Helgarblaðið - 06.03.1992, Qupperneq 5

Helgar O blaðið
SKUMUR
Ekki er
sopið kálið
Þótt bæjarþing Akureyrar
hafi fyrir skemmstu vísað frá
máli vaxtarræktarmanna gegn
Pétri Péturssyni heilsugæsiu-
lækni, ætla kraftakarlarnir og
lögmaður þeirra ekki að láta
deigan síga.
Nú ætla þeir að stefna Pétri á
nýjan leik, í stað þess að áfrýja úr-
skurði bæjarþings til Hæstaréttar,
en lögmaður vaxtarræktarmann-
anna telur þá leið taka of langan
tíma.
Pétur læknir er því langt í frá
laus allra mála og enn sem fyrr
verður krafist fangelsisdóms yfir
Pétri fyrir ummæli sem hann lét
falla í útvarpsþætti í fyrra um
lyfjanotkun vaxtarræktarmanna.

miður
fjölgað um helming án þess að
stöðugildum hafi fjölgað. Þá sagði
Guðrún að ástandið úti á landi væri
slæmt. Konur gætu hringt en ekki
komið í viðtöl og þótt reynt hefði
verið að fara út á land þyrífi til
dæmis að gera meira af því að halda
erindi. Sjálfshjálparhópar hafa þó
verið stofnaðir á Akureyri, Blöndu-
ósi og Vopnafirði. Guðrún sagði að
fólk í bamavemdamefndum víða
um land hringdi oft í Stígamót til að
spyija hvað væri til ráða. í þessum
málum er nálægð fólks í litium
sveitarfélögum mjög erfið.
Fjárhagurinn stendur í jámum í ár
og því ætla Stígamót að selja merki
til fjáröflunar í dag, fostudag, og á
morgun í Kringlunni. Eins getur
fólk hringt ef það vill styðja við
bakið á miðstöðinni fjárhagslega. 1
dag verður svo opið hús kl. 16-19
og em allir velkomnir.
Sími Stígamóta er 626868.
Minkapelsar
Tilboðsverð fró
Siður feniabiorpels 1 oo 000 -
Tilboðsverð
99.000,-
Pelshúfur oq
treflar í miklu
úrvali.
Föstudagurinn 6. mars
Pelsfóðursjakkar og kópur
Verð fró
kr. 48.900,- A
PELSINN
Kirkjuhvoli ■ sími 20160
Aðsóknin eykst - því
bara konur,“ sagði Guðrún.
Meginstef Stígamóta er að sú
kona eða bam sem hefur orðið fyrir
ofbeldi stýri umræðunni. Þær ljórar,
sem skipta rúmlega tveimur stöðu-
gildum á milli sín, líta ekki á sig
sem sérffæðinga. Þær em til aðstoð-
ar, til að hlusta og til að benda á
möguleika. „Konan ein getur skil-
greint hvað hefur gerst og hún
stjómar en við styðjum hana,“ sagði
Guðrún.
Það er mikið hringt í Stígamót og
konur koma í viðtöl. Það em fyrstu
skrefrn. En síminn er opinn frá
klukkan níu á morgnana til klukkan
sjö á kvöldin þegar símsvarinn er
settur í gang. Þá er boðið upp á
sjálfshjálparhópa en í þeim em tveir
leiðbeinendur sem hafa gengið í
gegnum þetta sjálfar, eða áffam-
haldandi viðtöl við starfskonumar.
Sjálfshjálparhópamir ganga vel því
það er auðveldast að ræða vanda-
málin við þá sem sjálfir hafa gengið
í gegnum það sama. Hópamir hittast
15 sinnum á þrem mánuðum en eftir
það er tekin ákvörðun um það hvort
hópurinn vill halda áfram að hittast.
Þá em vikulega opnir fundir í
Stígamótum þar sem málin em rædd
en þær konur sem hafa lent í þessu
em hvattar til að halda áfram og
leiðbeina öðmm.
Málum sem snerta unglingsstúlk-
ur fer fjölgandi. „Nauðgun er ofl
fyrsta reynsla þessara stúlkna af
nánu sambandi við hitt kynið og
þarfir þeirra em aðrar en eldri
kvenna. Því reynum við að bregðast
við á þeirra eigin forsendum," sagði
Guðrún cn benti á að stúlkur, 14-15
ára gamlar, sem lentu í þessu kæmu
stundum aftur eftir 1-2 ár og þá til
að vinna sig út úr vandamálunum.
