Dagblaðið Vísir - DV - 05.09.2003, Qupperneq 8

8 FRÉTTIR FÖSTUDAGUR 5. SEPTEMBER 2003
Nefnd um vanda sauðfjárbænda
LANDBÚNAÐUR: Ríkisstjórnin
ræddi vanda sauðfjárbænda á
fundi sínum á þriðjudag og í
framhaldinu skipaði landbúnað-
arráðherra nefnd sem hefur það
hlutverk að meta vandann sem
nú steðjar að sauðfjárbændum
vegna tekjusamdráttar. Nefnd-
inni er falið að gera tillögu til
stjórnvalda um hvernig við verði
brugðist. Lækkun afurðaverðs á
innanlandsmarkaði má rekja til
offramboðs á kjöti, ekki hvað
síst af svínakjöti og kjúklinga-
kjöti. Flytja þarf á erlenda mark-
aði hærra hlutfall af kindakjöts-
framleiðlu heldur en verið hefur
til margra ára en markaðsverð
erlendis er verulega lægra en
fæst fyrir dilkakjöt á innanlands-
markaði. Er nefndinni ætlað að
leita leiða til að tryggja sauðfjár-
bændum betri afkomu. Nefnd
skipa þeir Þórólfur Gíslason,
kaupfélagsstjóri KS, formaður,
AriTeitsson, formaður Bænda-
samtakanna, Drífa Hjartardóttir,
formaður landbúnaðarnefndar
Alþingis, Jóhannes Sigfússon,
formaður Landssambands sauð-
fjárbænda, og Ólafur Friðriks-
son, skrifstofustjóri í landbúnað-
arráðuneytinu.
Innköllun
MATVÆLI: Leifaraf sýklalyfinu
chloramphenicol hafa fundist í
akasíuhunangi, Hornbeck
Akasíuhonning, frá Ungverja-
landi. Umhverfisstofnun beinir
því til neytenda sem kunna að
hafa keypt og eiga þetta hun-
ang að skila því. Varan hefur
verið stöðvuð í dreifingu og
tekin úrsölu.
Áhrif breytinga á þungaskatti á oiíufélögin:
Kostnaðarauki en ekki
veruleg tekjuskerðing
OLÍUFLUTNINGAR: Helsti kostnaður olíufélaganna vegna breytts þungaskattskerfis er að mati félaganna talinn stafa af dreifingu á olíu, m.a. um sveitir landsins.
Olíufélögin hafa verið sökuð
um að hamla gegn því að lögum
um þungaskatt verði breytt hér
á landi. Þar telja menn að breyt-
ing á þungaskattskerfinu hafi í
för með sér stóraukinn kostnað
við olíudreifingu félaganna,
ekki síst út á land.
Bonð hefur verið við af hálfu ol-
íufélaganna að ef kerfinu yrði
breytt þá þyrftí að taka upp tvöfalt
birgðakerfi á olíu. Einnig hefur ver-
ið fullyrt að litun á olíu sé svo mik-
ið og dýrt mál að því sé ekki for-
svaranlegt að breyta núverandi
kerfi. Þessu hefur verið þráfaldlega
mótmælt, m.a. af Félagi íslenskra
bifreiðaeigenda.
Þrátt fyrir opinberlega harða af-
stöðu olíufélaganna gegn breyttu
fyrirkomulagi þungaskatts á dísil-
bíla, komu fram talsvert skiptar
skoðanir manna um málið innan
olíufélaganna sjálfra í samtölum
við DV. Þetta kerfi er líka af mörg-
um talið vera ein helsta orsök þess
að íslendingar sitja nú eftir í örri
þróun dísilbflavæðingar sem nú á
sér stað í öðrum Vestur-Evrópu-
löndum. Hjá olíufélögunum virðist
spurningin helst snúast um kostn-
aðarauka vegna breyttra laga um
innheimtu þungaskatts og hver eigi
þá að bera þann kostnað.
Kostnaðarauki en ekki
tekjuskerðing
Menn hafa velt fyrir sér ástæðum
fyrir andstöðu olíufélaganna. Hvort
þau telji hugsanlegt að olíufélögin
komi til með að tapa háum fjár-
hæðum þegar fleiri fari að aka um á
dísilbflum sem eyði auk þess
minna eldsneyti.
Magnús Ásgeirsson, innkaupa-
stjóri hjá Olíufélaginu ESSO, segist
ekki telja að olíufélögin verði fyrir
umtalsverðu tekjutapi þó að stærri
hluti bílaflotans noti dísilolfu en
bensín. Hann segist ekki hafa séð
nein skynsamleg rök fyrir því, þó að
núverandi þungaskattskerfi verði
breytt og þungaskattur verði fluttur
inn í' olíuverðið. Hins vegar geti
verið aðrir þættir sem valdi olíufé-
lögunum auknum kostnaði, m.a.
vegna dreifingar og litunar á olíu.
