Dagblaðið - 10.02.1976, Blaðsíða 10

10
Dagblaðið. Þriðjudagur 10. febrúar 1976.
MWBIABIÐ
frfálst, óháð dagblað
Ctgefandi: Dagblaðið hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónás Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason
íþróttir: Hallur Símonarson
Hönnun: Jóhannes Reykdal
Blaðamenn: Anna Bjarnason, Ásgeir Tómasson, Atli Steinarsson, Bragi Sigurðsson,
Erna V. Ingólfsdóttir. Ciissur Sigurðsson, Hallur Hallsson, Helgi Pétursson, Katrín
Pálsdóttir, Ólafur Jónsson. Ómar Valdimarsson.
Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, Björgvin Pálsson, Ragnar Th. Sigurðsson.
Ojaldkeri: Þráinn Þorlcifsson
Dreifingarstjóri: Már E. M. Halldórsson.
Askriftargjald 800 kr. á mánuði inöanlands.
f lausasöiu 40 kr. eintakið.
Ritstjórn Síðumúla 12, sími 83322, auglýsingar, áskriftir og afgreiðsla Þverholti 2,
simi 27022.
Setning og umbrot: Dagblaðið hf. og Steindórsprent hf., Ármúla 5. Mynda- og
plötugerð: Hilmir hf., Síðumúla 12. Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 19.
Vísismafían
Hin svonefnda Vísisrnafía kom fyrst
fram í dagsljósið í árslok 1973. Að
undirlagi Harðar Einarssonar lög-
fræðings tóku þá saman höndum þeir
Ingimundur Sigfússon í Heklu, Þórir
Jónsson í Sveini Egilssyni og Guðmund-
ur Guðmundsson í Víði, samanlagt rétt
rúmlega helmingur hluthafa Vísis.
Þótti þeim stefna blaðsins óhóflega
frjálslynd og leiðarar þess ekki í samræmi við svonefnt
flokkseigendafélag í Sjálfstæðisflokknum. Ennfremur
fannst þeim of mikið af ,,kommúnistum”á blaðinu. í
augum Ingimundar eru allir vinstri menn kommúnistar
og í augum Guðmundar eru allir þeir menn
kommúnistar, sem ekki eru í hægra armi Sjálfstæðis-
flokksins. Við allt þetta bættist svo óánægja Ingimund-
ar út af birtingum mynda í blaðinu af Fólksvögnum í
árekstrum.
Vísismafían byrjaði á því að reyna að koma Herði
Einarssyni að sem meðritstjóra Vísis. Öðrum hluthöf-
um þótti það ekki girnilegt og tók mafían þá upp aðra
stefnu í árslok 1974. Ingimundur fékk þá umboð
meirihluta stjórnarinnar til að hafa eftirlit með
ráðningu blaðamanna á ritstjórn Vísis. Hafnaði hann
öllum, sem hann taldi kommúnista samkvæmt sér-
stæðri skilgreiningu sinni og Guðmundar.
Þetta leiddi til þess, að upp úr sauð á miðju ári 1975.
Þremenningarnir beittu þá þeim nauma meirihluta,
sem þeir höfðu á aðalfundi Vísis og hreinsuðu til í
fyrirtækinu. Skyldi nú Vísir framvegis túlka hreina
stefnu flokkseigendafélagsins.
En þá kom babb í bátinn. Hinir hreinsuðu hófu
útgáfu nýs dagblaðs, sem hlaut nafnið Dagblaðið. Stigu
þeir stórt skref í átt að því markmiði, sem þeir höfðu
stefnt að á Vísi, — að gefa út frjálst og óháð dagblað.
Þessu hafði Vísismafían ekki reiknað með og enn síður,
að hið nýja dagblað færi langt fram úr Vísi í sölu.
Nú voru góð ráð dýr. Mafían ákvað að reyna að
bjarga fjárhag sínum með því að fórna skoðunum
sínum að sinni og gera tilraun til að láta Vísi elta
Dagblaðið. Jafnframt unnu þeir að því að kippa
fótunum undan Dagblaðinu í þeirri von að fá um síðir
að gefa út í friði réttar skoðanir í Vísi.