Sifjaspell telja þær í Stígamótum
það vera ef bamið er tilfinningalega
eða efnahagslega háð þeim sem
misnotar bamið. Um er að ræða feð-
ur, stjúpfeður, bræður, frændur, afa,
bændur sem böm em send til og
fleiri. Til þess að koma í veg fyrir
að foreldrar verði hræddir við að
senda bömin sín eitt eða annað
sagði Guðrún að nauðsynlegt væri
að opna umræðuna með bömunum
þannig að þau kæmu til foreldranna
og segðu þeim frá ef eitthvað gerð-
ist. Oftast er komið til Stígamóta
vegna máls eins bams en þegar þeg-
ar það cr skoðað nánar kemur yflr-
leitt í ljós að um fleiri böm er að
ræða. „Yfirleitt nokkur böm,“ sagði
Guðrún. Ofbeldismennimir em
fleiri en gcrendumir, þ.e.a.s. að kon-
ur sem verða fyrir kynferðislegu of-
beldi verða stundum aftur þolendur
einhvem tíma scinna.
„Ég vil gera þá kröfu til karla sem
ekki gera þetta að þeir skeri upp
herör og liafi áhrif á kynbræður
sína,“ sagði Guðrún. Það er fleira
sem hún vill gera en fjárskortur
hamlar.
Þótt stjómvöld hafi sýnt málinu
skilning sker ríkið sitt framlag í ár
niður um eina miljón króna, en
Reykjavíkurborg eykur sitt framlag
á móti. Hinsvegar hefur málum
Aðsóknin að Stígamótum
hefur verið miklu meiri en
aðstandendur bjuggust við í
upphafi og virðist ætía að
halda áfram að aukast Því
miður, má segja því Stígamót
er miðstöð fyrir konur og
böm sem hafa orðið fyrir
kynferðislegu ofbeldi. E»að
hefði mátt búast við því að
mikið yrði að gera í upphafi
við að grynnka á uppsöfnuð-
tun vandamálum og síðan
hefði átt að draga úr aðsókn-
inni. „En reynslan sýnir að
máliun sem hafa átt sér stað
tiltölulega nýlega fer fjölg-
andi,“ sagði Guðrún Jóns-
dóttir, starfskona Sdgamóta.
um um helming því þá urðu viðtölin
tæplega 1100.
Það er umræðan um þessi mál
sem hefur dregið ýmislegt fram í
dagsljósið. Svo virðist sem við Is-
lendingar höfúm horfl frainhjá þess-
um alvarlegu glæpum fram að
þessu. Guðrún benti á að rúmlega
helmingur málanna væru sifjaspells-
mál sem eru fleiri en nauðganir.
Margir standa í þeirri trú að þeir
sem misnota aðra kynferðislega hafi
sjálfír sem böm verið misnotaðir á
svipaðan hátt. Guðrún sagði að
rannsóknir bentu ekki til þessa. Hún
benti á fjölda kvenna sem orðið
hefðu fyrir kynferðislegu ofbeldi án
þess að það hefði leitt til þess að
þær tækju upp á hinu sama. Það er
eins og samfélagið grípi þessa kenn-
íngu sem haldreipi vegna þess að
Sigurjóna Kristinsdóttir og Guórún Jónsdóttir, starfskonur Stiga-
móta sem eru tveggja óra um þessar mundir. Mynd: Kristinn.
Stígamót verða tveggja ára á al-
þjóðadegi kvenna 8. mars en félagið
spratt upp úr þema 8. mars frá árinu
áður sent var Konur gegn kynferðis-
legu olbeldi. Samtökin komust á
fjárlög fyrir árið 1990 og það ár
urðu viðtölin á Vesturgötu 3 hátt á
sjötta hundraðið. bæði ný mál og
endurkomur. í fyrra fjölgaði málun-
málin eru viðkvæm og erfitt að
segja við sjálfan sig: þetta gæti
komið fyrir mig. Guðrún vildi einn-
ig fá karla mcira inn í umræðuna
um kynferðislegt ofbeldi. ,Jin það
er sem karlar hlaupi í vöm og að
þeim finnist sér ógnað með þessu.
Það er mesti misskilningur því þetta
eru mál sem snerta okkur öll, ekki