Dagblaðið Vísir - DV - 19.09.2003, Blaðsíða 18

Dagblaðið Vísir - DV - 19.09.2003, Blaðsíða 18
18 MENNINC FÖSTUDAGUR 19. SEPTEMBER 2003 Menning Leikhús • Bókmenntir • Myndlist • Tónlist • Dans Umsjón: Silja Afialstelnsdóttir Netfang: silja@dv.is Síml: 550 5807 Nýliðar og konur BÓKMENNTIR: Aldrei hafa fleiri konur verið tilnefndar til Booker-verðlaunanna bresku en nú, þær eru fjórar á móti tveimur körlum. „Þetta er ár Davíðs fremur en Golíats," sagði gagnrýnandinn John Carey, formaður dómnefndar. Þó er einn „Golíat" á listanum, nefnilega Margaret Atwood frá Kanada sem hlaut raunar verð- launin fyrir þremur árum. Bók hennar er vísindaskáldsagan Oryx and Crake. Aðrir tilnefndir eru Monica Ali sem skrifar í Brick Lane um fæðingarland sitt, Bangladesh, Zoe Heller skrifar um samband kennara og nemanda undir lögaldri í Notes on a Scandal, Clare Morrall lýsir þjáningum konu vegna barnleysis í Astonishing Splashes of Colour, D.B.C. Pi- erre skrifar um raðmorðingja í Texas íVernon God Little og loks skrifar Damon Galgut um átakanlegt skilningsleysi milli svartra og hvítra í Suður-Afríku í bókinni The Good Doctor. „Stóru höfundarnir skrifuðu ekki stórar bækur í ár," sagði Carey, en sjálfsagt verður sú fullyrðing rengd af mörgum. Vinafélag ÓPERA: Félagsmenn Vinafélags Islensku óperunnar fá send skír- teini á næstunni sem veita ýmis fríðindi hjá Óperunni, í hljóm- plötuverslunum og óperunám- skeiðum hjá Endurmenntun Hl. Næsta námskeið hefst 15. okt. og ber heitið „Óperan sem alþýðu- list". Skráning nýrra félaga stend- ur nú yfir í síma 511 6400 eða á póstfanginu vinafelag@opera.is í Listasafni Reykjavíkur - Hafnarhúsi mætast megin- straumar og jaðarlist á sýningunni „Yfir bjartsýnisbrúna": Tímabær sýning Níels Hafstein er kominn suður í Hafnarhús með allsérstæða sýningu norðan úr Eyjafirði sem opnuð verður á morgun. Mörg verkanna á Safnasafnið hans á Svalbarðsströnd, önnur fær hann lánuð til að gefa sýningunni þann ákveðna blæ sem hann vill hafa á henni. Á sýningunni eru verk eftir 22 núlifandi listamenn, ellefu konur og ellefu karla. „Það þýðir ekkert annað,“ segir sýningarstjórinn, ákveðinn. „Ellefu listamannanna hafa gengið í skóla og ellefu hafa ekki gengið í skóla," heldur hann áfram. „Ég hugsa mér þetta sem samtal meginstrauma og jaðarlista. En raunin er sú að jaðarlistirnar eru farnar að nálgast megin- straumana ansi mikið og jafnvel er megin- straumurinn farinn að breiða svolítið úr sér til jaðranna, þess vegna er sýningin tímabær. Hún á að varpa ljósi á þessa þróun.“ Hringferill myndlistar Þegar gengið er í aðalsalinn uppi er al- þýðulistin, ljtrík og elskuleg, á borðum eftir endilangri salarmiðju og á endavegg en nú- Sinfónían TÓN LISTARGAGNRÝNI Sigfríður Bjömsdóttir Sumarið yfirgaf okkur endanlega í gær en við munum þó halda á okkur hita með ýms- um hætti. Vafðir inn í þunnar yfirhafnir þyrptust til dæmis gestir Sinfóníuhljóm- sveitar íslands á tónleika í gærkvöldi - Vet- ur konungur andaði niður hnakkann á okk- ur en innan dyra beið hlýleg, amerísk veisla. Tónlistin (gær var öll eftir Leonard Bemstein og Aaron Copland, en þessir meistarar báðir lét- ust fyrir um hálfum öðrum áratug. Þau brot úr vinsælum verkum þeirra sem buðust á tónleik- unum em þó öll ffá miðbiki síðustu aldar. Sig- rún Hjálmtýsdóttir söng og lék nokkur valin at- riði úr verkum eftir báða. Það verður að segjast eins og er að út frá