Þetta var gert með málaferlum og kaupum á rekstri
Alþýðublaðsins fyrir um 20 milljónir króna á ári.
Skilyrðin fyrir kaupunum voru þau, að Dagblaðinu
yrði úthýst úr Blaðaprenti. Þessar aðgerðir gegn Dag-
blaðinu tókust ekki, þar sem því tókst að útvega sér
vinnslu og prentun með öðrum hætti.
Mafían situr því enn í súpunni. Hún neyðist til að
leyfa Vísi að halda áfram að elta Dagblaðið. Vísir
neyðist að vísu til að hafa stefnu flokkseigendafélagsins
í landhelgismálinu. En hann fær að sprikla með
Vilmund Gylfason, þótt mafían hefði á sínum tíma
þrútnað af bræði, þegar stungið var upp á honum sem
blaðamanni.
Til að kóróna böl mafíunnar hefur Vilmundur svo
án samráðs við hana framkvæmt hótanir þær gagnvart
Kristni Finnbogasyni, framkvæmdastjóra Tímans, sem
mafían var búin að nota til að tryggja stuðning hans
við brottrekstur Dagblaðsins úr Blaðaprenti.
Hingað til hefur Vísismafían ekki haft nema kostnað
og magasár af iðj.u sinni, hvað sem síðar verður.
ALLTVIÐ
RÍKU f ST
Elisabeth Taylor fór í búðir í Gstaad.
Vestur-þýzki auðjöfurinn Gunther
Sachs var í skiðabrekkunum ekki
langt þar frá og stillti sér upp fyrir
ljósmyndara í skíðafötunum sínum
með fimm ára gamlan son sinn á
öxlunum.
Handan við Alpafjöllin, í St.
Moritz, mátti sjá Alexandrous
Andreadis, 31 árs gamlan eiginmann
gríska milljónaerfingjans Christinu
Onassis, reyna fyrir sér í grundvallar-
atriðum skíðagöngu: að standa upp-
réttur á skíðunum. Tuttugu og fimm
ára gömul kona hans þeyttist um-
hverfis hann á meðan eins og hún
hefði aldrei gert annað en að vera á
skíðum.
Eniga, meniga...
Vilji maður eyða vetrarleyfi sínu í
St. Moritz eða einhverjum öðrum
munaðarstað, verður maður að eiga
peninga. Án þeirra er maður ekkert.
En þeir ríku hafa ekkert óvenjulegt
séð við þennan vetur. Allt vareins og
venjulega.
St. Moritz og Gstaad eru þó ekki
beztu staðirnir til að gera sér grein
fyrir þeim áhrifum, sem verðfall
svissneska frankans, sem yfirleitt er
stöðugur gjaldmiðill, hefur haft á
ferðamannaiðnaðinn í Sviss. Þetta er
þrátt fyrir að á undanförnum fimm
árum hafi verðgildi svissneska
frankans hækkað um 43% gagnvart
gjaldmiðli annarra vestrænna ríkja.
Hinir ríku eru vanir að borga 5
franka (nærri 350 kr.) fyrir kaffíbolla.
Þeir eru því ekki beinlínis beztir til
að segja til um ástandið, jafnvel þótt
þeir fái nú þriðjungi færri sviss-
neska franka fyrir Bandaríkjadalina
sína en 1971.
Almenningur borgar
Það er á ódýrari skíðastöðum, sem
sóttir eru af venjulegu fólki, og í
2500 ónefndum hótelum og gisti-
húsum í skíðalandi Sviss, sem hlut-
irnir hafa breyzt.
Fjöldinn allur bandarískra og
ítalskra ferðamanna kemur til að
taka myndir og klífa einhvern tvö
hundruð og áttatíu fjallatinda Sviss,
stíga með „alvæpni” um borð í ein-
hvern tvö hundruð og tuttugu há-
fjallavagnanna eða skoða eitthvert
þeirra 720 safna, sem í Sviss eru.
Brezkir ferðamenn, sem rætur eiga
að rekja til þeirra manna, er fyrstir
uppgötvuðu gildi Alpanna fyrir Sviss
og hjálpuðu landsmönnum á þeirri
leið að afla árlega 350 milljaðra
króna í gjaldeyristekjum, eru lítt á-
berandi í Sviss og er mikill munur fra
því sem var fyrir fimm árum.
