Dagblaðið Vísir - DV - 12.02.2001, Blaðsíða 15

MÁNUDAGUR 12. FEBRÚAR 2001
DV
15
Menning
Menningarverðlaun DV 2001 - tilnefningar í byggingarlist:
Allgóð uppskera
Skipulag íbúöar-
húsabyggingar
viö Sæviðarsund
Höfundar: Kanon
arkitektar, Halldóra
Bragadóttir, Helgi
Bollason Tóroddsen,
Þóröur Steingrímsson
og Þorkell Magnússon
arkitektar.
íbúðahverfið við
Sæviðarsund er þyrp-
ing lágra húsa milli
Sæviðarsunds og
Hólmasunds. Höfund-
ar skipulagsins hönn-
uðu sambýlishúsið en
stakstæðu húsin
hannaði Teiknistofan
Ármúla 6 á grund-
velli ítarlegra skil-
mála höfunda skipu-
lagsins um afstöðu,
stærðir, form, gerð og
útlit húsanna. Húsa-
þyrpingin við Sævið-
arsund brýtur á sinn
hátt blað í skipulagi
íbúðahverfa í Reykja-
vík nú um stundir
hvað varðar sam-
OV-MYND HARI
Skrifstofuhús Olíuverslunar íslands
Útlit hússins einkennist af markvissu samspili
tveggja skífa.
Listasafn íslands, Hafnarhúsinu
Höfundar: Studio Granda, Margrét Haróar-
dóttir og Steve Christer arkitektar.
Listasafnið er endurbygging Hafnarhússins
sem er upphaflega skrifstofu- og vöruhús í anda
notagildisstefnu frá fyrri hluta 20. aldar. Slík
endurbygging og aðlögun að nýju hlutverki er
vandmeðfarin. Nýr aðalinngangur mótar skýr-
an ás þvert gegnum húsið og skapar nýja vidd
með tengslum við höfnina. Lausn höfunda á inn-
gangi og samgönguleiðum innanhúss er i senn
einfóld og áhrifarík. Höfundum tekst einnig
með einfóldum og markvissum aðgerðum að
viðhalda upphaflegum einkennum hússins sam-
fara ívafi nýrra strauma. Með efnisvali eru
breytingar skilmerkilega aðgreindar frá upphaf-
legu húsi.
einkennist af rúmgóðum garði til hliðar við
kirkjuna. Garðurinn er umlukinn kirkjunni á
eina hlið en forsal og glerjuðum göngum á þrjá
vegu. Safnaðarsal, skrifstofum og öðrum rýmum
er raðað á úthringinn umhverfis samgöngurým-
in. Með markvissu samspili kirkju, samgöngu-
rýma og garðs tekst höfundum að skapa lifandi
og áhrifamikla heild. Heild sem vísar inn á við,
lokuð frá ytra umhverfi. Samspil flata og dags-
birtu er markvisst og sterkur þáttur i heildaryf-
irbragði verksins.
DV-MYND HARI
Skipulag íbúöarhúsabyggingar viö Sæviðarsund
Húsaþyrpingin brýtur blaö í skipulagi íbúöahverfa í Reykjavík.
Listasafn Islands, Hafnarhúsinu
Nýr aöalinngangur mótar skýran ás þvert gegnum húsiö.
Leikskólinn
Blásalir, Selási
Reykjavík
Höfundur: Man-
freó Vilhjálmsson
arkitekt.
Innra skipulag
einkennist af kostum
á fjölbreytni í notk-
un. Samspil og
áherslur einstakra
hluta, forma og lita
er nýtt markvisst til
að skapa fjölbreytt
umhverfi sem er
auðskUið á forsend-
um og mælikvarða
barnsins. Yfirveguð
notkun forma og per-
sónuleg tök, þar sem
sérstök alúð er lögð í
hvert smáatriði, ein-
kenna verkið. Á sinn
hátt er húsið ævin-
týrahöll fyrir fyrstu
skólaskrefin þar sem
fagurfræðUeg gildi
haldast í hendur við
notagildi á einkar
trúverðugan hátt.
