Dagblaðið Vísir - DV - 09.04.2001, Blaðsíða 21

20
MÁNUDAGUR 9. APRÍL 2001
MÁNUDAGUR 9. APRÍL 2001
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf.
Stjórnarformaéur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvœmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aöstoöarritstjóri: Jónas Haraldsson
Fréttastjóri: Birgir Guömundsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Grmn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafrmn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiölunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, simi: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiölun hf.
Plötugerö: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuöi 2050 kr. m. vsk. Lausasöluverð 190 kr. m. vsk., Helgarblaö 280 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins i stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Flóttamenn
DV hefur síöustu daga flutt fréttir af erfiðleikum sem
flóttamannaráö hefur lent í viö að finna á þriðja tug Krajinu-
Serba samastað á íslandi. Hugmyndin hefur verið sú að
byggja áfram á þeirri stefnu og þeirri fyrirmynd sem mörk-
uð hefur verið varðandi mótttöku á flóttamönnum frá því
1996. Enginn vafi er þó á því að það fyrirkomulag sem verið
hefur á þessum málum, og byggist á samstarfi flóttamanna-
ráðs, Rauöa krossins og einhvers tiltekins sveitarfélags, hef-
ur gefist mjög vel. Ríkið hefur í gegnum flóttamannaráð stað-
ið straum af kostnaðinum, en Rauði krossinn hefur séð um
samhæfingu í verkefninu og að leggja til ráðgjafa, en sveitar-
félagið lagt fram þjónustu á sviði skólamála, félagsþjónustu
og heilsugæslu, auk þess að útvega húsnæði og jafnvel at-
vinnu. Aðlögun flóttamannanna að íslensku samfélagi hefur
gengið vel samkvæmt þessu kerfi og sú árs dagskrá sem þeir
ganga í gegnum hefur augljóslega sannað gildi sitt. Hitt er
svo annað mál að flóttamennirnir hafa alls ekki alltaf ílenst
á þeim stöðum á landsbyggðinni sem tekið hafa á móti þeim.
Margir þeirra hafa einfaldlega gert eins og aðrir íslendingar,
tekið sig upp og flutt suður og er ekki nema gott eitt um það
að segja.
Fyrir Alþingi liggur nú frumvarp um móttöku flóttamanna
sem í öllum aðalatriðum gengur út á að staðfesta þá skipan
mála í þessum efnum sem að ofan er lýst. Félagsmálaráð-
herra mælti fyrir frumvarpinu fyrir helgi og kemur það því
fram á sama tíma og þetta fyrirkomulag virðist standa á
krossgötum. Ytri aðstæður hafa nefnilega búið svo um að erf-
iðlega gengur að fá sveitarfélög til að taka að sér flóttamenn
með þeim húsnæðis- og atvinnuskyldum sem því fylgja.
Ástæðan er einfaldlega sú að víðast þar sem uppgangur er og
næg atvinna er skortur á húsnæði. Þar sem hins vegar hús-
næði er fyrir hendi hefur atvinnuástandið ekki verið nægjan-
lega gott. Húsnæðisskortur hefur þannig dæmt Skagafjörð úr
leik og framan af virtist það sama eiga við um Reykjanesbæ.
Til að mæta þessum vanda hafa flóttamannaráð og Rauði
krossinn nú ákveðið að fara sjálf í húsnæðisleit í Reykjanes-
bæ og hlífa sveitarfélaginu þannig við því að finna húsnæði
handa flóttamönnum á sama tíma og það er í vandræðum
með að finna leiguibúðir handa þeim Reyknesingum sem fyr-
ir eru í bænum. Með þessu er sýndur gagnlegur sveigjanleiki
í kerfinu þó ekki sé verið að breyta út af grundvallarhug-
myndinni og auðvitað yrði áfram til staðar einhver spenna
milli húsnæðislausra Reyknesinga og flóttafólksins.