Þjóðverjar flestir
í þeirra stað eru komnir Vestur-
Þjóðverjar, Japanir, Hollendingar og
Skandinavar. Þýzka markið hefur
fallið gagnvart svissneska frankanum
og afleiðingin er sú, að fækkun gisti-
nátta Vestur-Þjóðverja í 28 stærstu
skíðabæjum Sviss nam sjö af hundr-
aði á tímabilinu júní — október
1975. Sumarferðir Japana skárust
niður um fjóra af hundraði.
Þjóðverjar eru samt eftir sem áður
fjölmennasti ferðamannaliópurinn.
Þriðji hver ferðamaður í Sviss er
vestur-þýzkur.
Svissheski ferðamannaiðnaðurinn
aflar sem svarar 8.6 milljónum króna
í gjaldeyri á hvern ferkílómetra
lands. Þrátt fyrir dapurlegt efnahags-
ástand í Sviss, sem og annars staðar,
telja yfirmenn ferðamála þar suður
frá, að um stöðugleika verði að ræða í
þeirra málum á næstunni.
Ríkjandi bjartsýni
Svissneskir bankar gerðu könnun á
horfum meðal hóteleigenda og kom í
Afstýrum
þjóðarslysi
Tvær tilraunir hafa nú verið gerðar
af stjórnmálamönnum til að friða sam-
vizku sína vegna þýzku samninganna.
En þeir voru eins og alþjóð veit eitt
versta þjóðarslys í sögu íslenzkrar
þjóðar. Ekki verður hér látið sitja við
yfirlýsingarnar einar heldur þær rök-
studdar rækilega.
Hin stórmerka grein Sigurðar
Guðjónssonar skipstjóra á Eyrarbakka,
sem birzt hefur í Kjallaranum og gefur
fagmannsþekkingu á öllum þeim miklu
miðum, líka þorskmiðum og ýsu-
miðum sem Þjóðverjum voru afhent
með samnihgunum, vakti mikla athygli
og opnaði augu manna fyrir þeirri stað-
reynd að ávallt þegar gengið hefur verið
til samningaviðræðna við útlendinga
um landhelgismál hefur mikið af sér-
fræðiþekkingu viðvíkjandi málinu verið
skilið eftir heima eða ekki til kallað og
var þetta himinhrópandi í samnings-
uppkastinu frá nóv. 1974 við Þjóðverj-
ana, sem enginn vildi svo við kannast,
er heim kom, af stjórnmálamönnunum
og látið einfaldlega deyja drottni sínum
í utanríkismálanefnd Alþingis.
Það er gott nokk að gefa yfirlýsingu
um ,,að rétt hafi verið að láta það ekki
undir höfuð leggjast að leysa deiluna
við Þjóðverja.” Gott og vel, en það cr
hægt að leysa allar deilur, allar, en
menn bara telja að lausnin verði of
dýru verði keypt, það er verðið fyrir
lausnina sem menn greinir á um. Það er
eftirtakanlegt í sambandi við þýzkú
samningana að ekki var gerð minnsta
tilraun af fylgjendum þeirra aðsetjaeitt
eða annað atriði upp í tölulega stærð til
þess að gera sér ljósa grein fyrir verðinu.
Einnig kom ekkert fram í umræðum
annað en heldur losaralegar yfirlýsing-
ar.
Þegar taka átti til ákvörðunar
samninginn bar fyrst að gera sér Ijóst að
Þjóðvérjar voru búnir að spila út öllum
sínum trompum, áttu ekkert eftir. Meta
varð upp aðstöðumuninn nú eftir 200
mílurnar og þegar 50 mílurnar voru.