DVJYIYND HARI
Leikskólinn Blásalir, Selási Reykjavík
Á sinn hátt er húsiö ævintýrahöll fyrir fyrstu skólaskrefin.
DV-MYND E.ÓL.
Safnaðarheimili, Keflavík
Meö markvissu samspili kirkju, samgöngurýma og garös tekst höfundum aö skapa lifandi og
áhrifamikla heild.
hengi og heUdstætt yfirbragð slíkra hverfa.
SamspU húsforma og útirýma er með ágætum,
efnisnotkun markviss og heildarsamræmi sér-
lega gott.
Skrifstofuhús Olíuverslunar íslands,
Sundagörðum
Höfundur: Ingimundur Sveinsson arkitekt.
Form og gerð hússins feUur einkar vel að um-
hverfi sínu sem endi húsaraðar við aðaUeið að
Sundahöfn. Útlit hússins einkennist af mark-
vissu samspUi tveggja skífa, annars vegar rétt-
hyrnds lokaðs austurhluta sem klæddur er
dökkum steini og hins vegar bogins, opins, ál-
klædds vesturhluta. Form og efnisval gefa sam-
spUi þessara tveggja hluta öfluga spennu og
sterkt yfirbragð. Efnisval í heild, úti sem inni,
er yfirvegað og markvisst. Húsið ber vitni um
metnað tU að skapa vandað vinnuumhverfi.
„Við gerum okkar besta tU að þekja sviðið vel
og gleyma engu. Við skoðum úrklippusöfn og
hringjum í aUar áttir tU að fá upplýsingar," seg-
ir dr. Maggi Jónsson, formaður menningarverð-
launanefndar DV í byggingarlist. „I ár höfum
við skoðað mUli 30 og 40 verk, en reglumar eru
þær að aðeins komi til greina byggingar tU al-
mennra nota eða sem almenningur hefur að-
gang að. „Þessar reglur hafa bundið okkur,“ seg-
ir dr. Maggi, „en mér finnst ekki æskUegt að
rýmka þær því þá stækkar sviðið svo gífurlega
- auk þess sem hæpið er að fara út í einstök
íbúðarhús."
Uppskeran i ár er mikU og nokkuð góð en
ekki vUdi Maggi fuUyrða að hann yrði beinlínis
var við framför í íslenskri byggingarlist. Breyt-
ingamar era of hægfara til að munur sjáist frá
ári tU árs. En byggingar tU almennra nota skipt-
ast í stórum dráttum í tvo hópa afar ólíka að for-
sendum, segir hann: „Annars vegar byggir sam-
félagið hús tU samfélagslegra nota og leggur
metnað sinn í að hafa þau vönduð og glæsUeg.
Hins vegar fiárfesta einkafyrirtæki í byggingum
sem þau leigja til almenningsnota og þar er
hættan sú að gróðavonin verði listrænum og
faglegum metnaði yfirsterkari. Við getum ekki
búist við að fá háhæðabyggingar með þeim
hætti."
Með dr. Magga í nefndinni sitja Guðmundur
Jónsson arkitekt og Júliana Gottskálksdóttir
listfræðingur.
Þessi hljóta tilnefningu:
Safnaöarheimili, Keflavík
Höfundar: arkitektur.is, Elin Kjartansdóttir,
Haraldur Örn Jónsson og Helga Benediktsdóttir
arkitektar.
Á síðasta ári var lokið við byggingu safnaðar-
heimUis við Keflavíkurkirkju. Skipulag hússins
-.mra
Hœttir á pillunni
Það vakti
mikla lukku á yf-
irfuUum Súfista
á þriðjudags-
kvöldið var þeg-
ar Bryndís Lofts-
dóttir, annar
framsögumaður
kvöldsins um
bamabókmennt-
ir, lýsti því yfir
að sumar ís-
lenskar barna-
bækur væru svo
æðislegar að
hana langaði mest tU að hætta á pillunni strax
og eignast börn til að lesa þær fyrir! Mesta
freistingin eru bækur á mergjuðu máli og
nefndi hún sérstaklega Nílarprinsessuna eftir
Guðjón Sveinsson sem Muninn gaf út fyrir jól-
in.