Það væri draumsýn að búast við að móttaka flóttamanna
gengi hnökralaust fyrir sig ár eftir ár. í átökunum um tak-
markað húsnæði erum við einmitt að sjá fyrstu merki þess
að koma flóttamanna geti valdið árekstrum við þá lands-
menn sem fyrir eru á stöðunum. Árekstrar af þessu tagi gætu
hæglega komið upp varðandi atvinnu líka. Slíkt þýðir þó
ekki að það kerfi sem unnið hefur verið eftir sé gengið sér til
húðar. Þvert á móti ætti þetta einmitt að verða til þess að enn
ríkari áhersla verði lögð á samráð og samstarf þeirra aðila
sem vinna að móttöku flóttamannanna. Það getur beinlínis
stuölað að fjandskap út i flóttafólkið ef það kemur inn í sam-
félag samkvæmt valdboði og án tillits til aðstæðna og sjónar-
miða þeirra sem fyrir eru. Og fjandskapur milli flóttamanna
og heimamanna er það versta sem getur gerst.
Það er því brýnt að láta reyna á það til þrautar hvort hið
ágæta fyrirkomulag sem við höfum búið við í þessum efnum
gangi ekki upp áfram - þrátt fyrir það mótlæti sem menn búa
við í dag. Húsnæðisframboðið gengur 1 bylgjum og það gerir
atvinnuástandið líka. Það er hins vegar ljóst að hingað verð-
ur áfram stöðugur straumur flóttamanna. í nágrannalöndum
okkar hefur víða verið farin sú leið að setja kvóta á sveitar-
félög varðandi það hversu marga flóttamenn þeim ber að
taka. Það er vont kerfi. Skipulegt móttökuprógram þar sem
tillit er tekið til menningarlegra sérkenna og þar sem unnið
er í samvinnu og samráði aðila, er sú leið sem hentar best.
Þá leið eigum við að feta meðan nokkur kostur er.
Birgir Guðmundsson
37
I>V Skoðun
Upphaf ofurtolla
Þegar neytandinn
er afgangsstærð
Cv-o7
Kaupmenn mega ekki
hittast yfir tebolla án þess
að niðurstaðan verði sam-
særi gegn almenningi. Þessi
napra hugsun hagfræðings-
ins Adam Smith um verð-
samráð og einokunartil-
burði virðist hafa sannast í
afhjúpun Samkeppnisráðs á
íslenska grænmetismark-
aðnum. Þetta dæmi er eitt
fjölmargra sem sýnir að
viðskiptafrelsi og kostir
samkeppni fá ekki notið sín
til fulls nema skýrar leik-
reglur komi í veg fyrir að pukur í
reykfylltum bakherbergjum eða
leynifundum á fáförnum slóðum
verði að auðsöfnun fárra á kostnað
hinna mörgu. En þetta mál hefur
ekki síður beint kastljósinu að ofur-
tollum sem lagðir eru á innflutt
grænmeti og þá ríku vernd sem inn-
lendir heildsalar hafa augljóslega
misnotað gróflega.
Hæstu tollar í heimi
Ofurtollarnir féllu ekki af himnum
ofan. Þeir eru ekki tilviljun og því
fer fjarri að um þá hafi ríkt sátt þar
til nú. Raunar þóttu svo rík-
ir þjóðarhagsmunir krefjast
þess að íslendingar borguðu
hæsta grænmetisverð í
heimi að ríkisstjórn Sjálf-
stæðisflokks og Alþýðu-
flokks var nær sprungin
vegna ágreinings um álagn-
ingu þeirra árið 1994 eins
og fram kom í dagsljósið
fyrr í vetur. Eftir harkaleg
átök neyddi Sjálfstæðis-
flokkurinn Alþýðuflokkinn
til að kyngja því að álagn-
ing tolla skyldi vera á for-
ræði landbúnaðarráðuneytisins. Öll-
um var Ijóst að ef málum yrði þannig
háttað myndi ýtrasta svigrúm tU
tollaálagningar nýtt tU fuUnustu. Æ
síðan hafa toUar því verið við hæstu
leyfUegu mörk samkvæmt GATT-
samningnum.
