Dagblaðið Vísir - DV - 19.02.2001, Page 17

Dagblaðið Vísir - DV - 19.02.2001, Page 17
16 MÁNUDAGUR 19. FEBRÚAR 2001 MÁNUDAGUR 19. FEBRÚAR 2001 33 Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf. Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason A&sto&arritstjóri: Jónas Haraldsson Auglýslngastjóri: Páll Þorsteinsson Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaóaafgreiösla, áskrift: Þverhoiti 11,105 Rvik, sími: 550 5000 Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deiidir: 550 5999 Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrlft: 800 5777 Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.skyrr.is/dv/ Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiölunar: http://www.visir.is Ritsfjórn: dvritst@>ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is Akureyri: Strandgata 25, simi: 462 5013, blaöam.: 462 6613, fax: 461 1605 Setning og umbrot: Frjáls fjölmiölun hf. Plötugerð: ísafoldarprensmiöja hf. Prentun: Árvakur hf. Áskriftarverö á mánuði 2050 kr. m. vsk. Lausasöluverð 190 kr. m. vsk., Helgarblaö 280 kr. m. vsk. DV áskilur sér rétt til aö birta aösent efni blaösins i stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viötöl viö þá eða fyrir myndbirtingar af þeim. Land fyrir alla Haldi íslendingar ekki vöku sinni í baráttu gegn hvers konar öfgastefnum og fordómum er hætta á aö hugmynd- ir kynþáttahatara nái að festa rætur hér á landi líkt og í mörgum öðrum löndum Vestur-Evrópu. Fram til þessa hafa íslendingar verið lausir við flest þau vandamál sem fordómafullir hópar, sem telja sig betri en aðra, hafa skap- að víða um heim. Það er útbreitt viðhorf að ekki eigi að vekja athygli á þeim sem leynt og ljóst reyna að afla viðhorfum kynþátta- hyggju fylgis. Þeir sem vilja forðast umræðu af þessu tagi hafa rangt fyrir sér og vinna raunar gegn því að tekis. sé á við vandamálin. í Helgarblaði DV síðastliðinn laugardag segir að ýmislegt bendi til að kynþáttahyggja eigi upp á borðið hjá hluta íslendinga sem eru að komast til vits og ára. Gegn því verður að bregðast og þar hafa fjölmiðlar ákveðnum skyldum að gegna. Ekki með því að þegja held- ur með því að beina kastljósinu að uppsprettu fordómanna. Guðrún Ögmundsdóttir, þingmaður Samfylkingarinnar, hefur látið þessi mál til sín taka og bendir á i viðtali við DV að ekki megi loka augunum: „Við megum ekki vera í blindingjaleik. Það verður að mæta þessum fordómum á forsendum er varða mannréttindi; rétt okkar allra til að lifa og hrærast í íslenska samfélaginu ... Ef enginn talar um vandamálin er hætt við því að við vitum ekki af vand- anum.“ Þingmaðurinn bendir réttilega á að nauðsynlegt sé að lög tryggi rétt útlendinga hér á landi. En lög eru aðeins hluti af lausninni. Hugarfarið skiptir mestu. íslendingum er umburðarlyndi í blóð borið. Fordæma- laus þjóð býr yfir meiri krafti og dugnaði en aðrar sem hnepptar eru í hlekki hugarfarsins. Umburðarlynd þjóð býr til farveg fjölbreytninnar og fjölbreytnin er vítamin- spramja til efnahagslegra og menningarlegra framfara. Þjóð sem býður aðra velkomna famast betur en þeirri sem lokar landamærum. Land sem er fyrir alla, óháð kynþætti, trú, skoðunum eða menningararfi, er byggt þjóð sem þarf ekki að ör- vænta um framtíðina. Skammsýni Afstaða forystu