Það var mögulegt að gera túr fyrir
þýzku togarana á íslandsmið fyrir utan
50 mílurnar og stelast svo inn fyrir
þegar tækifæri gafst. Þessi aðstaða var
búin eftir 200 mílna útfærsluna. Því var
hver einasti þýzkur togari á íslands-
miðum lögbrjótur og átti hér hvergi
skjól. Við slíkar aðstæður gátu Þjóð-
verjar ekki stundað veiðar hér. Spurn-
ingin var því, hvað þarf mörg skip til að
halda Þjóðverjunum fyrir utan og eru
þau tiltæk? Skipin voru tiltæk í formi
okkar hraðgengu 750 tonna skuttogara,
og það er álit þeirra sem ég hefi leitað
álits hjá að þetta væri 2 til 3 skipa verk.
Á þann hátt hefði styrkur Landhelgis-
ÞR0UNIÐNAÐAR
Miklar umræður hafa að undanförnu
verið um atvinnuvegi okkar íslendinga,
einkum sjávarútveg og landbúnað.
Hefur ýmsum fundist landbúnaður á
íslandi ekki vera nægilega arðbær at-'
vinnugrein frá þjóðhagslegu sjónarmiði.
Afkoma sjavarútvegs er hins vegar talin
velta á því, hvort virk stjórnun fiskveiði
takist. Því er spáð, og fyrir því liggja
sterk rök, að fari afli á íslandsmiðum
verulega yfir þau mörk á næstu 3-4
árum, sem fiskifræðingar hafa þegar
sett, mun efnahagslegt hrun þjóðar-
búsins blasa við árið 1980.
Árið 1967 og 1968 áttum við við
efnahagsörðugleika aðsiriða, sem orsök-
uðust af aflaminnkun og verðlækkun á
fiski á hcimsmarkaöi. Ástandið í efna-
hagsmáhim þjóðarinnar var þá svipað
og r.ú. eöa heldui bctra. Á þr.im tíma
virtist vera verulegur skilningur fyrir
nauðsyn eflingar iðiiaöai til þess að
hleypa flei.fi stoðum undir efnahagslífið
í landin.u. Þá voru settar á stofn nefndir
og ráð til þess að finna nýjar iðngreinar
og semja við erlenda auðhringa um að
setja á stofn verksmiðjur hér á landi.
Frá þeim tíma er álverið í Straumsvík,
kísilgúrverksmiðjan við Mývatn og
ýmsar skýrslur, sem samdar voru um
framtíðarmöguleika helstu iðngreina
landsmanna. Bæði stjórnvöld og iðnrek-
endur gerðu sér á þeim tíma grein fyrir
nauðsyn þess að hafa aðgang að stærri
mörkúðum en fyrir hcndi eru hér á
landi fyrir iðnaðarvörur okkar. í þeim
tilgangi var gengið í FLFTA. Árið 1969
til 1970 tók fiskverð að hækka aftur og
duttu þá allar umræður um nauðsyn á
eflingu iðnaðar niður og hafa ekki verið
hafnar síðan.
Iðnaður byggir cnn í dag að mestu á
innanlandsmarkaði, eins og best sést á
því, að af 6.534 milljóna króna
útflutningsvcYðmætum frá iðnaði árið
1974, eru 73% álframleiðsla, 5% er kísil-
gúr, 6,7% er sútun og vinnsla skinna, og
11,7% ullarvörur, og restina reka svo
aðrar iðnaðarv-örur með 3,2%- af út-
flutningsverðmætunum. Fullunnar
landbúnaðarvörur, aðrar en mjólk og
kjötvörur, skapa þannig 6 sinnum meiri
útflutningsverðmæti en starfandi
iðnaður í landinu, og jafnvel útflutn-
ingar á mjólkur- og kjötvörum skapar
2,5 sinnum meiri útflutningsverðmæti
en útflutningur almennra iðnaðarvara.
Þessar tölur um útflutning land-
búnaðarv’ara segja þó ekkert til um
arðsemi. útflutningsins. Einn góð-
kunningi minn lýsti framleiðslu land-
búnaðarvara fyrir útflutningsmarkað
við það — að rækta appelsínur til þess
að búa til marmelaði úr berkinum.
Augljóst eT,, að útflutningsiðnaður,
annar en álframleiðsla, framleiðsla á
kísilgúr og framleiðsla á ullar- og
skinnavörum, er mjög smár í sniðum.
Hann er í raun svo smár, að hann