Davíð lagði forsætisráðu-
neytið undir
Eldglæringar stóðu miUi forystu-
manna stjórnarflokkanna, Daviðs
Oddssonar forsætisráðherra og Jóns
Baldvins Hannibalssonar utanríkis-
ráðherra, meðan á átökum þeirra
Dagur B.
Eggertsson
læknir
stóð. Davíð tók sér stöðu við
hlið landbúnaðarafturhaldsins í
Sjálfstæðisflokknum og hafði
sitt fram. Alþýðuflokkurinn var
beygður. Svo rika áherslu lagði
forsætisráðherra á að koma of-
urtoUunum á að hann var tilbú-
inn að sprengja ríkisstjómina
tU að hafa sitt fram. Upplýst
hefur verið að svo rammar hafi
deUumar verið að Jón Baldvin
átti leynifund með Steingrími
Hermannssyni, þáverandi for-
manni Framsóknarflokksins.
Þótti honum meira að segja
ekki óhætt að hitta Steingrím á
heimUi hans. Hann óttaðist að „ . ......
með sér væri fylgst. Fundur „Ofurtollamir fellu ekki af himnum
þeirra fór því fram á heimili ofan og því fer fjarri að um þá hafi ríkt
þriðja manns sem yfirgaf húsið sán þar tU nú Svo r{ka áherslu lagði
forsætisráðherra á að koma ofurtollun-
um á að hann var tilbúinn að sprengja
ríkisstjómina til að hafa sitt fram. “
ásamt fjölskyldu sinni á meðan,
eins og fram kemur í endur-
minningum Steingríms.
A bara að spyrja Guðna?
Við frágang GATT-samninganna
um alþjóðlegt viðskiptafrelsi lýstu ís-
lensk stjórnvöld því yfir að ofurtoll-
arnir ættu að lækka smám saman.
Ætli þetta hafi ekki átt að friða al-
þýðuflokksmenn og þá sem voru
svipaðs sinnis og litu viðskiptahöft
hornauga. Það er raunar athyglis-
vert að Jón Baldvin hafi talið auð-
sóttara að ná málamiðlunum um að
ljóst.
draga úr vernd við landbúnað-
inn í samningum við formann
Framsóknarflokksins en Sjálf-
stæðisflokksins þótt í því efni
hafi ekkert verið frágengið.
Sagan hefur hins vegar sýnt að
ósigur Jóns Baldvins í ofur-
toUamálinu var afdrifaríkur, að
minnsta kosti fyrir íslenska
neytendur. ÖU fyrirheit um
tollalækkanir hafa verið svikin.
Viðbrögðin nú benda hins veg-
ar til þess að margir vUji helst
gleyma hvemig toUarnir eru tU
komnir. Ég er því ekki í þeim
hópi sem viU gagnrýna Guðna
Ágústsson landbúnaðarráð-
herra sérstaklega vegna þessa
máls. Hann gerir gott í að lýsa
því yfir að þessir toUar skuli nú
lækkaðir. Forsaga málsins gef-
ur hins vegar tUefni tU að aðrir
en hann verði inntir eftir af-
stöðu sinni og taki ábyrgð á því
hneyksli sem nú er orðið lýðum
Dagur B. Eggertsson
,weKt375raoTernu,aaTmnaTTig5tinHCTæmpæ]timTanngmr,5TgiTCemfpmiTSíefumH6iiaenHamnrBmprTBKR'af,gRantnigTmiiímiOTnigRrafaans'T'mreBsr5ri,iTmr
Þegar fárið vegna einokunartil-
burða sölumanna grænmetis og
ávaxta gengur yfir verður vonandi
farið að líta til fleiri átta til að upp-
lýsa landlæga fyrirlitningu á hags-
munum og rétti neytenda. Oftar en
ekki felst hún i því að öflug fyrir-
tæki bindast samtökum um að herja
á viðskiptavini sina og beita þá of-
beldi í skjóli fákeppni sem byggist á
samráði og leynisamningum um
verðlagningu á vöru og þjónustu.