Ungmennafélags íslands til hugsanlegrar sameiningar við íþróttasamband íslands veldur vonbrigð- um. Öll rök hníga aö því að þessi tvenn samtök íþrótta- hreyfingarinnar eigi að taka höndum saman. íþróttahreyf- ingunni er nauðsynlegt að grípa til aðgerða til að tryggja fjárhagslega hagkvæmni og árangur á sviði íþrótta. Afstaða Ungmennafélags íslands, sem stendur gegn því að kannað verði hvort og þá hvernig íþróttahreyfingin sameinist í eina öfluga hreyfingu, er furðuleg og óskiljan- leg. Gamall „hrepparígur“ ætti að heyra sögunni til. í leiðara DV í apríl á liðnu ári var hvatt til sameining- ar og þar sagði meðal annars: „Það væri skammsýni að standa á móti sameiningu íþróttasambands íslands og Ungmennafélags íslands. Það væri þröngsýni að sjá ekki kosti sameiningar og þar með aukna möguleika til fram- sóknar. Hugmyndir um sameiningu eru skynsamlegar en virðast því miður mæta nokkurri mótspymu sem byggist á tilfinningum fremur en efnislegum rökum. íþróttahreyf- ingin hefur ekki efni á öðru en að taka saman höndum þó ekki væri til annars en að fylgja eftir þeim árangri sem náðst hefur á undanförnum árum.“ Óli Björn Kárason Aulatískur Það er mörg aulatískan i þessu landi og ekki alténd auð- gert aö átta sig á orsökum árátt- unnar eða upptökum. Vísast má rekja margt af því, sem aulum þykir fínt að flagga með á al- mannafæri, til djúpstæðrar van- metakenndar. Hún kynni meðal annars að eiga sér rætur í langri hörmungasögu þjóðarinnar með tilheyrandi kúgun og langvar- andi svelti. Eða hvemig her að skýra það, að í einu einasta tölu- blaði Morgunblaðsins fyrir rétt- um mánuði birtust ekki færri en —— átta heilsíðuauglýsingar með lit- skrúðugum myndum af allskyns freistsandi góðmeti? - Hvergi annar- staðar á byggðu bóli sjást þessháttar auglýsingar i dagblöðum. Getur verið að hungur forfeöranna segi enn til sín í erfðavísum nútíma- manna? Og hvernig rímar þessi árátta við endalausar áminningar um að spoma við vaxandi ofFitu landsmanna og hvatningar til að flykkjast í allar nýju heilsuræktar- stöðvamar? Spyr sá sem ekki veit. Málfarsleg hermdarverk Ein aulatíska er flestum öðrum Sigurður A. Magnússon rithöfundur hvimleiðari. Hún felst í umgengni margra landsmanna við móður- málið. Þar er vanmeta- kennd dvergþjóðarinn- ar einna sýnilegust. Föl- miðlagarpar, auglýsend- ur og ýmsir aðrir, sem telja sig þurfa að koma boðskap sínum á fram- færi við þjóðina, era greinilega þeirrar sann- færingar að ástkæra yl- hýra málið sé svo gam- aldags og púkalegt, að ekki dugi annað en krydda það með allskyns útlendum slettum, og þá fyrst og fremst enskum. Er þessi lenska orðin svo yfir- gengileg á síbyljurásum útvarps- stöðva í einkaeign, að jaðrar við mál- farsleg hermdarverk. Og það grát- hlægilega við þennan ósóma er, að fæstir þeirra, sem í tíma og ótíma skvetta enskum glósum yfir granda- lausan landslýðinn, eru sendibréfs- færir á enska tungu! Tvískinnungur Önnur aulatíska, sem Kristján Ámason prófessor benti á nýlega hér í blaðinu, er vaxandi tilhneiging kaupa- héðna til að klína er- lendum nöfnum á fyr- irtæki sín. Auðvitað er þetta tif vitnis um skort á sjálfsöryggi og þá sannfæringu að allt útlent sé betra en það sem íslenskt er. Áður- fyrr var allt uppá dönsku og vitnaði um vanþroska og undir- lægjuhátt