lög- unum tveimur úr The Tender Land er alveg skiljanlegt að Copland hafi ekki vaðið f tækifær- um til að skrifa óperur. Þetta reyndist tónlistar- lega hreint ótrúlega leiðinlegt, en gæti verið þol- anlegt sem hluti af stærri heild. Þættir úr ballett- inum skemmtilega Rodeo eftir Copland bættu upp þessi leiðindi frá hans hendi og gott betur. Valið efni frá Bemstein var öllu kjötmeira, tímalistin til hliðanna. „Alþýðulistin er þá orðin meginstraumurinn í salnum," bendir Níels á, og vottar fyrir stríðnisbrosi á andliti hans. - Hefurðu verið lengi að undirbúa þessa sýningu? „Maður hefur furðugóðan tíma til að hugsa úti á landi þó að mikið sé að gera, ekki síst á gönguferðum með hundana í ljósaskiptun- um,“ segir hann. „Og ég fór að velta því fyrir mér hvað það er erfitt fýrir fólk, lærða sem leika, að skilgreina list. Menn setja merki- miða á hana - þessi er einfari, þetta er nú- tfmalist, þetta er hitt og annað er þetta og enginn botnar neitt í neinu - þannig að ég bjó til kerfi sem ég kalla hringferil myndlistar og skipti honum í sextán flokka. Við getum til dæmis byrjað á frumfeik, listamönnum sem vinna út frá hreinni og tærri hugmynd. Slíkir listamenn eru mjög fáir, Magnús Pálsson er gott dæmi. í næsta flokki eru þeir sem kanna og vinna hugmyndirnar áfram, kannski í heil- ar sýningar, þróa sinn stíl. Þar er meiripartur- inn af heimslistinni. f þriðja lagi gætum við tekið þá sem dást svo mjög að öðrum lista- manni að þeir iðka list sína undir áhrifavaldi hans - og svo framvegis. Ég reyni að láta sýn- inguna birta þetta kerfi þó að ég eigi ekki efnivið í öllum flokkum." í stuði þéttara skrifað og kraftmeira. Dansamir úr West Side Story eru frábær skemmtun þegar jafnvel er spilað og í gærkvöldi. Hijómsveitin var full af fjöri, sveiflu og krafti. Mamboið agað en líka magnað - eins og hver sem er að fara að gjósa - og sjöundi hlutinn, Svalir strákar, small saman með hárfínum hætti. Diddú söng karakterarí- urnar What a Movie og Glitter and be Gay eftir Bemstein með tilþrifum, en uppmögnun radd- arinnar kom ekki alltaf vel út og ekki víst hvað raddblærinn leið mikið fyrir það. Fjölbreytt landslag framundan Þeir segja að köngulæmar spinni vegna vetr- arþungans framundan, en þeir sem sækja nær- ingu og hita í hljómsveitartónlist þurfa engu að kvfða. Vetrardagskráin hjá Sinfóníuhljómsveit- inni er dálítið ævintýraleg og skemmtilega djarf- ur og grípandi bæklingurinn um hana á eftir að koma mörgum á óvart. Þama má fullyrða að nánast allir geti fundið sinn óskakonsert því þeir em ekki bara margir tónleikamir heldur líka innbyrðist ólíkir. Bítlamir eða Bartok, Tod- mobile eða Tchaikovsky og allt þar á milli. Rússnesk tónlist er áberandi og farin ömgga leiðin, leikin verk eftir stærstu nöfn síðustu ald- ar, Shostakovich, Stravinsky og svo Prokofiev, Rachmaninoff, Mussorgsky, og Tchaikovsky. Þeir sem ekki íhuga t.d. að ná sér í miða á tón- leikana í júní á næsta ári eiga sennilega eftir að ÖRNINN FLÝGUR FUGLA HÆST: Níels Hafstein stillir sér upp hjá fuglamergð Vestur-Húnvetningsins Ágústs Jóhannssonar. DV-MYND ÞÖK Vestur-Húnvetningar fyrirferðarmestir - Em listamennirnir hvaðanæva af land- inu? „Einna síst af Austfjörðum,“ ansar Níels og á enga skýringu á því. Hann á heldur enga skýringu á því að flestir em úr Vestur-Húna- vatnssýslu. „Listamenn þaðan hafa verið ansi fyrir- ferðarmiklir á sýningum hjá mér fyrir