Stöndugir fjáraílamenn í við-
skiptalífinu eru fæstir svo skyni
skroppnir að setja samkomulag um
hvernig hafa má sem mest fé út úr
viðskiptavinum sínum með ólöglegu
og siðlausu samráði í fundargerðir
eöa önnur skrifleg gögn, eins og
grænmetis- og ávaxtasalar gera.
Þeirri uppákomu er helst að líkja við
valdhroka Nixons forseta, sem
geymdi helstu skammarstrik sín á
segulbandsspólum í þeirri trú aö
hann væri ósnertanlegur. Um síðir
varð það honum að falli.
Það er opinbert leyndarmál að lít-
illar eða engrar samkeppni gætir
meðal öflugustu fyrirtækja landsins,
að minnsta kosti ekki hvað varðar
verðlagningu og skipt-
ingu markaðshlut-
deildar.
ið í saumana á því, hvað
varð SÍS og því mikla fyrir-
tækjaveldi sem það saman-
stóð af, að fjörtjóni.
En samvinnuhugsjónin
einskorðaðist af hagsmuna-
gæslu framleiðenda og
þeirra sem ráku fyrirtækin,
en neytandinn var afgangs-
stærð. Þegar Pálmi Jónsson
hóf verslunarrekstur með
hagsmuni viðskiptavina
sinna að leiðarljósi fór að
halla undan fæti hjá mörgu
stórveldinu.
Sambandið svaraði með því að
jafna vöruverð í landinu öllu og varð
heimaskítsmát, sem vænta mátti.
Svo var farið að feta í fótspor Pálma,
en allt lenti það í skötulíki, og ólukk-
an smitaði út í aðrar greinar og
deildir stórveldisins, sem var fyrir-
munað að þekkja sinn vitjunartíma,
fremur en að skynja þarfir og hags-
muni neytenda.
Einkavinavæðing einokunar
Grænmetisverslun ríkisins var
einokunarhörmung sem stefnt var
gegn hagsmunum sístækkandi hópi
neytenda. Þar réðu pólitísk-
ir trúðar ríkjum. Þeir og yf-
irboðarar þeirra trúðu á
verslunarhöft og voru illa
haldnir af skömmtunar-
áráttu. Þeir töldu hlutverk
sitt að semja matseðla
heimilanna í landinu og
voru ekki einir um það.
Þegar þeirri áþján var
létt af landslýð var einok-
unin einkakvinavædd, en
margt stóð til bóta og við-
skipti með jarðávexti og
grænmeti tóku miklum
framfórum. Sömuleiöis efldust græn-
metisbændur og efast enginn um
gæði þeirra fjölbreyttu framleiðslu
og stækkar neytendahópurinn óð-
fluga.
En arftakar ríkiseinokunarinnar
hafa enn ekki komið auga á verð-
mætustu auðlind hvers fyrirtækis,
sem eru þakklátir og traustir við-
skiptavinir. Þeir bregðast trúnaði
neytenda og sparka með því fótunum
undan eigin tilveru.
Af vondu fordæmi heildsala ávaxta
og grænmetis geta aðrir einokunar-
sinnar dregið sínar ályktanir.
í jm

Oddur Olafsson
skrifar
Tómlæti gagnvart
viðskiptavininum
Smásöluverslunin
þykist eiga í mikilli
innbyrðis samkeppni.
Samt byggir hún
verslanamusteri sem
aldrei fyrr og ijárfest-
ir ótrúlegar upphæðir
erlendis. Hagnaður-
inn, sem hlýtur að
standa undir öllum
þessum flottheitum,
kemur frá álagning-
unni og engu öðru.
Neytandinn borgar
hvemig sem á málið
er litið.
Því er furðulegt hví-
líkt tómlæti öflug fyr-
irtæki sýna viðskipta-
vinum sínum, það er
að segja endanlegum
neytendum, og kemur
þeim þaö oft í koll.