þjóðar sem var ekki alveg viss um að hún treystist til að vera sjálfstæð. Nú á allt að vera uppá ensku afþví aularnir halda að „alþjóðatung- an“ sé finni en móður- málið. í firmalögum segir, að fyrirtæki og at- vinnustarfsemi þess skuli bera „nöfn sem samrýmast íslensku málkerfi að dómi skrá- setjara". Til að fara kringum lögin eru fyr- irtæki, sem bera er- „Getur verið að hungur forfeðranna segi enn til sín í erfðavísum nútímamanna? Og hvemig rímar þessi árátta við endálausar áminningar um að sporna við vaxandi offitu landsmanna og hvatningar til að flykkjast í allar nýju heilsurœktarstöðvamar?“ Kvótakerfið og almenningur Af hverju var kvótakerfíð sett á í upphafi? Hvað er almenningur? - Þessum tveimur spumingum verður reynt að svara í stuttri grein. Það hefur reyndar mikið verið fjallað um þetta efni og harðar deilur eru manna í milli um kvótakerfið, sér- staklega hvað varðar stjóm fisk- veiða. Kvótakerfi eru til í mörgum fleiri myndum eða greinum ef fólk hugar að hinum ýmsu málum. Af hverju kvótakerfi? Til upprifjunar eru hér dregnar fram helstu ástæður fyrir því að kvótakerfi var sett á við fiskveiðar Islendinga. Þær voru að menn töldu auðlindina ofnytjaða og henni væri hætta búin af slíkri umgengni sem hún varð að þola. Minna má á að tek- in voru 460.000 tonn af þorski á hverju ári fram til útfærslunnar í 200 mílur, en eftir útfærslu hefur átt að taka frá helming og þaðan af minna á ári að meöaltali. Það er eðli- legt aö fólk á íslandi velti fyrir sér hvort við höfum haft árangur i sam- ræmi við áætlanir og hvað hafi farið úrskeiðis? Betri umgengni Talið var að með þvi að einka- Kjallari „Ég minni á að einstaka telja að allt að 200.000 tonnum af þorski sé hent í hafið aftur, og ncer allir eru sammála um að brottkast sé mikið. Hvers hagur er það? Sá sem hirðir aðeins mestu verðmœti í úthlutuðum kvóta hefur hag af því að henda verðminni fiski!“ Með og á móti væða nytjastofnana yrði hægt að ná valdi á nýtingu þeirrra. Útgerðarmenn myndu ganga betur um auðlindina, því það yrði í þeirra þágu, og að ákvarðanir um töku heildar- magns úr hverjum stofni yrðu virtar. Þessu getur nú hver og einn velt fyrir sér eftir á hvort hafi staðist. Ég minni á að einstaka telja að allt að 200.000 tonnum af þorski sé hent í hafið aftur, og nær allir eru sammála um að ______ brottkast sé mikið. Hvers hag- ur er það? Sá sem hirðir aðeins mestu verðmæti í úthlutuð- um kvóta hefur hag af því að henda verðminni fiski! Minni fjárfesting Menn ætluðu að auka arðsemi með minni fjár- festingu í fiskiskipum! Hver er raunin i því efni? Sennilega hefur aldrei verið fjárfest jafn ótæpi- lega í veiöiskipum og sl. ár. Hvar er þá rentan eða ágóðinn sem átti að vera til skiptanna fyrir eigendur auðlindarinnar hina ís- lensku þjóð? Eða hefur hann kannski runnið til eigendanna, þeirra sem hafa fengið útdeilt afla- heimildum, til að deila og drottna með þær að geð- þótta? Aukin gæði Ætlunin var að auka gæöi og bæta meðferð sjáv- arafla. Hefur það gengið eftir? Gísli S. Einarsson þingmaöur Samfylkingar í flokki með Laxness Hefur ekki Dylan jj Björk hefur . unnið frábært af- m rek með því einu að komast í þenn- an þrönga hóp sem er tilnefndur fyrir besta lagið. Engin ástæða er til þess að efast um möguleika hennar