Þar hafa olíufélögin haldið því fram
í rökum gegn lagafrumvarpi að
kostnaður félaganna við upptöku
litunar á oli'u muni verða 143 millj-
ónir króna á ári.
Innheimtan
leggst á olíufélögn
Reynir A. Guðlaugsson hjá fjár-
málasviði Skeljungs hf. tekur að
nokkru undir þetta og telur að
tekjutap olfufélaganna vegna
breytinga á þungaskattskerfinu
verði ekki stóra málið. Þessum
breytingum geti hins vegar fylgt
veruleg kostnaðaraukning.
Sem dæmi um dreifingu
á olíu um uppsveitir Ár-
nessýslu þá þyrfti einn
bíll að fara með olíu á
bensínstöðvarnar og
annar með gjaldfría lit-
aða olíu til bænda.
Hann segist gera ráð fyrir að ríkið
geri olíufélögin ábyrg fyrir inn-
heimtu þungaskatts í gegnum olfu-
verðið. Því muni fylgja ákveðinn
kostnaður fyrir félögin. Þá muni
ríkið væntanlega gera olíufélögin
ábyrg fyrir litun á olfunni þar sem
líka muni falla til kostnaður á olfu-
félögin. Lfldega þurfi þá að gera
einhverjar breytingar á bensín-
stöðvunum vegna þessa.
Þá komi einnig til aukinn kostn-
aður vegna dreifingarinnar. Ekki sé
þó um það að ræða að sérstaka
stóra birgðageyma þurfi fyrir litaða
olíu heldur verði hún væntanlega
lituð þegar henni verði dælt á tank-
bíla sem flytja olíu til gjaldfrírra
kaupenda (vegna húshitunar, til
bænda, á vinnuvélar, skip og
fleira). Olía sem flutt er með tank-
bflum þurfi því að vera aðskilin í lit-
aða og ólitaða olíu. Það muni hafa í
för með sér verulegan kostnaðar-
auka. Þessu til viðbótar komi til eft-
irlit hins opinbera. Reynir telur þó
að ýmsar útfærslur séu mögulegar í
þessum efnum en ekki sé gott að
láta málið velkjast í kerfínu árum
saman eins og gert hefur verið.
Hár dreifingarkostnaður
Gestur Guðjónsson hjá Olíudreif-
ingu, sem annast dreifingu á allri
olíu fyrir Olíufélagið og Olíuverzlun
íslands, OLIS, þekkir vel þessa hlið
mála. Hann segir dreifmgarkostn-
aðinn geta stóraukist ef farið verði
að lita olíu sem ekki komi til með að
bera þungaskatt. Hann segir flesta
sammála um kosti þess að auka
hlutfall dísilbfla í umferðinni en
spurningin snúist helst um það
hvernig það verði gert.
Litun ekki vandamál
„Sjálf litunin er í sjálfu sér ekki
stóra málið. Aðalmálið er að bæta
þarf við nýrri eldsneytistegund.
Sem dæmi um dreifingu á olíu um
uppsveitirÁrnessýsIu þá þyrfti einn
bíll að fara með olíu á bensínstöðv-
arnar og annar með gjaldfría litaða
olíu til bænda. Það er f þessu sem
mesti kostnaðurinn felst. Það yrði
því í raun dýrara að dreifa til
bænda og verktaka en er í dag.“
- En er ekki hægt að lita olíuna
beint frá dælu á olíubfl?
„Jú, það er hægt að gera það en
þá kostar það að við yrðum að
skipta út mælakerfmu á bflunum
og gera það tölvutækt." Gestur seg-
ir að hver nýr mælir, sem skipta
þyrfti um, kosti að líkindum um
eina milljón króna. Á stórum olíu-
bflaflota verði þetta því fljótlega
háar upphæðir. Á móti komi eitt-
hvað minni kostnaður við dreifingu
á bensíni sem sé bæði hættulegra
og kostnaðarsamara í dreifingu en
dísilolía. Þetta vegi þó ekki upp
aukin kostnað vegna tvöfaldrar
dreifingar á olíu.
„Sjálf litunin er í sjálfu
sér ekki stóra málið.
Aðalmálið er að bæta
þarfvið nýrri elds-
neytistegund."
- En hvað með litun á skipaolí-
unni?
„Það er ekkert stórmál. Slíkt yrði
væntanlega gert strax við innflutn-
ing.“
Gestur sagðist persónulega vera
fylgjandi því að halda í núverandi
þungaskattskerfí en auka mismun-
un vegna þunga og stærðar öku-
tækja. Þannig yrði meiri munur en
nú er ef menn aki á t.d. Nissan
Micra smábfl eða á stórum Nissan
Patrol jepþa.
- Nú héfur þetta verið að veltast í
kerfinu f íjölda ára, er þá nokkur
leið að fáhotn í málið?
„Það veltur bara á pólitískum
vilja,“ segir Gestur Guðjónsson.
hkr@dv.is