Hér skal aðeins tekið
eitt dæmi. Að dómi
þess sem hér hripar
hefur aldrei verið far-
Þorgils Óttar Mathiesen,
bœjarfulltrúi í Hafnarfirdi:
„Það finnst mér, en auðvitað
er hvers sveitarfélags að marka
sér eigin stefnu í þessum mál-
um. I öllu frjálsræðinu hefur
verið erfitt að setja starfsemi af
þessum toga einhverjar hömlur,
en ný heimild i skipulagslögum
opnaði á svona samþykkt þegar deiliskipulag
miðbæjarins var tekið til endurskoðunar. Ég tel
að svona starfsemi hafi slæm samfélagsleg áhrif,
þó alltaf sé erfitt draga línuna um hvað sé samfé-
laginu fyrir bestu og hvað eigi að setja reglur um.
Bæjarstjórn Hafnafjarðar hefur markað þá stefnu
að miðbærinn, sem er svo sannarlega stolt okkar,
sé fjölskylduvænn og því viljum við alls ekki
svona starfsemi þar. Hið sama vil ég að verði í út-
hverfum bæjarins og á raunar ekki von á því að
neinn fari að starfrækja nektarstaði þar.“
Karólína Stefánsdóttir,
fjölskyldurádgjafi á Akureyri:
„Það er fagnaðarefni að samfé-
lagiö er að taka við sér varðandi
þessi mál - og því fagna ég vitund-
arvakningu Hafnfirðinga. Ég vona
að þetta skref verði til þess að
sveitarfélög, þar á meðal Akureyri,
endurskoði sina stefnu i þessum
málum og horflst í augu við hvaða áhrif klámvæð-
ingin hefur haft á heilsu þjóðfélagsins. Þar hef ég
mestar áhyggjur af því að gildismat og siðferðis-
kennd uppvaxandi kynslóðar hafi beðið hnekki.
Aldrei er of seint að snúa af rangri braut, en vissu-
lega þarf samtakamátt til þess að snúa af þeirri
óheillabraut sem við erum komin á. íslendingum er
tamt að bera sig saman við aðrar þjóðir, en það veit
ég líka að mörgum í löndunum í kringum okkur hef-
ur blöskrað hve við höfum verið sofandi og andvara-
laus og annarleg sjónarmið ráða fór.“
Flosi Eiríksson,
bœjarfuUtrúi í Kópavogi:
„Mér finnast nágrannar okkar
til fyrirmyndar, og vil að hér i
Kópavogi verði þessi leið skoðuð.
Hér í bæ er aðeins einn nektar-
staður starfræktur og bæjar-
stjórnin er sammála um að setja
starfseminni þröngar skorður.
Hins vegar er löggjöfin þannig að sveitarstjómir
hafa engin tæki til þess að banna eða hamla opnun
nektardansstaða því sýslumaður gefur út leyfin.
Því er sú leið sem Hafnfirðingar fara með því að
setja skipulagslegar hömlur á starfsemi af þessum
toga, skv. nýju ákvæði í skipulagsnefnd, spenn-
andi. Nektarstaðir hafa slæmt áhrif og koma inn
hjá mönnum ranghugmyndum um kynlíf - að ég
tali ekki um þær aðstæður sem stúlkurnar búa við.
Því ber að fagna ákvörðun ASÍ að skrifa ekki leng-
ur upp á atvinnuleyfi þeim til handa."
Þórhallur Heimisson,
prestur í Hafnarfiröi:
„Hér í miðbæ Hafnarfjarðar
eru staðir sem fjölskyldur og
börn sækja og má þar nefna tón-
listarskóla, listasafn og kirkjur.
Því er óviðeigandi að nektarstað-
ir, með öllu því slæma sem þeim
kann að fylgja, séu hér. Bæjar-
stjórn hefur mótað þá stefnu að Fjörðurinn skuli
vera fjölskylduvænt samfélag og nektarstaðir falla
engan veginn að því. Sem prestur hef ég lent í
mörgum viðtölum við fólk sem kynnst hefur - oft
fyrir klaufaskap - slæmum áhrifum þessara staða,
þar sem menn jafnvel eyða fúlgum fjár í hita leiks.
