servi-
ettusöfnun og drullukökugerð.
Svona er ég enn, á þessum jafnrétt-
istímum, mótaður af kynjaskipt-
ingu bemskuleikjanna.
Sálgað af heift
Ég var ekki fyrr kominn í
myrkviði skotsalarins en á mig
Fyrst á hólminn var
komið fann ég mig
knúinn til að vernda
þœr systur
með því að salla niður
andstæðingana.
rann skotæði. Ég breyttist í sam-
bland hins prúða Roys Roggers og
rummungsins Rambós og drap allt
kvikt. Ég sá andstæðinga í hverju
horni. Sjálfur varði ég mig fimlega
með því að henda mér í skjól veggja
og vamargarða í hvert sinn er óvin-
ur beindi að mér hlaupi. Ég gleymdi
aldri mínum og meintum virðuleika
og lifði mig svo inn í leikinn aö ég
sálgaði vinnufélögum konu minnar
og mágkonu af heift og algera mis-
kunnarleysi um leið og ég varði líf
kvennanna, sæmd og limi fyrir
rauðum andskotum mínum.
Æðið rann ekki af mér fyrr en
ljós kviknuðu í salnum. Leiknum
var lokið og i minum huga var eng-
inn efí. Grænir höfðu gersigrað
rauða og munaði þar mest um fram-
lag mitt og skotleikni. Lengi lifir í
gömlum glæðum hugsaði ég með
mér um leið og ég smokraði mér úr
vestinu.
Fall samherja
Fyrir skotbardagann hafði hver
maður einkennt sig með dulnefni og
tæki stöðvarinnar skráðu frammi-
stöðu hvers og eins. Ég beið því
spenntur eftir niðurstöðunni, taldi
mig finna aðdáun konu minnar og
mágkonu um leið og ég leit með fyr-
irlitningu á auma frammistöðu
mótherjanna. Þeir voru flestir yngri
en ég og aldir upp við tölvuleiki.
Fölir tölvunördar stóðust engan
samanburð við margreyndan
kúreka.
Þegar starfsmaður leiktækja-
stöðvarinnar útdeildi skotkortum,
þar sem fyrir lá frammistaða, vörn
og skotleikni, varð ég fyrir alvar-
legu áfalli. Ekki einasta hafði tölvu-
kynslóð rauðliðanna sigrað lið okk-
ar græningja heldur var frammi-
staða mín snautlegust þeirra. Kon-
an jafnt sem mágkonan, konumar
sem ég var að verja, reyndust miklu
betri skyttur en ég og vörðust fim-
legar. Mér hafði að vísu tekist að
koma nokkrum skotum á féndur
mína en var drepinn margfalt oftar
og raunar svo skelfílega að búkur
minn var sem ímyndað gatasigti.
Verra var þó að flestir þeirra sem
ég hafði drepið vora vamarlausir
samherjar. Ég hafði skotið græna
en síður rauða. Útkoman sýndi að
þá sjaldan ég skoraði þá var það
helst í eigið mark. Fómarlömb mín
voru einkum konurnar tvær sem
næstar mér stóðu og höfðu lagt lífið
í hendur mér.
Stúta nokkrum?
„Þetta er bara fyrir böm,“ sagði
ég og reyndi að leyna vonbrigðum
mínum. „Fullorðið fólk á ekki að
koma nálægt svona fiflalátum," hélt
ég áfram. „Hverjmn dettur svo sem
í hug að bjóða okkur upp á svona of-
beldis- og byssuleiki, herlausri þjóð-
inni?“
Ég ákvað að leggja niður vopn.
Konan og mágkonan sögðu reyndar
að það væri sjálfhætt. í mér væri
engin vöm. Það vopnahlé hefur
haldið þar til litboltinn kveikti aft-
ur í gamla kúrekanum. Túnið á
Lundi er kjörlendi þeirra sem áður
skutu á báðar hendur með axlabönd
í uppbrettum Wrangler.
Væri ekki rétt að lita bæinn rauð-
an og stúta nokkrum þar?
Upp meö hendur
Nýir siðir fylgja hverri kynslóð.
Leikimir eru ekki eins en af sama
meiði. Tölvuleikirnir hafa tekið við
af bófahasamum svo ungdómurinn
fái næga útrás fyrir drápseðlið. Ég
játa að kunna ekki til verka á því
sviði en hef séð son minn slátra ill-
mennum í tölvunni með þeirri ein-
urð sem á máli dómstóla heitir ein-
beittur brotavilji. Andláti óþokk-
anna í tölvunni fylgir hávaði og
blóðið spýtist um allan skjá. Einu
gildir hversu margir verða fyrir
skoti því nýir fantar og fúlmenni
leynast hvarvetna og skjóta upp
kollinum til þess eins að fá í hann
kúlu frá stráknum.
Þótt tölvuleikurinn sé sömu ætt-
ar og bófahasar æsku minnar held
ég að hann hafi verið hollari. Við
stunduðum drápin úti svo hasam-
um fylgdi hreyfing eins og nafnið
bendir raunar til. Þá vorum við
ágætlega vopnum búnir, með
skammbyssur í belti fyrir báðar
hendur. Þeim snerum við gjaman
hring eða tvo áður en andstæðing-
urinn fékk banvæna bununa, rétt
eins og Roy Rogers héldi á pístólun-
um. Trigger var yfirleitt ekki tagl-
tækur svo notast varð við prik í
klofi þyrfti að flýja á hröðu stökki.