á því að hreppa Óskarinn þrátt fyrir sam- keppni frá stórstjömum í tón- listarheiminum. Hún er orð- ....... in eitt af stóru nöfnunum við hlið Bob Dylan og Sting, og ekki síöur Mick Jagger og Paul McCartney. Það er stutt í það að íslensk menning Magnús Kjartansson tónlistarmaöur verði miðuð við Björk í stað Halldórs Laxness, eins og nú er, og ég tel afrek hennar nú vera í flokki með Sjálfstæðu fólki og íslandsklukkunni. Útnefning Bjarkar nú er miklu meira afrek en þegar kvikmyndin Böm náttúrunn- ar hlaut sina tilnefningu. Björk er stillt upp með þvi besta í þessum bransa en ekki með framlögum frá ein- hverjum afkimum heimsins. Ég er í skýjunum yfir þessum frábæra ár- angri Bjarkar og trúi því að hún vinni Óskarinn. rBob Dylan er risi i lagasmíðum og ber höfuð og herðar yfir flesta sem hafa komið nærri þeim bransa. Ég er mjög hrifmn af Björk og finnst það stórmerkilegur áfangi að komast í þessa út- nefningu en engu að síður held ég að hún vinni ekki Dylan. Hann hefur það mikið á bak viö sig og hefur markað djúp spor enda er hann einn öflugasti áhrifavaldurinn í tónlist á síðustu öld. Nýlega vann hann Golden Globe Rúnar Júltusson rokkari Ummæli Hvað með alla síldina sem fer í bræðslu? Hvað með lítt unninn og óunn- inn fisk sem fer úr landi? Er furða þótt spurt sé? En viðurkennt skal að meðvitund um meðferð matvæla hefur stöðugt aukist og batn- að, ekki síst í sjávarút- vegi. En bræðsla og brottkast veidds fisks hefur samt aldrei verið meira. Færri slys Fiskveiðar áttu ekki að verða jafn hættuleg atvinnugrein og áður, menn töldu að slysum myndi fækka. Sú varð ekki raunin á, a.m.k. ef skoðuð eru gögn Tryggingastofnunar ríkisins. Þar voru t.d. 415 slys á sjó- mönnum skráð 1984 en árið 1989 voru skráð 631 slys. Er ekki ástæða til að menn fari að skoða ástæður fyrir því sem að framan er talið. Get- ur það verið að menn séu að sækja af einhverju ofurkappi, með gróða- pungasjónarmið i fyrirrúmi, í stað skynsamlegrar meðferðar auðlindar- innar og aðgát gagnvart þeim sem stunda fiskveiðar? í raun eru hér að- eins komin drög að umijöllun um kvótakerfi. En af því að i upphafi var sett fram spurningin um hvað er almenn- ingur ætla ég að reyna að gera því skil í örstuttu máli, að minnsta kosti minni hugsun: Almenningur íslendinga er í mín- um huga hver sú auðlind sem flnnst á láði og legi og telst tilheyra land- inu. íslendingar eiga allir rétt á að njóta arðs af gæðum landsins. Gísli S. Einarsson :a á að hreppa Óskarinn? verðlaunin fyrir þetta sama lag og hann er tilnefndur fyr- ir núna og hann hefur hlotið mörg verðlaun fyrir síðustu plötu sína, Time out of Mind. Hann er hugfrjóasti laga- smiður síöustu aldar og er enn á fullri siglingu. Auk þess má benda á að Dylan er gyðingur og það hef- ur verið talað um að þeir stjórni í þessum bandaríska skemmtanabransa. Það verður mjög erfltt fyrir Björk að skáka Bob Dylan og það er spuming hvort hún dugir til þess. Björk Guömundsdóttir og Sjón hafa verið tilnefnd til óskarsverðlauna fyrir lagið „l've seen it all“. Samkeppnin er hörð en Bob Dylan og Sting eru meðal þeirra sem tilnefndir eru. lend nöfn, einatt látin heita íslenskum nöfnum. Þau eru skráð undir ís- lensku heiti hjá Hagstof- unni, en verslanirnar sjálf- ar kallaðar eitthvað annað! Hagstofan