norðan vegna þess að af 210 alþýðulistamönnum á skrá hjá mér em 35 úr Húnaþingi vestra - en til dæmis aðeins tveir eða þrír úr Húnaþingi eystra! Hagleikur liggur vissulega í ættum í vestursýslunni en menn hafa líka manast upp í þetta - ég get þetta alveg eins vel og þú, segja þeir, og tilfellið er að þeir geta töluvert!" Alþýðulistin í Vestur-Húnavatnssýslu hef- ur svo borið fagran ávöxt í önnu Líndal, myndlistarmanni og prófessor við Listahá- skóla Islands. Græðgi í sáiir Níels Hafstein stofnaði Safnasafnið og hef- ur rekið það í sjálfboðavinnu í átta ár eða frá 1995. - Hver er ástríðan? Níels biður fyrir sér við slíka spurningu en segir svo: ,Ætli það sé ekki græðgin - í hlut- deild í sálu annarra! Ekki er það í peninga því ég hef verið launalaus öll þessi ár, verið á framfæri konunnar sem er geðhjúkmnar- fræðingur. Einhvern tíma skrifaði ég menntamálaráðherra bréf til að reyna að hræra hjarta hans og fá hann til að veita fé í safnið mitt. í bréfinu sagðist ég vera maður sem færi aldrei í leikhús, aldrei í bíó, aldrei út að borða, reykti ekki, fengi mér í glas kannski mánaðarlega, ég ætti einar gallabuxur og ein- ar sparibuxur, gúmmískó, töflur og stígvél, ég hefði ekki farið til útlanda í tuttugu ár, en ég ætti tvo hunda og hefði gott útsýni. En hann sá ekki aumur á mér þrátt fyrir þessa hjart- næmu lýsingu. Allir í kringum mig fengu peninga, en ekki ég. Jafnerfitt er að ná athygli fjárlaganefndar. Þó er þetta eina safn alþýðu- listar á íslandi og við höfum safnað verkum hringinn í kringum landið, þrætt dali og firði og nes, lagt allt undir. Ég vona bara að sýn- ingin núna veki athygli." Það ætti ekki að vera borin von því að sýn- ingin er geysilega falleg og upplífgandi. Og ekki lætur Níels staðar numið við sýninguna því til stendur að halda myndþing 12. októ- ber með fyrirlestmm, gjörningum, upplestri og kvikmynd um Safnasafnið og skjólstæð- inga þess. Auk sýningarskrárinnar áður- nefndu sem geymir meðal annars langa grein eftir Níels um listina að greina myndlist. sjá eftir því. Norræn tónlist fær meiri athygli nú en oftast áður og bláa röðin í heili sinni freistai kostur fyrir : sem vilja heyra hvað nýtt. Fri okkar á NorðuL___________ hafa margir lagst í mikinn tónlistarvíking án þess að svo mikið sem gjálf- ur frá þeirri flóðöldu heyrist við strendur íslands. Breyt- .1 ingin á því er sérstakt fagn- aðar- efni og vonandi verður tilboðið um innsýn í menningarheim samtímamanna okkar hjá grannþjóðunum nýtt til hins ýtrasta. Frá þvf að árið 2000 gekk í garð hafa ís- lensk tónskáld skrifað á fimmta tug verka sem ætluð em sinfóníuhljómsveit. Sköpunarkraftur listamanna á íslandi hefúr löngum verið rúmffekari en sá stakkur sem íslenskt samfélag hefúr sniðið listinni. Þó fá að heyrast níu ís- lensk hljómsveitarverk á þessu starfsári og er meirihluti þeirra ffumfluttur. Sumir höfundanna leggja fram sitt fýrst verk fyrir hljómsveit en öðmm nægja ekki lengur fingumir til að telja hljómsveitarverk sín. Þetta er breiður hópur höfunda og heildin ætti að gefa góða mynd af íslenskri tón- sköpun á þessu sviði. Þegar á heildina er litið virðist veturinn vera rússneskur í grunninn, með nor- rænu landslagi á jöðmnum, auðmeltu efni í forgmnni en um þetta allt blása ís- lenskir og vonandi ferskir vindar. Góða skemmtun. GLríRANDI GLÖÐ: Diddú söng með tilþrifum.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.