Ég er þreyttur á því að til engra úrræða sé gripið
af hálfu hins opinbera til þess að stemma stigu við
þessum þjóðfélagslega vanda, fyrr en bæjarstjórn
Hafnarfjarðar tekur nú til ráöa með samþykkt
sem ég hygg að marka muni spor.“
Þegar upp er staðið borgar neytandinn allan kostnað affram-
leiðslu og dreifingu vörunnar.
Bankabuff og
Bankamál á íslandi hafa oft valdið
fólki vondu bragði í munni. íslands-
banki fór á hausinn 1930 en var end-
urreistur sem Útvegsbanki íslands;
hann var settur í púkkið um íslands-
banka 1990; lífeyrismál bankastjóra
hans voru skilin eftir hjá rikinu -
gat svo sem verið. Fólk heyrði tölur
um virði þeirra og sundlaði margan
en erfitt var að átta sig á því búri
sem stjómmálamenn voru búnir að
koma sér upp í bönkunum. Glíma
um bankamál hefur oft snúist um
stóla bankastjóra og stjóma þeirra;
menn hafa litið á þá sem eins konar
forðabúr og útpósta sem þeir ættu
aðgang að; síðan væri þeim skotið út
á sporbaug um jörðu í áhyggjuleysi.
Þar sem gullið er safnast stórir
strákar.
Fjármálaeftirlitið hefur gert alvar-
legar athugasemdir við starfsemi
Búnaöarbankans og er það mál óút-
kljáð. Valgerður ráðherra sagði í
tengslum við uppstokkun bankans
aö hún hefði komið „sínum mönn-
um“ að; hún virtist ekki átta sig á að
svona tal, já, hugsun og gerðir
einnig, á að vera liðið fyrir löngu.
Það var sem djáknanum á Myrká
brygði fyrir í eitt augnablik eða svo.
Nýtt bankaævintýri?
Tíðrætt er nú um skuldir sjávarút-
„Glíma um bankamál hefur oft snúist um stóla bankastjóra
og stjórna þeirra; menn hafa litið á þá sem eins konar forða-
búr og útpósta sem þeir ættu aðgang að; síðan vœri þeim
skotið út á sporbaug um jörðu í áhyggjuleysi. “
Jónas Bjarnason
efnaverkfræöingur
vegsins en þær eru nú
næstum 180 milljarðar og
hafa vaxið hratt um 54
milljarða frá 1991. Mörg
lánanna eru erlend en end-
urlánuð frá innlendum
bönkum; spurningar
vakna um ábyrgðir. Tals-
maður Hagfræðistofnunar
HÍ sagði nýlega að miðað
við „núverandi forsendur"
ættu fyrirtækin að geta
plummað sig.
Ef þjóðin dirfist aftur á
móti að breyta þeim, t.d. með þvi að
breyta úthlutunarreglum kvóta, er
líklegt að einhverjir reyni áfram að
selja „sinn kvóta“ og skUji síðan fyr-
irtækin eftir á herðum bankanna.
Þar sem báðir ríkisbankarnir eiga að
seljast er mjög mikUvægt að væntan-
legir kaupendur hlutabréfa fái alla
vitneskju um áhættulán.
Skáldskapur og staðreyndir
íslendingum hefur gjarna hugnast
betur skáldskapur en staðreyndir.
Glöggur áhugamaður spáði þvi fyrir
nokkrum árum að kvótakerfi með
framsalsrétti myndi leiða til þess að
þjóðin yrði að kaupa allan kvótann
af þáverandi handhöfum; margt
bendir til þess að svo geti farið. HaU-
dór þingforseti hefrn- lítinn áhuga á
staðreyndum og reynir að réttlæta
sölu á hlut i Samherja á miUjarða,
m.a. með því að segja að útgerðin
hafi þá átt 18 togara. Flestir sjá að
þar er mjög oftalið og að verulegur
hluti fiárins var greiðsla fyrir kvóta.