mun hafa rýmk- að reglur sínar í samræmi við þessa öfugþróun. „Tim- arnir breytast og allt breyt- ist með. Þetta er hlutur sem hefur þróast og verður að vera svona,“ segir tals- maður Hagstofunnar og virðir opinskátt að vettugi lögin í landinu. Er ekki kominn tími til að löggjafinn breyti lögum sem ekki er farið eftir? „Það er náttúrlega ákveð- inn tvískinnungsháttur að setja eitthvað í lög og láta svo allt aðrar venjur við- gangast," sagði Kristján Árnason. Kannski er einmitt þessi tvískinnung- ur helsta auðkenni samfé- lags sem lotið hefur stjóm siðblindra frjálshyggju- manna síðasta áratuginn. Sigurður A. Magnússon Staðardagskrár 2 „Hinn 10. janúar sl. var undirritaður á Akureyri nýr sam- starfssamningur milli Sambands íslenskra sveitarfélaga og um- hverfisráðuneytisins um áframhaldandi að- stoð þessara aðila við íslensk sveitar- félög vegna vinnu þeirra við gerð Staðardagskrár 2 ... Stefnumótun sveitarfélaganna í umhverfismálum á nýrri öld og þátttaka íbúa þeirra í gerð umhverflsstefnu, sem byggist á því að auka lífsgæði fólks, án þess að skerða núverandi umhverfis- og nátt- úruauðlindir, er og verður eitt mikil- vægasta verkefni sveitarfélaganna." Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, form. Sambands ísl. sveitarfélaga, í 1. tbl. Sveitarstjórnarmála Tímasprengja Kristins „Mín niðurstaða er að innkalla verði allan kvótann til að jafna þann aðstöðumun sem er í greininni... Það verður þá væntanlega gert með því að setja þetta á markað. Þetta er allt að hrynja eins og á Vestfjörð- um, þar sem aflaheimildir hafa sópast burt... Ef þetta heldur áfram mun þaö kollvarpa forsendum fyrir byggð á mjög mörgum stöðum." Kristinn H. Gunnarsson alþm. í frétt í Degi 16. febrúar Hvar eru fulltrúar D-lista? „Framganga minnihluta Sjálfstæð- isflokksins í Reykjavík í „flugvallar- málinu“ svonefnda vekur furðu og hefur valdið mörgum stuðningsmönn- um listans sáram vonbrigðum ... Með þessu móti hafa sjálfstæðismenn í höfuðstaðnum kastað frá sér einstöku tækifæri til að láta til sín taka sem ábyrgir og framsýnir fulltrúar Reyk- vlkinga ... Og með leyfi: Hvar eru þingmenn Reykjavíkur í þessari um- ræðu allri?“ Ásgeir Sverrisson blm. í pistli sínum í Mbl. 16. febrúar Eilífðarmannvirki? „Núverandi borgar- stjóm getur ekki flutt flugvöllinn þar sem hún hefur skuldbund- ið sig til að hafa hann í Vatnsmýri til 2016. Niðurstöður könnun- arinnar munu ekki binda borgarstjómir framtíðar í mál- inu. Könnunin er því sýndarmennska af hálfu borgarstjóra, í því skyni að slá ryki í augu kjósenda og firra sig ábyrgð." Kjartan Magnússon, borgarfulltrúi Sjálf- stæöisflokksins, í Degi 16. febrúar + Skoðun * Laugarnesið er listrænt Nýlega komu fram í fréttum hug- myndir um að byggja yfir Lista- háskóla íslands á Miklatúni, og 27. janúar síðastliðinn birtist í Morgun- blaðinu teikning af hugsanlegum byggingum hans þar. Gert var ráð fyrir tengdri röö húsa frá Kjarvals- stöðum niður að Rauðarárstíg og síð- an meðfram honum, rúmlega hálfa leið að Miklubraut. Meirihluti túns- ins var sýndur grænn eftir sem áður, enda var ekki teiknað eitt einasta nýtt bílastæði vegna byggingarinn- ar. Sá sem gengur daglega um lóð Háskóla íslands sér strax að veruleg- ur hluti af Miklatúni hlyti að fara undir bílastæði ef