Margt fróðlegt
og skemmtUegt
kom fram á
þessu kaffikvöldi
SÍUNG, eins og
samtök barna-
bókahöfunda
kaUa sig, m.a.
sláandi túlkun
hins frummæl-
andans, Katrínar
Jakobsdóttur, á
bókinni AUir
með strætó eftir
Guðberg Bergsson (JPV forlag). Eins og aðrar
góðar fantasíur fiaUar sú bók um mannlegt
hlutskipti, sagði Katrín. Strætisvagninn í
sögubyrjun sem enginn fer með lengur er
tákn þrúgandi einsemdar, en tUvera hans ger-
breytist þegar ókunnugt barn birtist aftur í
vagninum og tré fer að vaxa upp úr gólfinu.
Þegar aUt fólkið er samankomið í strætó til að
upplifa þetta kraftaverk þá langar það fyrst tU
að Séð og heyrt komi á staðinn og taki af því
mynd, en smám saman gleymir það slúður-
blaðinu og yfir það færist friður og hamingja
og það nýtur þess bara að vera saman.
„Þannig verður strætisvagninn eins konar
kirkja og barnið í vagninum tákn Messíasar,"
sagði Katrín.
Fálkaorðan
„Er Brian búinn að fá fálkaorðuna?" spurði
Bryndís með þjósti og átti við teiknarann ást-
sæla Brian PUkington sem hún sagði guðs gjöf
til þessa lands. Einnig vUdi hún sæma Sig-
rúnu Eldjárn og Ólaf Guðlaugsson fálkaorðu
og er skilaboðunum hér með komið á fram-
færi við orðunefnd.
Talsverður tími fór í að rífast um gildi og
hlutverk unglingabóka. Eftir nokkrar niður-
rifsræður risu varnaraðilar til andmæla og
sögðu að unglingar hefðu fullan rétt á að lesa
bækur um sig og sina líka en ekki fara beint
úr barnabókum í bækur um fullorðið fólk og
þess leiðinlegu vandamál. Bryndís lagði þá til
að unglingabækur yrðu hafðar á borðum með
fullorðinsbókum i bókaverslunum; þá gæti
hvort tveggja gerst að kaupendur seildust í
unglingavænar fullorðinsbækur og að ung-
lingabækurnar sjálfar kæmust á hærra plan
en margar þeirra eru nú.
Að verða eilífur
Margir höfðu
á orði að sígildar
barnabækur
þyrftu alltaf að
vera til handa
nýjum kynslóð-
um, og við ætt-
um að vera
miklu duglegri
að endurútgefa
það besta sem
fyrri kynslóðir
hafa látið eftir
sig af barnaefni.
Þetta kallar
fram i hugann lokaorð Andra Snæs Magna-
sonar í viðtali við vefritið Valhalla sem Nor-
ræna ráðherranefndin gefur út og tekið var i
tilefni af sigurför Bláa hnattarins um Evrópu:
„Það eina sem ég óttast,“ segir Andri Snær
eftir að hann hefur rætt um sjónvarp og tölvu-
leiki, „er að heimur barna sé kannski að
verða orölaus - að þau muni skorta orð til að
lýsa veruleika sínum. Þess vegna verða þau
að lesa líka. Góð barnabók fær heilann til að
snúast í hringi og kannski sér maður heiminn
í nýju ljósi á eftir. Barnabækur eru alveg eins
mikilvægar og aðrar bókmenntagreinar, og
góðar barnabækur eru þær bækur sem maður
man best allt sitt líf. Þannig að ef maður skrif-
ar góða barnabók er það eins og að verða ei-
lífur.“