Atlanta rekur glæsilega 20 breiðþot-
ur en eigandinn sagði að félagið ætti
fiórar. Enginn þarf að frýja þeim
samherjafrændum vits né dugnaðar
eða flaðra upp við þá eins og
þingforseti gerir. Sumir eru
gleggri á rím en talnaspeki.
Þjóðin hefur mestan hag af
þvi að afli og verðmæti af-
urða hámarkist og útgerðar-
kostnaður lágmarkist; það
er fráleitt nú.
Áður fyrr var sagt að út-
vegurinn „núllstillti" sig
ætíð við þær aðstæður sem
hann byggi við. Lengst af
______ var tekinn auðlindaskattur
af honum með rangri gengis-
skráningu. Útgerðarmenn eins og
Tryggvi Ófeigsson voru engir amlóð-
ar. Nú tefla togaraútgerðir sína skák
en hafa fengið hrók í forgjöf miðað
við aðra og núUstUla sig með kvóta-
sölu og söfnun skulda, m.a. með
kaupum á dýrum skipum sem eru
orðin of mörg og orkufrek.
Er sannleikurinn sagna bestur?
í landbúnaði heldur blekkingin
áfram. Verðmætasköpun er tvítalin
með því að reikna afurðir á verði
sem felur í sér skattfé fólks; verð
landa er þvi ofreiknað, en það kem-
ur inn í mat á jarðabótum vegna
virkjana og vega. Nýlega var fundur
í A-SkaftafeUssýslu vegna krafna um
afmörkun þjóðlendna; á honum
mátti heyra skelfilegt og ámátlegt
væl væntanlegra frambjóðenda og
flaður í nýju kjördæmi Suðurlands.
Þessu má núa þeim um nasir í næstu
kosningum. Ofbeit er mesta um-
hverfisvandamál á íslandi sem ráða-
menn skeUa skoUaeyrum við og gera
samning um áframhald gróðureyð-
ingar; svo heUaþvo þeir sjálfan sig
og segja að þróunin sé í rétta átt.
Jónas Bjarnason
- ;
Skyldur höfuðborgar
„Höfuðbörgin hefur
fengið forskot á mörg-
um sviðum og hún
hefur skyldum að
gegna. Ég trúi þvf að
yfirvöld borgarinnar
muni standa undir
þeim væntingum sem
„sanngjarn landsbyggðarmaður" ber
til þeirra og samþykkja sem fyrst að
flugvöUurinn verði endurbættur í
Vatnsmýrinni eftir 2016.“
Valgeröur Sverrisdóttir ráöherra
á heimasíðu sinni.
Kvótabreytinga er þörf
„Kvótakerfið hefur skipt íslensku
þjóðinni upp í andstæðar fylkingar i
aUtof langan tima. Mörg sár, vegna
þessa umdeUda kerfis, munu seint
gróa og þeir, sem komu kerfinu á í
góðri trú á erfiðum tímum, sjá nú,
einsog aðrir landsmenn, að breyt-
inga er þörf.“
Magnús Reynir Guðmundsson
útgeröarmaöur í Fiskifréttum.
Liggur þér lífið á?
Á stundum finnst
mér eins og menn
séu að lifa síöustu
andartök lífs síns.
Hraðinn, löngunin tU
þess að ná áfram og
sífeUt lengra virðist
ráða og stjórna í svo
mörgu í lífinu. Eftir því sem hraðinn
eykst, finnst mér að tiUitssemin og
virðingin sé um leið á undanhaldi.
Menn mega ekki lengur vera að því
að sýna þá tiUitssemi sem þarf. Sjá
ekki lengur hvert náunginn stefhir,
né hverra erinda hann gengur.
Sr. Pálmi Matthíasson á heimasíöu
Bústaöakirkju.