skólanum væri valinn staður þar. Haldlaus rök Að baki þessari staðarvalshug- mynd virtust einkum búa tvenn rök. Annars vegar var minnst á nauðsyn þess að stofnuninni væri valinn stað- ur nálægt miðbæ Reykjavíkur. Hins vegar var haft eftir starfsmanni am- erískrar arkitektastofu að „mjög erfitt, ef ekki ómögulegt" yrði að koma starfsemi skólans fyrir í bygg- ingunni sem ríkiö hefur ánafnað honum, kjötiðnaðarhúsinu mikla á Laugamesi. Fyrrtalda röksemdin dregur skammt til að taka Miklatún fram yfir Laugarnesið, því báðir staðirnir eru í reynd álíka langt frá miðbæn- um. Frá hvorugum fara Reykvíking- ar gangandi niður í Kvos, nema þeir fari í meðvitaðan göngutúr, og þá liggur Laugamesið betur við. Á vélknúnu ökutæki tekur ferðin jafnlangan tíma, því megnið af honum fer í að finna stæði fyrir bíl- inn eða bíða eftir strætó. Mér finnst að stjórn Listaháskólans ætti að fara að átta sig á því að Laugarnesið er i mið- bænum, mælt á alla venjulega borgarmæli- kvarða. Mér finnst ólíklegt líka, að það geti verið eitthvað sérstaklega erfitt að koma listaháskóla fyrir í SS-hús- inu í Laugarnesi. Það virðist ekki vera annað en gímald með stórum sölum sem hlýtur að vera hægt að gera við hvað sem er, ef vilji er til. Hvers vegna í ósköpunum skyldi ekki vera hægt að búa til listamenn í húsi sem var teiknað til að búa til í því kótelettur, pylsur og blóðmör? Kostir Laugarnessins Fyrir utan Kjarvalsstaði er Mikla- tún einhver lífminnsti staður Reykjavíkur. Þar er ekkert náttúru- legt, allt dregiö upp samkvæmt reglustiku. Laugarnesið er aftur á móti einn Eif örfáum stöðum innan borgar þar sem snefill er eftir af náttúrlegu landslagi. Á milli þess og SS-hússins er Sæbrautin að vísu hræðilegur farartálmi, en hana verður bara að sigra, fyrsta kastið með göngubrú, en seinna með undirgöngum eða, sem væri enn betra, með því að setja Sæbrautina í stokk. En þegar komið er yfir eða úndir Sæbrautina er stutt í óspilltan fjörublett með klettaveggjum til beggja handa. Varla er til betri stað- ur fyrir útilistasýningar. Lika má minna á, að Reykvíkingar léku leikrit í íjörunni á 19. öld, og væri sniðugt að endur- vekja þann sið á þessum litla fjöru- bletti sem þarna er eftir. Á Laugarnesi eru líka rústir mannvirkja frá torfhúsatímabilinu, þótt líklega sé nýbúið aö kaflæra í mold ágæta kotbæjarrúst sem þar var. Þar er lika friölýstur kirkju- garður sem lítiö ber á, og þar er sagt að Hallgerður langbrók sé grafin. Listaháskólinn ætti að taka Laugar- nesið í vemd sina áður en það er um seinan og standa vörð um að þar verði ekki unnin frekari spjöll á minjum eða náttúru. Svo er Laugarnesið þegar orðið listahverfi. Safn Ásmundar Sveins- sonar við Sigtún er í reykvískri göngufjarlægð. Á nesinu sjálfu er listasafn Sigurjóns Ólafssonar, eitt skemmtilegasta safn borgarinnar. Þar eru líka heimkynni fjöllista- mannsins Hrafns Gunnlaugssonar. Gunnar Karlsson „Listaháskólinn œtti að taka Laugamesið í vemd sína áður en það er um seinan og standa vörð um að þar verði ekki unnin frekari spjöll á minjum eða náttúm. - Svo er Laugamesið þegar orðið listahverfi. Safn Ásmundar Sveinssonar við Sigtún er í reykvískri göngufjarlœgð. Á nesinu sjálfu er listasafn Sigurjóns Ólafssonar“.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.