Fyrir kom þó að féndur fengu lífi
haldið og var þá hrópað „stikkenap"
eða upp með hendur og uppgjafar
krafist. Síðar á lífsleiðinni skildist
mér að stikkenap þetta væri aíbök-
un úr amerísku á þessari skipun ká-
boja.
Háþróaðastur varð bardaginn þó
í skylmingum. Þá brugðu sveinar
sverði og vörðust fimlega með skildi
að hætti fornkappa. í þeim slag létu
menn lífiö með tilþrifum en varð að
öðru leyti ekki meint af.
Bófahasar
Þessara horfnu daga minntist ég
þegar litboltakortið barst. Þar var
þess getið að markmiöið væri að
upplifa ævintýri og mæta í útigalla
og góðum skóm. Ekki var nefnt að
æskilegt væri að vera í Lee- eða
Wrangler-buxum með uppábroti,
köflóttri skyrtu og vesti með
kúrekahatt sem punktinn yflr i-ið.
Þannig vorum við guttamir flottast-
ir, svo ekki sé minnst á axlabönd
þeirra sem lengst náðu í stælnum.
Jónas
Haraldsson
aöstoöar-
ritstjóri
Gegn fjármálafurstum
„Einræði Vladi-
mirs Pútíns held-
ur áfram að taka
á sig mynd. Þegar
hann undirbjó
fund sinn með
Bill Clinton og
öðrum vestræn-
um leiðtogum á
leiðtogafundi G8-
ríkjanna á Ok-
inawa lögðu saksóknarar hans hald
á eigur Vladimirs Gúsinskis, auð-
ugs kaupsýslumanns sem á sjón-
varpsstöð er gagnrýnt hefur stjórn
Pútíns harðlega. Aðrir fjármála-
furstar hafa einnig sætt rannsókn.
Berezovskí og félagar eru engar lýð-
ræðishetjur. En allar tilraunir til að
afturvirkra hreinsana stuðla að
óstöðugleika efnahagsins sem þegar
er veikur. Það er engin trygging fyr-
ir því að Pútín dreifi eignum á heið-
arlegri hátt en fyrirrennari hans.
Refsistefna Pútíns kann að vera vin-
sæl meðal þeirra Rússa sem hafa
orðið fátækari á meðan fjármálaf-
urstamir mökuðu krókinn. En ef
hann sýnir ekki skjótt að hann ætli
í raun að uppræta spillingu en ekki
pólítíska andstöðu gæti skaðinn fyr-
ir bæði efnahag Rússlands og lýð-
ræði orðið alvarlegur og óafturkall-
anlegur.“
Úr forystugrein Washington Post
24. júlí.
Út af sporinu
„Fyrirmyndar-
tilraun til að
skapa réttlátt
þjóðarbrotasamfé-
lag á Suður-
Kyrrahafseyjunni
Fidjí hefur verið
sett út af sporinu
með því að þvinga
fyrsta forsætisráð-
herra landsins af indverskum upp-
runa úr embætti. Bandaríkin og
aðrar lýðræðisþjóðir ættu að þrýsta
á nýja leiðtoga Fidjí að heiðra
stjómarskrána sem 1997 veitti Ind-
verjum rétt til að gegna háum emb-
ættum. Umrótið að undanfórnu hef-
ur aðallega verið verk Georges
Speights, kaupsýslumanns sem
réðst inn i þingið í maí og hélt
þremur tugum manna í gíslingu,
þar á meðal Mahendra Chaudhry
forsætisráðherra, þar til 13. júlí.
Hann sakaði Chaudhry um að hygla
Indverjum. Alþjóðasamfélagið ætti
að hjálpa Chaudhry að ná aftur
völdum.“
Úr forystugrein New York Times
24. júli.
Ósigur í Camp David
„Samningavið-
ræðunum í
Camp David
milli forsætisráð-
herra ísraels,
Ehuds Baraks,
og Yassers
Arafats, forseta
Palestínu, lauk í
gær án þess að
nokkurt sam-
komulag um frið
hefði náðst. Þetta kom ekki beint á
óvart en samt finnst mönnum eins
og leiðtogamir hafi misst af sögu-
legu tækifæri. Niðurstaðan er sú að
Barak tapaði, aö Arafat tapaði og að
BUl Clinton tapaði. Þeir sem töpuðu
mest sátu aldrei með við samninga-
borðið, ísraelska þjóðin og sú palest-
ínska sem verða að halda áfram að
bíða eftir friði sem aldrei kemur.
Það er mögulegt að Barak og Arafat
hafi reynt að ná einhvers konar
einingu og þaö væri skammarlegt
hefðu þeir ekki reynt það. En það er
samt sem áður augljóst að viljinn tU
málamiðlana var ekki nægur,
einkum hjá ísraelum sem skUja
ekki hversu mikUvægt það er fyrir
Palestínumenn að austurhluti
Jerúsalems, sem ísrael þvert á
þjóðarrétt innlimaði, geti orðið
höfuðborg í nýrri frjálsri Palestínu.
Lausn finnst ekki á meðan
þjóðimar skUja ekki að þær verði
að lokum að sætta sig við eftirgjöf."
Úr forystugrein Aftonbladet 27.
júlí.